Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

1. En doare-se. Evel-se ez eo. Evel-se ne vi ket dindan an amzer. Evel-se emañ ! petra a reot ? & Trl. Evel-se bezet graet : troienn a ra feizidi ar relijion gatolik ganti, da-geñver o lidoù, evit geriañ ez asantont ma c'hoarvezo pep tra hervez youl Doue. & Trl. Pe evel-se : pe war-dro. Triwec'h vloaz pe evel-se. 2. A-wechoù Se. Ma zad-me a oa kreñvoc'h eget evel-se. 3. Impl. da stn. (goude un ak. pe ur rag.) Evel-se : heñvel ouzh an den-se, an dra-se. Kemerit unan evel-se. Pa vez bokedoù evel-se e vez bevoc'h en-dro d'an ti. Traoù evel-se ne vezont ket chañsus.

Exemples historiques : 
77
Masquer la liste des exemples

Ha pan edoa un wezh oz ober orezon ez welas un nombr bras a werc'hezed e-biou dezhañ, hag entreze ez oa unan a sklaerise he c'hened dreist an re arall, peheni pan denesas outañ a c'holoas he bizaj hag evel-se ez tremenas e-biou dezhañ.

1576
Référence : Cath p26

Hag evel-se zo [sic] intentet a'r Sakramantoù arall ?

1622
Référence : Do. p46

evel-se

1659
Référence : LDJM.1 pg ainsi

evel-se

1659
Référence : LDJM.1 pg euel(-se)

hag evel-se

1732
Référence : GReg pg ce (c'est pourquoi)

èl-se

1732
Référence : GReg pg ainsi

èl-se

1732
Référence : GReg pg ainsi, comme cela (près de vous)

evel-se

1732
Référence : GReg pg ainsi, comme cela (près de vous)

evel-se bezet

1732
Référence : GReg pg ainsi

hag evel-se

1732
Référence : GReg pg donc (donques, consequemment)

evel-se

1732
Référence : GReg pg consequemment (par une suite necessaire, ou ordinaire; par conséquent), donc (donques, consequemment)

evel-se bezet graet

1732
Référence : GReg pg ainsi

evel-se emañ ar bed

1732
Référence : GReg pg ainsi

evel-se 'ta

1732
Référence : GReg pg donc (donques, consequemment)

rak-se ez eo ret e ober evel-se ez ranker e ober

1732
Référence : GReg pg donc (il faut le faire)

evel-se

1732
Référence : GReg pg donc (donques, consequemment)

evel-se

1732
Référence : GReg pg donc (donques, consequemment)

Piv en deus ho fagodennet evel-se ?

1850
Référence : GON.II.HV pg fagodenni (Qui vous a ainsi fagoté ?)

na fichit ket evel-se

1850
Référence : GON.II pg ficha

perak e flastrit-hu ar geot evel-se ?

1850
Référence : GON.II pg flastra

Evel-se e reot, mar kirit.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Vous ferez de même, si vous voulez ».

Evel-se ne ouzont petra a leveront.

1850
Référence : GON.II p.93, livre second, « Donc ils ne savent pas ce qu'ils disent ».

evel-se

1850
Référence : GON.II p.57, Table des Conjonctions composées, "par conséquent, ainsi".

Arboellañ a reot mar bevit evel-se.

1850
Référence : GON.II pg arboella (Vous économiserez, si vous vivez ainsi).

Atav em eus e welet evel-se.

1850
Référence : GON.II pg ataô (Je l'ai toujours vu de même).

C'hoarzhin a ran oc'h ho klevout o komz evel-se.

1850
Référence : GON.II p.80

Piv a sko evel-se?

1850
Référence : GON.II p.70

Va zad en deus va aliet da ober evel-se.

1850
Référence : GON.II p.66

Perak e vaotit-hu evel-se?

1850
Référence : GON.II pg baota (Pourquoi vous courbez-vous ainsi ?)

Ho kwele ne vezo ket kloz evel-se.

1850
Référence : GON.II pg klôz (Votre lit ne sera pas clos, bien fermé ainsi).

na zarevint ket evel-se

1850
Référence : GON.II pg darévi

n'eo ket dereat dibrennañ e sae evel-se

1850
Référence : GON.II pg dibrenna

na zirogit ket evel-se hoc'h hentez

1850
Référence : GON.II pg diroga

displetaat a ray buan o vevañ evel-se

1850
Référence : GON.II pg displétaat

na zornit ket ar bugel-se evel-se

1850
Référence : GON.II pg dourna

na embregit ket ar bugel-se evel-se

1850
Référence : GON.II pg embréga

perak ec'h enkrezit-hu evel-se ?

1850
Référence : GON.II pg eñkrézi, inkrézi

evel-se

1850
Référence : GON.II pg ével

evel-se bezet graet

1850
Référence : GON.II pg ével

Evel-se ne dlean mui netra deoc'h.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Donc je ne vous dois plus rien ».

Evit klask ul louzoù a-enep ar c'hleñved, al leon en e ali, 'lavaras d'al loened : - "Me gred, va mignouned, e vezimp stropet-holl evit hor pec'hejoù; pep rumm a yelo da goll, Ma ne deomp a-benn da sevel ouzh ar groug an torfedour brasañ , pennabeg eus an droug. Evel-se marteze 'torro nerzh ar c'hleñved, Ag unan o vervel, d'ar re all 'teuy yec'hed"

1867
Référence : MGK p24

Evel-se a c'hoarvez : rok dindan he zalgen, / Merc'h figus, pa gosha, a ya da geuneudenn.

1867
Référence : MGK p56

O vezañ komzet evel-se, / Ar sant a brenn e zor neuze.

1867
Référence : MGK p117

« Evel-se eo a ran : me, evit ober mad, / A ro da labourat / Da bep micherour zo : da baotr ar rokedenn, / Hag, e-touez kalz re all, deoc'h-hu, skrivagnerien, / A laka kozh skridoù war hanv ar re vras. »

1867
Référence : MGK p124

— « Arabat ! 'me re all, un tamm brav eo gwelloc'h, / Mont a-enep an dour, rak daoust ma'z eus dinaou, / Spered ur c'hrek atav a zalc'ho penn outañ ; / Evel-se eo bet graet, a-viskoazh ha bremañ / Da sevel he c'hribell 'enep ar gwellañ traoù. »

1867
Référence : MGK p143

Evel-se ne voe ket pell ar frapad : leveoù ar Sent a voe gwerzhet dre bevar c’horn ar vro, ha roet kazi evit netra, rak ezhomm arc’hant a ioa, ha ne gaved ket kalz a dud da deuler war al leveoù-se, rak ar feiz a ioa c’hoazh bev e goueled kalon ar Vretoned.

1877
Référence : EKG.I. p.2

Evel-se, n'eo ket hep souezh mard oa karet dre ar vro menec’h Sant-A[l]bin.

1877
Référence : EKG.I. p.34

— Daoust ha piv, eme ar soudarded, a yafe da guzhet e-kreiz an dour ? Diot eo tud ar vro-mañ, evit gwir, mes n’int ket diskiant a-walc’h evelato evit ober traoù evel-se.

1878
Référence : EKG.II p.25-26

Me a garfe ka[out]t ur re votoù neve[z]. Evel-se a lâre enni hec’h-unan, Maria Gwazioù deus Lannuon. E-lec’h mont da brenañ, e ti ur bot[a]ouer, e kavas [a]ezetoc’h ha gwelloc’h marc’had, emichañs, trokañ he re gozh ouzh re neve[z] an intañvez Damany, hep gouzout da houmañ.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

En devezh e klevis ma ferson o lâret : ur we[z]enn, eme[z]añ, a ve[z] anveet diwar ar frouezh a doug ; evel-se ive[z] un den hag a deu da glask hon mouezhio, anveet eo, pe diwar e obero, pe diwar obero ar re zo pleustret gantañ. Ar Gouarnamant, gallout a reomp ive[z] barn ane[z]añ diwar e lezenno.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

ese

1909
Référence : BROU p. 236

Evel-se edo ar bed ganto pa zigouezhas da Vomoros, un nozvezh, kaout un hunvre.

1923
Référence : SKET p.119

Hervez ar C’hresianed, ar c’hentañ eus an holl Gelted e oa ur ramz, e anv Keltos ; hag evel-se eo e vez disklêriet ganto al lañs hag an trec’h o devez warno ar Gelted er vent hag en nerzh-korf.

1923
Référence : SKET p.32

O karedig, emezo, bet eo betek-hen an holl boan hag an holl skuizhder evidout-te, ha te n’ec’h eus graet droug ebet. Na ve ket e vefe evel-se hiviziken !

1923
Référence : SKET p.109

Pell e padas ganto evel-se.

1923
Référence : SKET p.115

Evel-se ar sakrist a rae gouelañ war bez ar vamm ar c’hleier pere o devoa kanet bremaik badeziant he mab.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Evel-se ’ta, e ti Bilzig oc’h.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924), ("Bilzig" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

- A ! Mard eo evel-se eo emañ an traoù, Yann ! Me ne gredan ket e ve gwir pater kement tra a leverer din ; trawalc'h em eus da ober o krediñ ar pezh a welan ! - Na me, kennebeut all, keneil, ne gredan ket holl an traoù [sic], pell ac'hano ! Evelato, un tammig bihan e kredan hag e tiskredan war an traoù a leverer din. E-doug ar wech on bet evel-se hag, hep mar, e chomin er c'hiz-se betek va eur diwezhañ !

1929
Référence : SVBV p10

ha bepred evel-se

1931
Référence : VALL pg ainsi (de suite)

evel-se

1931
Référence : VALL pg ainsi (dans la circonstance présente)

evel-se bezet graet !

1931
Référence : VALL pg ainsi (soit-il), amen

evel-se

1931
Référence : VALL pg ainsi

pa'z eo evel-se emañ ar stal

1931
Référence : VALL pg (puisqu'il en est) ainsi

p'emañ kont evel-se

1931
Référence : VALL pg (puisqu'il en est) ainsi

p'emañ evel-se ar stal

1931
Référence : VALL pg (puisqu'il en est) ainsi

Goude bezañ prederiet, hon eus kavet e oa gwelloc'h lezel a-gostez pep reizh strizh, rak war draoù ken sebezus e kouezhed, ma ne oad ket evit ober evel-se.

1943
Référence : TNKN p8

Evel-se en doa gourc'hemennet Gambetta, gant aon na zeuje d'an arme-se dont da vezañ unan Chouanted ha treiñ 'enep da Frañs e-lec'h difenn anezhi.

1944
Référence : EURW.1 p12

Evel-se e tremene sioulik ha plaen he zamm buhez, betek marv he zad e 1869.

1944
Référence : EURW.1 p14

Evel-se emañ an Amerikaned holl : p’en en dommont ouzh tra pe dra, ne chomont ket da blediñ gant soñj ar sellerien.

1944
Référence : EURW.1 p.190

— « Job. » — « Petra ’zo, Lom ? » — « Job, hon eontr a zo marv. » — « Gouzout a ran. Trist, trist eo. » — « C’hwi ’gav ? » — « O ! ne gavan ket, mes bravoc’h eo lavarout evel-se. » — « Ya ! dirak an dud, Job… Dirazon-me, avat… »

1944
Référence : ATST p.17-18

Pa lavare ar glianted d'am zad : « Kerzhout a ray ho mab war ho roudoù, aotrou noter[,] hemañ a zo abred o tiskiñ e vicher avat ! » pe meuleudioù all evel-se, ma zad a wele dija e bennhêr, a-benn ma vije arru kozh, o kemerout e garg, mes me a vouzhe ouzh o c'hlevout o fougeal ganin[.]

1944
Référence : EURW.1 p28

- Evel-se emañ kont gant ar garantez. Deut e oan, dre zegouezh, da lavarout ur bater da Werc'hez venniget ar Rozera. Ho kwelet am eus...

1949
Référence : SIZH p.49

- Emaoc'h o vont da welout ho tousig, breur Arturo ? - Gant ar vezh, breur Alano! N'hoc'h eus ket mezh o komz evel-se ?

1949
Référence : SIZH p.44

Er chapel, en e gador-geur koadengravet, e-pad eur ar prederiañ, e kouezhe e chink en e grubuilh. (...) - Breur Arturo, savit en ho sav ! eme mouezh sioul an Tad-Mestr. Munut e oa ar vezhekadenn, rak tro pe dro e veze lakaet ouzh e sav evel-se, betek koulz an oferennn, meur a zanvez-lean, re vignon d'e gousked.

1949
Référence : SIZH p.39-40

Bez' e c'hellan gwelout evel-se an iliz-veur nevez hag a zo bet graet kement a vrud diwar he fenn gant kazetennoù ar Frañs, hag a gavan digened a-walc'h.

1985
Référence : DGBD p16

Nac'h paeañ e dailhoù, gwiskañ arouezioù difennet, sevel ur gambr labour-douar evit ar stourmerien hag evel-se mont a-enep-krenn monopol kambroù al labour-douar, reiñ bod da dud dibaper -felladenn a genskoazell-, krouiñ ha skignañ ur moneiz er-maez lezenn, implijout sielloù melestradurel, nac'h bezañ harzet...

2015
Référence : DISENT p57

Evel-se e vo roet an taol dic'harzhañ kentañ, hag a-wechoù n'eus ket tu d'ober gwelloc'h pa vez berzet mont d'al lec'h a fell dimp tizhout.

2015
Référence : DISENT p73

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux