Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
2
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
4
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. V.k.e. A. (db. ar fornioù) Tommañ mat. Goret en deus ar baraer e forn. B. 1. (db. an evned) Derc'hel (vioù) tomm e-pad ur pennad evit lakaat o c'hellid da dreiñ e ploged hag ar re-mañ da ziglorañ. Ar big zo o c'horiñ seizh vi. & Dre verr. Bezañ o c'horiñ, war c'horiñ : lakaat da c'horiñ. Un dousenn vioù am eus da lakaat da c'horiñ. & Trl. skeud. Goriñ vioù, chom da c'horiñ vioù : straniñ, ober netra. 2. Magañ (ur c'hleñved) en un doare kuzh, kregiñ da gaout. Emañ o c'horiñ ur c'hleñved bennak. Goriñ ur gouli en e stomog. 3. (db. an amzer) Stummañ da ober. Emañ o c'horiñ erc'h, amzer fall. 4. Dre skeud. Magañ ur mennad fall bnk, e kuzh. Goriñ kasoni ouzh ub. II. V.g. 1. (db. ar gorioù) Dont da vezañ tomm, bezañ war-nes diskargañ. Pa vez an ivinrev o c'horiñ e vez poanius. & Dre heveleb. (db. lodennoù eus ar c'horf) [1850] Koeñviñ betek dont da vezañ kizidik. [1850] Goret eo he divronn. 2. (db. an heskidi, h.a.) [1699] Bezañ war-nes diskargañ. [1699] Hesked o c'horiñ. 3. (db. an amzer) [1867] Bezañ doare dezhañ da zont, da cheñch trumm. Goriñ a ra an arnev. [1867] Gouzout a ouie pegoulz e vije barrad hag e-pad ma veze o c'horiñ e kase keloù d'ar verdeidi. 4. Trl. skeud. Emañ ar forn o c'horiñ : emañ an traoù war brientiñ.

Skouerioù istorel : 
42
Kuzhat roll ar skouerioù

geriñ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg apostumer

gwiriñ ar forn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chaufer le four

gwiriñ vioù

1659
Daveenn : LDJM.1 pg couuer (des oeufs)

emañ ma yar o c'hiriñ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (ema ma iar o) c'hiri

goret

1659
Daveenn : LDJM.1 pg apostumer

guiri forn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg guiri (forn)

ne c'hallan goret an dra-se

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (ie) n'e npuis (mais)

gwiriñ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg apostumer

goret

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chaufer le four

hesked o c'hiriñ

1699
Daveenn : Har. pg goriñ, hesked, o (froncle qui suppure)

goret

1732
Daveenn : GReg pg apostumer, couver

gwiriñ

1732
Daveenn : GReg pg apostumer, couver, (devenir couvert d') ébullitions

goriñ

1732
Daveenn : GReg pg apostumer, couver

keuneud da wiriñ ar forn

1732
Daveenn : GReg pg bois (à chauffer le four)

gwiriñ ar forn

1732
Daveenn : GReg pg chauffer (le four)

goret ar forn

1732
Daveenn : GReg pg chauffer (le four)

goriñ ar forn

1732
Daveenn : GReg pg chauffer (le four)

goriñ

1732
Daveenn : GReg pg couver, (devenir couvert d') ébullitions

gwiriñ poñsinedigoù munut

1732
Daveenn : GReg pg couver (des poules)

goriñ pichoned

1732
Daveenn : GReg pg couver (des poules)

gwiriñ venjañs en e galon a enep ur re

1732
Daveenn : GReg pg couver (de la vengeance contre quelqu'un)

gwiriñ ar forn

1732
Daveenn : GReg pg four (Chauffer le four.)

goret ar forn

1732
Daveenn : GReg pg four (Chauffer le four, pp.)

Ha goret a-walc'h eo ar forn ? A-walc'h.

1732
Daveenn : GReg pg four (Le four est-il assés chaud ? ouï.)

goriñ

1850
Daveenn : GON.II pg gôri (Voyez "gwiri"), pg gôri

Goret eo he divronn.

1850
Daveenn : GON.II pg bronn (Elle a les mamelles apostumées).

goriñ

1850
Daveenn : GON.II.HV pg gôri (Apostumer, se former en abcès, en apostème. Venir à suppuration. On dit aussi, mais rarement "gwiri" dans le même sens).

Emañ ar yar zu o wiriñ.

1850
Daveenn : GON.II pg gwiri (La poule noire couve).

It da wiriñ ar forn.

1850
Daveenn : GON.II pg gwiri (Allez chauffer le four).

gwiriñ

1850
Daveenn : GON.II pg gôri, gwiri

Goriñ a ray ho piz.

1850
Daveenn : GON.II pg gôri (Votre doigt apostumera).

goret

1850
Daveenn : GON.II pg gôri, gwiri

— « N'eo ket ur yar 'deus va goret ? »

1867
Daveenn : MGK p135

Dioc'htu e ra e neizh, e tozv, e c'hor e vioù, / Hag e tigloz labousigoù.

1867
Daveenn : MGK p52

Diouzh ma veze 'n amzer, al labous tremeniat, a ouie pell a-raok pegoulz 'vije barrad; hag e-pad ma veze tro-war-dro o wiriñ, e kase ar c'heloù a-bell d'ar vordeidi.

1867
Daveenn : MGK p13

goriñ

1909
Daveenn : BROU p. 249 (se dit spécialement des fours)

goriñ

1931
Daveenn : VALL pg (se former en) apostème, apostume

gwiriñ

1931
Daveenn : VALL pg (se former en) apostème, apostume

goret

1931
Daveenn : VALL pg (se former en) apostème (part.), apostume

Met ne oa ket brav touellañ evezh an delennourez kozh, a ziwalle he diskiblez evel ma c’hor ur yar he folezi.

1944
Daveenn : EURW.1 p.121

Da beder eur hanter goude kreisteiz ec'h en em gaved neuze e Bourdel; primik e oa an amzer am boa da dremen er gêr-se ha ne'm eus ket dalc'het ur soñj eus ar c'hentañ eus an tremen a ris eno: tomm e oa evel en ur forn c'horet ha poan am boe o kavout ar c'housked en tammig kambr am boa feurmet e-kichen gar Sant-Yann.

1985
Daveenn : DGBD p10

Diskenn a ran d'ar c'hafedi da evañ ur banne kafe evit kemer kalon, a-guzh, a-raok an arnev a zo o c'horiñ.

2015
Daveenn : EHPEA p135

Notennoù studi

Lenn a reer e GON.II ne vez graet nemet ral a wech gant "gwiri" diwar-benn ar gorioù gant ar ster : "dont da vezañ tomm, bezañ war-nes diskargañ".

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial