Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Perzh ar pezh zo gwir (I 1, 2). Anavezout a ra gwirionez ar c'homzoù-se. & Dre ast. Pezh zo gwir. Klask a ra gouzout ar wirionez. Ar wirionez plaen ha netra ken. 2. Tra pe gomz zo gwir (I 1, 2). Ar wirionez a vez displijus da glevet a-wechoù. & Trl. Mont gant ar wirionez. Lavaret ar wirionez. 3. Tr. adv. E gwirionez : troienn a starta ul lavar pe a zegas udb. d'e resisaat. E gwirionez, gant ar c'haner e-unan eo bet aozet an ton. ES. gaou. 4. Rouez Perzh ub. zo gwirion ha reizh. Anavezet eo evit e wirionez. II. B. (en e furm lies, prl.) Elfennoù eus ur gelennadurezh, eus ur gevrenn eus ar skiantoù zo gwir pe disklêriet da wir. Gwirionezioù ar jedoniezh a anavez mat an den-se. Embann a ra gwirionezioù ar feiz kristen.

Exemples historiques : 
73
Masquer la liste des exemples

gwirionez

1499
Référence : LVBCA p93 (verite)

9. Neuze ar roue a lavaras dezhi [: «] Mard eo gwir evel maz leverez, ar bed-holl a fazi hag a zo en error, ha te hepmuiken a lavar hag ah eus an wirionez[. »]

1576
Référence : Cath p9-10

ar gentañ [eus peder bazenn skeul an neñv] eo inosanted hec'h holl euvroù[,] an eil eo naeteri a galon[,] [an] drede eo disprizañs a vanite[,] ar bedervet eo gwirionez a gomzoù; pere degrezioù a laka an profet diouzh renk ouzh lavaret : Piv a bigno e menez an Aotrou, etc. ?

1576
Référence : Cath p3-4

gwirionez

1659
Référence : LDJM.1 pg verité

ur viryonez

1732
Référence : GReg pg fait (un fait, une action particulière)

a-enep gwirionez

1732
Référence : GReg pg (a) faus (faussement)

Dre ar feiz e kreder ur wirionez pehini ned eo ket aznat.

1732
Référence : GReg pg foi (La foi est un consentement à une verité qui n'est pas évidente.)

Ned eus nemet Doue hepken a gement a enev e gwirionez ar pezh a zo da zonet.

1732
Référence : GReg pg futur (Dieu seul connoît certainement le futur.)

gant gwirionez

1732
Référence : GReg pg franchement (franc, tout franc)

gand guirionëz

1732
Référence : GReg pg fidèlement

gwirionez

1732
Référence : GReg pg fidélité (vérité exacte & sincère)

e guïryonez

1732
Référence : GReg pg flaterie (sans flatterie)

en ma gwirionez

1732
Référence : GReg pg foi (Par ma foi)

gwirioù a zo e gwirionez

1732
Référence : GReg pg actuel

em gwirionez

1732
Référence : GReg pg foi (Par ma foi)

em gwirionez

1732
Référence : GReg pg assurer (je vous en asssure)

e gwirionez

1732
Référence : GReg pg (tout de) bon (sans feinte), bonnement (simplement, de bonne foi), corporellement (réellement), effectivement

gwirionez

1732
Référence : GReg pg candeur (bonté sincere)

e gwirionez a galon leal

1732
Référence : GReg pg candidement

Ur jigant eo an den-hont e gwirionez

1732
Référence : GReg pg (cet homme est un veritable) colosse

anaoudegezh eus ar wirionez, ken e justis, ken e lec'h all

1732
Référence : GReg pg confession (declaration, reconnessance de la verité)

en gwirionez

1732
Référence : GReg pg (en) conscience (de bonne foi)

ez gwirionez

1732
Référence : GReg pg conscientieusement (sincerement, en conscience)

gant gwirionez

1732
Référence : GReg pg cordialement

e gwirionez

1732
Référence : GReg pg foi (De bonne foi, ingenument, en vérité.)

e gwirionez

1732
Référence : GReg pg franchement (franc, tout franc)

test pehini a zisklêr e justis ar wirionez eus a ur fet

1732
Référence : GReg pg deposant(-e)

gwirionez eus ar feiz

1732
Référence : GReg pg dogme (de foi)

gwirionez

1850
Référence : GON.II p.17, livre premier, "vérité".

Anzavit ar wirionez, ne c'houlenner ken diganeoc'h.

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Avouez la vérité, c'est tout ce qu'on vous demande.)

Anataet en deus ar wirionez-se.

1850
Référence : GON.II pg anataat (Il a rendu cette vérité évidente.)

Me a lavaras ar wirionez dezhañ neuze.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Alors je lui dis la vérité ».

gwirionez

1850
Référence : GON.II.HV pg diañtégez

e gwirionez

1850
Référence : GON.II pg é-gwirionez

e gwirionez ne ouzoc'h petra a liviit

1850
Référence : GON.II pg é-gwirionez

a-enep gwirionez

1850
Référence : GON.II pg énép, a-énep, éneb

Dre ar feiz e kreder ur wirionez pehini ned eo ket anat.

1850
Référence : GON.II pg feiz (La foi est un consentement à une vérité qui n'est pas évidente.)

gwirionez

1850
Référence : GON.II pg gwirionez (Vérité, chose vraie. Véracité, attachement constant à la vérité. Véridicité, caractère du véridique. Sincérité. Fidélité. Droiture. Justice. Équité. Légitimité, qualité de ce qui est légitime, conforme aux lois).

Ar wirionez am eus lavaret deoc'h.

1850
Référence : GON.II pg gwirionez (Je vous ai dit la vérité).

Anavezet eo evit e wirionez.

1850
Référence : GON.II pg gwirionez (Il est connu par sa sincérité, sa droiture).

gwirionezioù

1850
Référence : GON.II p.17, livre premier, "des vérités".

Neb piv bennak o lenno a dommo e galon evit an aotrou Doue, evit ar wirionez, evit e vro, evit kement tra a zo mat, ha c'hwek, ha dereat, hag a rank da vezañ meulet.

1867
Référence : MGK Rakskrid XI

Perak an den n'ef-eñ ket leal ? / Goude rebech, goude tamall, / Perak ne veul gant gwirionez / Ar pezh a zo mat er vaouez ?

1867
Référence : MGK p133

« E gwirionez, Doue a zo leal, / Ne zigas mad d'ar re ra fall ; / Biskoazh digastiz ne lezas / Nag ar muntrer, nag ar yuzaz. »

1867
Référence : MGK p111

Penaos e tec’has kuit ? Ne oufen ket, evit her lavaret deoc’h gant gwirionez.

1877
Référence : EKG.I. p.13

En gwirione[z], hep dale pell, / [V]oe cheñchet-holl tad ar bugel

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Rak, war gement-mañ da vihanañ ez oa deut ganto ar wirionez : eus eur vro binvidik e teuent, enni e-leizh a borzhioù-mor hag a gêrioù bras e lec’h e kaved divroidi o tont eus kement broad a zo er C’hreisteiz.

1923
Référence : SKET p.102

N’eus, en deraouenn-se, nep stambouc’hañ, nep brasaat, nep c’hwezhañ ar wirionez.

1923
Référence : SKET p.38

Ar goaperien, an teodoù fall a lavare « en stank ar vilin-avel » ; en gwirionez, o tont d’ar gêr eus a Vro-Saoz, evit dimeziñ da Janedig.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924), ("dimeï" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

E gwirionez, o klevout keloù da vont da Vadagaskar e yoa lorc'h ennon, m'el lavar deoc'h !

1929
Référence : SVBV p.13

e gwirionez

1931
Référence : VALL pg assurément

gwirionez anat

1931
Référence : VALL pg axiome

gwirionez splann

1931
Référence : VALL pg axiome

Goude ma ne vije ket diarvar an evezhiadennoù-se - ha n'int ket, e gwirionez - n'ez eus tra ebet evit bezañ, a priori, a-enep da seurt ledadoù-head kozh, o vezañ ma oa heñvel, emichañs, an hin a rene e-pad ar skornidigezhioù kentwürmek ouzh an hini a oa o ren e-pad ar skornidigezh würmek.

1943
Référence : TNKN p35

Daoust hag e oa e gwirionez un Nevezenti o tarzhañ ?

1944
Référence : EURW.1 p71

Ar wirionez rik a oa gantañ, sur-mat.

1944
Référence : EURW.1 p.209

Teñzor Beg-ar-C’hraneg, evit displegañ ar wirionez penn-da-benn, n’eo bet gwelet gant den, mes an holl a oar, e Lotei, ez eus eno, kuzhet e kalon an douar, arc’hant gwenn hag aour melen e-leizh, peadra da « zic’hleañ » Bro-Chall e-keñver Bro-Saoz hag an Amerik.

1944
Référence : ATST p.44

N’em eus ket a soñj ken petra o doa respontet, mes, sur, o doa graet d’o c’herent ur respont faos, rak ar wirionez en o genou a oa un dra souezhus evel pempvet troad ar maout.

1944
Référence : ATST p.37

Paour kaezh [Paourkaezh] kegin ! N’he deus ket bet a chañs, rak ur martolod yaouank (mezv-dall e gwirionez) ouzh he c’hlevout o hopal dezhañ : « mezvier brein ! mezvier brein ! » a yeas droug ennañ, a daolas e grabanoù war al labous paour, a blantas tro en e c’houzoug, hag a droc’has dezhañ e ganaouenn e ker berr amzer ha lavarout : ouf!

1944
Référence : ATST p.8

Evidon-me, bugel, kement tra a oa merket el levr burzhudus-se a oa gwirionezioù Aviel.

1944
Référence : EURW.1 p41

A-benn ar fin e oa disklêriet din ar wirionez : div bobl a veve en departamant « Côtes-du-Nord », unan er c'huzh-heol hag eben er sav-heol, ar re gentañ a oa Tregeriz ha Kerneviz, hag ar re all a oa Breizhiz « Gallo ».

1944
Référence : EURW.1 p35

Re a netra ne dalv netra, a lavar ur wirionez kozh.

1944
Référence : EURW.1 p53

— « Ya! n’eo ket evit padout gant ar sec’hed, » a lavaras ar vaouez a oa eno ; « glac’har en deus d’ar gwenneion n’en deus ket c’hoazh, aze emañ ar wirionez. »

1944
Référence : ATST p.23

E gefridi a oa prezeg Komz ar Wirionez d'ar bobl fidel, en argoll er Bed Bras, Ha petra a ouie, eñ, diwar-benn ar Bed Bras ?... Milligañ pec'hedoù ar C'hig ?...

1949
Référence : SIZH p.64

Tarzhet he doa ar wirionez : en e gig an hini 'oa an orged : n'eo ket ur garantez relijiel eo e vage.

1949
Référence : SIZH p.59

Ne gredan ket e vefe ar wirionez ganto penn-da-benn rak, daoust ma ’z a hor c’henvroiz war zesketa muioc’h-mui, n’eo ket kement-se un digarez da soñjal eo didalvoud-kaer ar seurt koñchennoù da dud hag o deus deskadurezh.

1950
Référence : KBSA p.5 (Raklavar)

Ar brezel bras e gwirionez ne grogas evidon, evel evit kalz a dud all nemet d'an 10 a viz mae 1940, pa voe roet urzh deomp da antren e Bro Velgia.

1985
Référence : DGBD p6

An amzer a yezas hebiou ; miliadoù lurioù [sic] a oa bet kinniget da c'aredon, rak marv Sir Danvers a voe sellet evel ur gaou graet d'an holl ; met Mr Hyde a oa steuziet e-maez dirak ar polis, evel pa na vije bet biskoazh anezhañ. Un darn vat eus e dremened a voe dizouaret, e gwirionez, ha traoù dizenorus nemetken.

2012
Référence : DJHMH p51

E gwirionez em boa lennet ur pennad gant Patrick Chamoiseau ma skrive e oa bet devet e zornskridoù gallek gant Frankétienne a-raok krediñ skrivañ e kreoleg.

2013
Référence : YUDAL p85

Kadarnaat a ra e gwirionez diawelad Vlasópoulos a-zivout an devezhioù gwashoc'h c'hoazh.

2015
Référence : EHPEA p21

Nepell diouzh an emskiant-se hag a zo bet dielfennet amañ ganimp, hag e kreizig-kreiz ar stourm difeuls, emañ ar gredenn-se: gant an dud disent e vez servijet ar wirionez - komz a rae Gandhi deus ar Satyâgraha, da lâret eo hent ar wirionez - hag a vez-hi trec'h bepred.

2015
Référence : DISENT p47

Gallout a reer ober goap ouzh an enebourien oc'h ober van da sevel a-du gante met en un doare lu, en ur vont kalz re bell ganti, evit sikour an dud da gompren e vez diskuliet tra pe dra e gwirionez.

2015
Référence : DISENT p55

Daoust ha n'eus ket lec'hioù strizh er mediaoù-se e-lec'h ma c'hall difoupañ ar wirionez hag ar frankiz ?

2015
Référence : DISENT p118

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux