Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. B. A. 1. Pezh a bouez war udb. ; pezh a zoug pe a c'hall bezañ douget gant ub., ul loen, ur c'harbed pe ur savadenn bnk. Ur gwall garg a zougez. Ur garg uhel zo ez karr. Ur garg geot, ur garg a c'heot. HS. bec'h, kargad, samm. 2. Dre ast. Kofad. Piv a ra kargoù bras ouzh taol ? & Dre skeud., PEMDEZ Korfad, picherad. Tapet en deus ur garg. 3. Trl. skeud. Karg-botoù : lec'h leun a bri, a fank. Ur garg-botoù eo an hent-se. 4. Ur garg : kalz. Gouzout a oar ur garg traoù. B. 1. Kefridi. Gant ar garg uhel en deus e c'hounez mat e vuhez. Gelver ub. d'ur garg. Mont en e garg. Bezañ en e garg. Kemer e garg a vaer. Embreger kargoù. Dilezel e garg. Reiñ an dilez eus e garg. Lemel e garg digant ub. Da garg eo ober skol. Ne c'hall den bezan lakaet e karg, na lamet a garg. Terriñ ub. eus e garg : e lemel digantañ. [1877] Kement hini a oa e karg a ranke dont di dindan boan da vezañ torret. [1878] [...] ha c’hwi, petra hoc’h eus graet eus ho karg a vaer ? 2. Stad kefridiel. Ur garg noter. 3. Pezh a redi ub. d'ober dispignoù. Ar vugale zo bremañ en o c'harg. Chomet eo ar mizoù en e garg. & Bezañ ub., udb. war e garg : bezañ atebeg evit ub., udb. Ar ministr emañ ar polis war e garg. Al leanez a oa ar plac'hig war he c'harg. 4. (en e furm lies) Ar c'hargoù : an tailhoù, an taosoù, an telloù, ar mizoù. Kargoù uhel. Kargoù an implijad. Kargoù an implijer. Ar c'hargoù kevredigezhel. Ar c'hargoù kellidel. C. YEZHAD. Roll ur ger en ul lavarenn, ur frazenn. Kargoù ar ger-mell. II. H.b. 1. Atebegezh. N'hoc'h eus karg nemet ac'hanoc'h hoc'h-unan. An traoù n'hoc'h eus ket karg anezho. An hini en deus karg a eneoù. 2. Kefridi. Digant piv hoc'h eus-hu bet karg evit ober kement-se ? Karg am eus evit ober an dra-se. Emañ er-maez a garg. & Trl. E KARG : o seveniñ e garg (I B 1). Emañ e karg. Marvet eo e karg. & Trl. [1732] Ober e garg : seveniñ ar garg eur bet anvet ennañ. & Den e karg : kargad. 3. Trl. KARG VRAS A : un niver bras a. Karg vras a bobl a oa er gouel.

Exemples historiques : 
109
Masquer la liste des exemples

karg

1499
Référence : LVBCA p109 ('fardeau')

M. Petra eo urzh ? D. Ur Sakramant lekaet en Iliz, pe dre hini e resev ar veleien puisañs ha galloud da gonsakriñ korf hor Salver binniget, absolv ar re pere zo roet dezhe en karg, hag ober an traoù all pere a goñsern evit polis an Iliz, pe en tra ez eo ret obeisañ dezhe, pan vent c'hoazh tud a zrouk vuhez.

1622
Référence : Do. p48

karg

1659
Référence : LDJM.1 pg charge, fais, office, tutelle

evel pa'm be karg

1659
Référence : LDJM.1 pg comme si i'auois charge

reiñ karg

1659
Référence : LDJM.1 pg (bailler en) garde

karg en deus d'ober se

1659
Référence : LDJM.1 pg (il a) charge de faire cecy

[M.] Petra ez eo Urzh ? D. Bezañ ez eo ur sakramant lakaet en Iliz, pe dre hini e resev ar veleien ar galloud da goñsakriñ korf hon Salver binniget Jezus, da absolv ar re pere zo roet dezho e garg, ha da ober an traoù all pere a goñsern polis an Iliz, pe en dra eo ret sentiñ outo, pa vent c'hoazh tud a zrouk vuhez.

1677
Référence : Do. p49

a c'haller da lamet er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg amovible

ar gwir a baer bep bloaz diwar ur garg evit he miret d'e hêred

1732
Référence : GReg pg (le droit) annuel (la paulette qu'on païe tous les ans aux parties casuelles, pour conserver sa charge à ses héritiers)

ar gwir bloaziek diwar ur garg

1732
Référence : GReg pg (le droit) annuel (la paulette qu'on païe tous les ans aux parties casuelles, pour conserver sa charge à ses héritiers)

karg a abostol

1732
Référence : GReg pg apostolat

karg an amiral

1732
Référence : GReg pg amirauté

karg ur c'hannad

1732
Référence : GReg pg ambassade

ober e garg

1732
Référence : GReg pg acquiter, (s'acquiter de son) devoir

reiñ karg da ur re da c'hedal

1732
Référence : GReg pg aposter

meur a faver a zo staget betouc'h ar garg-hont

1732
Référence : GReg pg attribuer (on a attribué plusieurs privileges à cette charge)

en em gannañ reer diwar-benn ar garg-hont

1732
Référence : GReg pg batre (on se bat à qui aura cette charge)

benefis hep karg a eneoù

1732
Référence : GReg pg benefice (simple)

poursu aketus evit kaout ur garg

1732
Référence : GReg pg brigue (desir ambitieux & adroit pour parvenir à quelques dignitez)

poellad soutil evit dont a-benn da gaout ur garg

1732
Référence : GReg pg brigue (desir ambitieux & adroit pour parvenir à quelques dignitez)

studi ardant evit donet a-benn da gaout ur garg bennak

1732
Référence : GReg pg brigue (desir ambitieux & adroit pour parvenir à quelques dignitez)

poursu gant aked bras ur garg bennak

1732
Référence : GReg pg briguer (tâcher d'obtenir quelque chose par brigue)

kavailhañ evit kaout ur garg

1732
Référence : GReg pg briguer (tâcher d'obtenir quelque chose par brigue)

karg

1732
Référence : GReg pg cargaison (charge d'un vaisseau), charge (poids d'un corps qui pese sur un autre), (d'un homme), (d'une charrette), (accusation en fait de crime), (office, dignité), charge (commission), charretée, devoir (obligation), faix (charge, pesanteur)

kargoù

1732
Référence : GReg pg cargaison (charge d'un vaisseau), (d'un homme), (d'une charrette), (accusation en fait de crime), (office, dignité), charretée, devoir (obligation)

karg ul lestr

1732
Référence : GReg pg cargaison (charge d'un vaisseau), (d'un navire)

karg an aotrou an chantr

1732
Référence : GReg pg chantrerie (dignité)

kargoù

1732
Référence : GReg pg charge (d'un homme)

kargoù

1732
Référence : GReg pg charge (accusation en fait de crime), charretée

emañ e karg

1732
Référence : GReg pg (il est en) charge

emañ er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg (il est hors de) charge

ar c'hargoù

1732
Référence : GReg pg (les) charge(s)

ar c'hargoù

1732
Référence : GReg pg (les) charge(s)

bezañ em eus karg da ober kement-mañ

1732
Référence : GReg pg (j'ai) charge (de faire ceci)

reiñ karg da ur re da ober un dra

1732
Référence : GReg pg charger (une personne de faire quelque chose)

roet karg da ur re da ober un dra

1732
Référence : GReg pg charger (une personne de faire quelque chose)

ur garg keuneud

1732
Référence : GReg pg (une) charretée (de bois de chauffage)

dek karg ed

1732
Référence : GReg pg (dix) charretée(s de blé)

karg ur c'heneskob

1732
Référence : GReg pg coadjutorerie

karg ur c'henabad

1732
Référence : GReg pg coadjutorerie

karg ur genabadez

1732
Référence : GReg pg coadjutorerie

ober ar c'hontrol-bev d'e bromesa, d'e garg, da ul lezenn, d'ar gustum

1732
Référence : GReg pg contrevenir

fondasion a gargoù nevez, a wirioù nevez

1732
Référence : GReg pg création (de nouvelles charges)

nevez eo ar fondasion eus ar gwirioù-se, eus ar c'hargoù-se

1732
Référence : GReg pg (ces droits sont de nouvelles) création

an den-hont en deus avañset meur a hini er c'hargoù

1732
Référence : GReg pg (cet homme s'est fait bien des) créatures

ofis, karg, ar bersonded, ar gureed, ar vikelien

1732
Référence : GReg pg (les fonctions) curiales

lemel a garg

1732
Référence : GReg pg degrader (destituer quelqu'un dune [sic] dignité), déposer (destituer quelqu'un d'une charge)

lakaat evit mat er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg degrader (destituer quelqu'un dune [sic] dignité)

lamet ur re er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg demettre (destituer quelqu'un d'une charge)

en em zizober eus e garg

1732
Référence : GReg pg (se) demettre, (abdiquer volontairement)

ober dilez eus e garg

1732
Référence : GReg pg (se) demettre, (abdiquer volontairement)

kuitaat e garg

1732
Référence : GReg pg (se) demettre, (abdiquer volontairement)

lakaat ur re er maez a garg

1732
Référence : GReg pg déposer (destituer quelqu'un d'une charge)

a c'haller, pe a vilit bezañ lakaet er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg destituable

karg enorapl

1732
Référence : GReg pg dignité (magistrature, prééminence)

karg un elektor

1732
Référence : GReg pg électorat

Reiñ e dalc'h, un douar, pe ur gwir bennak, gant karg da ober feiz ha gwazoniezh, ha gant ur garg all bennak.

1732
Référence : GReg pg fieffer (donner en Fief une terre, un droit à la charge de foi & hommage, & de quelque redevance.)

ar c'hargoù eus ar bed

1732
Référence : GReg pg fortune (Biens de fortune.)

reiñ karg da ur re eveus a un dra bennak

1732
Référence : GReg pg garde (Donner quelque chose en garde à quelqu'un.)

roet karg da ur re eveus a un dra bennak

1732
Référence : GReg pg garde (Donner quelque chose en garde à quelqu'un, pp.)

lakaat e spi hag e studi da gaout un dra, ur garg

1732
Référence : GReg pg aspirer (à, pretendre à quelque chose)

ober dilez eus e garg

1732
Référence : GReg pg abdication

kargoù

1850
Référence : GON.II pg karg (Charge. Faix. Fardeau. Poids. Cargaison. Pl.) + p.16, livre premier, "des charges".

karg

1850
Référence : GON.II pg karg (Charge. Faix. Fardeau. Poids. Cargaison), samm + p.16, livre premier, "charge".

N'eo ket ur garg vihan.

1850
Référence : GON.II pg karg (Ce n'est pas une petite charge, un petit fardeau).

Mignon, em' egile, un dra eo zo anat; bezañ en ur garg uhel e pep amzer n'eo mat.

1867
Référence : MGK p6

C’hwi a neveza ar gloazioù / A Jezuz-Krist dre ho fazioù, / Kel lies ma sakramantit, / Ha ma rit karg beleg ebet.

1877
Référence : EKG.I. p.104-105

Kement hini a oa e karg a ranke dont di dindan boan da vezañ torret.

1877
Référence : EKG.I. p.177

Ar c’habiten Jaouen, nevez-distro eus a Vourdel, a yoa e lestr e porzh Brest, o c’hedal karg da vont en tu bennak ; mes ar garg-se ne deue ket buan, rak, neuze kerkoulz ha bremañ, pa vez trouz ha dispac’h er vro, pep hini a zalc’h tost d’e arc’hant.

1877
Référence : EKG.I. p.212

Ha setu perak ar maer hag ar re huellañ e karg, a deuas da Folgoad da lavaret d’an Tunk lezer da zistreiñ d’ar gêr ar veleien a yoa deuet gantañ en derc’hent.

1877
Référence : EKG.I. p.257

Pa ne blije ket ur person pe ur c’hure d’ar c’houarnamant, e veze kaset da ur barrez all, pe zoken lamet e garg digantañ.

1877
Référence : EKG.I. p.4

Disklêriet e voe dezhañ gant ar re a yoa e karg e Montroulez, n’oa ken eskop, rak n’oa hiviziken eskopti ebet ken e Kastell, al lezenn her lavare.

1877
Référence : EKG.I. p.10

[... ] war e garg a eskop, tud ar bed-mañ n’o doa pe wel : d’hon Tad Santel ar Pab hepken e oa terriñ he eskopti, ha tamm da dud hag a rank sentiñ o-unan ouc’h an Iliz nag ouc’h an eskibien ; rak un eskop eo pastor e eskopti, ha n'eo ket d’ur pastor sentiñ ouc’h e zeñved, mes d’an deñved sentiñ ouc’h o fastor.

1877
Référence : EKG.I. p.10-11

— Ar pezh a livirit a zo gwir. Va c’hredenn, va feiz, va c’houstiañs a zifenn ouzhin bale dre ar memes hent ganeoc’h ; her lavaret am beus dirak an holl en ti-kêr : c’hwi ne falveze ket deoc’h kemeret diganen an dilez eus va c’harg : abalamour da se on chomet hep mont war ho tro.

1878
Référence : EKG.II p.65

— Da vihanañ, pa vezer maer e ranker bezañ maer e gwirionez, hag ober penn-da-benn ar garg a vaer ; ha c’hwi, petra hoc’h eus graet eus ho karg a vaer ?

1878
Référence : EKG.II p.64-65

Mes n’on ket evit chom e karg da ober an traoù diskiant, disleal ha disakret gourc’hemennet gant ar Republik.

1878
Référence : EKG.II p.65

Ar skodenn evit pep ezel eus ar Gorsedd a zo ur skoed bep bloaz da baeañ d'an Drouiz-Veur, a zalc'h ar garg a gefier ar Gorsedd, pe d'an eilteñzorier.

1909
Référence : REZI p. 14

An nav garg-se eo Poellgor ar Gorsedd, pe Kuzul-meur ar Gorsedd.

1909
Référence : REZI p. 9

Ar garg a Zrouiz-Veur a zo ur garg a vuhez.

1909
Référence : REZI p. 8

em c'harg emañ

1909
Référence : BROU p. 211 (au double sens de chargement et de fonction publique)

Evel-hen e tezrevellas din, un deiz, un den uhel e garg en e vro, Burbeken mab Ilkaten (4), diwar-benn ganedigezh hor gouenn hervez ar vojenn-varzh o redek e-touez e bobl.

1923
Référence : SKET p.32

"aroueziadur-karg" g.

1923
Référence : SKET p.156, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Insigne d’un emploi, d’une charge".

Neuze eo e taoljont er mor al lienenn m’edo o gourizioù, o bravigoù, holl aroueziadurioù o c’harg hag o galloud.

1923
Référence : SKET p.108

Gant he aluzenoù — pizh Izabel — evelkent he deus prenet ur garg vouded ; ur voudenn, mesket gant tammoùigoù bezhin sec’h, a zalc’ho tommder en ti, e-pad ar goañv.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

— N’hoc’h eus-hu ket, Saig, klevet komz eus ar vag-se a Lokemo, c’hwi ’oar n’en deus ket keit-se, pehini a zo bet aet d’ar foñs, gant ur garg morgazhed.

1925
Référence : BILZ2 p.111

e-maez a garg

1931
Référence : VALL pg (fonctionnaire en non-)activité

karg

1931
Référence : VALL pg attributions

en e garg

1931
Référence : VALL pg (fonctionnaire en) activité

sevel uheloc'h e karg

1931
Référence : VALL pg avancement

e karg

1931
Référence : VALL pg (fonctionnaire en) activité

bezañ e karg ub.

1931
Référence : VALL pg attributions

Pa lavare ar glianted d'am zad : « Kerzhout a ray ho mab war ho roudoù, aotrou noter[,] hemañ a zo abred o tiskiñ e vicher avat ! » pe meuleudioù all evel-se, ma zad a wele dija e bennhêr, a-benn ma vije arru kozh, o kemerout e garg, mes me a vouzhe ouzh o c'hlevout o fougeal ganin[.]

1944
Référence : EURW.1 p28

Ar c’hargoù uhel all a chomas ganimp.

1944
Référence : EURW.1 p.207

Ar garg-se a roe din aezamantoù evit kousket en ur gwele, pa zigouezhe ar rejimant en ur geriadenn, da dremen an noz.

1944
Référence : EURW.1 p.204

Ar Fusteg, leun a flamm, hag ar c'hosañ, a oa kontant da gemerout ar garg a Rener.

1944
Référence : EURW.1 p.155

Lavarit dezhañ dont da chom da Vontroulez e-pad daou viz, me a baeo dezhañ e zispign, hag ar garg en devo da gempenn din ur mister nevez.

1944
Référence : EURW.1 p.97

Kement-se a rae ur garg vat da stleja da Wengamp, a oa dek lev diouzh Karnoed.

1944
Référence : EURW.1 p29

Koulskoude, kozhañ 'reas, chom a reas dizimez ; ne oa na merc'hetaer na friant, ur paotr dezhañ e-unan, ne gare nemet lenn, labourat, studi, ur paotr pizh, o tastum gwenneg ha gwenneg peadra da brenañ ur garg noter, pa vije achu e c'hwec'h vloaz komis.

1944
Référence : EURW.1 p11

D'az karg, o person, 'talc'hjout tost, / O vezañ, 'lâr skraberien laou / Ma plij d'az kof gwin kozh ha rost, / Tamalloù faos d'az parn e gaou.

1960
Référence : PETO p28

Ret eo, dreist-holl, e lârfen ne oa nep kure e Gouezeg d'an ampoent. An aotrou beleg Bozeg, ginidik eus Lotei, o terc'hel kent ar garg-se er barrez, a oa o vevañ en harlu, e Bro-Spagn, pa voe lazhet ar person.

1960
Référence : PETO p9

Ouzh ar gloer sempl o deus touet, / Ouzh tud ar c'hargoù ' voe krouet / 'Vit mad hor c'hozh gouarnamant,/ Hag ouzh ar re ' laer ar madoù / ' Roas d'an Iliz hon tadoù/ ' Vagont kasoni dizamant.

1960
Référence : PETO p61-62

Ur garg enorus ez eo bezañ tipoyer, ha lorc'h a vez atav en ur morian o tiskouez ez eo un tipoyer mat.

1985
Référence : DGBD p35

en degouezh ma "steuzfe an Dr Jekyll pe ma vefe ezvezant hep displegadenn e-pad ur prantad hiroc'h eget tri miz leun", e c'hallfe an kez Edward Hyde piaouañ madoù an kez Henry Jekyll hep goursez, hep redi na karg ebet, estreget talañ un nebeud sammadoù bihan da izili koskor an doktor.

2012
Référence : DJHMH p19

Sevel ur vouezhiadeg keodedel pe un dilennadeg nevez, met war an dachenn bublik hag hep sikour an dud e karg -evit lakaat an estrañjourien da votiñ da skouer peogwir n'o deus ket gwir d'en ober-; boikotiñ an dilennadegoù, chom hep kemer perzh, votiñ -ha displegañ ar rag hag ar perag d'an holl dre ar mediaoù !-.

2015
Référence : DISENT p57

Laouenaat a ray neuze rak, ma savan e karg evit gwir, ne vo ket ret dezhi ken kontañ an arc'hant gwenneg ha gwenneg bemdez.

2015
Référence : EHPEA p25

Kit da welet an traoù pellik amzer a-raok an taol, deoc'h da gaout amzer da zistreiñ meur a wech kuit da sachañ evezh an dud e-karg eus diwall al lec'h.

2015
Référence : DISENT p73

[...] ar mediaoù hag ar stourmerien e karg deus ar poltredoù ha deus ar filmañ a c'hoario sevenerien ha frammerien ho film.

2015
Référence : DISENT p79

Arabat kennebeut kontañ war ar fed e teuy atav ar polis da herzel ar stourmerien -dibenn skrijus- rak gallout a ra an dud e karg soñjal ez eus muioc’h a riskloù -evit an dud o-unan, pe war an dachenn bolitikel- ma tibabont mont dre heg.

2015
Référence : DISENT p77

Ouzhpenn ar strivoù graet evit kehentiñ ez eo ret dasparzhañ mat al labour evit ma teuy brav an taol, ar pezh a dalv fiziañ ar perzhioù hag ar c'hargoù er re varrekañ da gas anezhe da benn en ur mod efedus.

2015
Référence : DISENT p82

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux