Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
14
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Dezhañ kalz a arc'hant, a vadoù. Ar re binvidik. Ur vro binvidik. Dre ma laboure start e oa deuet (da vezañ) pinvidik. & Pinvidik-bras : pinvidik-kenañ. & Trl. kv. Pinvidik evel ar mor, pinvidik-mor : pinvidik-kenañ. ES. paour (I 1). 2. (db. an traoù) Graet gant danvez talvoudus, leun a draoù talvoudus. Un ti pinvidik. 3. Fonnus an trevadoù a vez diwarnañ. Douar pinvidik. Un diskar-amzer o reiñ bloaziadoù pinvidik. 4. (db. ar pennadoù komzet pe skrivet) Danvez ennañ. Ar c'hentelioù pinvidik ha talvoudek-se. II. Adv. A ziskouez pinvidigezh. Un den gwisket-pinvidik.

Exemples historiques : 
67
Masquer la liste des exemples

pinvizik

1499
Référence : LVBCA p164 (riche)

dont pinvidik

1659
Référence : LDJM.1 pg deuenir (riche)

pinvidik

1659
Référence : LDJM.1 pg pinvidic

pinvidik

1659
Référence : LDJM.1 pg riche

pinvidik-bras

1732
Référence : GReg pg avoir (avoir de grandes richesses)

bet pinvidik-bras

1732
Référence : GReg pg avoir

bezañ pinvidik

1732
Référence : GReg pg (avoir beaucoup de) bien(s)

bet pinvidik

1732
Référence : GReg pg (avoir beaucoup de) bien(s)

bezañ pinvidik-bras

1732
Référence : GReg pg (avoir beaucoup de) bien(s)

bet pinvidik-bras

1732
Référence : GReg pg (avoir beaucoup de) bien(s)

pinvidik-bras eo

1732
Référence : GReg pg (il a beaucoup de) bien(s)

aesoc'h e tremene ur c'hañval dre grao un nadoz, eget ned ae un den pinvidik d'ar baradoz

1732
Référence : GReg pg (un) chameau (passeroit plus aisement par le chas d'une égüille, qu'un riche n'entrerois dans le Roïaume des Cieux, dit Jesus-Christ, en Saint Matth.)

Pinvidik eo meurbed.

1732
Référence : GReg pg grandement (Il est grandement riche.)

donet da vezañ pinvidik

1732
Référence : GReg pg devenir (riche)

Forzh pinvidik eo.

1732
Référence : GReg pg grandement (Il est grandement riche.)

pinvidik

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "riche".

Bro-C'hall a zo ur vro binvidik.

1850
Référence : GON.II p.60, livre second, "La France est un pays riche".

Ma ven pinvidik em be kezeg kaer.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Si j’étais riche, j’aurais de beaux chevaux ».

Gouzout a ran penaos oc'h pinvidik.

1850
Référence : GON.II p.93, livre second, "Je sais que vous êtes riche".

Kalz baraerien pinvidik a weler.

1850
Référence : GON.II pg baraer (On voit beaucoup de boulangers riches).

Da ur vourc'hizez binvidik eo dimezet.

1850
Référence : GON.II pg bourc'hizez (Il a épousé une bourgeoise riche).

dijentil eo, hogen n'eo ket pinvidik

1850
Référence : GON.II pg dicheñtil, dijeñtil

Un dimiziñ pinvidik en deus graet.

1850
Référence : GON.II.HV pg dimizi, dimézi, démézi (Il a fait un mariage riche).

un enebarzherez binvidik eo

1850
Référence : GON.II pg énébarzérez

n'int ket pinvidik a-walc'h evit eurediñ

1850
Référence : GON.II pg eûrédi, eûreûdi

pinvidik

1850
Référence : GON.II pg pinouik, pinvidik

pinvidik

1850
Référence : GON.II pg pinouik, pinvidik

pinvidik e oant a-raok

1850
Référence : GON.II pg pinvidik

pinvidik

1850
Référence : GON.II pg pinvidik

Ar pinvidikañ marc’hadourien eus a gêr int.

1850
Référence : GON.II p.69, "Ce sont les plus riches marchands de la ville".

An dud-se a zo pinvidik.

1850
Référence : GON.II p.69

Ar varc'hadourien eo a zo pinvidik.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, "Ce sont les marchands qui sont riches".

ar re binvidik

1850
Référence : GON.II p.6 introduction ; les riches.

pinvidikoc'h

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "plus riche".

ar pinvidikañ

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "le plus riche".

Pinvidik e vezo.

1850
Référence : GON.II p.29, livre premier, "il sera riche".

— « Asa ! souezhet on o welet ne c'halfen, / Me pinvidik-peurfonn, merer an aotrou Doue, / Me laka an amzer da dreiñ ganen ivez, / Ne c'halfenn-me ket kaout gwinizh, kerc'h ha segal / Kement hag ar re-ze zo kozh tieien fall ?»

1867
Référence : MGK p90

— Goude 'ta lavaret / Penaos eus a bellbro e oant en em gavet / An eil gant egile, da vezañ reuzeudik, / Dre glask dont da vezañ eürus ha pinvidik, / Hor pevar den paour[,] skuizh o prezeg, o vale, / Tostik-tost d'ur feunteun a azezas neuze.

1867
Référence : MGK p79

E amezeg avat[,] dezhañ, arc'hant e-leizh, Ne gane ket nemeur ha ne gouske berad ; Pinvidik peurfonn voa. Hemañ, da c'houloù-deiz, pa serre e lagad Gwechoùigoù da vorennañ, A veze dihunet gant kripin o kanañ.

1867
Référence : MGK p27

Ni a labour er gwel a Zoue, a c’hounit bara deomp ha d’hor bugale, hag, e-lec’h en em sevel a-enep ar re vat hag ar re binvidik, e leveromp [lavaromp] bennozh Doue dezho da vezañ roet deomp labour, ha, dre al labour, boued d’hon tud.

1877
Référence : EKG.I. p.66

Deuet, e n’eus forzh peseurt parrez, un divroad bennak, hag e ve ur "blevier", ur marc’hadour blev, ur marc’hadour krec’hin gozed, hag e ve zoken un troc’her-moc’h e ve, an dra-se ne ra mann, gant ma vezo komzoù gallek, mat pe fall, en e c’hinou, gant ma raio e baotr rok, dreist pep tra ma vez dilhad "aotrou" war e gein, e troio hag e tistroio an holl en tu ma karo, e lakaio tud ar barrez da goll o fenn hag e kaso d’e heul zoken ar re binvidikañ, ha, war o meno, ar re skiantekañ eus ar vro.

1877
Référence : EKG.I. p.173-174

Me her lavar deoc’h, en noblañsoù pinvidikañ ne vez ket gwelloc’h pred.

1877
Référence : EKG.I. p.81

He bugale a zo holl hiriv er vad ; pinvidik int zoken, hag unan eus he bugale-vihan, mab da Ber ar Moan, a zo ivez beleg.

1878
Référence : EKG.II p.75

Ma ! eme Yann, un dra a zo, / A ra da'm skiant mont en-dro : / Ar memez Doue ‘n eus hon groet ; / gant ar memes pri omp meret. / Darn, koulskoude, ‘zo pinvik-mor, / Darn ‘met dienez toull o dor ; / Hemañ skedus e blanedenn, / Ha hennezh luiet e gudenn. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

D’an iliz, e kuzh, ‘c’ha e berr, / Laerezh ‘ra kef ‘n [a]otro[ù] sant Pêr, / Ha, da serr-noz, ti an Ostiz, Yann da evañ ‘vel ur bouc’hiz ! / Ar jist[r] neve[z] ‘zo mat ha dous : / o lonkañ na skuizh hon marmouz / ‘Barzh ar barrouz, ar pinvikañ, / Muioc’h me[z]v na c’helfe be[z]añ. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

pinvidik-mor

1909
Référence : BROU p. 399

Gantañ ha diwezhatoc'h heptañ, em eus ergerzhet an holl vroioù-se, bro "Belovesos" da gentañ, an douar uhelvrud, pinvidik ha frouezhus douret gant ar Bodinkos hag an adstêrioù anezhañ, ar Vinolandon, puilh ennañ an trevadoù mezvus en tu-hont hag e-harz ar menezioù bras erc'hek, e troad an hirziarrozioù koadek ma kantre warno an arzh, ar c'hazh gouez hag ar c'havr, ouzh glann al lennoù-meur glas, sioul ha don o dourioù evel an oabl en devezhioù hañv.

1923
Référence : SKET p.13

Pinvidik, o ! pinvidik, Izabel !… Pinvidigezh Izabel ?… Daou c’hir, yudal a reont an eil deus egile. Pinvidigezh ! gwevn-meurbet eo ar gir-se, en em astenn a ra adalek ar c’hastell beteg an ti-soul. Ha piv a nivero al leve a ra pinvidigezh un den glor[i]us ha piv an dienez a ra hini Izabel.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Janedig stad enni : mont d’ar maner, kaozeal gant an itron, c’hoarzhin gant an dimezell, labourat war danvez pinvidik, mezher talvoudus, seiz, satin !…

1925
Référence : BILZ2 p.152

Ha pa vez yen an amzer, gleb an dilhad, kropet an daouarn, an ivinrev er bizied, m’en asur deoc’h, n’eo ket ar vicher un dibab evit ur pennhêr pinvidik.

1925
Référence : BILZ2 p.104

tud pinvidik a-walc'h

1931
Référence : VALL pg (gens dans l')aisance

bezañ pinvidik da welet

1931
Référence : VALL pg aspect

diskouez bezañ pinvidik

1931
Référence : VALL pg aspect

ker pinvidik ha Pêr

1931
Référence : VALL pg aussi

Disheñvel int an eil diouzh egile, hemañ dispennet burzhudus, gant ur skjaergaard dirazañ, hennezh kalz eeunoc'h hag izeloc'h, warnañ an douaroù pinvidikañ hag holl gêrioù ar vro nemet Glasc'ho.

1943
Référence : TNKN p47

Klevet em boa lavarout e oa hentet Sant-Charlez gant paotred an dudjentil binvidik.

1944
Référence : EURW.1 p47

O na pegen pinvidik e oa Breizh-Izel e-keñver ar boued hag an evaj…

1944
Référence : EURW.1 p26

Bagadoù klañvourien binvidik a oa e Cauterets ; poan a-walc'h hor boa bet o tostaat ouzh ar feunteun da dañva pep a werennad.

1944
Référence : EURW.1 p77

Gwelout a reer diwar ar gorre ur vro eus ar re gaerañ a vez kavet e Bro-Gernev : ar stêr Aon o treiñ hag o tistreiñ lezirek en un draonienn c’hlas, tour Sant Iduned, war an tu kleiz ; war an tu dehou tour bras hag hini bihan Pleiben ; dirak, du-hont, pell, tuchenn Sant Mikael, ar menez uhelañ e Breizh ; ha, tro-war-dro, douaroù pinvidik evit brasañ plijadur ar gouerion.

1944
Référence : ATST p.44

— « Ur bizhardenn evel hounnezh. » — « Ha pinvidik, koulskoude, ma ’z eus unan. »

1944
Référence : ATST p.86

« Pinvidik, a lavaran-me. Paour-razh on, paour-razh Lom. An hanter kant lur-se n’int ket din. Roet int bet din, er beure-mañ, evit mont d’ar bourk, da baeañ, e ti ar Saliou, ar sukr, ar c’hafe, ar chikore o deus prenet ar merc’hed e-pad ar miz diwezhañ. »

1944
Référence : ATST p.103

Diouzh klevout e oa bet kinniget an ti-se dezhi gant un den gwenn pinvidik a oa bet o vevañ gantañ.

1985
Référence : DGBD p47

An ostizion a oa laouen da virout ur pennadig c'hoazh an noter tavedek, pa edo ar pennoù skañv hag an deodeion war an treuzoù endeo ; plijet e oant da chom ur predig amzer e kompagnunezh an den emzalc'hus-se ; en em brientiñ a raent d'an digenvezded ; divezviñ a rae o spered bennozh d'e dav pinvidik, goude stegn al levenez a oa bet eztaoleet fonnus e-doug an nozvezh.

2012
Référence : DJHMH p32

Da skouer e c'houlenno ar vanifesterien nebeutoc'h a dailhoù evit ar re binvidik, met ivez lakaat tout ar re baour da labourat en-dro rak re ger e koustont d'ar gevredigezh.

2015
Référence : DISENT p111

Hag e zilhad pinvidik ivez.

2015
Référence : EHPEA p38

Skramm demokratelezhioù ar C'hornôg a skoach fall a-walc'h penaos e vez sunet pinvidigezhioù an Douar, penaos e vez graet brezel dizehan d'ar re baour en Hanternoz koulz hag er C'hreisteiz, penaos e vez dalc'het groñs d'ar galloud gant ul lodenn vihan a dud binvidik.

2015
Référence : DISENT p37

Klevet hoc'h eus c'hoazh moarvat e oa ur surjian barrek-kenañ. Hag e oa, nemet e tibourc'he e glañvourion. Ar re binvidikañ hepken o doa ar brient da vezañ oberataet gantañ.

2015
Référence : EHPEA p57

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux