Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. Ar. A. (en amzer) 1. (dirak un av. pe un ak. a verk un darvoud) [1732, 1850, 1867, 1929, 1931, 1960] A-raok. [1732] A-barzh lenn : a-raok na vefe lennet. [1850] A-barzh komz, ardamezit an dra. [1850] Aret em eus ma fark a-barzh ar glav. [1924] Laka evezh na rafes bemdez an div emwalc’hadenn gourc’hemennet gant al Lezenn, ar gentañ a-barzh ma tarzho an heol hag an eil pa ’z ay da guzh. [1960] Me hoc'h asped da brederiañ a-barzh da viken en em stagañ ouzh ar re fall. Deus da'm c'havout a-barzh ober netra. Skuizh e oa aet a-barzh bezañ graet ul lev. Selaou a-barzh stagañ gant tra pe dra. A-barzh kimiadiñ ez is d'ober un tamm tro. & [1732] A-barzh koulz : a-raok ar c'houlz. HS. kent. 2. (dirak ur rag. gour renet) [1850] A-raok. [1850] Disaotrit-eñ a-barzh e reiñ din. [1850] Bleudit mat ar pesked a-barzh o lakaat war an tan. [1850] Troc'hañ a reot e vrenkoù a-barzh o lakaat da boazhañ. [1850] Dazlardañ a reot ar c'hig, a-barzh e lakaat da boazhañ. 3. (dirak ur ger a verk ur mare pe ur pennad amzer) [1732, 1850, 1924, 1931] A-benn. [1732] A-barzh an deiz. [1850] a-barzh an noz. [1924] A-barzh an abardaez, archedet Janedig, Marc’harid a wiskas he mantell, ha, dindan, paket ar bugelig. [1931] A-barzh deiz na tarzhenn. A-barzh div eur ac'hanen e vo noz-du. A-barzh disul. & Trl. [1732, 1850, 1867, 1877, 1927, 1931] A-barzh nemeur, a-barzh nebeut, a-barzh pell : a-benn nebeut amzer. [1732] A-barzh nemeur e c'halvor ar gaoz. [1850] Diamzeriñ a ray a-barzh nemeur. [1867] A-barzh nemeur e vo bec'h hag enkrez. [1927] A-barzh nemeur amañ. [1931] A-barzh pell. [1924] A-barzh un nebeudig. A-barzh un nebeud. HS. a-raok pell. & Trl. A-barzh ar fin : troienn a ra ar c'homzer ganti evit diskouez eo krog da goll pasianted. HS. ac'hanen (da). & [1732] A-barzh koulz : a-raok ar c'houlz. B. (en egor) E-barzh. Lakait an dilhad a-barzh ar sac'h. II. Tr. stl. isur. [1732, 1850, 1877, 1924, 1929, 1931] A-BARZH MA : a-raok ma. [1732] A-barzh ma tebrin. [1850] Aet e oa kuit ac'hano a-barzh ma teuis. A-barzh ma'z in da gousket e lazhin ar gouloù. A-barzh ma c'hallo sevel e tremeno meur a viz war e wele. A-barzh ma'z oa ac'hanoc'h. & Trl. [1927] A-barzh ma oa ac'hanoc'h : a-raok deoc'h bezañ ganet. HS. ken (e), kent (ma). EVEZH. : ne zispleger ket an araogenn a-barzh.

Exemples historiques : 
78
Masquer la liste des exemples

Frankaat a raio warnezhañ a-barzh nemeur.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

Frankaat a raio dezhañ a-barzh nemeur.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

a-barzh ma

1732
Référence : GReg pg avant (avant que)

Gwellaat a ray dezhañ a-barzh nebeut amzer.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

Yac'haat a raio a-barzh nemeur amzer.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

a-barzh kofes

1732
Référence : GReg pg devant (que de se confesser)

a-barzh nemeur e c'halvor ar gaoz

1732
Référence : GReg pg affaire

a-barzh nemeur

1732
Référence : GReg pg bientot (dans peu de tems)

a-barzh

1732
Référence : GReg pg avant (preposition)

a-barzh an deiz

1732
Référence : GReg pg avant (avant le jour)

a-barzh kourz

1732
Référence : GReg pg avant (avant le tems)

a-barzh ma tebrin

1732
Référence : GReg pg avant (avant que je mange)

a-barzh lenn

1732
Référence : GReg pg avant (avant que de lire)

a-barzh ma ioa den ac'hanon

1732
Référence : GReg pg (dès mon) enfance

a-barzh ma c'hofesor

1732
Référence : GReg pg devant (que de se confesser)

a-barzh ma

1732
Référence : GReg pg devant (que, conjonction, auparavant que)

Selvel a raio a-barzh nemeur.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

Gwellaat a ray dezhañ a-barzh nebeut amzer.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

Hon Salver a ziouganas da Sant Pêr, penaos a-barzh kan ar c'hilhog, e teuzje a-benn teir gwech d'e renoñsiañ, d'e zinac'h, d'e zianzavout.

1732
Référence : GReg pg (Nôtre Seigneur prédit à Saint Pierre qu'il le renieront trois fois, avant que le) coq (eût chanté)

Parea a ray a-barzh nebeut.

1732
Référence : GReg pg guérir (Il guérira dans peu.)

Bleudit mat ar pesked a-barzh e lakaat war an tan.

1850
Référence : GON.II pg bleûda (Couvrez bien le poisson de farine, avant de le mettre sur le feu).

a-barzh

1850
Référence : GON.II pg abarz (Avant. Auparavant).

A-barzh komz, ardamezit an dra.

1850
Référence : GON.II pg ardamézi (Avant de parler, examinez la chose).

a-barzh ma tebrin

1850
Référence : GON.II pg abarz (Avant que je mange).

disaotrit eñ a-barzh e reiñ din

1850
Référence : GON.II pg dizaotra

Aret em eus ma fark a-barzh ar glav.

1850
Référence : GON.II.HV pg arat (J'ai labouré mon champ avec la charrue avant la pluie).

Aet e oa kuit ac'hano a-barzh ma teuis.

1850
Référence : GON.II pg ac'hanô (Il s'en était allé de là avant que j'arrivasse).

ret eo ambleudiñ a-barzh kas ar gwinizh du d'ar vilin

1850
Référence : GON.II pg ambleûdi

troc'hañ a reot e vrenkoù a-barzh e lakaat da boazhañ

1850
Référence : GON.II pg brenk

Dazlardañ a reot ar c'hig, a-barzh e lakaat da boazhañ.

1850
Référence : GON.II pg daslarda (Vous entrelarderez la viande avant de la faire cuire).

diamzeriñ a ray a-barzh nemeur

1850
Référence : GON.II pg diamzéri

didec'het eo a-barzh ma on en em gavet gantañ

1850
Référence : GON.II pg didec'hout

ar c'hoari hen dismanto a-barzh nemeur

1850
Référence : GON.II pg dismañta, dismañtra

Ret eo krouerañ an ed, a-barzh e c'has[sic] d'ar vilin.

1850
Référence : GON.II.HV pg krouéra, kroueria (Il faut cribler le blé, avant de le porter au moulin).

a-barzh an noz

1850
Référence : GON.II pg abarz (avant la nuit)

a-barzh

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions composées, "avant".

Ne zeuin ket a-barzh an noz.

1850
Référence : GON.II p.87, livre second, "Je ne viendrai pas avant la nuit".

Noz e vezo a-barzh ma'z eot kuit.

1850
Référence : GON.II p.82, livre second, « Il sera nuit avant que vous partiez ».

Sevel a reas a-barzh ma helle an dud en em anaout an eil egile ; ha Booz a lavaras dezhi : Diwall na oufe den e ve deuet amañ.

1850
Référence : GON.II p.104-105, Buez Ruth.

Ret eo tennañ ar belc'h, a-barzh lakaat al lin en dour.

1850
Référence : GON.II pg belc'h (Il faut ôter la graine, avant de mettre le lin dans l'eau).

Kement e labouras gant e deod hag e zent, / M'en devoe 'barzh nemeur, evit en em vagañ, / Ar pezh en doa ezhomm : minvig ha kreun bara.

1867
Référence : MGK p116

"Ned oc'h ket diwar ouenn ho tud-kozh zo marv; ar-re-se kalonek ne vezent diwezhat, da herzel ouzh pep droug ha da ober pep mad; marv int pell a zo, hag e-kreiz o bezioù, ouzh ho kwelet diskiant, poultrenn o relegoù, o eskern o stekiñ dindanoc'h a lavar; ez oc'h tud digalon, tud dall ha tud bouzar. Evel ur reverzhi, droug ar bed o sevel a ya en ho kwazied, ho laka da vervel; ur mergl milliget eo, ur c'hleñved dishegar, savet da gontammiñ pep mad zo war an douar; genel a ra bosenn ha kernez tro-war-dro; ouzh he heul kasoni e pep lec'h, e pep bro, a laka dre ar bed brezel ha lazherezh. Hama, a-barzh nemeur, e vo bec'h hag enkrez : ha penaos ne ve ket ? Pep droug a zo meulet; hiriv an den fallakr zo ar gwellañ deuet. An nebeudig re vat, flastret gant ar re fall, a rank mont da guzhet evit en em ziwall."

1867
Référence : MGK p2

Evelkent, adarre e c'hwezh / A-barzh kas an tamm en e stal.

1867
Référence : MGK p38

An daou-mañ a livirin ur ger bennak diwar-benn o labour a-barzh dont da hini an aotrou Milin.

1867
Référence : MGK Rakskrid VI

Eo, me a ya a-galon-vat da ziskouez an hent deoc’h, hag a-barzh ur c’hardeur amañ emaomp e Runveuzit [Runanvizid].

1877
Référence : EKG.I. p.68

— Ya, poent eo deomp mont, eme ar chouanted, rak an noz a ya a-raok, ha c’hoant hon eus e ve graet an taol a-barzh ma teuy an deiz.

1877
Référence : EKG.I. p.115

A-barzh an deiz pep hini a zo distro d’e gêr ; n’eus nemet ar beleg paour ne oar da belec’h mont, rak n’en deus kêr ebet.

1877
Référence : EKG.I. p.101

Doue marteze en deus va espernet evit lavaret deoc’h e rankot a-barzh nebeut amañ rentañ kont dezhañ eus an torfedoù bras hag eus ar muntroù kriz oc’h eus graet.

1877
Référence : EKG.I. p.59-60

P’en em gavjont, al lestr a yoa er sec’h, mes lanv a yoa hag a-barzh nemeur 'oa mor a-walc’h da vont kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.24

Bemdez e kleve ar c’heleier, gouzout a rae petra [a] c’houlenned digant an eskibien, e genvreudeur, ha n’edo ket a-zindan-zivin e vije, a-barzh nebeut, goulennet digantañ ar memes tra.

1877
Référence : EKG.I. p.9

Skuizhañ a reas gantañ, a-barzh ar fin, ar gatoliked vat hag ar chouanted.

1877
Référence : EKG.I. p.102

— D’am zro, Aotrou person Gall ! A-barzh ma vezo noz e-berr, me 'gred ho pezo paeet din-me ho tle. En dro-mañ e vezo din-me da brezeg !...

1878
Référence : EKG.II p.149

a-barzh

1904
Référence : DBFV pg abarh (dans, dedans)

Unnek vloaz en devezo a-barzh un nebeud, ha n’en deus ket graet e Bask kentañ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1020 (Gouere-Eost 1924)

Kement ha ker bihan ken a-barzh an diwez, ar paourkaezh ki a gouezhas, kastolorenn hag all, en toull dor ar presbital.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1030 (Gouere-Eost 1924)

N’en em gavi ket di a-barzh an noz mar dalc’hez da gerzhout evel ma rez, eme ar mesaer.

1924
Référence : SKET.II p.41

Ar Gelted ne weler ket o dije anavezet an turgn a-barzh ar Vvet kantved kent H. S., Déchelette, Manuel, II, 3vet kevrenn, p. 1458.

1924
Référence : SKET.II p.24

Laka evezh na rafes bemdez an div emwalc’hadenn gourc’hemennet gant al Lezenn, ar gentañ a-barzh ma tarzho an heol hag an eil pa ’z ay da guzh.

1924
Référence : SKET.II p.26

A-barzh an abardaez, archedet Janedig, Marc’harid a wiskas he mantell, ha, dindan, paket ar bugelig.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Disket en devoa ivez en em bilat, hag, a-barzh un nebeudig, hini anezho na oa ken skañv a droad, ken prim a zorn, ha piladeg anezhi (ha se aliesoc’h eget bemdez) ral e veze ma na deue ket a-benn eus ar baotred all.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

a-barzh nemeur amañ

1927
Référence : GERI.Ern pg abarz [nemeur ama] (avant peu)

a-barzh

1927
Référence : GERI.Ern pg abarz (avant)

a-barzh ma

1927
Référence : GERI.Ern pg abarz [ma] (avant que)

a-barzh ma'z oa ac'hanoc'h

1927
Référence : GERI.Ern pg ac'hanoc'h (avant que vous ne fussiez au monde, quand vous n'existiez pas)

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Référence : SVBV p8

a-barzh pell

1931
Référence : VALL pg bientôt

a-barzh nemeur

1931
Référence : VALL pg avant, bientôt

a-barzh ma

1931
Référence : VALL pg avant

a-barzh deiz na tarzhenn

1931
Référence : VALL pg aurore

a-barzh

1931
Référence : VALL pg auparavant, avant

a-barzh stagañ

1931
Référence : VALL pg avant

Gant mantr-kalon e lavaris kenavo d'am c'heneiled ar gambrad, tud uvel, labourerien-douar kalz anezho ; ar c'hleroner Huchet, an daboulinerien Glo hag Ulliag, ar soudard kentañ-klas Cocaud, a oa bet holl ken jentil em c'heñver, hag o doa c'hoazh, siwazh dezho, ur bloaz da dennañ, a-barzh distreiñ d'o c'heriadennoù un tu bennak war ar maez e Breizh-Uhel.

1944
Référence : EURW.1 p.204-205

- Arabat tostaat ! a hopas ur vouezh en askre ar paotr. A-barzh m'en devoe bet tu da sentiñ pe da zisentiñ, e oa en he c'hichen.

1949
Référence : SIZH p.42

A-barzh m'en deus amzer an ofiser da respont, eo dilammet Pêr an Hir, diere e zaouarn, etremek an nor.

1960
Référence : PETO p50

Sitoian person, kenavo, / A-barzh nemeur e vimp en-dro.

1960
Référence : PETO p41

Me hoc'h asped, o person mat, / Da brederiañ fur hag ervat / A-barzh da viken 'n em stagañ / Ouzh ar re fall ' venn hon tagañ.

1960
Référence : PETO p19

Un intañvez, 'barzh pell, hag he emzivaded / A ouelo en abeg d'ar reuz hoc'h eus hadet.

1960
Référence : PETO p48

D'en diskuilh 'ta, grit ho mennozh, / Hag, harzet prim a-barzh henozh, / Anezhañ ken ne glevoc'h ger.

1960
Référence : PETO p65

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux