Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
2
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. Kentañ skleur an deiz a weler a-raok ma ve savet an heol. Splannañ, sevel a ra ar gouloù-deiz. 2. Mare ma teu ar skleur-se war wel. Kerkent ha gouloù-deiz ez eas en hent. & Trl. Adal gouloù-deiz betek serr-noz : a-hed an deiz. & Tr. adv. Da c'houloù-deiz : e-kerzh ar prantad-se. Sevel da c'houloù-deiz. Warc'hoazh da c'houloù-deiz. & Mintin-c'houloù-deiz : abred-tre diouzh ar mintin. HS. tarzh-deiz. ES. digor-noz, peuznoz, rouz-noz, serr-noz.

Exemples historiques : 
25
Masquer la liste des exemples

abaoe goulou-deiz e studian

1659
Référence : LDJM.1 pg abaoue (goulou deiz e studian)

abaoe gouloù-deiz

1659
Référence : LDJM.1 pg des (le point du jour)

gouloù-deiz

1659
Référence : LDJM.1 pg crepuscule, ponit (du iour)

kent gouloù-deiz

1732
Référence : GReg pg avant (avant-jour)

gouloù-deiz

1732
Référence : GReg pg aube (le point du jour, l'aurore, le crepuscule du matin, les nuées eclairées des rayons du Soleil, lors qu'il est a 18 degrez près de l'horison)

Goulennet he deus heuliañ ar vederien, ha dastum an tamouezennoù a chomo en o [d]ilerc'h ; hag azalek goulou-deiz betek [b]remañ, emañ er park, hep bezañ distroet d'ar gêr pennad ebet.

1850
Référence : GON.II p.101, Buez Ruth.

da c'houloù-deiz

1850
Référence : GON.II.HV pg deiz, déz (au point du jour).

gouloù-deiz

1850
Référence : GON.II pg goulou-deiz (Aurore, lumière qui parait avant que le soleil soit sur l'horizon. Point du jour. Aube du jour. Crépuscule du matin).

Da c'houloù-deiz e vezin ouzh ho tor.

1850
Référence : GON.II pg goulou-deiz (Je serai à votre porte au point du jour).

— « An ed-mañ zo darev : da-gaout hor mignoned, / Kae, va mab, emezañ, d'o fediñ, pa 'z eo ret, / Da zont gant pep a falz da c'houloù-deiz, warc'hoazh, / Da reiñ deomp un tammig skoaz. »

1867
Référence : MGK p52

Da c'houloù-deiz, / E oa goullo ha yen o neizh.

1867
Référence : MGK p54

E amezeg avat[,] dezhañ, arc'hant e-leizh, Ne gane ket nemeur ha ne gouske berad ; Pinvidik peurfonn voa. Hemañ, da c'houloù-deiz, pa serre e lagad Gwechoùigoù da vorennañ, A veze dihunet gant kripin o kanañ.

1867
Référence : MGK p27

N’oan ket re ziwezhat, ha, ma n’en em gavje netra ganen, e vijen c’hoazh a-raok goulou-deiz e penn va beaj.

1878
Référence : EKG.II p.32

War an tevenn-se eo en em zastument bemdez kent skleurenn ar gouloù-deiz da veuliñ tarzh kentañ an heol dre o c’han, bouderezh o c’hornioù hirgamm ha hesonerezh o zelennoù (2).

1923
Référence : SKET p.94

damskleur [...] ar goulou-deiz

1923
Référence : SKET p.167, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Premières lueurs de l’aube".

Kerkent ha damskleur ar goulou-deiz e steuzie ar speredoù o tec’hout en-dro d’o faou.

1923
Référence : SKET p.114

Kemeret ganto penn o hent da c’houlou-deiz, hep paouez e varc’hekaont, hep laoskaat e tougont pouez an devezh, an tommder hag an emgannoù.

1923
Référence : SKET p.80

Bilzig ne chomas ket da glask kemend-all. Berr e vennozh war an doare-se : klañv e oa Katellig, kasti ha treut e vreur Yannig, kig ne oa ket da reiñ dezhe, ezhomm o devoa da vezañ bevet mat, prederiet mat ; gedon ha konifled a zo du-hont en koad Keraudren dont a reont da c’hoari war an traezh, war-dro goulou-deiz : mar gall o zapout, tizhet e vefont.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.976 (Even 1924)

Goulou-deiz a save : bremañ e weled anezhe evel ur blojad merien e-barzh an drag, deut war c’horre an dour.

1925
Référence : BILZ2 p.111

kerkent ha gouloù-deiz

1931
Référence : VALL pg aube

gouloù-deiz

1931
Référence : VALL pg aurore

Ar stêrioù a red er goulou-deiz er broioù razek a zo a-serzh o fantennoù evel re ar c'haniennoù-mor: kaniennoù Stêr-Darn, Stêr-Jont, Stêr-Dourbi er C'haosoù, da skouer.

1943
Référence : TNKN p76

Ne oamp c'hoazh nemet e gouloù-deiz hor buhez, hag heklev ar c'hentelioù santel ne oa ket c'hoazh [sic] bouzaret [c'hoazh] en hor penn...

1944
Référence : EURW.1 p74

Da c'houloù-deiz en em gaver er porzh ha, raktal goude al lein veure, war-dro seizh eur, setu ni o tiskenn da ober hon troiad.

1985
Référence : DGBD p13

Amañ e oa teñval evel dibenn ar pardaez; aze e ruzelle ur gell don, luc'hus ha flamm, evel gouloù un tangwall iskis; hag ahont, evit ur predig, al latar o vezañ tost roget, e c'halle ur bann a c'houloù-deiz skoelf emsilañ prim etre an troellennoù froudennus.

2012
Référence : DJHMH p39

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux