Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Doar./Stn. A. (db. an traoù) 1. Naet, renket, urzhiet-mat. Lakaat un davañjer all kempennoc'h. E amezeg en deus un ti kempenn. 2. (db. an traoù d'ober) Graet-mat. Reiñ ur gentel dezhañ, hep e vloñsañ, a ve labour gempenn. B. (db. an dud) 1. A zalc'h naet an traoù. Ur wreg kempenn a anavezot kerkent ha ma'z eot en he zi. N'oufed morse bezañ re gempenn. 2. Gwisket-brav. Un den kempenn eo. HS. faro, mistr. 3. Pervezh. Bezomp kempenn, an arc'hant espernet eo ar c'hentañ gounezet. & Trl. Bezañ kempenn war, ouzh e arc'hant, e wenneien : dispign ar pep retañ. C. (impl. da c'her pouezañ degaset gant ar stl. ha) 1. Klok ha kempenn : klok mat. Ur pred ne vez morse klok ha kempenn mar ne vez ket kanet etre ar meuzioù. 2. Brav ha kempenn : brav-tre. Setu daouzek miz brav ha kempenn emaon gant Lan. 3. Pizh ha kempenn : pizh-tre. War-bouez bezañ pizh ha kempenn ez eus gallet pakañ an daou benn. II. Adv. A. 1. Naet. An dra d'an ti a vo dalc'het kempenn. 2. Hep droug. Mar gallan en em dennañ kempenn ac'hano em bo traoù da gontañ. HS. dibistig. 3. Hep trouz, gant evezh. Tostaat a reas kempennik evit gwelet petra a oa. 4. Trl. Bale kempenn : sentiñ war-eeun. Ha c'hoazh e rankomp bale kempenn war o ger. HS. eeun, moan. & Mont kempenn en-dro : treiñ hep kudenn. Goude ul lipadenn ez ae e deod kempenn en-dro. HS. plaen. & Dre eilp. Bezañ kempenn ganti : bezañ en ur pleg fall. Bremañ emaomp kempenn ganti ! B. (impl. da c'her pouezañ degaset gant ar stl. ha) 1. Brav ha kempenn : brav-tre. C'hoariet en doa an troad leue d'ar c'halvez brav ha kempenn, ar pezh a rae dezhañ bezañ laouen. 2. Pizh ha kempenn : pizh-tre. Sell pizh ha kempenn ouzh da lizherennoù. ES. digempenn, diskempenn.

Exemples historiques : 
31
Masquer la liste des exemples

kempenn

1659
Référence : LDJM.1 pg leste

kempenn

1659
Référence : LDJM.1 pg propre

fesonioù kempenn da brezeg

1732
Référence : GReg pg figure (Figure de Rétorique, ornement du discours)

kempenn

1732
Référence : GReg pg beau (propre)

un den kempenn

1732
Référence : GReg pg beau (un bel homme, leste , & proprement mis)

tud kempenn

1732
Référence : GReg pg beau (un bel homme, leste , & proprement mis)

peuzkempenn

1732
Référence : GReg pg (assez) beau (assez propre)

fesonioù kempenn da barlant

1732
Référence : GReg pg figure (Figure de Rétorique, ornement du discours)

feson kempenn da brezeg

1732
Référence : GReg pg figure (Figure de Rétorique, ornement du discours)

kempennañ

1732
Référence : GReg pg arrangé, beau (propre)

kempennoc'h

1732
Référence : GReg pg arrangé, beau (propre)

kempenn

1732
Référence : GReg pg ajuster, approprier, arrangé

peus qempen

1732
Référence : GReg pg assez (propre)

kampenn

1732
Référence : GReg pg assorti (convenable)

Kempenn-bras eo bepred.

1850
Référence : GON.II pg kempenn (Il est toujours bien arrangé, fort décent).

kampenn

1850
Référence : GON.II.HV pg kamp, kampenn (Uni, poli, arrangé -Vann.)

kempenn

1850
Référence : GON.II pg kampenn, kempenn (Arrangé, qui est en ordre. Agencé. Propre. Décent. Bienséant), kiñkl, déré, déréad, mistr, néat

Pa welan ar re-se, zo lakaet da ziwall, / Nad afe an deñved ganen pe gant un all, / Oc'h o zouzañ kempenn ha, goude o c'hignat, / O tibriñ pe wellañ, hag ar chas o krignat / Eskern eus o dilerc'h.

1867
Référence : MGK p84

« Setu me, evit mat, pizh ha kempenn touzet ; / Gwerzhet ho peus din-me kalz skiant evit va blev. »

1867
Référence : MGK p64

Kanerez fall ha kozh trabell, a lavarjont a vouez uhel; reiñ 'rez deomp ur vicher gempenn; ret ve kaout kant ha kant den, 'vit dibabañ kanab ar vro.

1867
Référence : MGK p15

Ne gavas ket a wiskamantoù kaer, va c’hrediñ a c’hellit, rak ar re-se a yoa bet destumet kempenn hag a yoa kuzhet mat.

1877
Référence : EKG.I. p.231

Gwashat taol-dismegañs ouzh izili ar Rummad peurbad en em ziskouez dezho gant dilhad intret pe roget, ivinoù lous ha krennet-fall, penn ha korf n’eus bet berad-dour war o zro, treid flaerius, blev hep bezañ gwalc’het, kribet, barrskubet kempenn (2).

1923
Référence : SKET p.63

Ken en diabarzh, ken en diavaez al logelloù ez oa an holl draezoù kempenn.

1923
Référence : SKET p.63

Me n'am boa gwelet nemet chapelioù hor Sent kozh, houmañ ne greden ket e oa ur chapel anezhi ; gant he bankoù koad stok-ouzh-stok, he mogerioù gwerniset, he chantele kempenn hag hec'h aoter wenn evel ur menaj merc'hodenn, he delwennoù plastr, en ur ger, ne oa ket graet al lec'h-mañ da hadañ devosion en eneoù, ha ma hini-me a oa gwidal-mat, ha techet da vont e-maez an arroudennoù pleustret gant an holl.

1944
Référence : EURW.1 p32

Ar bevañs a oa disheñvel diouzh hini Gwengamp ; ne oa ket da glemm, boued aozet-mat, servijet a-c'hiz gran gant mevelien gempenn ; jistr, pep hini pezh a gare, ha gwin da Sul, chokolad da beder eur.

1944
Référence : EURW.1 p51

Deuet on da chom davet ma zud e parrez Karnoed, en un ti brav, livet gwenn, war blasenn ar bourk, keñver gant an iliz, un ti kempenn, dalc'het gant ma mamm, ennañ kombodoù bihan evel emañ ar mod gant bourc'hizien Vreizh-Izel : ur gegin, ur sal, ur burev, dispartiet gant un trepas ; teir gambr a bigner dezho gant ur « viñs-tro » ; ha d'an nec'h tre, ar solier, div gambrig all, a zizoloer dre o frenestroù an holl vourk, hag er pellder, dremmwel fromus ha gwagennus tosennoù Kerne.

1944
Référence : EURW.1 p5-6

Ya, gwir a lirit, aotrou maer, / An dra 'zo splann, anat ha sklaer. / Penaos d'un den, en e empenn, / An traoù-se holl mirout kempenn ?

1960
Référence : PETO p12

Kendelc'her a raemp da lakaat kempenn ke[ê]riadenn al labourerien. Ur wech m'eo en em gavet an holl eno n'emañ ket pell al lochennoù evit bezañ peurechu ; ha neuze e teu ar fichañ.

1985
Référence : DGBD p140

Aze dirak o daoulagad edo ar burev dindan gouloù seder al lamp, un tan brav o lugerniñ hag o flamminañ en oaled, ar pod berver o c'hwitellat skañv, un diretenn digor pe ziv, paperoù renket kempenn war an daol labour, ha tostoc'h d'an tan, peadra d'ober te.

2012
Référence : DJHMH p. 73

Luc'hañ a ra an ti, da grediñ e felle da bPatsi, a oa o chom ennañ, e lezel naet ha kempenn war he lerc'h.

2015
Référence : EHPEA p14

Poellekoc'h a-se e rankomp bezañ dre ma tiskuliomp sistem diboell hon enebourien, pa ziskouezomp peseurt doareoù fall a zo skoachet dindan o gizioù kempenn hag o c'homzoù flour.

2015
Référence : DISENT p43

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux