Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Berrentez a bep tra. Mervel a raent gant an dienez. Ne vanke netra dezho ha mont a c'hallent da gozh hep aon rak an dienez. Disklêrian a reas ar mezeg e oa deuet ar marv diwar an dienez. N'eus nemet dienez e toull e zor. & Trl. Bezañ en dienez : bezañ en diouer a bep tra. Bez' e oa en dienez vrasañ. Bezañ en dienez zo bevañ hep kaout netra. & Trl. skeud. Kouezhañ an dienez war ub. : bezañ en dienez. A-vec'h aet er-maez eus o bro e kouezhas an dienez warno. DHS. ezhomm, paourentez. 2. Diouer. Dont a reas dienez a voued e Breizh-Veur. & Trl. Kaout dienez, a, da, en udb. : bezañ en diouer anezhañ. O c'horf en doa dienez a bep tra. Reuzeudik e oa o stad rak dienez o doa da galz traoù. Dienez en doa en e varc'h. & Bezañ dienez udb., bezañ dienez a udb. : bezañ diouer anezhañ. Ne voe ket dienez dienn hag amanenn en e di. Bez' e vo dienez a vara. & Bezañ lakaet dienez eus udb. : dont diouer anezhañ. Eus a galz traoù ez eus lakaet dienez e-touez an dud. & Gouzout, kaout dienez d'ub., d'udb. : kaout keuz d'an den-se, d'an dra-se. O gwazhigoù hor bro, na dienez a ouzomp deoc'h ! Dienez hor bo dezhañ. & Tr. ar. DRE ZIENEZ : dre ziouer. O vont da vervel edo an tan dre zienez koad. II. B. 1. Paourentez. An dud pizh a vo en un dienez ar vrasañ. 2. Diouer. Dienez ebet n'eo ken kalet hag an hini da vezañ kollet ar re a garent kement.

Exemples historiques : 
46
Masquer la liste des exemples

dienez

1659
Référence : LDJM.1 pg disette

dienez

1699
Référence : Har. pg dienez (disette)

dienez

1732
Référence : GReg pg gueuserie (indigence, misere, Van.)

dienez

1732
Référence : GReg pg gueuserie (indigence, misere, Van.)

krog en an dienez ennañ, ar c'haezh

1732
Référence : GReg pg (c'est un pauvre) disetteux

gouzañv kalz a zienez, hag a fatik, diwar-benn furaat

1732
Référence : GReg pg (manger de la viande) enragée

un dienez jeneral

1732
Référence : GReg pg famine (disette de tout)

dienez eus a arc'hant

1732
Référence : GReg pg faute (d'argent, disette d'argent)

Ar brezel, ar vosenn, hag an dienez a bep tra a zo an teir gwalenn a gastiz.

1732
Référence : GReg pg fleau (Les fleaux de Dieu sont la guerre, la peste, & la famine.)

dienez

1732
Référence : GReg pg besoin (necessité, disette), disette, faute

kaout dienez

1732
Référence : GReg pg (avoir) besoin

bet dienez

1732
Référence : GReg pg (avoir) besoin

dienez

1732
Référence : GReg pg disette, faute, gueuserie (indigence, misere)

dienez

1732
Référence : GReg pg disette

dianec'h

1732
Référence : GReg pg disette

dienez a ed; dienez a win

1732
Référence : GReg pg disette (de blé; disette de vin)

kaout dienez a bep tra

1732
Référence : GReg pg (avoir) disette (de toutes choses)

c'hwezh an dienez, c'hwezh an dianez a zo gantañ

1732
Référence : GReg pg (c'est un pauvre) disetteux

dienez

1850
Référence : GON.II pg dianec'h

dienez

1850
Référence : GON.II pg dianec'h, diénez, ézomm

dienez a zo ganto

1850
Référence : GON.II pg diénez

dienez a ed a zo hevlene e broioù ar c'hreisteiz

1850
Référence : GON.II pg diénez

dianez

1850
Référence : GON.II pg diénez

Gwechall e voa peorien, evel a zo bremañ, / Hag ivez kalonoù hag a garie rannañ / Kement tra o devoa, madoù ha karantez, / Gant o breudeur doaniet, peorien en dienez.

1867
Référence : MGK p119

« Kêr-Razh a voa kelc'het ; hep gwenneg na diner / Voa bet ret dezho mont, ker bras voa an dienez. »

1867
Référence : MGK p117

O-daou ez ejont kuit : hennezh ne voa desket, / Disprizet gant an holl, en dienez vrasañ, / Ne gavas e nep lec'h dor zigor, tamm bara.

1867
Référence : MGK p124

Ne raio ket, va mab ; hennezh a zo un den eveldomp-ni ; an dienez hepken her laka da vezañ disheñvel dioc’h an dud all.

1877
Référence : EKG.I. p.149

Abalamour da se [e] oant deuet diouc’h ar mintin da reiñ skoazell d’ar venec’h paour o doa o sikouret ken alies a wech en o dienez.

1877
Référence : EKG.I. p.48

Ha goude kement-all a ziskianterezh eus o ferzh, e vezint klevet o klemm, o kaout kasoni ouc’h ar re vat, abalamour ma ne roont ket a voued a-leizh-kof dezho, d’o zud ha d’o bugale, evel pa ne vent ket ar pennkaoz eus o dienez hag eus o foan !

1877
Référence : EKG.I. p.66

Ma ! eme Yann, un dra a zo, / A ra da'm skiant mont en-dro : / Ar memez Doue ‘n eus hon groet ; / gant ar memes pri omp meret. / Darn, koulskoude, ‘zo pinvik-mor, / Darn ‘met dienez toull o dor ; / Hemañ skedus e blanedenn, / Ha hennezh luiet e gudenn. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Tennet e vez karantez an doueed dalc’hmat dre ur vuhez leun a c’hlanded, a eeunded, a gadarnded, hag an neb a vez karet gand an doueed, an neb a vez gwarezet ha skoazellet ganto, a betra en defe dienez ? N’eus dienez ebet evitañ, pa c’hoarvez dezhañ pep tra e kentel !

1923
Référence : SKET p.75

Hogen, mar taolez da zaouarn war ar bugenoù-mañ e sell hepken d’o drastañ, na vezet dit a-berzh an doueed nemet anken, dinerzh, kleñved ha dienez !

1923
Référence : SKET p.84

Pa n’o doa ken a saout, bevañ diwar gig gouez, gwrizioù ha frouezh a rankjont ober, a-skign amañ hag ahont dre diegezhioù kevre ebet kenetrezo ; war zisleberiñ ez ejont gant an dienez, oc’h ankounac’haat tamm-ha-tamm kement o doa desket digant o zadoù, kement a oa bet kelennet dezho gant an doueed.

1923
Référence : SKET p.86-87

Hag ar mor, mor ar vuhez gant e wagennigoù a gelc’he, a c’holoe an devezhioù, ar mizioù en tiegezh Izabel : hini hag hini e kouezhent goustadik, goustadik en donder an dienez hag ar baourentez.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1120 (Miz Du 1924).

Tañvaet he devoa bet an dienez, hag he blaz a oa c’hoazh c’hwerv war he c’halon.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810-811 (Miz Genver 1924)

Hag abaoe… abaoe… Displijadur, dienez, enkrez e-barzh an ti…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 37, p.812 (Genver 1924)

Deut an hañv, hag evit Izabel an amzer a zienez, e-pad an hañv ne vez gwerzhet na meskl na bigorned : netra da c’honit er vro a-raok an eost.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.897 (Miz Ebrel 1924)

Pinvidik, o ! pinvidik, Izabel !… Pinvidigezh Izabel ?… Daou c’hir, yudal a reont an eil deus egile. Pinvidigezh ! gwevn-meurbet eo ar gir-se, en em astenn a ra adalek ar c’hastell beteg an ti-soul. Ha piv a nivero al leve a ra pinvidigezh un den glor[i]us ha piv an dienez a ra hini Izabel.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Ne falveze ket dezhi kennebeut bezañ heñvel eus homañ pe honnezh, gwragez yaouank c’hoazh, pere a wele flastret, goeñvet gant an dienez hag an displijadur.

1925
Référence : BILZ2 p.151

dienez

1931
Référence : VALL pg besoin (pauvreté)

bezañ en dienez

1931
Référence : VALL pg (être dans le) besoin

Ger a zizesper, a c'hlac'har, / A zienez hag a spouron

1944
Référence : EURW.1 p.88

M'o gwerzhit mat [an arrebeuri], n'ho pe, me ' gred, / Dienez ken da gig nag ed.

1960
Référence : PETO p65

Rak an dienez hoc'h eus aon, / Enkrezet, chalet da gaout naon, / Da gaout planedenn drist da ren / 'Raok bezañ boued d'an Ankoù yen ?

1960
Référence : PETO p19

Eñvor, mar plij, ho pet ouzhpenn / Eus tud ma zi e glac'har tenn, / Rak, en dienez bet'[-ek] ar strad, / Hepdon reuzeudik ' ve o stad...

1960
Référence : PETO p53

Ar re 'ra droug, an dud a noaz / 'Gaser da get, hervez ar boaz. / Anzavit n’eo ket levenez / Bez' taolet en dienez.

1960
Référence : PETO p31

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux