Office public de la langue bretonne
M. Petra eo sin an c'hristen ? D. Sin an groaz, abalamour ma'z omp bet prenet enni gant hon Salver binniget Jezuz. M. Penaos en grit-hu eñ ? D. E ober a ran oz kas an dorn d'an penn ha d'an estomag, ha goude d'an skoaz kleiz, ha'n hini dehou, en un lavaret : en hanv an Tad, ha'n Mab ha'n Spered santel. Amen.
Mari, ma spered da gentañ, A zifennot, pa ho pedan, Pa zeuy an devezh diwezhañ, Ma renkin respont ha kontañ. Grit din bout fournis gwarniset A'r sin ar groaz ma voe gloazet, Hag ar basion, Itron naet. Dre e verit omp akuitet. Ha pa zeuy monet a'r bed-mañ, Grit d'hon anaon, Itron c'hlann, Monet sasun gwitibunan D'ar Baradoz d'ar repozvan.
M. Livirit Gourc'hemennoù an Iliz. / D. 1. Klevet d'an Sulioù ha'n Gouelioù din / Oferenn sklaer hag anterin. / An gouelioù dit gourc'hemennet, / Sell n'o zerri ha mir-i naet. 3. Un wezh an bloaz, ma na rez ken, / Kofes da faotoù en laouen. / 4. Da Bask, kemer Salver an bed hep remors a vec'h na pec'hed. 5. An daouzek dizioù, vijiloù an sent, sell n'o zerri ha mir-i kent, / Ha'n C'horaiz, ma n'en gwrez kent, / Pan vizi un bloaz warn-ugent. 6. Da Wener gant si ne zibri / Kig, na da Sadorn ne ri mui.
adal ma
mar grit-se
ma
evit ma
hervez ma lavar
réd eo akéti, mar fell déoc'h gounid eunn drâ
ma
mar
ha ma
ma, mar
ma
enn abeg ma
Dre ma taole evezh ouzh ar re ziskiantañ, 'welas, en o zouez, an dud er penn-kentañ. Abeg en doa, m'en tou ! Rak holl, gwitibunan, chomomp bras ha bihan, heñvel ouzh kaouenned, en noz a wel gwellañ, da sellet a-vichez, ha da zispourbellañ ouzh fazioù hon nesañ, ouzh techoù ar re all. Ne welomp ket hor re ; en hor c'heñver omp dall, dall-poch evel gozed ; rak siwazh ! Mar karfemp, hep turiañ don hor park, grizioù fall a gavfemp
"Lennerien, emezañ, e kentskrid e vojennoù, va brezhoneg-me, ned eo ket brezhoneg naetaet a bep kemmeskadurezh eo; komz a ran evel ma ra an dud hep deskadurezh. C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered. Hogen ar vent hag ar rim a oa ret din sentiñ outo; ken a ris dre heg ar pezh na'm bize ket graet dre gaer. Kement-se a gavis kalet evelkent; setu penaos ez a hor brezhoneg ker da goll!"
« Daou vloaz en deus kollet, seizh vloaz all a gollo, / Ha kement liard en deus[,] eus e yalc'h a yelo ; / Evit reiñ skiant dezhañ[,] er c'hrazañ, pa vez ret, / M'er c'hraz… An Aotrou Doue n'en doa peurlavaret, » / M'en em gavas eno e dieg pleget e benn, / e zaoulagad bremañ digor d'ar sklêrijenn.
Bremañ, gwazed, eme ar mestr, daou ac’hanoc’h a chomo amañ d’an traoñ ; n’eus forzh petra ziskenno, loan pe zen, rak tud an ti-mañ a c’hell en em wiskañ e meur a c’hiz, loan pe zen, daou denn dezhañ raktal ma ne chom ket a-sav, ker buan ha m’ho pezo lavaret dezhañ ; ha diwallit ne sentfec’h ket ouc’h va urzh.
Abalamour da se, an tamaller publik a c’houlenn ma teufe ar gador-varn unanet da reiñ dezhañ diskarg eus an tamall-mañ a-enep Fabian Croy, korporal er rejimant hanvet diagent an eil a dud a vor, dalc’het er prizon hanvet Kastell Brest ; ra vezo, abalamour da se, gourc’hemennet gant urcher ar gador-varn, douger ar gourc’hemenn da zont, e vezo kemeret Fabian Croy, dalc’het ha miret er prizon-se, evit chom eno evel en un ti a justis, hag e vezo ar gourc’hemenn-se roet da anaout da guzulierien Brest ha d’an hini tamallet.
mar gouie
Taolet en doa pled ez oa truilhennek dilhad ar merc’hed yaouank, ma ’z oant hanternoazh ha ma krenent gant ar riv er goañv ; n’oa dezho, ouzhpenn, ar c’hregin-mor nemet ur bevañs treut ha difonn, hag he devoa alies plac’h he gouriz arem hag he gougleze poan vras o tanañ, gant ur maen-kailhastr hag un dornad bezhin sec’h, prenn-keuneud glep diwar ar peñseadoù.
anez ma ve
bete ma
a-benn ma
abaoe ma
aba ma komz
a-bouez ma
Ar paourkaezh ki-mañ - treut-gagn en deizioù kentañ m'edomp-ni degouezhet e Berrtomm - a lammas ouzhimp en ur fistoulat e lost hag en ur chilpat da lipat hon daouarn deomp, bet peurlouzet ganeomp a-ratozh-kaer evit diskouez d'hor mestr e labouremp, en desped ne yoa den ebet o lakaat evezh warnomp.
E-pad m'edomp a-zevri gant hol labour hag o varvailhañ, unan ac'hanomp hor-seizh a c'harmas : "22 !", ha raktal ar c'hwec'h all a vanas war-dav hag a reas an neuz da drevellat gwashoc'h eget biskoazh. Holl e ouiemp mat-tre - bep a dammig skiant hor boa prenet e stal delt an demezell Warandero a Doullarc'hwen - peseurt ster en doa ar youc'h "22 !".
Damgoude ma oa peurlipet ganimp an died ruz-du, unan ac'hanomp a yeas da gerc'hat merenn.
a-benn ma
ken trubard ha ma'z eo gaouiad
kent ma
kent ma vo pell
ma
petra bennak ma
ac'hann ma
a-raok ma
a-benn ma teuio
dirak ma
e-giz ma
dre ma
en abeg ma
dre an abeg ma
a-benn ma
daoust ma
goude ma
ha goude ma
evel ma
dre an abeg na
Mar dichañs d'ar follennoù-mañ bezañ moulet ur wech, mar bez kavet arc'hant a-walc'h d'en ober, ar pezh a gontin deus ma roudenn a c'hallfe bezañ ur skouer d'an dud yaouank a Vreizh da zont, pa lennint troioù hag avanturioù ar barzh Taldir-se, graet kement a drouz war e anv dija, redet gantañ dija holl vroioù ar Gelted, ha deut da beñseañ hiriv en un tamm bourk bihan a Gerne-Uhel...
Ma c’houlennan eta diganeoc’h piv eo an desketañ en ti, ne vezin respontet na gant ki na gant kazh, evel en amzer gozh.
Hag an daou vezvier o pignat gant an hent meinek ha digompez a gemere an aer tristañ ma oa er bed.
Hag, evit lavarout ar wirionez penn-da-benn, o c’herent, ma c’houlennent diganto un dra bennak, ne raent ket fout gant respontoù, rak gouzout a raent, kerkoulz ha n’eus forzh piv, n’o doa ket an daou baotr yaouank kozh o far e kanton Pleiben da livañ gevier kaer.
Koulskoude e oa, hep douetañs ebet, sklerijenn wenn al loar, peogwir ne oa goulou ebet er-maez d’an eur diwezhat-se, tost ma oa da hanternoz.
O daou asambles. — « C’hwi a zo kaoz mar deo ["mard eo"] aet Herri d’en em veuziñ. »
— « Mat, en em dennit neuze, alese, ma welin un dra bennak, rak me a wel un hanter gwelloc’h egedoc’h. »
Lom a c’houlenne digant Job : — « Ha krediñ a ra deoc’h, Job, e teuimp a-benn eus hon taol ? » — « Ha ma kred din ? Ha ma kred din ! Sur e kredan hag e kredan start ! ha, c’hwi, ne gredit ket mui ? » — « Eo, krediñ a ran, mes… »
Paotred Lotei a zo tud fin, ma ’z eus war an douar.
« Degas amañ ar roeñv, ma welin, neuze ! » eme Lom.
Yann ar Giouidig, avat, a oa aet klañv : — « Ha va bag ? ha va bag ? » — « Ho pag », eme Lom, kounnaret ivez, « a zo mat e-lec’h m’emañ. »
Mes, ma en doa ar marichal nerzh spontus leizh e zivrec’h, Job en doa kemend-all d’an nebeutañ, ha, gant Lom o tont da sikour e vignon, an daoù Satanaz en em gave barrek.
Azezit war an dorchenn a zo aze, e-harz ho treid, ha digorit frank ho tivskouarn ma teskin deoc’h ho kentel !
Ma oa lorc'h ennomp, e c'hallit kompren.
Un toull-bac'h ?... Naren, ur wech c'hoazh ! Ur c'hreñvlec'h, ya ! un dig divrall o wareziñ porzh ar Silvidigezh, ma ra o annez ar gristenien chañsus, bet dibabet gant Doue.
Roue an dismantroù-se, a-hed ar sizhun, a oa Pepe gozh la Botella, un duardig sec'h ha kramennek, «anarquista » ha beg-chopin, bet skoet gant ar gras, ha troet da ever-dour war an diwezhadoù, pezh ne vire ket outañ da bec'hiñ, evel un Navarrad, ma oa.
Nemet, na petra 'ta ! Sik a ran dezhañ gwelloc'hikañ ma c'hellan. Ha n'eo ket divalav an dour yen... Neuze, gant al labour hag ur bedenn c'hwek bennak...
Er venec'h eo e soñje Hor Salver, pa gemennas d'ar paotr yaouank pinvidik : - Mar fell dit bezañ savetaet, dilez da vro, da gerent, da deñzorioù, ha deus d'am heul !
Ha setu ma fiñv ar skeudenn santel.
Du-se, pell pe dostoc’h, en alamandezenned ha gwez-kraoñ al liorzh kloz e taol eostiged all, her ha taer, o zio ! tio ! tio ! bagol, ma tasson kili an diribin, e-giz ma vije ur palez strink.
- ...Er Bed, ma paot ar Vaouez, m'emañ ar Vaouez e darempred ingal gant an Den, eo peuraes dezhi stignañ he rouedoù...
Hogen pa’z eo gwir n’emañ ket war hon tro korf an touell, aesoc’h eo herzel, disteroc’h riskl an argoll… Daoust ma’z eus da ziwall er gouent zoken, rak an Diaoul a zo soutil, lies-stumm, diniver e widreoù !...
- Ma tegouezh ganeomp kejañ ganto, penaos ober, Tad, evit kaout an trec'h war verc'hed Eva ?
Mouezh ur vaouez, sklintin hag heson, seurt ma ne veze ket klevet mui gant ar paotr, abaoe ma oa aet d'ar gouent, da lavarout eo abaoe e bask kentañ.
Hep gouzout dezhañ, e oa erru ar breur Arturo, echu gantañ e labour, e-tal chapelig Itron Varia ar Rozera, ma veze daoulinet Palmira, en deizioù diagent.
Abaoe nav miz ma oa er gouent, morse n'oa bet savet ar breur Arturo diwar e stal da zont da ziskuilhañ [sic, ziskuliañ ] a-ouez d'an hentez hini pe hini eus e sioùigoù.
Ma oa bet ar c'hloareg divat ouzh ar c'hi, un digarez all e oa.
...Peogwir out gouest da hadañ ar vuhez e korf da barez. - Da heul un darempred hudur, Doue ra viro ! - Hudur ?... Un anv gwall-zivalav, « amigo », d'ur briatad trelatus, mar bez.
Skediñ a reas he dent en ur vousc’hoarzh ouzh al lean, dre ma stoue he malvennoù war lufr teñval he daoulagad.
Ouzhpenn, feuket e oa en ur soñjal en e vamm, du-hont, keit-all, e Breizh-izel, ur vaouez vat ha karantezus mar doa, hag en e c'hoarezed bihan, mibin ha drev e-giz un torad filiped. Skoazellerezed an Drouk-spered ? Neuze 'ta !... Krouadurien Doue, dres evelto, gant un ene da saveteiñ, ne lavaran ket.
- Ha ma ne vije ket deut ?...
Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri. Ma voe darbet dezhañ mont a-benn, en ur c'horn-tro, en Tad Frederico, sonnañ ha parfetañ den a oa. Ma krizas hemañ e dal diwar e feuk.
- Me, dimezell, n'on na Tad na porzhier. Pediñ a ran an Aotrou Doue, avat, ma ray diouzhin ur servijer doujus hag ur beleg izel e galon, hogen barrek hag helavar da brezeg E Anv Santel.
- Va galvedigezh, dimezell ! Me 'zo va youl galonekañ bezañ beleg Doue ha manac'h. Mar don [sic "Mard on"] harluet amañ, keit-all, gant kalzig [kalzik] eus va c'henvroiz, eo peogwir eo bet kaset kuit diouzh Bro-C'hall, da heul ul lezenn disakr, an holl Urzhioù Relijiel.
Mar teuont da glask trouz, / ' Vint ganeomp tapet lous.
Gwashaour mar kirit !
