Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. LOENON. (en e furm lies) [1732, 1850, 1927] Kevrennad loened bihan divellkeinek, rannet o c'horf e teir lodenn - penn, brusk, kof - c'hwec'h pav dezho-holl hag eskellek ar braz anezho. Treuzfurmadurioù an amprevaned, eus ar vi d'an imago, en ur dremen dre stad al larvenn hag an nimfenn. [1850] Kalz a amprevaned a gaver war-dro al lenn-se. & (en e furm unan) [1732] Un amprevan : unan eus al loened-se. II. BOAS 1. [1499, 1659, 1850, 1985] Loen bihan a denn mui pe vui d'un amprevan gwirion, evel ar c'hevnid, h.a. [1985] Rak an amprevaned all a ro dre vras peoc'h deoc'h keit ha ma vezit o kerzhet. 2. [1499, 1659, 1867, 1927] Loen a heuger ouzh e welet, lakaet alies da noazus gant an dud, evel an naeron, ar razhed, h.a. [1867] Piv a zesko d'an touseg, amprevan lous, hudur, / Bevañ hervez ar reizh, evel a ra ar fur, / Ha dibriñ hep kaout aon / Da vervel gant an naon ? An touseg, an amprevan lous-se. 3. Dre skeud., kunuj. (db. an dud) [1850, 1924, 1927, 1944] Den fall, noazus d'ar re all. [1850] Un amprevan eo, mar boe biskoazh ! Amprevan lous zo ac'hanout ! Kozh amprevan ! Hennezh zo un amprevan ! [1924] Chas gourlen ! loened lous ! amprevaned !… [1944] Ha va nized c’hoazh !… Gwelet em eus viltañsoù war an douar, mes biskoazh n’em eus graet anaoudegezh gant amprevaned evel ar re-mañ.

Exemples historiques : 
16
Masquer la liste des exemples

amprevan

1499
Référence : LVBCA p19 ('vermine')

amprevan

1499
Référence : LVBCA p19 ('vermine')

amprevan

1659
Référence : LDJM.1 pg vermine

amprevaned

1659
Référence : LDJM.1 pg vermine

amprevan

1732
Référence : GReg pg bestiole (insecte)

amprevaned

1732
Référence : GReg pg bestiole (insecte)

amprevan

1850
Référence : GON.II pg amprévan (Insecte en général. Vermine. Bête venimeuse. Au figuré, un homme méchant, un scélérat, une méchante bête. De plus, une âme vile).

Un amprevan eo, mar boe biskoazh.

1850
Référence : GON.II pg amprévan (C'est un scélérat, s'il en fût jamais).

Kalz a amprevaned a gaver war-dro al lenn-se.

1850
Référence : GON.II pg amprévan (On trouve beaucoup d'insectes autour de cet étang).

Piv a zesko d'an touseg, amprevan lous, hudur, / Bevañ hervez ar reizh, evel a ra ar fur, / Ha dibriñ hep kaout aon / Da vervel gant an naon ?

1867
Référence : MGK p95

Buhez daou vugel o kriskiñ e pep dishualded e voe o hini, ouzh o flourañ bemdez aer c’hlan ar gouelec’h, e-kreiz ar c’hoadoù bras, an doureier diroll hag ar rec’hell, hep ken darempredadur nemet o mamm, al loened pevarzroadek, an evned hag an amprevaned.

1923
Référence : SKET p.39

Ervat o anavezomp : tantadoù a enaouent gant avaloù-pin ; gwrizioù ha louzaouennoù yec’hedus a glaskent ; bleunioù a gutuilhent d’o flezhenniñ e kurunennoù ha garlantezennoù ; ar bravañ amprevaned askellek a bakent ; krugelloù-merien a zispennent da gerc’hat vioù merien d’ar c’hilhog-gouez bras ha d’an evned all.

1923
Référence : SKET p.40

— Chas gourlen ! loened lous ! amprevaned !…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1028 (Gouere-Eost 1924)

amprevan

1927
Référence : Geri.Ern pg amprevan (Insecte, vermine; bête venimeuse ou répugnante; canaille.)

Herri a hope er c’hraou, goude ma oant aet kuit : — « Biskoazh kemend-all ! biskoazh kemend-all ! Unan o reiñ al l[ê]renn d’ar yer, hag an hini all o sachañ hardi war lost va femoc’h !… Ha va nized c’hoazh !… Gwelet em eus viltañsoù war an douar, mes biskoazh n’em eus graet anaoudegezh gant amprevaned evel ar re-mañ.

1944
Référence : ATST p.131

Rak an amprevaned all a ro dre vras [dre-vras] peoc'h deoc'h keit ha ma vezit o kerzhet ; ar re-mañ, en enep, ne baouezont ket da droidellat en-dro deoc'h, goude ha ma'z afec'h d'ar red, dedennet ha ma vezont moarvat gant c'hwezh ar c'hwezenn : louzoù all ebet nemet hejañ dizehan en-dro d'ho penn ur barr deliaouek.

1985
Référence : DGBD p72

Note d'étude

S.o. an termenoù "preñvan" ha preñv" a zo kar da "amprevan".

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux