Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
118
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k. A. V.k.e. 1. RELIJ. [1499, 1659, 1732, 1850] Kenteliañ dre gomz, war kelennadurezh ar relijion prl. Prezeg an Aviel, ar feiz. [1732] Kaer a zo prezeg d'ar bobl, ne weler ket a welidigezh, a cheñchamant buhez. & Dre skeud. Prezeg an Aviel dre ar skouerioù, an oberoù. & Ent krenn Prezeg dre ar skouerioù. 2. (er relijion pe o kemer skouer warni) Erbediñ (udb.). Prezeg ar binijenn. Prezeg karantez ar vro. 3. Kenteliañ (ub.) war ar relijion. Lavaret an oferenn d'e genvroiz, o frezeg hag o c'hofes. B. v.k.d. [1659, 1732] Prezeg ouzh, gant, da ub. : komz ouzh, gant, da ub. [1659] Prezeg ouzh ur re bennak. [1732] Bezañ hoc'h eus da brezeg outañ. & [1732] Prezeg e sioul : kaozeal a vouezh izel. II. V.g. 1. [1850, 1867, 1909] Distagañ ur brezegenn (1, 2). Prezeg a ra ar beleg bep Sul d'an oferenn bred. Prezeg e brezhoneg. 2. RANNYEZH. [2015] Komz. Prezeg fraezh. Prezeg (e) brezhoneg.

Exemples historiques : 
60
Masquer la liste des exemples

prezeg

1499
Référence : LVBCA p170 (prechier)

Neuze ez komañsas ar werc'hez da brezeg dezhe ar joaioù eternel a Zoue hag en o c'hoñvertisas d'ar fez katolik, hag ez lavaras dezhe he devije ar gurun a verzhirinti.

1576
Référence : Cath p17

prezeg

1659
Référence : LDJM.1 pg prescher

prezeget

1659
Référence : LDJM.1 pg prescher

dereat eo deoc'h prezeg

1659
Référence : LDJM.1 pg (il vous) siet (bien a parler)

prezeg ouzh ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg aboucher, parler (a quelqu'vn)

abalamour ma prezegan

1659
Référence : LDJM.1 pg abalamour ma prezegañ

prezeg a ra manifik

1659
Référence : LDJM.1 pg (il est) eloquent

aparchantout a ra deoc'h prezeg

1659
Référence : LDJM.1 pg (il vous) siet (bien a parler)

prezeget ouzh ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg parler (a quelqu'vn)

prezeget e sioul

1732
Référence : GReg pg (parler) bas

ar gwenvidigezhioù pe eus a re e prezeg an aviel

1732
Référence : GReg pg (les) beatitude(s, dont parle l'evangile)

pe da dra e talv prezeg a gement-se ?

1732
Référence : GReg pg (a quoi) bon (parler de cela ?)

prezeg

1732
Référence : GReg pg causer (parler), énoncer (s'exprimer)

prezeget

1732
Référence : GReg pg causer (parler), confesser (publier, soûtenir l'Evangile la premiere des veritez)

ne brezeg na ne gofes

1732
Référence : GReg pg chanter (il ne danse ni ne chante)

o prezeg eus a veur a dra

1732
Référence : GReg pg (en parlant de) chose(s & d'autres)

prezeg an aviel dindan e birilh ha fortun

1732
Référence : GReg pg confesser (publier, soûtenir l'Evangile la premiere des veritez)

prezeg d'ar barbailhoded ar poentoù eus ar feiz pere a nac'hont

1732
Référence : GReg pg (prêcher la) controverse (aux hérétiques)

neb en deus skrivet, pe prezeget war ar poenchoù nac'het gant an hugunoded

1732
Référence : GReg pg controversiste

kaer a zo prezeg d'ar bobl, ne weler ket a welidigezh, a cheñchamant buhez

1732
Référence : GReg pg (on a beau faire des prédications, on ne voit point de) correction

re grazat a boazh, re brezeg a noaz

1732
Référence : GReg pg (trop grater) cuit (trop parler nuit)

difenn a reer ouzon da brezeg

1732
Référence : GReg pg (on me) défend (de parler)

prezeg bep sulvezh hervez an aviel an deiz

1732
Référence : GReg pg (prêcher la) Dominicale

neb a brezeg bep Sul

1732
Référence : GReg pg dominicalier

ober, prezeg meuleudigezh ur sant

1732
Référence : GReg pg (faire l') éloge (d'un Saint)

prezeg gant lokañs

1732
Référence : GReg pg (s') énoncer (en de beaux termes)

prezeg hep glazentez

1732
Référence : GReg pg (parler sans s') émouvoir

fesonioù kempenn da brezeg

1732
Référence : GReg pg figure (Figure de Rétorique, ornement du discours)

feson kempenn da brezeg

1732
Référence : GReg pg figure (Figure de Rétorique, ornement du discours)

prezeg fas-ouzh-fas ouzh ur re bennak

1732
Référence : GReg pg aboucher

prezeg ouzh ur re

1732
Référence : GReg pg adresser

prezeget

1732
Référence : GReg pg aboucher, adresser, avenu (prêcher les avens), énoncer (s'exprimer)

Diwallit da brezeg !