Unan bennak a sko war an nor hanter-zigor. Lavarout a rit : "deuit tre". Bez' ez eo dres an hini m'edoc'h o komz diwar e benn, falloc'h eget matoc'h. Na pegen hegasus !
Ken stag on ouzh ar frankiz ma ne gav ket din e c'hellfen en em zispakañ penn da benn e diabarzh an arme
Ne oamp ket dinec'h-dinec'h o pellaat eus an douar, rak ur pennad a oa e kleved ar gurun o krozal ; hag un dra fall e vije bet evidomp bezañ tapet gant ar gorventenn war an dour-digor, skuizh evel ma oamp deut da vezañ.
Ret eo bet sevel wharfoù pe bontoù-douarañ hir (hini Port-Bouet a zo evel-se 280 metrad hed dezhañ, hini Lome 330 m hag hini Kotonou 236 m) evit mont en tu-hont d'an treuziad ma vez fall ar mor.
Setu ma ne gavis evit merenn netra da zebriñ nemet bananez kriz, ur pred treut mar deus unan, daoust d'ar pezh a c'hell ar varc'hadourien frouezh embann evit gwerzhañ o marc'hadourezh.
Ur fed disterik e vije panevet ma adkaver holl ar merkoù-se, pe ur c'halz anezho, war ar pep brasañ eus ilizoù gotek bras ar vro betek dispak ar goteg flammheñvel -nev Gwengamp, chantele Sant-Brieg ha Lambal, iliz-veur Landreger, chantele iliz-veur Kastell-.
E c'hallfe bezañ zoken e vefe bet mañsonet tro-dro d'ar chantele kozh ha na vefe bet pilet nemet a-nebeudoù, bep ma kreske egile.
Gallout a ra an enebourien klask tabutal pe, er c'hontrol, gortoz ma vreinfe an traoù, peotramant c'hoazh laoskel ar justis d'ober he labour -goulenn d'un urcher ober stad an traoù, sevel klemm, reiñ deoc'h an urzh da vont kuit pe da baeañ un dell-gastiz a 2000 euro evit pep eurvezh dale...-.
Pouezus eo eta rakwelet barregezhioù hoc'h enebourien d'en em ober ouzhoc'h, o lakaat termenoù berr dezhe da skouer evit ma vefe sevenet ho koulennoù, kuit na vefe obererezhioù nevez a-daol-trumm.
Bewech neuze e vo embannet gant ar strollad peseurt reolennoù a dalvezo e-pad an obererezh. Da skouer : "ne vo ket kunujennet an enebourien" pe "sammañ kiriegezh a reomp ma vez ret da stourmerien zo troc’hañ ar roued-orjal evit mont tre en dachenn soudard".
Kempennit lec'h an obererezh evel ma rafe ul leurenner c'hoariva prederiet gant ar fed e rank an arvesterien kompren mat.
O vezañ maz eo ret gortoz un div eurvezh bennak a-raok na weredo ar c'hontamm ez eo bet graet an ensinklad etre pemp eur d'abardaez ha nav eur noz.
Ma rankit parkañ ho karr-tan ur pennadig war al lec'h, grit van da c'hortoz unan bennak, o c'hoari an den a goll pasianted, en ur sellet alies ouzh hoc'h eurier pe en ur ober van da bellgomz zoken.
Ur strollad a stourm ma vo divadezet straedoù ar varc'hadourien sklaved.
Ma vez moc'het tra pe dra gant stourmerien difeuls ez eo da gentañ peogwir e vez soñjet gante e vo talvoudus a-fed [a-fet] strategiezh da geñver gwanderioù an enebourien.
Gallout a reer implijout ivez gwiskamantoù evit ma vefe [vo] splannoc'h an traoù.
"Ur muntr mar plij, Aotrou komiser," a youc'h Dermitzakis ouzhin, estrenvanet.
Arabat kennebeut kontañ war ar fed e teuy atav ar polis da herzel ar stourmerien -dibenn skrijus- rak gallout a ra an dud e karg soñjal ez eus muioc’h a riskloù -evit an dud o-unan, pe war an dachenn bolitikel- ma tibabont mont dre heg.
Bez' ez eus ivez damdrec'hioù hag a zo mat da gaout bepred, gant ma'z int [vent] bet termenet mat gant ar strollad en a-raok.
Met, m'emañ evel-se eo gwell lâret krak-ha-krenn, kentoc'h eget na vefe ken bec'hiet e spered ken m'en em gavfe en ospital
"Mamm, Fionn n'eo ket heñvelreviat, Ha mar befe e vefe ingal din".
Mots précédents
Mots suivants
ma