Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
13
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. A. G. 1. Tachenn zouar zo war an uhel. Pa viot e penn ar c'hrec'h e welot an ti. N'eus nemet krec'hioù ha traoniennoù er vro-se. Diaes eo pignat war ar c'hrec'h-se. 2. Krugell. Ober ur c'hrec'h gant mein. B. H.g. 1. Penn uhelañ udb. Krec'h ar gwele. Savit da grec'h an ti : d'ar solier. DHS. lein, nec'h. 2. Hanternoz. Aet eo an avel d'ar c'hrec'h. II. Ag. A. Stn. 1. (db. ur rumm traoù dh.) Zo an hini uhelañ. Ar garvan grec'h. Ar vuzell grec'h. 2. Zo er reter. Ar broioù krec'h : Breizh-Uhel ha kornôg Bro-C'hall. B. Adv. Uhel. Krec'hoc'h emañ ! III. 1. Tr. ar. E KREC'H, OUZH KREC'H : e lein, e penn uhelañ. Erruet eo ouzh krec'h an tornaod. E krec'h an tour-tan emañ al letern. 2. Tr. adv. OUZH KREC'H : etrezek an uhel. Sevel e zaoulagad ouzh krec'h. & (impl. da stn.) Ar broioù ouzh krec'h : zo er reter.

Exemples historiques : 
58
Masquer la liste des exemples

Demat goulou knec'h-traoñ louen

1480
Référence : N. p100

krec'h

1499
Référence : LVBCA p125 (sus en hault)

26. Ar rouanez peheni [a selle ouzh] an holl draezoù-mañ diouzh ar c'hrec'h ha bede neuze nad oa ket em zisklêriet, ez kontinant a ziskennas hag a gomañsas da vlam an impalaer a'r gruelded vras a uze en andred ar werc'hez Katell.

1576
Référence : Cath p21

15. Ha neuze pan o devoe lavaret an oratored ez oa un dra imposibl ez c'hallze Doue bezañ den, nag ez c'hallze gouzañv poan ar bed nag ivez ar marv, ez prouvas dezhe ar werc'hez penaos ar Jentiled c'hoazh ho devoa a-ziaraok lavaret an dra-se, rak Platon hag ar Sibiled oz devoa lavaret ez vize eürus an doue diouzh ar c'hrec'h a vihe krusifiet er groaz.

1576
Référence : Cath p13

a grec'h d'an traoñ

1659
Référence : LDJM.1 pg a crec'h (d'antraoun)

war pouez krec'h

1659
Référence : LDJM.1 pg contre (mont)

dre ar c'hrec'h

1659
Référence : LDJM.1 pg (par en) haut

krec'h

1659
Référence : LDJM.1

ouzh krec'h

1659
Référence : LDJM.1 pg contre (mont)

kambr oud krec'h

1732
Référence : GReg pg chambre (haute)

ar penn diouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg (le) bout (d'enhaut)

ouc'h krec'h

1732
Référence : GReg pg contre (mont), (en-haut)

war-bouez krec'h

1732
Référence : GReg pg contre (mont)

oud knec'h

1732
Référence : GReg pg contre (mont)

rag-eeun ouzh krec'h, eeun ouzh knec'h

1732
Référence : GReg pg droit (en haut)

krac'h

1732
Référence : GReg pg éminence (petite terre, ou coline, qui est élevée au dessus de la rase campagne)

krac'hoù

1732
Référence : GReg pg éminence (petite terre, ou coline, qui est élevée au dessus de la rase campagne)

ouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg (en-haut)

diouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg (d') en-haut

diouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg (d') en-haut, haut (D'en haut.)

diouzh knec'h

1732
Référence : GReg pg (d') en-haut

krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (le haut, au-dessus de nous)

krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (le haut, au-dessus de nous)

ouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (En haut.)

ouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (En haut, Treg.)

ouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (En haut.)

diouzh krec'h

1732
Référence : GReg pg haut (D'en haut.)

dre grec'h

1732
Référence : GReg pg haut (Par le haut.)

krac'h

1732
Référence : GReg pg hauteur (Hauteur, petite colline, Van.)

krac'hioù

1732
Référence : GReg pg hauteur (Hauteur, petite colline, Van., p.)

knec'h

1850
Référence : GON.II pg knéac'h

krec'h

1850
Référence : GON.II pg krac'h

Pa viot e penn ar c'hrec'h, e welot an ti

1850
Référence : GON.II pg kréac'h

krec'hioù

1850
Référence : GON.II pg kréac'h

krec'h

1850
Référence : GON.II pg kréac'h, laez, néac'h, nec'h, piñadek, torgen, tuchen

Ouzh krec'h emañ

1850
Référence : GON.II pg kréac'h

Sellit ouc’h krec’h.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Regardez en haut".

Edont o pignat, war div renkad, disoursi ha dinec’h, krec’h Kerian, pa glevjont ur vouezh o krial ken na dregerne an draonienn ganti : — Tan, paotred Konk !

1877
Référence : EKG.I. p.203

Pa vezo an "arme noar" treuzet ar ganol ganti, pa vezint o vont da sevel d’ar c’hrec’h, en tu-all, war-zu Lokournan, war ur ger eus va ginou e skoimp a-unan, en un taol, war ar vuntrerien difeiz ; pep hini a vezo e zen hag hen diskaro.

1877
Référence : EKG.I. p.199

krec'h

1909
Référence : BROU p. 219

Ne glev ken nemet yud al leoned o troiata ouzh e heul gant krec’hioù ha traoñioù evit e blaouiañ.

1923
Référence : SKET p.17

Vosagos a veze graet gant ar Gelted, neket hepken eus ar « Vosges » bremañ, hogen ouzhpenn eus ar c’hrec’hioù anvet « monts Faucilles », « Plateau de Langres », « Hunsruck » […].

1923
Référence : SKET p.17

« Gouenn ar Gelted, Adaqi he luskellas, — En Amzer-gent ; — He luskellas e yaouankiz an deiz ; — He luskellas e gwrez ar c’hreistevezh ; — He luskellas e ruzder an abardaez, en Amzer-gent ; — Pa gouehze an dourioù sakr eus ar c’hrec’hioù neñvel, — Ha ma luc’he seizh liv ar ganevedenn a-us da islonk an doureier. »

1923
Référence : SKET p.34

Ur souezh ar mogerioù maen-se a lavarfec’h ez int bet savet gant dorn ar ramzed a bantennadoù krec’hioù hag a dolzennoù roc’h a-bezh distaget diouzh tor ar menezioù !

1923
Référence : SKET p.15

En em gejet er bagadoù kirvi gell a bep rumm, e kevezate outo en herrder hag e skañvder, hag, o vont dre grec’hioù ha traoñioù, e rede en o ser an enezenn a-bezh (2).

1924
Référence : SKET.II p.18

naoz-krec’h ar froud

1924
Référence : SKET.II p.122 « Geriadurig », "Le lit supérieur du torrent".

-krec’h

1924
Référence : SKET.II p.122 « Geriadurig », "Supérieur".

-krec'h

1931
Référence : VALL pg (en) amont

krec'h

1931
Référence : VALL pg amont

e krec'h

1931
Référence : VALL pg (en) amont

Ur wech m'oc'h diskennet diwar ar c'hrec'h, e tigouezhit gant ur bouchad gwez derv bodennek a guzh ouzh ar sell chapel vras Sant-Weltaz hag he feunteun santel.

1944
Référence : EURW.1 p17

Cavalier en doa anvet din ma c'henseurted taol : e penn da grec'h, hag eñ evel rener, e oa an aotrou Jañ Gwilhoù, komis-noter, ul Leoniad korfet-kaer, ur barv hir ha puilh en-dro d'e elgezh ha d'e c'houzoug ; an aotrou Jañ-Loeiz Herve, komis-perseptor ; an aotrou Maillard, komis-burev ; an aotrounez Abalea hag Aofred, eilvistri-skol.

1944
Référence : EURW.1 p82

Devezh ar Sadorn a voe tremenet o weladenniñ ar mengleuzioù. […] Ouzh krec'h, e oa ar faouterien.

1944
Référence : EURW.1 p.125

Ar skalier da grapat da grec'h a oa un torr-gouzoug

1944
Référence : EURW.1 p.136

An tokoù toucherien d'ar mare-se a oa togoù uhel, togoù-ribod, gant ur gokardenn e krec'h.

1944
Référence : EURW.1 p.156

Ha gant an daouarn savet da grec’h, pemzek kant a dud bodet en deltenn a ouestlas enebiñ ouzh ar gouarnamant ha difenn o frankiz betek ar marv ma vije ret.

1944
Référence : EURW.1 p.207

Bez' e oa c'hoari ar vell-droad ront, c'hoari ar vell-dorn-hirvoan (rugby), c'hoari barrinier, c'hoari skasoù, c'hoari maout, c'hoari brezel bihan ; bez' e oa eurvezhioù evit ober korfembregerezh : barenn stabil, barennoù kenstur, kordenn reut, lammoù krec'h ha lammoù pell ; bez' e oa c'hoari ar vazh, c'hoari savatenn, c'hoari ar c'hleze pe « eskrim », gant ur C'horsiad, Don Carli, da gelenner.

1944
Référence : EURW.1 p50-51

Bep gwech ma kaved mein war an hent heuliet, bep gwech e lakaed ober ur peul koad a veze sanket en douar goude bezañ graet un niverenn war ar penn krec'h troc'het a-skelp.

1985
Référence : DGBD p71

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux