Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

(war-lerc'h ar merkoù gour unan "am/em" pe lies "hor/hon") Furm eus ar verb endevout e kentañ gour en doare-divizout tremenet. I (er c'hentañ gour unan) 1. (war-lerc'h "am") [1732] Ma em beze gwelet e fas, me am beze e anavezet prest. [1732] Me am beze bet. [1732] Me am beze karet. [1867] C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered. [1960] Piv 'ta am bije bratellet ? [1960] Un dra disakr na'm bije kredet biken ! [2015] Ne'm eus respont ebet da hini eus an daou c'houlenn met abred eo c'hoazh evit ma'm bije. 2. (war-lerc'h "em") [1732] Ma em beze gwelet e fas, me am beze e anavezet prest. [1929] Lavar se din 'ta, kenvroad ? - Penaos 'ta, ken nemet o klevout re all o tezrevelliñ din doareoù emvevañ tud ar C'hreisteiz ! A-hend-all, penaos em bije kavet an traou-se da lavarout dit ? [1985] A vije bet brav ma ne'm bije ket bet va servij soudard da ober er Frañs. [1985] Kavout a rae din em bije bet da dremen va amzer o c'hwiziñ, ha padal, pa zeu ar mare da vont da azezañ en ti-debriñ, ar "popote" evel ma vezer boas da lavarout du-se, e kavan gras kas ganin va chupenn da wiskañ gant aon da chom da grenañ gant ar riv. II (en c'hentañ gour lies, war-lerc'h "hon, hor") [1732] R'hon beze bet. [1923] Ha n’hon eus ket hor re-ni en-dro deomp, dezho da ziredek d’hor c’hentañ galv, m’hor bije ezhomm anezho ? [1943] Bez' hor bije evel-se ur fiord hag un aber. [2015] En em soñjal a ra ha lavarout : Met perak hor bije ezhomm anezhe ?

Exemples historiques : 
22
Masquer la liste des exemples

r'hon beze bet ; r'ho peze bet ; r'o deveze bet

1732
Référence : GReg pg avoir (que nous eussions eu ; que vous eussiez eu)

me am beze karet

1732
Référence : GReg Rakskrid (j'aurois aimé)

me am beze bet; te ez peze bet ; te az peze bet ; eñ en defe bet ; eñ en devez bet

1732
Référence : GReg pg avoir (j'aurois eu ; tu aurois eu)

ma em beze gwelet e fas, me am beze e anavezet prest

1732
Référence : GReg pg (si je l'avois) envisagé (je l'aurois bien reconnu)

"C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered."

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

M’am bij[e]-me gouezet e oa amañ, ken tost da Gonk, ul lenn ken don, me am bije digaset ganen an Aotrou Maze-Launay kozh, an hini hon eus ranket troc’hañ ur skouarn dezhañ evit kaout digantañ ur skudellad pezhioù daou skoed hepken.

1877
Référence : EKG.I. p.202-203

N’eus forzh piv a vije aet er solier, n’en divije gwelet netra, n’eus forzh piv en divije digoret ar pres, n’en divije james soñjet e vije un den kuzhet er voger a-dreñv.

1878
Référence : EKG.II p.217

Kadra, avat, a enebas : « Petra hon eus, emezi, da zoujañ a-berzh an tri roue ? Ha petra ’vern ma ’z eo nozig anezhi ? Ha n’hon eus ket hor re-ni en-dro deomp, dezho da ziredek d’hor c’hentañ galv, m’hor bije ezhomm anezho ? Hag, a-hend-all, nac’h ouzh en tri estren o digemerout ha selaou ouzh o c’hefridi, ha na ve ket diskouez dezho e tiskredomp warno hag o feukañ dibenn-kaer ? »

1923
Référence : SKET p.102-103

En diwezh, e c'houlennas : - Penaos 'ta, Yann, out deuet a-benn da c'houzout ar pezh ec'h eus lavaret din bremaik, peogwir n'out ket bet morse, kennebeut ha me, e bro ar Vokoed. Lavar se din 'ta, kenvroad ? - Penaos 'ta, ken nemet o klevout re all o tezrevelliñ din doareoù emvevañ tud ar C'hreisteiz ! A-hend-all, penaos em bije kavet an traou-se da lavarout dit ?

1929
Référence : SVBV p10

Bez' hor bije evel-se ur fiord hag un aber (beuzet a-grenn houmañ, naoz ha pantennoù) lerc'h-ouzh-ler[c'h].

1943
Référence : TNKN p49

Ne greden ket em bije bet afer gantañ biken, ha koulskoude, an traoù a zigouezh drol.

1944
Référence : EURW.1 p.202

Mar hor bijemp [sic] kredet lavarout e jeu d'ezan...

1944
Référence : EURW.1 p38

Ha ! me ’m bije karet gwelout ac’hanoc’h em plas… [sic, "em flas"].

1944
Référence : ATST p.33

Piv 'ta am bije bratellet ?

1960
Référence : PETO p75

Ma mignon Yann, ha taolet hoc'h eus evezh / Ouzh ar reolenn 'n em gavet un devezh / Hag a ziviz e ranko hiviziken / [Un dra disakr na'm bije kredet biken !] / Hor beleien bezañ distag, koulz lâret, / Diouzh Hon Tad Santel, ar Pab mat ha karet ? / Da eskibien, gant laiked dilennet, / Rak ar c'hiz 'vo diwar vremañ eilpennet, / E tleint holl sentidigezh ha doujañs / Dindan boan a wall-gastiz hag a zroulañs.

1960
Référence : PETO p12

A vije bet brav ma ne'm bije ket bet va servij soudard da ober er Frañs.

1985
Référence : DGBD p190

C'hoant am bije bet da ober anaoudegezh gant an enezenn veneziek-se.

1985
Référence : DGBD p13

Kavout a rae din em bije bet da dremen va amzer o c'hwiziñ, ha padal, pa zeu ar mare da vont da azezañ en ti-debriñ, ar "popote" evel ma vezer boas da lavarout du-se, e kavan gras kas ganin va chupenn da wiskañ gant aon da chom da grenañ gant ar riv.

1985
Référence : DGBD p33

Ar pezh a oa heverk evidon eo e oa an dour-se kalz tommoc'h eget an dour-mor ; ne 'm boa netra warnon evit muzuliñ ar c'hemm, met karet em bije bet gouzout pegen bras kemm a oa ; ne 'm boa nemet kroc'hen va zreid evit merkañ ar c'hemm !

1985
Référence : DGBD p110

A-greiz-holl, evel pa vije deuet ur soñj nevez war he spered, e lavaras gant holl virvilh he naturel kent: "A, Ezel, ne gomzan nemet eus mank hag eus kiriegezh evel pa'm bije c'hoant da vezañ heñvel ouzh Magdalena, prest da ober pinijenn.

2012
Référence : ADULT p. 160

En em soñjal a ra ha lavarout: "Met perak hor bije ezhomm anezhe?"

2015
Référence : EHPEA p14

Ne'm eus respont ebet da hini eus an daou c'houlenn met abred eo c'hoazh evit ma'm bije. Ne ran ken nemet divouedañ ma fenn.

2015
Référence : EHPEA p47

Note d'étude

Tremenet oad eus ar stumm klasel "beze" d'ar stumm "bize" en XIXvet kantved, ha d'ar stumm "bije" en XXvet kantved.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux