Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
3
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Pennwisk, dezhañ stumm pe stumm, reut an dalc'h anezhañ prl. Erien an tog. Pod, podenn an tog. • Tog daougornek. Un tog plouz, kolo. Un tog blev gaz, un tog gaz. Un tog erien moan. Tog kern uhel, tog foñs hir, tog pod hir, tog moull hir : uhel, don ar pod anezhañ. • Gwiskañ, diwiskañ e dog. Mont e tog. [1954] Bez' e veze en e gerc'henn ur pezh kolier lem-laka, dek meudad dezhañ, ha war e benn un tog, foñs hir gant ur bern seizennoù ruz, glas, ha me oar o tivilhañ hag o fraoñval a-youl ar pevar avel. & Trl. Paotr-e-dog, an togeier-sistr : an archerien. 2. Tog-brezel, tog-houarn : tokarn. 3. Trl. skeud. Lavaret udb. d'e dog, etre e dog hag eñ : lavaret udb. ennañ e-unan. & PEMDEZ Kas e dog d'ar bern : disklêriañ ganedigezh ur bugel. & Ar c'hoef hag an tog zo ganti : ren war an tiegezh e-lec'h ar gwaz. & Stlapañ ar boned war-lerc'h an tog : bezañ digalonekaet a-raok kregiñ gant ul labour pe bezañ echuet gantañ. II. (db. al loened, ar plant) 1. Tog ar vorgaoulenn : ar c'horf anezhi. 2. PEMDEZ Tog-archer : brennigenn. 3. Tog-kistin : balog ur gistinenn. III. (db. an traoù) 1. ADEILAD. Lodenn grec'h ur peul en ur savadur. HS. togenn. 2. Tog ur pennad kazetenn : skrid, lec'hiet a-raok korf ur pennad, hag a gaver ennañ un divraz eus ur pennad bras. 3. BOAS Tired kognek. 4. PEMDEZ. Stevell.

Exemples historiques : 
67
Masquer la liste des exemples

tog

1499
Référence : LVBCA p194 (chappeau)

toc feultr

1499
Référence : LVBCA p76, 194 (chappeau de feultre)

tog

1659
Référence : LDJM.1 pg chapeau

tok bordet

1732
Référence : GReg pg chapeau (bordé)

leizh an tok

1732
Référence : GReg pg (plein le) chapeau

leizh an tok a arc'hant

1732
Référence : GReg pg (plein le) chapeau (d'argent)

tok diflanket

1732
Référence : GReg pg claque (-oreille, chapeau qui baisse les bords)

tok diflaket

1732
Référence : GReg pg claque (-oreille, chapeau qui baisse les bords)

tog an all

1732
Référence : GReg pg cocu

gwaz a zoug tog ha boned

1732
Référence : GReg pg cocu

Ar boled en deus tremenet a-rez e vlev ha touchet ouzh e dog.

1732
Référence : GReg pg frayer (La balle a frayé son chapeau, & frolé ses cheveux.)

moull tok

1732
Référence : GReg pg forme (Forme de chapeau.)

kordouenn un tog

1732
Référence : GReg pg cordon (de chapeau)

kordenn tog

1732
Référence : GReg pg cordon (de chapeau)

Bezañ en deus bet un tog kaer en eskemm da ur gozh vantell, evit ur vantellig fall.

1732
Référence : GReg pg (il a eu un beau chapeau en) contre-échange (d'un méchant manteau)

bord un tok

1732
Référence : GReg pg bord (d'un chapeau)

bordañ un tok

1732
Référence : GReg pg border (un chapeau, une juppe)

tog

1732
Référence : GReg pg chapeau

tokoù

1732
Référence : GReg pg chapeau

tokeier

1732
Référence : GReg pg chapeau

tokoù

1732
Référence : GReg pg chapeau

tok feltr

1732
Référence : GReg pg chapeau (de feutre)

tok kolo

1732
Référence : GReg pg chapeau (de paille)

tok plouz

1732
Référence : GReg pg chapeau (de paille)

tok bieuzr

1732
Référence : GReg pg chapeau (de castor)

tok avank

1732
Référence : GReg pg (chapeau de) castor

tok gloan

1732
Référence : GReg pg chapeau (de vigogne)

tok bichourellek

1732
Référence : GReg pg chapeau (d'Albanois, où d'Ecossois, chapeau à longue forme)

tok begek

1732
Référence : GReg pg chapeau (d'Albanois, où d'Ecossois, chapeau à longue forme)

tok trabellok

1732
Référence : GReg pg chapeau (qui tombe sur les épaules), claque (-oreille, chapeau qui baisse les bords))

bord an tok

1732
Référence : GReg pg (les bords d'un) chapeau

moull an tok

1732
Référence : GReg pg (la forme d'un) chapeau, forme (Forme de chapeau.)

bordoù an tok

1732
Référence : GReg pg (les bords d'un) chapeau

tok bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chapeau

Arnodit an tog-se.

1850
Référence : GON.II pg arnodi (Essayez ce chapeau-là).

Bleudek-holl eo ho tok.

1850
Référence : GON.II pg bleûdek (Votre chapeau est tout blanc de farine).

grit dezhañ tennañ e dok

1850
Référence : GON.II pg tenna

tog

1850
Référence : GON.II pg tôk, tôker

togoù

1850
Référence : GON.II pg tôk

tennit ho tog

1850
Référence : GON.II pg tôk

tokoù kolo a ra

1850
Référence : GON.II pg tôk

tog ejen

1850
Référence : GON.II pg tôk (-éjenn)

tog marc'heg

1850
Référence : GON.II.HV pg tôk (-marc'hek)

tog marc'heien

1850
Référence : GON.II.HV pg tôk (-marc'hek)

Tok

1850
Référence : GON.II p.15, livre premier, "chapeau".

Tokoù

1850
Référence : GON.II p.15, livre premier, "des chapeaux".

kozh tog

1850
Référence : GON.II.HV pg kôz-tok (feutre, méchant chapeau mal retapé).

p'ae kloareg 'r Glaouiar d'ar marv, mont 'rae en ur gwiskamant vrav; indanañ zo un abid wenn hag un tog kastor war e benn

1874
Référence : GBI.II p422

An dud diwar ar maez, avat, a chome sonn en o sav, o zok pe o boned war o fenn, en ur farsal, en ur c’hoarzhin, en ur vadinat evel pa vijent bet o sellet ouc’h ur "guriozite" bennak.

1877
Référence : EKG.I. p.178

Evelato e tennas e dok dirak an aotrou person en ur lavaret : — Me eo ar Bertou, ostiz an Dour-Du.

1878
Référence : EKG.II p.319

E dog erienet-ledan bou[n]tet gantañ war gil e benn, e tresas an Tad gant penn e vazh ur bras a gelc’h-hud en-dro d’ar gov.

1923
Référence : SKET p.37

E-pad an holl varevezh-se ne wiskas na botoù, na bodreoù, na bragoù, na toneg vilginek ha kougoulek, na tro-c’houzoug, na tog na kabell ebet.

1924
Référence : SKET.II p.18

Ha pep hini a denne e dok d’ar beskont, ivez d’e vevel, c’hoarzhin goap a raent dioute a-bell.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 46, p.1089 (Here 1924)

Diazezet he deus he zier war un dachennig ledan, ledanoc’h un tammig ha palv ho torn, nemet palv ho torn a vefe ken ledan ha tog an Teusk-noz a sponte ar gaezhed (1) war maezoù Boc’h.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924) ("ar gaezed" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.845)

Hag eñ o tispakañ ur mouchouer gloan da Izabel, ur gorfenn mezher da Vad[a]len, ur oueledenn da Gatellig, ur botoù goloet hag un tok da Yannig.

1925
Référence : BILZ2 p.176

Ur paotr, e galabousenn bleuñv alaouret er wech-mañ, a youc'has a-nerzh e c'horzailhenn gouraouliet : "Marseille ! tout le monde descend !... Terminus !... Ha ni, kerkent ha ma oa ehanet an aheloù da wigourat, ha digeriñ ar rakzor ha lârout yao e-maez ar gaoued ! Pell a-walc'h e oamp enni o luduennañ, o tisleviñ-gen hag o varvailhañ. O vezañ kemeret hor seier, drouinoù, picheroù ha togoù spoue ez ejomp war-du soudarddi an Dremenidi.

1929
Référence : SVBV p12

tired tog

1931
Référence : VALL pg accent (circonflexe)

togoù

1931
Référence : VALL pg bogue

tog

1931
Référence : VALL pg bogue

Ha koulskoude, ar re-mañ a oa peizanted, da welout, ha re c'hros c'hoazh, gant togoù plat, chupennoù berr, bouteier didach ; mar bijent bet tud ar c'hêrioù, n'em bije ket kavet drol na ouijent ket a vrezhoneg mes ar re-mañ a oa reuzeudik a-walc'h, holl en teirvet pañsion, paouroc'h e oant, sur-mat, eget ar vrezhonegerien.

1944
Référence : EURW.1 p34-35

Er chapel ez eus aoterioù koad kizellet-dispar, eus ar XVIIvet kantved, balustroù gant skeudennoù an Ebestel, ul laouer vaen eus ar Vvet kantved, anvet « bez sant Weltaz » ha poltred koad alaouret ar sant gant tog ha bazh-eskob.

1944
Référence : EURW.1 p17

Bez' e veze en e gerc'henn ur pezh kolier lem-laka, dek meudad dezhañ, ha war e benn un tog, foñs hir gant ur bern seizennoù ruz, glas, ha me oar o tivilhañ hag o fraoñval a-youl ar pevar avel.

1954
Référence : VAZA p.21

N’eus ket pell koulskoude, deiz ar c’houzoumenn er vourc’h, daoust ha ma vez bemdez-Doue un tog war o fenn, tapet o devoa an div vaeronez, hini Briel hag hini Blougouskant, an tu d’en em stipañ gant ur gatiolenn, un davañjer dantelezhet hag ur mouchouer ken kaer ha biskoazh, evitañ da vezañ du-peg.

1954
Référence : VAZA p.34

Balthazar, mab ar sakrist, en devoa degaset eus ar gêr tog kouevr e donton bet gwechall paotr an tangwall n'ouzon ken pelec'h.

1954
Référence : VAZA p.25

Ar C'habiten hag ar serjant a zeu tre, en ur zougen o dorn dehoù d'o zog.

1960
Référence : PETO p35

Div daol a zo war al leurenn, un den ouzh pep hini : ar Maer o lenn hag ar Skrivagner ti-kêr o skrivañ. O daou e tougont gwiskamant ar vro : tog ledan, chupenn, bragoù bras ha bodreoù.

1960
Référence : PETO p11

Ne gaver ket a grugelloù bras savet ganto e koadeier ar Gabon, ar re vrasañ, dezho stumm kabelloù-touseg pe duellennoù fornigell gant un tok, ha ne zeuont ket kalz ouzhpenn daou droatad er-maez eus an douar.

1985
Référence : DGBD p40

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux