Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. 1. (en un ti) Savenn vein ma reer tan, zo lec'hiet dindan tumenn ar siminal. Ober tan war an oaled, en oaled. Ober boued war an oaled, en oaled. & Trl. skeud. Amañ ne vez ket graet arc'hant war an oaled : n'eur ket pinvidik. & (db. al loened) Gwrac'h*-oaled. II. Dre ast. 1. Kreizenn vuhez an tiegezh. Gwechall e veze savet tailhoù war an oaledoù. & Trl. Mont war oaled tud all : mont da vevañ e ti tud all ouzh ret. DHS. mog. 2. NEVEZ Ti herberc'hiañ, en em vodañ. Oaled ar re gozh. HS. bod. III. (db. armoù-tan kozh) Lec’h tanañ ar poultr. Oaled ur c'hanol.

Exemples historiques : 
60
Masquer la liste des exemples

oaled

1499
Référence : LVBCA p152 (foyer)

oaled

1659
Référence : LDJM.1 pg foier, foyer

Dibaot siminal a voged / Anez ma vez tan en oaled.

1732
Référence : GReg pg fumée (Il n'y a point de fumée sans feu : phrase proverbiale.)

oaled ar forn

1732
Référence : GReg pg four (Le fond, l'âtre du four.)

oaled

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée.)

oalejoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, p.)

oaledoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, p.)

oaledoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, p.)

oalejoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, p.)

oaled

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, Van.)

oaled

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, Van.)

oaledoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, Van., p.)

oaledoù

1732
Référence : GReg pg foier (l'âtre de la cheminée, Van., p.)

skubañ an aoled

1732
Référence : GReg pg foier (Netéier le foïer.)

skubet an aoled

1732
Référence : GReg pg foier (Netéier le foïer, pp.)

skubañ an oaled

1732
Référence : GReg pg foier (Netéier le foïer, Treg.)

gwestell oaled

1732
Référence : GReg pg gâteau (Gâteau cuit sous la cendre, p.)

oaled

1732
Référence : GReg pg bassinet (lieu de l'amorce dans une arme à feu), foier (l'âtre de la cheminée.)

oalejoù

1732
Référence : GReg pg bassinet (lieu de l'amorce dans une arme à feu)

an oaled

1732
Référence : GReg pg bassinet (lieu de l'amorce dans une arme à feu)

oaled ur c'hanol

1732
Référence : GReg pg (la lumière d'un) canon

oaled komun

1732
Référence : GReg pg chauffoir (terme de Communautez)

oalejoù komun

1732
Référence : GReg pg chauffoir (terme de Communautez)

gwastell oaled

1732
Référence : GReg pg gâteau (Gâteau cuit sous la cendre.)

skañv eo ar c'hrog, ha yen an oaled em zi-me.

1732
Référence : GReg pg (la) cuisine (n'est pas bonne chez moi)

oaled

1850
Référence : GON.II pg aôled

oaled

1850
Référence : GON.II pg oaled

oaled

1850
Référence : GON.II.HV pg siminal, toull (-tân)

oaled

1850
Référence : GON.II pg aôled, eûled, oaled, oéled

oaled

1850
Référence : GON.II pg eûled

oaledoù

1850
Référence : GON.II pg oaled

oalejoù

1850
Référence : GON.II pg oaled

oaled

1850
Référence : GON.II pg oaled

oaled

1850
Référence : GON.II pg oaled, oéled

Setu amañ danevelloù kozh hag o tont a-bell : pevar mil bloaz bennak zo e oant o redek, seizh mil lev eus a Vreizh-Izel ! Hont tadou kentañ o doa joa outo en amzer ma'z aent gant o loened eus a ur menez d'egile e-kreizik-kreiz bro an Azia; ar vamm o lavare d'he merc'h, e korn an oaled, e-pad ar goan; hag an tad d'e vab, en disheol, en hañv; hag ar verc'h hag ar paotr, o vezañ deuet en oad d'o zro, a gemere o bugale plijadur en ur glevet ar pezh en doa divuzet tad ha mamm gwechall)

1867
Référence : MGK Rakskrid V

An tri mab a yoa azezet e kichen o zad, unan en un tu ha daou en tu all ; ha dirazo en tu all d’an aoled edo an div verc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.71

Alo ! tan, ha tan bras en oaled ma vezo poazhet ar c’hig.

1877
Référence : EKG.I. p.123

grac'h oaled

1909
Référence : BROU p. 246 (cloporte)

stal an oaled

1909
Référence : BROU p. 423 (planche en saillie au-dessus du foyer, où l'on dépose toutes sortes de bibelots)

Ra vo dalc’hmat e gaoter leun a gig, e gorn-evañ leun a vez, e oaled o tivogediñ !

1923
Référence : SKET p.25

Honnezh eo danevell an teir « Kassiteras », evel m’hen dezrevell an dud kadarn a vevas gwechall en aber an Albis ha war ribloù glasvezh-holl ar Stura hag an Dravinna, evel m’her c’hlever en tiadoù brezelgar ar Belgion (1) hag en-dro d’an oaledoù ma tomm outo Breizhiz an henveuriadoù, o dremm vrizhellet hag o izili livet e glas, evel m’hen desker e santualoù hag e skolioù an drouized en enez Pretanis (1), evel em eus, erfin, me va-unan her c’hlevet diwar diweuz Esumopas, an drouiz.

1923
Référence : SKET p.117

Derkeia ne rannas ger. Deut tre e-barzh al logell, ez eas betek an oaled. Eno, o trealañ, e lavaras distreset-holl he mouezh : « O paouez gwelout va zad emaon. »

1923
Référence : SKET p.104

Mat on bet ha skoazellus da wazed ha da verc’hed va gouenn-dud. D’an neb a oa hep buoc’h em eus roet ur vuoc’h, d’an neb a oa hep marc’h em eus roet ur marc’h, d’an neb n’en doa ket oaled em eus roet mein ha prenn.

1923
Référence : SKET p.71

Betek rimiañ an treustoù diabarzh ez aent, pa veze outo duad gant moged an oaled.

1923
Référence : SKET p.62

Pell e kantreis, o klask, hep he c’havout, roudenn an oaled : stlabezet ez oa ar mein anezhi, aet al ludu gant an avel, ha goloet al lec’h m’edo gant hir-c’heot, strouezh ha brousgwez.

1923
Référence : SKET p.22

Madelen a ziskroge ar sklisenn eus an tach, ur baotrez a azeze war an oaled ; ar paotr, a [veze] dindan, a lakae e benn war barlenn ar baotrez, stignet mat e vragoù war e beñsou.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.843 (Miz C'hwevrer 1924)

En devezhioù glav pe latar, pe c’hoazh er goañv p’edo an erc’h o c’holoiñ an douar en ur deñvalaat an oabl, Velia e dostae ouzh flammoù-tan luc’hus an oaled.

1924
Référence : SKET.II p.13

E-barzh ar gwele-mañ e c’hanas, war an oaled-mañ un amiegez hen mailhuras, hag un amezegez a roas dezhañ da zenañ.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924) ("an amiegez" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Chalet, chalet ne oa ket ivez Janedig ret eo hen anzav da fritañ paourentez, war oaled ar briadelezh, gant un druilhad bugale mic’hiek peg eus he c’hazekenn.

1925
Référence : BILZ2 p.151

Evurus Bilzig pa erruas en ti : e skudellad a oa war an oaled, tomm-berv el ludu.

1925
Référence : BILZ2 p.114

Koshaet ar barner : bremañ ne dalveze dezhañ netra kement hag un tantad mat a dan war oaled e gambr, hag ur werennad flip en e gichen, war daolenn ar chiminal.

1925
Référence : BILZ2 p.163

Izabel war an oaled a entize an tan dindan he soubenn.

1925
Référence : BILZ2 p.166

Gant dudi, e welen ivez tri zi bihan o aoledoù [sic] ledan hag o mantelloù bras du-pod gant an huzel.

1929
Référence : SVBV p.17

bez' ez eus tan en oaled

1931
Référence : VALL pg a1 (il y a du feu dans le foyer)

tan a zo en oaled

1931
Référence : VALL pg a1 (il y a du feu dans le foyer)

oaled

1931
Référence : VALL pg atre, bassinet

Talvoudegezh espar e kave d'he fistilh lirzhin. Kement-se a oa diskenn diwar al leinoù, war e veno, da vevañ ganto, e-pad ur reuziad, e korn o oaled, buhez uvel, divennad, tud ar Bed... ha dastum ur prizius a skiant-prenet.

1949
Référence : SIZH p.57

hag alies e lakaent o grekad kafe e korn an oaled pe war gorn ar fornigell evit ma vije tomm an evaj pa zeufe c'hoant evañ kafe

1972
Référence : BAHE niv. 75, p.41

Aze dirak o daoulagad edo ar burev dindan gouloù seder al lamp, un tan brav o lugerniñ hag o flamminañ en oaled, ar pod berver o c'hwitellat skañv, un diretenn digor pe ziv, paperoù renket kempenn war an daol labour, ha tostoc'h d'an tan, peadra d'ober te.

2012
Référence : DJHMH p. 73

Ur c'hwezh pounner a oa en ti ha ludu an tan, leun a vechadoù sigaretennoù, a oa ledet er-maez eus an oaled war al leur-di.

2020
Référence : ARGEL p. 74

Étymologie

Termen predenek da dostaat d'ar c'hembraeg "aelwyd" kenster gantañ.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux