I.
V.k.e.
A (db. an traoù)
1. Lakaat ur stern da udb., lakaat udb. en ur stern.
Sterniañ un daolenn. Sterniañ ur maen prizius.
2. Lakaat er stern (III 1).
Sterniañ ar gwiad, ar steuñvenn.
3. Paramantiñ.
Sterniañ ul lestr. Ne lakajomp ket c'hwec'h miz tre da beurechuiñ ha da sterniañ hor
bag.
HS. terkañ.
4. Trl.
Sterniañ an daol : lakaat warni kement zo rekis evit debriñ.
HS. staliañ.
B. [1499] (db. al loened-labour)
Lakaat ur stern d'ul loen-tenn, d'ul loen-dibr, h.a.
Sterniañ ar c'hezeg. Hag eñ da sterniañ e garr.
&
Ent krenn
Evit ur wech emaout e poent hag en amzer o sterniañ.
C.
1. (db. an dud) Aloubiñ ul lec'h bnk., astenn e veli war ul lec'h bnk.
Ar bagad soudarded zo aze o sterniañ ar vali.
2. (db an traoù)
Strobañ ul lec'h bnk.
Troc'h ar wezenn-se na ro mui a frouezh, da betra e stergn-hi c'hoazh an douar ?
ES. disterniañ.
II.
V.g. (db. an dud)
1. (dirak un av. degaset gant an araogenn "da")
Sterniafi d'aber udb. : kregiñ, en em lakaat d' ber udb.
&
Sterniañ da vont : en em lakaat da vont.
2. (dirak un av.)
Bezañ o sterniañ mont, ober udb. : war-nes ober udb.
3. En em stardañ tro-dro d'ub., d'udb.
Dont a ray warnout deizioù ma sternio da enebourien en-dro dit.
4. Trl.
Sterniañ ouzh taol : mont ouzh taol.
III.
V.em.
EN EM STERNIAÑ : en em brientiñ, en em lakaat e tu da (ober udb.)
IV.
Impl. da ak.
Obererezh lakaat ur stern.
Ar sterniañ taolennoù.
EVEZH.
(a) distagañ a reer ar furm "stergn" (trede gour unan amzer-vremañ an doare-diskl. hag eil gour unan an doare-gourc'h.) evel-henn : ['sterɲ];
(b) evit a denn da implij "gn" e reizhskrivadur darn eus furmoù displeget "sterniañ", ober diouzh skouer displegadur "koaniañ".
Référence :
GReg
pg harnacher (Harnacher les chevaux pour tirer, pp.)
starnañ kezeg
starna qesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler
starnet kezeg
starnet qesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler
starnañ kezeg
stearna qesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler
starnet kezeg
stearnet qesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler
sternañ un daolenn
staerna un daulenn
1732
Référence :
GReg
pg enchasser (mettre un tableau dans un chassis, ou dans une quarrée)
sternañ ar c'hezeg
stærna ar c'hesecq
1732
Référence :
GReg
pg harnacher (Harnacher les chevaux pour tirer.)
sternet ar c'hezeg
stærnet ar c'hesecq
1732
Référence :
GReg
pg harnacher (Harnacher les chevaux pour tirer, pp.)
starnañ ar c'hezeg
starna ar c'hesecq
1732
Référence :
GReg
pg harnacher (Harnacher les chevaux pour tirer.)
sterniñ ar c'hezeg
stærneiñ er hesecq
1732
Référence :
GReg
pg harnacher (Harnacher les chevaux pour tirer, Van.)
sternañ ar c'hezeg
sterna ar c'hesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler (des chevaux d'une charrette)
sternet ar c'hezeg
sternet ar c'hesecq
1732
Référence :
GReg
pg atteler
sternañ
sterna
1850
Référence :
GON.II
pg avéein, starna, pg sterna ou sternia (encadrer. enchâsser. de plus, atteler, attacher des chevaux à une voiture. - enharnacher. HV.)
Référence :
GON.II
pg sterna, sternia (allez atteler les chevaux).
starnañ
starna
1850
Référence :
GON.II
pg starna (voyez "sterna"), pg sterna ou sternia (encadrer. enchâsser. de plus, atteler, attacher des chevaux à une voiture. - enharnacher. HV. dans ce dernier sens, plusieurs prononcent "starna").
sterniañ
sternia
1850
Référence :
GON.II
pg sterna ou sternia (encadrer. enchâsser. de plus, atteler, attacher des chevaux à une voiture. - enharnacher. HV.)
sternet
1850
Référence :
GON.II
pg sterna ou sternia (encadrer. enchâsser. de plus, atteler, attacher des chevaux à une voiture. - enharnacher. HV. Part.)
sterniet
1850
Référence :
GON.II
pg sterna ou sternia (encadrer. enchâsser. de plus, atteler, attacher des chevaux à une voiture. - enharnacher. HV. Part.)
starnañ
stárna
1909
Référence :
BROU
p. 423 (atteler)
Paotred ha paotrezed ar bourk holl emaint, war an draezhenn, o labourat, o c'hweziñ tre ma c’hallont, evit sevel tour pe gastell, sternañ lestr pe vag a-raok ar gourlen.
Pôtred ha pôtrezed ar bourk holl emaint, war an drêzenn, o labourat, o c’houezi tre ma c’hallont, evit sevel tour pe gastell, sterna lestr pe vag a-rôk ar gourlenn.
1924
Référence :
BILZ1
Niv. 47, p.1122 (Miz Du 1924).
Bilzig a roe an dorn d’e vestr evit sternañ ar c’hevell hag ar boutegoù, ha gantañ e tiske steuiñ gant ar beüt, gweañ ar gwial en-dro da stern ar c’hevell.
Bilzig a roe an dorn d’e vestr evit sterna ar c’hevell hag ar boutegou, ha gantan e tiske steui gant ar beüt, gwea ar gwial en-dro da stern ar c’hevell.
1925
Référence :
BILZ2
p.115
sternañ
sterna
1931
Référence :
VALL
pg atteler (des chevaux)
starnañ
starna
1931
Référence :
VALL
pg atteler (des chevaux)
Note d'étude
Ar stummoù koshañ, adalek ar XVvet kantved betek an XIXvet kantved a rae gant "sternañ" pe "starnañ". Ne weler ket ar stumm "sterniañ" dalc'het evit ar genyezh hiziv o tont war wel a-raok geriadur ar Gonideg en XIXvet kantvet.