1732
Référence : GReg pg garder (Gardez-vous bien de parler.)

ma er c'hlevfec'h o prezeg, e lavarec'h penaos

1732
Référence : GReg pg a (A l'entendre parler, vous diriez que)

bezañ hoc'h eus da brezeg outañ

1732
Référence : GReg pg avoir (vous avez à lui parler)

prezeg e sioul

1732
Référence : GReg pg (parler) bas

prezeg

1850
Référence : GON.II pg prézek, prézégi

prezegiñ

1850
Référence : GON.II pg prézek, prézégi

prezeget

1850
Référence : GON.II.HV pg prézégi

re vibin e prezeg

1850
Référence : GON.II.HV pg prézégi

— Goude 'ta lavaret / Penaos eus a bellbro e oant en em gavet / An eil gant egile, da vezañ reuzeudik, / Dre glask dont da vezañ eürus ha pinvidik, / Hor pevar den paour[,] skuizh o prezeg, o vale, / Tostik-tost d'ur feunteun a azezas neuze.

1867
Référence : MGK p79

En ur gêr ne anvin, zo pell diouzh ar vro-mañ, ur gêr a voa enni leun a dud pennoù skañv; ur marvailher brudet, eus ar re ouiziekañ; o welet edo 'n droug a-lamm o tirollañ; hag e teuje a-benn da gas ar vro da goll a yeas war leurgêr evit prezeg d'an holl

1867
Référence : MGK p1

« Kaer am boa-me prezeg, den ne rae van ebet, / Hag e-lec'h trugarez[,] dismegañs am beus bet. »

1867
Référence : MGK p75

Ma n’am c’hredit ket, kontit, mar kirit, pet a vugale Plougerne, beleien, leanezed, frered, a zo e Breizh hag er broioù all o prezeg an Aviel hag o teskiñ d’ar vugale lezennoù Jezuz-Krist, hag e velfet eo atav gwriziennet mat ar feiz e Plougerne.

1877
Référence : EKG.I. p.238-239

Koulskoude an diotachoù-se a zo bet prezeget dre hor bro, ha dalc’het ker start dezho gant ar Republik, ma’z eus meur a veleg hag a zo bet er prizon hag a zo marv dre ar "c'hilhotin", abalamour ne falveze ket dezho sentiñ ouc’h traoù ken diskiant.

1877
Référence : EKG.I. p.6-7

Daoust ha sant Per, hag en doa ranket gwechall kaout e c’halloud da brezeg an Aviel digant an Impalaer a yoa d’ar mare-se e Rom ?

1877
Référence : EKG.I. p.5

prezeg

1909
Référence : BROU p. 412 (parler en public)

Hag e kaozeent, hag e prezegent, dever enne.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.949 (Mae 1924)

Enni emañ o veskañ u[n] niver dreist-kred a bobladoù hag a veuriadoù, o prezeg en un niver dreist-muzul a yezhoù.

1924
Référence : SKET.II p.70

Na glask ket drevezañ ar re-all, nag en o gwiskamant, nag en o c’herzhed, nag en o emzalc’h, nag en o doare prezeg, menoziañ pe oberiañ. Na c’hoanta nag o c’heneilder, nag o meuleudi, nag o strakadoù-daouarn.

1924
Référence : SKET.II p.31

Ar vartoloded, en-dro d’ar wezenn-dilh, a deue da gaozeal, da brezeg, evel gwechall-gozh an dud a skiant vras war an heñchoù, war leurioù-kêr evit diskiñ d’o diskibien an traoù burzhudus a oa diwanet en o spered pe o devoa dic'hwriziennet eus hini ar re all.

1925
Référence : BILZ2 p.133

An Ao.Ao. Corven ha Caouissin a dro ar selloù war an teatr, en deus kalz d'ober, e Breizh, a-benn bezañ stummet diouzh ar vicher en gweler oc'h ober hiriv e lec'h all : prezeg d'an dud a-vremañ, 'n un doare bev, krenn, nerzhus.

1935
Référence : BREI niv. 425/1c

An aotrou Jozeb Loth, kelenner keltiek e Skol-Veur-al-Lizhiri Roazhon, a brezegas war "Donedigezh Breizhiz Breizh-Veur e Breizh-Vihan".

1944
Référence : EURW.1 p.188

Kevredigezh Celtia a gasas ul lizher digor da c'hournamant Frañs, e miz gwengolo 1902, evit sevel he mouez a-enep kelc'hlizher an aotrou Combes, ministr an Diabarzh, a zifenne ouzh ar velein prezeg brezhoneg hag ouzh ar vistri-skol gouzañv an disterañ ger brezhoneg.

1944
Référence : EURW.1 p.187

- Pregit dimp !... Hag oc'h deut, daoust da se, d'en em... goll e gouelec'h kras ha krin Kastilha-Gozh ?

1949
Référence : SIZH p.45

- Me, dimezell, n'on na Tad na porzhier. Pediñ a ran an Aotrou Doue, avat, ma ray diouzhin ur servijer doujus hag ur beleg izel e galon, hogen barrek hag helavar da brezeg E Anv Santel.

1949
Référence : SIZH p.45

E gefridi a oa prezeg Komz ar Wirionez d'ar bobl fidel, en argoll er Bed Bras, Ha petra a ouie, eñ, diwar-benn ar Bed Bras ?... Milligañ pec'hedoù ar C'hig ?...

1949
Référence : SIZH p.64

Deomp-ni ho Nasion 'brezeg breudeuriezh.

1960
Référence : PETO p49

N'eo ket a-walc'h prezeg diwar-benn an emgann diwezhañ evit ma teufe da wir, na gervel d'ar brezel evit bezañ ur stourmer radikal.

2015
Référence : DISENT p38

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux