Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Ag. 1. (db. an dud pe an traoù) N'eus den, n'eus tra koulz hag eñ, zo dreist e berzhioù mat da re an dud all, an traoù all. Ur vaouez dispar. Ul labour dispar. DHS. dibar. 2. Dre ast. Eus ar gwellañ. Dispar eo bet an amzer evit ar bloaz. Ne oa ket dispar an troc'h blev-se. 3. Ampar. Ur gont dispar a vioù. 4. (db. an traoù a vez a-zaouioù) N'int ket eus an hevelep rumm. An div votez-man zo dispar. 5. Dispred. Iskis. II. Adv. En un doare dispar. Ur paotr donezonet dispar. Sklaer-dispar eo an noz. Kanañ a ra dispar.

Exemples historiques : 
29
Masquer la liste des exemples

dispar

1499
Référence : LVBCA p60 (non par)

den dispar

1659
Référence : LDJM.1 pg braue homme

dispar

1659
Référence : LDJM.1 pg incomparable, inegal

bezañ dispar

1732
Référence : GReg pg (être différent)

dispar

1732
Référence : GReg pg different (ente), disproportionné (ée), dissemblable, (qui n'a point d') égal

dispar

1850
Référence : GON.II pg dispar

un den dispar eo

1850
Référence : GON.II pg dispar

dispar eo an niver-se

1850
Référence : GON.II pg dispar

» Da bareañ dioc'h kozhni eo ul louzoù dispar, / Eme 'r medisin-se, ar brasañ war an douar. »

1867
Référence : MGK p105

Ur falc'her dispar eo, ne baouezo biken, / Endra vezo an heol o parañ war an den.

1867
Référence : MGK p101

Kaout a dlee ouzhpenn, 'vit bezañ diouzh he c'hoant, / Gant ur spered dispar, [a-]ouenn vat ha kalz arc'hant.

1867
Référence : MGK p55

Ul louarn dispar a zo bet tapet gant chaserien Kerborzh. Be[z]añ zo c’hoazh un toullad ane[zhe] ‘barzh ar c’harter, war a lârer. Chañs vat d’ar chaserien da dapout ane[zhe], ar c’henta[ñ] ar gwella[ñ].

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Brudet int dre ar vro evel "govezed" (pe "marichalezed" mard eo gwell deoc'h) dispar.

1906
Référence : KZVR Niv. an 2 a viz Kerzu

Rak, keit ha m’eo bet heuliet strizh al lezennoù-se gant an darn vuiañ, he devoe hor gouenn en he rann un eurvad dispar !

1923
Référence : SKET p.53

Un amzer a beoc’h don, a verzh dispar, a eurvad leun ez oa-hi, — a-unvan emañ holl hen-zanevelloù ar pobloù evit hel lavarout, — p’edo mibien ha merc’hed Manos o vevañ e frankizennoù heoliek koadoù ar Sav-heol, ma vezent gweladennet eno gant an doueed.

1923
Référence : SKET p.66

Hag evel-se, entre ar beleg hag ar paotr, a-nebeudoù, e savas ur garantez dispar a bep tu, ur garantez a [d]rugarez eus perzh ar beleg evit ar paotrig dister, disprizet, kasaet gant kalz, ur garantez a anaoudegezh eus perzh ar paotr emzivad evit an den a zouster hag a skiant a brize gantañ diskenn betek ur bugelig dister eveltañ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1025 (Gouere-Eost 1924)

Daoust hag-eñ a zo ur paotr ganet ha maget war bord ar mor, ha n’en deus ket gouzañvet ul levenez dispar, santet e galon o tridal en e greiz pa’n deus taolet e droad evit ar wech kentañ war tilher ur vag pesketa.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1125 (Miz Du 1924).

c'hoari par pe dispar

1931
Référence : VALL pg apocope

dispar

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXII

Ur skouer dispar eo eus ar c'hartennoù resis a c'heller sevel diwar ar sontañ dre an heklev.

1943
Référence : TNKN p49

An Tad Jouan, kemeret e retred gantañ, eus Urzh Tadoù ar Spered Santel, a oa ivez ur c’haozeer dispar war istor kozh ar vro.

1944
Référence : EURW.1 p.209

Mes ne vern ket ; gant ma faltazi me a wele enni ur werc'hez dispar, karget a c'hened trellus, me a oa ar priñs en doa kavet ar c'hentañ, e-kreiz an natur, ur berlezenn a blac'h vihan na oa ket ret ober arouezioù da ganardiñ ganti.

1944
Référence : EURW.1 p46

Hogen, pesk ebet ne dostae ; ’m eus aon n’o doa ket naon ar sulvezh-se, sulvezh diwezhañ a viz gwengolo, ha Lukaz, pesketaer dispar, ne gare ket koll e amzer en un takad goullo, na chom da stourm ouzh ar pesked, pa oant mouzet ["mouzhet"] betek an hini diwezhañ.

1944
Référence : ATST p.12

— « Azezit ! » eme Lukaz dezho, « ma kemerot ur chopinad sistr. Sistr nevez am eus, hini dispar degaset din eus maner ar Gili. »

1944
Référence : ATST p.13

Job a oa aozet dezhañ gant e vamm ur soubenn rous treutik a-walc’h, a zo ken dispar, hervez em eus klevet, da gas kuit a-ziwar an teod, ar blaz c’hwerv a chom goude un devezh bos.

1944
Référence : ATST p.27

Kaer eo an amzer ha dispar ar maeziou, lapoused enno o kanañ a bep tu.

1960
Référence : PETO p55

Touzerezed a veze kavet avat da brenañ, hag evel-se e c'hellemp-ni krennañ e vlev an eil d'egile ; ne veze ket marteze dispar-dispar an troc'h, met en e aez e vezed da nebeutañ.

1985
Référence : DGBD p120

Un amzer zispar a oa e Breizh e-pad devezhioù diwezhañ miz mae ha devezhioù kentañ miz even 1937.

1985
Référence : DGBD p9

Ar seurt dichekadennoù ha taolioù dismegañs ne rae van anezho, evel-just, ha da veno ar braz eus an dud, e zoareoù frank hag hegarat, e vousc'hoarzh bugel leun a hoal, ha gras hep he far an yaouankiz dispar-se a hañvale n'aje digantañ biken a oa drezo o-unan ur respont bastus d'ar falstamalloù - an termen implijet an hini e oa - a lakaet a redek warnañ.

2015
Référence : POLDG p224

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux