Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

1. (db. ar boudoù pe an traoù emlusk) HEBIOU [DA] : dre-gichen, dirak. Tremenet eo ar rederien hebiou an iliz. Aet eo ar c'harr hebiou dimp. 2. Dre skeud. (db. an hentoù, ar stêrioù h.a.) TREMEN HEBIOU [DA] : bezañ unan eus e rannoù tost da. Tremen a ra an hent-bras hebiou e di.

Exemples historiques : 
31
Masquer la liste des exemples

Hogen palamour na eznevez mui anezhi[,] ne bedez [mui anezhi] ez eo tremenet e-biou dit[,] goloet he vizaj hevelep a c'hellez ket he aznavout

1576
Référence : Cath p26

Ha pan edoa un wezh oz ober orezon ez welas un nombr bras a werc'hezed e-biou dezhañ, hag entreze ez oa unan a sklaerise he c'hened dreist an re arall, peheni pan denesas outañ a c'holoas he bizaj hag evel-se ez tremenas e-biou dezhañ.

1576
Référence : Cath p26

monet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près.)

aet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, pp.)

aet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, pp.)

trémen e biaou un dra, pe e biaou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, Van.)

Aet eo e-biou an aod.

1732
Référence : GReg pg friser (Il a frisé la côte.)

monet e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg (passer) devant (quelqu'un)

hebiou

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions composées, "à côté, au-delà".

tremenet eo e-biou din

1850
Référence : GON.II pg é-biou, ébiou

e-biou d'ho penn

1850
Référence : GON.II pg é-biou, ébiou

Ha pa welas o vont e-biou ar c'har-se eus a behini hon eus komzet kent, e lavaras dezhañ, oc'h he c'hervel dre he hanv : Distro un nebeud, hag azez amañ.

1850
Référence : GON.II p.105, Buez Ruth.

Aet eo hebiou din.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Il a passé auprès de moi".

« Ha ne oa ur gelenn, pa'z ae e-biou deoc'h / Ar skiant hag ar spered, pa ne oac'h evit loc'h, / Pa n'ho poa mui a vlaz, pa ne glevac'h berad, / Oc'h sklêrijenn an deiz p'oa dall ho taoulagad, / Pa voa pep tra 'vidoc'h evel na vijent ket, / Pa oa ho karr, ho jev dre ar rollec'h chalet, / Pa oa an heol laouen aet diwar ho treuzoù, / Pa n'ho poa perzh er bed, na perzh en ho madoù, / Ha ne oa, lavarit, ha ne oa ur gentel / E tostae ar mare, an amzer da vervel ? »

1867
Référence : MGK p102

N'eo ket ebat goulenn ! — Kaer o devoa leñvañ / Ha lavaret penaos en em gavent eno, / Petra oa c'hoarvezet ; an dud e-biou dezho / A yae hep ober van, hep sellet zomuiken.

1867
Référence : MGK p78

Evelato, p’edo o vont a-biou Kroaz ar Born, e tistroas war-zu ar bourg en u[l] lavaret : — It atav, Gorrekêr ha maner ar Skilhoù, bezit dinec’h ; me a deuy diwezhatoc’h da c’houzout ha gwin mat hag aour melen a zo e yalc’h Lorañs Soutre ha Fañch Kabon.

1877
Référence : EKG.I. p.253

Ne ouzon ket hag hi a vije zoken troet en tu pe du eus an hent evit lezer da vont a-biou dezhi ar vuntrerien n’edont ket dek paz ken war he lerc’h, pa glevjor daouzek pe bemzek tenn fuzuilh en un taol...

1877
Référence : EKG.I. p.194

Pa’z aent a-biou dezhañ e selle outo a-gorn, evel pa vije droug ennañ, mes james ne lavare ger ebet ; hag ar chaseerien, eus o c’hostez, a yae a-biou dezhañ hep lavaret netra, hep ober van ebet.

1877
Référence : EKG.I. p.55

Dre un nor eus ar jardin ez ejont kuit, hag, a-biou Pempoull, a-ribl ar mor, e kemerjont o hent evit tizhout al lestr a yoa ouc’h o gortoz.

1877
Référence : EKG.I. p.23

En un taol-kont e santis lost ar gordenn, a yoa ur c’houlm tev ennañ, o riklañ a-biou va botoù hag o tont betek pennoù va glin. Aet e oa ar gordenn en he hed, ha me sellet d’an douar.

1878
Référence : EKG.II p.134

Hemañ, er penn diwezhañ eus a emgann Kergidu, a yoa bet dispartiet dioc’h e genseurted hag en doa ranket, evit dont da Lanzeon, ober an dro dre a-biou Ploueskad.

1878
Référence : EKG.II p.58-59

Ne dremen ket a hañvezh, ne da hebiou goañvezh ebet hep na ve c’hwezhet tan ar brezel e lec’h pe lec’h eus ar vro dre uhelegezh, gwarizi, droukrañs, orged, c’hoant d’ar brud, d’ar preizh ha d’ar pennoù troc’het.

1923
Référence : SKET p.20

« Mont hebiou a eure d’an heoliennoù, pignat ar c’hrec’hiennoù, diskenn an diarrozioù, treuziñ an traoniennoù ; o vac’hañ ar geot, ar raden, ar c’hinvi, ken na zigouezh gant ti Gobanniu, en Isarnovidus (2). »

1923
Référence : SKET p.36

Naered ramzel, korvigellet en-dro d'ar gwez e-giz ur fun en-dro da droell ur puñs, war-c'hed ur preizh, ha, dre zrougeur, ul loenig dinoaz en em gavas da dremen hebiou dezhi

1929
Référence : SVBV p.19

Dirazon e rede, lerc'h-ouzh-lerc'h, kroazhentoù hirfustek o c'hweleviñ [evit weleviñ] en un doare mantrus, hag astennet ganto o divrec'h du, hir ha treut war bep a bevar riboul evel p'o defe c'hoant da virout ouzh ar pevar red-avel da dremen hebiou dezho.

1929
Référence : SVBV p.16

Ar stroñsadennoù a zeuas da vezañ stankoc'h-stankañ ; war douaroù digompez e ruilhemp bremañ. Tremen a rejomp e-biou d'un torkad hentoù-kev, ha dizale ar marc'h-du a erruas e Taraskon, bro Tartarin, Tartarin meur, roue al lazherien leoned !

1929
Référence : SVBV p11

Tremen a reas e-biou da di Job. Ober a reas e toull an nor : — « Ho ! ho ! »

1944
Référence : ATST p.27

« [...] Me ’bari eo labous an Ankoù ! e-biou da Gervetouz eo tremenet, hag ac’hano en deus nijet war-du Karreg-al-Louarn. Ma n’eo ket aet da gerc’hat ar voereb kozh ? » — « E c’hallfe bezañ, Lom. »

1944
Référence : ATST p.71

Ar giz a oa da bediñ an tremeniad gwenn, n'eus forzh piv e ve, da zebriñ ganeoc'h, pa dremen e-biou ho ti, ho lochenn pe ho telt.

1985
Référence : DGBD p97

Ar gweladenner a vremañ p'en devez bountet war an nor-dal ha pa ra e selladenn gentañ ouzh steudad an nev hag ar chantele a daol pled kentizh ouzh ar mell gwariadur a zo da bennahel an iliz met alies-kaer e tremen e evezh e-biou an diforc'hioù niverus a zo etre an daou brantad sevel.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 15

Tremen a ra Koula hebiou din, sellout ouzh an div vaouez en o c'hadorioù-brec'h hag en em groaziañ.

2015
Référence : EHPEA p11

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux