Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. A. 1. [1927] Bannadenn. Ar bann kentañ. & Trl. Mont, dont en ur bann : buan-tre. En ur bann eo deuet betek amañ. HS. taol, tenn. 2. [1927] Taol gwint. 3. Dre ast. [1850, 1927, 1929, 1949, 1985] Linenn pe roudenn zo ur vammenn c'houloù he orin. Ur bann gouloù, gouloù-deiz. Bannoù an heol, al loar. Ur bann-heol, ur bann-loar. Ur bann-gouloù. Ur bann a sklêrijenn. Bannoù arc'hantet an heol. s.o. bann-heol. HS. skin, terenn. & Dre skeud. Arabat lezel netra hag a vefe ennañ ur bann eus spered ar re gozh da vont da goll. Ur bann levenez. Ur bann trugarez. B. (db. ar plant) 1. [1927] Kreskenn yaouank ur wezenn, taol. 2. (db. an ed) [1732, 1850, 1927] Leuriad ed. Ledañ ar bann. [1732] Bannoù ed. s.o. bann-ed II. A. 1. [1924, 1927, 1931] Pezh serzh ur framm, ur stern a zalc'h udb., un nor prl. Bann ar gloued. Bannoù an dorioù. [1924] Ar re-se eo gwiskamant hag armoù an Amazonenn heteat kizellet war vann kleiz an nor e moger-reter Boghaz-Keui (Azi-Vihanañ). 2. [1927] Pep hini eus div vazh eeun ur c'hravazh zo stignet al lien etrezo. 3. [1923, 1927] Pep hini eus an daou bezh hir serzh a zalc'h bizhier ur skeul. 4. (db. ar milinoù) [1732, 1850, 1909, 1927] Pep hini eus ar frammoù gwisket gant lien zo loc'het gant nerzh an avel en ul lusk a-dro. [1850] Torret eo bann ar vilin-avel. & Dre heveleb. Pevar bann ar groaz. 5. [1927] Unan eus ar pezhioù prenn a-serzh zo ouzh pep korn gweleoù zo (a c'hall ur sel bezañ stignet etrezo). Bannoù ur gwele-kostez. 6. ROUEZ. [1927] Stalaf prenestr. 7. ROUEZ. Aspled diri. B. (db. al levrioù, ar c'helaouennoù, h.a.) [1927] Pennad testenn, strizh pe strishoc'h, moullet pe dornskrivet a-serzh. Skrivañ an titl war dri bann. Kontoù lakaet war zaou vann. III. (db. ar gloan, an neud) [1659, 1927] Kudenn. [1659] Ur bann neud. s.o. bann-neud IV. Tr. Adv. (gt ur c'hemmadur) 1. [1923, 1927, 1931, 1985] Er vann : uhel etrezek an oabl. Bezañ e zivrec'h er vann. Teurel udb. er vann. [1924] An olifanted, o zrompilh er vann, hag an tirvi, soublet ganto o c’herniel [...] ; [1985] O sevel o machete er vann. Gwintañ er vann. Sellet er vann. Ho taouarn er vann ! E zivskouarn gantañ er vann : aketus da glevet, da gompren. [1985] Banniel ar vro, o frizañ er vann a-zioc'h an arouezlec'h. & E-barzh ar vann : er vann. & (db. an ed) Er vann : savet re uhel war o gar. 2. War vann : ouzh e wintañ. Diskargañ ur c'harr war vann. 3. Chom er vann, war vann, en hantervann : chom diechu, chom en etre-daou. Ar savadur a oa chomet er vann e-pad ar brezel. Kontell ar c'hilhotin a chomas div wech war hanter-vann hep kouezhañ war gouzoug an den kondaonet.

