Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

Ar. hag adv. I. Tr. ar. A-GOSTEZ DA : e-kichen (ub., udb.) A-gostez d'un tan flamm. II. Adv. 1. [1499, 1659, 1732, 1904] E-kichen. [1659] sellet a-gostez. [1732] Un alez a-gostez. Ul lamm a-gostez. 2. [1659, 1904] Dispartiet diouzh udb. all. [1659] Kas, lakaat (udb.) a-gostez. 3. Dre ast. [1659, 1867] En ul lec'h distro. [1659] En em dennañ, [1659] mont a-gostez. [1867] E levrig zoken a gase gantañ d'e bark, ha pa oa dilabour, en tenne diouzh e c'hodell hag ez ae a-gostez d'e lenn dindan ur wezenn bennak. & Trl. Mont a-gostez : mont da droazhañ, da zifankañ. 4. [1659, 1732] N'eo ket eeun, a bella diouzh ar pal pe an durc'hadur rakwelet pe gortozet. [1659] Treiñ a-gostez. [1659] Mont a-dreuz pe a-gostez. [1732] Bezañ a-gostez. HS. a-dreuz. & Dre skeud. (db. an dud) [1732] Treiñ a-gostez : na vezañ eeun, c'hoari dre a-dreñv 5. Trl. skeud. [1985] Lakaat (arc'hant) a-gostez : arboell. [1985] Met an arc'hant bet lakaet a-gostez diwar ar pezh am boa gounezet e-pad ma oan bet e bro an okoume eo e c'hellis sevel an oberenn a zo chomet an tostañ d'am c'halon. & [1878, 1943] Lezel udb. a-gostez : na blediñ gantañ. [1878] Lezomp ’ta an traoù-se a-gostez. [1943] Kavet hon eus e oa gwelloc'h lezel a-gostez pep reizh strizh, rak war draoù ken sebezus e kouezhed, ma ne oad ket evit ober evel-se. & (db. an traoù, ar benvegoù) Bezañ aet a-gostez : na servijout mui.

Exemples historiques : 
46
Masquer la liste des exemples

a-kostez

1499
Référence : LVBCA p17 (a-part)

en em dennañ a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) retirer (à part)

a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg a gostez

kas a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg escarter

lakaat a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg escarter

mont a-dreuz pe a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg biaiser

mont a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg costoier

a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg (de) biais, (a l')escart, (a) part

sellet a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg (regarder de) costé

treiñ a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg gauchir

mont a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) retirer (à part)

lakaat a-gostez

1659
Référence : LDJM.1 pg mettre (a part)

a-gostez

1732
Référence : GReg pg (de) côté (de biais)

a-gostez

1732
Référence : GReg pg à (côté) ; (vent) collateral, a-côté (auprès), (a l')écart

alez a-gostez

1732
Référence : GReg pg allee

bezañ a-gostez

1732
Référence : GReg pg biaiser (n'être pas droit, être posé obliquement)

bet a-gostez

1732
Référence : GReg pg biaiser (n'être pas droit, être posé obliquement)

aet a-gostez

1732
Référence : GReg pg biaiser (n'être pas droit, être posé obliquement)

troiñ a-gostez

1732
Référence : GReg pg biaiser (n'agir pas sincérement)

a zo a-gostez

1732
Référence : GReg pg colateral

avel a c'hwezh a-gostez

1732
Référence : GReg pg (vent) collateral

avel a-gostez

1732
Référence : GReg pg vent (collateral)

linenn a gostez

1732
Référence : GReg pg (ligne) collaterale

un degouezh a-gostez

1732
Référence : GReg pg (succession) collaterale

lakaat a-gostez, war ar c'hostez

1732
Référence : GReg pg (mettre de) côté (sur le côté)

asinañ e adversour a-gostez

1732
Référence : GReg pg défier (appeller son ennemi au combat singulier)

tennañ a-gostez

1732
Référence : GReg pg (attirer à l') écart

ul lec'h a-gostez

1732
Référence : GReg pg (un lieu à l') écart

ul lec'h disumul

1732
Référence : GReg pg (un lieu à l') écart

Ouzh ar mojennoù-mañ en doa dudi; sellet a rae alies ouzh ar re anezho en doa troet e galleg, pa oa er skol; e levrig zoken a gase gantañ d'e bark, ha pa oa dilabour, en tenne dioc'h e c'hodell, hag ez ae a-gostez d'e lenn dindan ur wezenn bennak : ken a lakeas en e benn treiñ lod anezhañ e brezhoneg.

1867
Référence : MGK Rakskrid VI

O welet kement-se, ha skuizh o c’hedal, me 'gred (ne gav ket din e vije dre vezh e vije bet, avat, rak an neb a nac’h e relijion hag e Zoue, n’en deus mezh dirak netra), ar person "intru" a lavaras da gabiten ar soudarded e oa gwell dezho lezer an oferenn a-gostez ha mont d’an ti-kêr evit lakaat war baper e oa eñ gwir berson Plougerne.

1877
Référence : EKG.I. p.231-232

E-pad an emgann, pa velent unan bennak diskaret, ez aent war-zu ennañ d’hen destum, d’hen digas ganto a-gostez evit her prederiañ, evel ur breur, pe e vije anavezet ganto pe ne vije ket ; a-walc’h e oa dezhañ bezañ a-du ganeomp-ni.

1877
Référence : EKG.I. p.291-292

Un hantereur, pe war-dro, a-raok ma oa aet Kivoron eus a di ar Prat, un den gwisket evel an dud diwar ar maez a-gostez Porspoder, a yoa o treuziñ buanañ ma c’helle, an tevenn en ur sellet en-dro dezhañ ; aon en doa e-feson.

1877
Référence : EKG.I. p.224

Daou vloaz bennak a ioa oa bet harluet ar veleien gant tud deuet eus a-gostez Pariz, abalamour ma ne falveze ket dezho sentiñ ouc’h al lezennoù nevez : hogen, al lezennoù-se a ioa a-enep lezenn Doue, a-enep lezenn an Iliz, ha zoken a-enep lealded lezennoù ar bed.

1877
Référence : EKG.I. p.2

— Lezomp ’ta an traoù-se a-gostez. Ha n’oc’h ket bet ivez dilennet da vaer e parrez Gwinevez ?

1878
Référence : EKG.II p.64

Ha me tostaat ouc’h an tan, treiñ ha distreiñ outañ a-dreñv, a-raok hag a-gostez. Ne voen ket pell evit bezañ sec’h, rak eno e oa bernioù glaou, herrder ganto, evel n’oc’h eus gwelet biskoazh.

1878
Référence : EKG.II p.31

a-kostez

1904
Référence : DBFV pg akosté (à côté, à part, de côté)

a-kostez

1904
Référence : DBFV pg a2 (sans mutation ; à part, de côté), akosté (à côté, à part, de côté)

Goude bezañ prederiet, hon eus kavet e oa gwelloc'h lezel a-gostez pep reizh strizh, rak war draoù ken sebezus e kouezhed, ma ne oad ket evit ober evel-se.

1943
Référence : TNKN p8

Lezomp, avat, a gostez [a-gostez] loened hag anevaled, pa n’eus hini ebet anezho em istor, ha gwelomp pelec’h omp degouezhet pelloc’h.

1944
Référence : ATST p.9

Lakaat a ris a-gostez un dournskrid bras : Meuleudi Breizh ha Breizhiz [...].

1944
Référence : EURW.1 p.94

Ma gourenerien a-gostez Benac’h, ma saverien-[b]erchenn a-gostez Kallag, ha ma stlaperien maen-pouez a-gostez Mael-Karaez, a reas berzh.

1944
Référence : EURW.1 p.204

Hag an daou wenneg a gouezhe em dorn hag e vezent chouket em fodig-espern, gant ma mamm, aketus da ziskiñ din espern, lakaat a-gostez 'vel ma lavared...

1944
Référence : EURW.1 p19

Ha teñzor hon tadoù kozh a veze lezet a gostez ["a-gostez"].

1944
Référence : ATST p.45

- [«]Adios, Padrito ! » emezi, sev he mouezh, gant ur stou a gostez d'he fenn.

1949
Référence : SIZH p.46

Met an arc'hant bet lakaet a-gostez diwar ar pezh am boa gounezet e-pad ma oan bet e bro an okoume eo e c'hellis sevel an oberenn a zo chomet an tostañ d'am c'halon, hag a oa bet embannet hepken goude ar brezel pa oan aet en-dro da Afrika, dindan an ano Yezhadur Bras ar Brezhoneg.

1985
Référence : DGBD p6

Note d'étude

Ur stumm a-kostez, hep kemmadur goude an araogenn "a", a implijer a-wechoù e rannyezhoù Gwened.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux