I.
V.k.e.
A. (db. ar fornioù)
Tommañ mat.
Goret en deus ar baraer e forn.
B.
1. (db. an evned)
Derc'hel (vioù) tomm e-pad ur pennad evit lakaat o c'hellid da dreiñ e ploged hag ar re-mañ da ziglorañ.
Ar big zo o c'horiñ seizh vi.
&
Dre verr.
Bezañ o c'horiñ, war c'horiñ : lakaat da c'horiñ.
Un dousenn vioù am eus da lakaat da c'horiñ.
&
Trl. skeud.
Goriñ vioù, chom da c'horiñ vioù : straniñ, ober netra.
2. Magañ (ur c'hleñved) en un doare kuzh, kregiñ da gaout.
Emañ o c'horiñ ur c'hleñved bennak. Goriñ ur gouli en e stomog.
3. (db. an amzer)
Stummañ da ober.
Emañ o c'horiñ erc'h, amzer fall.
4. Dre skeud.
Magañ ur mennad fall bnk, e kuzh.
Goriñ kasoni ouzh ub.
II.
V.g.
1. (db. ar gorioù)
Dont da vezañ tomm, bezañ war-nes diskargañ.
Pa vez an ivinrev o c'horiñ e vez poanius.
&
Dre heveleb.
(db. lodennoù eus ar c'horf)
[1850] Koeñviñ betek dont da vezañ kizidik.
[1850] Goret eo he divronn.
2. (db. an heskidi, h.a.)
[1699] Bezañ war-nes diskargañ.
[1699] Hesked o c'horiñ.
3. (db. an amzer)
[1867] Bezañ doare dezhañ da zont, da cheñch trumm.
Goriñ a ra an arnev.
[1867] Gouzout a ouie pegoulz e vije barrad hag e-pad ma veze o c'horiñ e kase keloù d'ar verdeidi.
4. Trl. skeud.
Emañ ar forn o c'horiñ : emañ an traoù war brientiñ.
Référence :
GON.II
pg bronn (Elle a les mamelles apostumées).
goriñ
gôri
1850
Référence :
GON.II.HV
pg gôri (Apostumer, se former en abcès, en apostème. Venir à suppuration. On dit aussi, mais rarement "gwiri" dans le même sens).
Emañ ar yar zu o wiriñ.
Éma ar iar zû ô wiri.
1850
Référence :
GON.II
pg gwiri (La poule noire couve).
It da wiriñ ar forn.
Id da wiri ar fourn.
1850
Référence :
GON.II
pg gwiri (Allez chauffer le four).
Dioc'htu e ra e neizh, e tozv, e c'hor e vioù, / Hag e tigloz labousigoù.
Dioc'h-tu e ra he neiz, e tof, e c'hor he viou, / Hag e tigloz labousigou.
1867
Référence :
MGK
p52
Diouzh ma veze 'n amzer, al labous tremeniat, a ouie pell a-raok pegoulz 'vije barrad; hag e-pad ma veze tro-war-dro o wiriñ, e kase ar c'heloù a-bell d'ar vordeidi.
Dioc'h ma veze 'nn amzer, al labouz tremeniad, a c'hwie pell a-raok pe goulz vije barrad, hag epad ma veze tro-war-dro o viri, e kase ar c'helou a-bell d'ar vordeidi.
1867
Référence :
MGK
p13
goriñ
góri
1909
Référence :
BROU
p. 249 (se dit spécialement des fours)
goriñ
gori
1931
Référence :
VALL
pg (se former en) apostème, apostume
gwiriñ
gwiri
1931
Référence :
VALL
pg (se former en) apostème, apostume
goret
1931
Référence :
VALL
pg (se former en) apostème (part.), apostume
Met ne oa ket brav touellañ evezh an delennourez kozh, a ziwalle he diskiblez evel ma c’hor ur yar he folezi.
Met ne oa ket brao touella evez an delennourez koz, a ziwalle he diskiblez evel ma c’hor eur yar he folezi.
1944
Référence :
EURW.1
p.121
Da beder eur hanter goude kreisteiz ec'h en em gaved neuze e Bourdel; primik e oa an amzer am boa da dremen er gêr-se ha ne'm eus ket dalc'het ur soñj eus ar c'hentañ eus an tremen a ris eno: tomm e oa evel en ur forn c'horet ha poan am boe o kavout ar c'housked en tammig kambr am boa feurmet e-kichen gar Sant-Yann.
1985
Référence :
DGBD
p10
Diskenn a ran d'ar c'hafedi da evañ ur banne kafe evit kemer kalon, a-guzh, a-raok an arnev a zo o c'horiñ.
2015
Référence :
EHPEA
p135
Note d'étude
Lenn a reer e GON.II ne vez graet nemet ral a wech gant "gwiri" diwar-benn ar gorioù gant ar ster : "dont da vezañ tomm, bezañ war-nes diskargañ".