Exemples historiques : 
61
Masquer la liste des exemples

bann kravazh

1732
Référence : GReg pg (bras d'une) civiere

bannoù

1732
Référence : GReg pg aire, culbute

bannoù

1732
Référence : GReg pg aile, culbute

bann

1732
Référence : GReg pg aile, éminent (ente, haut, élevé)

ledeek ar bann

1732
Référence : GReg pg aire

bann

1732
Référence : GReg pg elevé (haut)

sevel ar bann

1732
Référence : GReg pg aire

bann skeul

1732
Référence : GReg pg (bras d'une) échelle

bann kloued

1732
Référence : GReg pg (bras d'une) claye

bann

1732
Référence : GReg pg aire, culbute

bann

1850
Référence : GON.II pg bann (Jet. Jetée. Rejet. Pousse. De plus, rayon. Aile de moulin à vent. Echeveau).

Bannoù hir a zo ouzh ar gwez-se.

1850
Référence : GON.II pg bann (Ces arbres ont de longues pousses).

bannoù

1850
Référence : GON.II pg bann (Jet. Jetée. Rejet. Pousse. De plus, rayon. Aile de moulin à vent. Echeveau. Pl.)

Torret eo bann ar vilin-avel.

1850
Référence : GON.II pg bann (L'aile du moulin à vent est rompue).

Unan eus a vannoù ar c'hravazh a zo torret.

1850
Référence : GON.II pg kravaz (Un des bras de la civière est rompu).

En ur bann eo deuet betek amañ.

1850
Référence : GON.II pg bann (Il est venu jusqu'ici en un seul jet).

Setu, en ur c'hendalc'h medesined en Alamagn, ez eus bet lavaret e oa bet kavet ivez ul louzoù ouzh ar c'hrign-bev ; ar bannoù X (e c'haller ganto gwelet eskern an dud a-dreuz d'o c'hig) an hini e vije.

1906
Référence : KZVR Niv. an 9 a viz Kerzu

bann

1909
Référence : BROU p. 204 (ailes d'un moulin)

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « (arme) de jet (gwelout "bouc’hal", "goaf") ».

D’an nevez-amzer ha d’an hañv e vez ar c’hoad goulaouet-holl, evel da c’houel an doueed, gant bannoù skedus ha tomm an heol.

1923
Référence : SKET p.48

A-douez e vlev melen tev ha rodellek e tiboufe ur re gerniel kole-tarv (3), lemm ha gwariet-sebezus, a luc’he evel arc’hant ouzh bannoù al loar.

1923
Référence : SKET p.50 (p.197, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 50, trede dilinenna[ñ], lin. 5, e lec’h « e vleo melen teo » lenn « e vleo melen stank »).

Bemdez, pa bare an heol, aet he fried d’e labour, e lame pep gwreg yaouank an doenn-se da aveliñ al logig ha da reiñ hent da zont e pep korn da vannoù glanaus roue an Deiz.

1923
Référence : SKET p.96

Er c’huzh-heol, dindan ur bann-maen d’ar vag, e weled un aod izel ha traezhek.

1923
Référence : SKET p.110

bann : er vann

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "(jeté, levé) en l’air".

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Jet".

hed ur bann-maen diouzh

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "à la distance d’un jet de pierre de ".

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "montant (d’une échelle, d’une porte)".

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Traverse (d’une barrière)".

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Rampe, main-courante (d’un escalier) »

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Rayon (de lumière) »

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Colonne (d’un livre, d’un journal) »

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Aile (de moulin à vent) »

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Écheveau (de fil) »

"bann" g.

1923
Référence : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » « Rejet, pousse (d’arbre) »

An olifanted, o zrompilh er vann, hag an tirvi, soublet ganto o c’herniel, oc’h ober d’an douar krenañ gant o redadeg, o flastras dindan o zreid, o skubas dirazo evel ma ra an avel d’an delioù.

1924
Référence : SKET.II p.53

Ar re-se eo gwiskamant hag armoù an Amazonenn heteat kizellet war vann kleiz an nor e moger-reter Boghaz-Keui (Azi-Vihanañ.

1924
Référence : SKET.II p.54, Notenn 7

Gwisket hag armet en doare-se e c’hourlamme leun a neuz-vat hag a veurdez, kaer ha taer da welout, ha war he seulioù e kerzhe stank, o fri er vann ha dispourbellet o daoulagad, an engroez kirvi.

1924
Référence : SKET.II p.55

Ha n’eo ket Likkoleuka an enezenn gaer-se a vez dameuc’het ouzh an tornaodoù gwenn anezhi bannoù an heol (1) ?

1924
Référence : SKET.II p.74

"bann" g.

1924
Référence : SKET.II p.117 « Geriadurig », "montant (de porte, d’échelle) ; rampe (d’escalier) ; aile (de moulin) ; pousse (d’arbre) ; colonne (de journal) ; rayon (de soleil) ; volet (de fenêtre) ; écheveau (de fil) ; airée (de blé) ; culbute".

er vann

1924
Référence : SKET.II p.117 « Geriadurig », "En l’air".

er vann

1927
Référence : GERI.Ern pg bann

bann

1927
Référence : GERI.Ern pg bann

Hor [sic] hendadoù, ar Gelted kozh, o doa kemeret un tourc'h da arouezinti ha, patrom ar penn-moc'h, kludet ma'z oa war beg ur vazh hir, a reas ganto tro an Europa, atav er vann ; morse diskaret !

1929
Référence : SVBV p.14

Ar gentañ taolenn a deuzas a-dammouigoù dindan bannoù alaouret an eilvet taolenn, taolenn hudourel, am zrelate, am dalle, hag a flemme hag a atize youl bras [sic] va c'hentañ yaouankiz ; ha war an daolenn-se e oa skeudennet e mil liv disheñvel.

1929
Référence : SVBV p.18

Bannoù arc'hantet heol ur veurevezh [beurevezh] nevez-amzer a lugerne war gael houarn pont-gwintus kreñvlec'h Bertom, tost da Blougouvelen.

1929
Référence : SVBV p5

bannoù

1931
Référence : VALL pg aile (d'un moulin à vent, d'une hélice, etc)

muzul bannoù

1931
Référence : VALL pg actinomètre

sevel er vann

1931
Référence : VALL pg (lever la main en l')air (jeter en l'air)

bann

1931
Référence : VALL pg aile (d'un moulin à vent, d'une hélice, etc), bras (long, de manège, etc.)

e zivrec'h er vann

1931
Référence : VALL pg (se tenir les) bras (levés)

lakaat er vann

1931
Référence : VALL pg brandir

stlepel er vann

1931
Référence : VALL pg (lever la main en l')air (jeter en l'air)

gwintañ er vann

1931
Référence : VALL pg (lever la main en l')air (jeter en l'air)

er vann

1931
Référence : VALL pg (en l')air

[...] al loar ; / He c’herniel begek ‘us d’an dremmwel / A skuilhe war Venezioù Groñvel, / War re Vrasparzh ha roc’h Trevezel, / Skeulioù bannoù liv gant ar c’hoar.

1944
Référence : EURW.1 p.211

Ur palez a oa hemañ, gant e dri estaj hag e deir askellad lojeiz, unan e-keñver ar straed, gant ar porrastell hag an nor-dal, ar pondalez hag an diri a enor daou vann ; an div askellad all a bep korn, war adreñv, hag etrezo ar chapel, kement hag un iliz.

1944
Référence : EURW.1 p47-48

An holl a sell gant estlamm ouzh roue an oabl o skuilh e vannoù alaouret war an dour sall.

1944
Référence : EURW.1 p.110

Morvitellet e oa an iliz freuzhet [sic, freuzet], ar c'hloastr, ar serz[h]ennoù o sklent lintrus, dindan bannoù a-blomm un heol gor.

1949
Référence : SIZH p.55

En amc'houlou emaint ; eñ, avat, a gouezh warnañ, diouzh an daou brenestr uhel houarn-barrennet, bannoù sklerijenn diwezhañ an deiz o vont da get.

1949
Référence : SIZH p.59

Harp ouzh an douar e tremen al lestr hag e c'heller gwelout mat-tre pep liv eus banniel ar vro, a zo o frizañ er-vann a-zioc'h an arouezlec'h.

1985
Référence : DGBD p11

A-wechoù e tifoupe ur bann gouloù eus an diavaez, hag e-pad ur serr-lagad e c'helle gwelet dremm Christian.

2023
Référence : DREAM p. 98

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux