Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

1. Adv. (distag diouzh e genarroud) SIWAZH DA UB. : troienn a dalvez da c'heriañ ar glac'har, ar c'heuz. Klañv eo ma gwaz, siwazh dezhañ. Ne c'hallin ket kerzhet, siwazh din, a-raok pell bremañ. & Diren. Ne vimp ket kredet ganti, siwazh. 2. estl. Ger a verk ar glac'har, ar c'heuz. « Freuzet eo ar c'harr ? - Siwazh! ». HS. allas. & Tr. estl. (dirak ur f. displ. eus an ar. da, gant) Siwazh dimp ! : gwazh a se dimp ! Siwazh gant ma c'halon ! : gwazh a se din ! 3. Impl. da ak. Paourkaezh den. Ur paourkaezh siwazh.

Exemples historiques : 
50
Masquer la liste des exemples

siwazh

1659
Référence : LDJM.1 pg ah !

siwazh din

1659
Référence : LDJM.1 pg sioaz (din)

siwazh

1659
Référence : LDJM.1 pg helas

Ha, peger reuzeudik on-me, siwazh !

1732
Référence : GReg pg helas! (Helas, que je suis miserable !)

Gwa-ni, petra a c'hallimp-ni, siwazh, da lavaret da zeiz ar varn ?

1732
Référence : GReg pg helas! (Helas que pourrons-nous dire au grand jour du Jugement ?)

faziet am eus, siwazh din !

1732
Référence : GReg pg (helas ! j'ai) failli

Marv eo, siwazh, ha hi yaouank-flour.

1732
Référence : GReg pg fille (Elle est morte à la fleur de son âge.)

An Hugunoded a zo hon breuzdeur keizh faziet, siwazh dezho.

1732
Référence : GReg pg frere (Les Heretiques sont nos pauvres freres errants.)

siwazh

1732
Référence : GReg pg gemissement (helas !), helas! (interjection)

An Normant a oa kaset d'ar potañs ha krouget outañ, siwazh dezhañ.

1732
Référence : GReg pg gibet (Le Normand fut mené & pendu au gibet.)

Nepred ne vank deomp ar c'hras eus a Zoue, hogen ni a vank alies dezhi, siwazh deomp !

1732
Référence : GReg pg grace (La grace ne nous manque jamais, mais nous manquons souvent à la grace.)

An arc'hant a zo un amorch bras evit an dud avarisius ; hag ar plijadurioù lik, ur grampinell ivinek evit ar re lubrik, siwazh.

1732
Référence : GReg pg attrait (L'argent est un puissant attrait pour les avares ; & le plaisir sensuel en est un autre pour les voluptueux.)

Gwa-me, siwazh din.

1732
Référence : GReg pg helas! (Helas, que je suis miserable !)

siwazh

1732
Référence : GReg pg helas! (interjection)

baradoz ar Baianed. war a gredent siwazh dezho

1732
Référence : GReg pg (les) champs (Elisées)

estrañj eo dizoujus, siwazh dezhañ

1732
Référence : GReg pg (il ne) craint (personne)

riklañ a ra hon buhez, tremen a ra hon buhez, hep siwazh, ma soñjemp ez eo ret mervel

1732
Référence : GReg pg (nôtre vie s') écoule (sans qu'on pense qu'il faut mourir)

an hugunoded siwazh

1732
Référence : GReg pg (nos pauvres freres) errans (parlant des heretiques)

Ar re gollet, siwazh dezho, a laosko da virviken siwadennoù kruel ha dibrofit.

1732
Référence : GReg pg helas (Les damnez pousseront éternellement des helas inutiles.)

Allas Doue, pe hon bezo-ni da lavaret d'an deiz diwezhañ ar bed, siwazh deomp !

1732
Référence : GReg pg helas! (Helas que pourrons-nous dire au grand jour du Jugement ?)

peger reuzeudik on-me, siwazh

1850
Référence : GON.II pg sioaz, siouaz

n'eo ket pinvidik, siwazh !

1850
Référence : GON.II pg sioaz, siouaz

siwazh

1850
Référence : GON.II pg sioaden, siouaden, sioaz, siouaz

Allas, siwazh !

1850
Référence : GON.II p.58, (hélas !)

siwazh

1850
Référence : GON.II pg sioaz, siouaz

Siwazh ! en-dro d'an neizh an ed a oa darev, / Hag ar re vihan c'hoazh ne oant 'vit nijal pell / Diwar-bouez ho divaskell.

1867
Référence : MGK p52

Dre ma taole evezh ouzh ar re ziskiantañ, 'welas, en o zouez, an dud er penn-kentañ. Abeg en doa, m'en tou ! Rak holl, gwitibunan, chomomp bras ha bihan, heñvel ouzh kaouenned, en noz a wel gwellañ, da sellet a-vichez, ha da zispourbellañ ouzh fazioù hon nesañ, ouzh techoù ar re all. Ne welomp ket hor re ; en hor c'heñver omp dall, dall-poch evel gozed ; rak siwazh ! Mar karfemp, hep turiañ don hor park, grizioù fall a gavfemp

1867
Référence : MGK p12

Ar pintig kaezh, laouen bepred, a gan hep goulenn tra ebet ; hag o klevet ker brav dudi, an holl a rae e veuleudi o lavaret "Ur c'haner eo" ! Gant meuleudioù ne chomer bev. Alies siwazh.

1867
Référence : MGK p22

Ha war hor lerc'h, siwazh ! Hor bugale, d'o zro, / O welet petra reomp, falloc'h c'hoazh a vezo.

1867
Référence : MGK p120

Un deiz, un deiz da zont, siwazh ! Tostaat a ra, ar greun a had aze, a ziwano, 'gresko, ma na daolit evezh, d'ar bern holl ho kaso.

1867
Référence : MGK p13

Ha neuze, bremañ eo savet ar c’hanolioù betek Keinigou, hag ac’hano e touarent ac’hanomp evel en ur c’hoari. Kollet e oamp, siwazh ! anat e oa.

1877
Référence : EKG.I. p.288

Siwazh ! ne oa eskob ebet ken enni, aet e ranke bezañ kuit diwar nij...

1877
Référence : EKG.I. p.14

Kaer en neus chom e-tal an nor / Gant e zivskouarnigo[ù] digor, / An nor zo kloz ; d’ar bugelig / Jezuz, siwazh ! ne lavar grik.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Al levr-mañ a zo kinniget Gant trugarez ha doujañs bras En eñvor da'm mestr kozh brudet D'Arbois de Jubainville, a reas Enklaskoù don War ar Gelted Hag ar yezhioù gante komzet, en n'hallas lenn dioutañ nemet Ar pennadig kentañ, siwazh.

1914
Référence : M. pennad dediañ

Al levenez, ur pennadig, a skeudas war he zal. Siwazh ! he mab henañ a zo bet beuzet o tistreiñ d’ar gêr, eus a Vro-Saoz, evit dimeziñ.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

Fall a raent, arabat eo lavaret nann. Siwazh !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.843 (Miz C'hwevrer 1924)

Ya, met siwazh dezhañ, ar marc’heg en devoa hanter-kant vloaz, Janedig ugent, hag ouzhpenn-se ur spered fur ha skiant-vat.

1925
Référence : BILZ2 p.153

Kentañ tra 'voe graet, a voe tennañ ur poltred ; bez' em eus miret ul luc'hskeudenn, — dislivet siwazh gant an amzer, — eus ar baotredigoù-se bodet en-dro d'o mestr karet an aotrou Vallée, ha banniel gwenn erminiget Breizh o 'stribilhañ a-us d'o fenn.

1944
Référence : EURW.1 p59

« Siwazh, en em gavet on re ziwezhat, peogwir eo marv... »

1944
Référence : EURW.1 p37

Gant mantr-kalon e lavaris kenavo d'am c'heneiled ar gambrad, tud uvel, labourerien-douar kalz anezho ; ar c'hleroner Huchet, an daboulinerien Glo hag Ulliag, ar soudard kentañ-klas Cocaud, a oa bet holl ken jentil em c'heñver, hag o doa c'hoazh, siwazh dezho, ur bloaz da dennañ, a-barzh distreiñ d'o c'heriadennoù un tu bennak war ar maez e Breizh-Uhel.

1944
Référence : EURW.1 p.204-205

Mes an amzer-se a zo tremenet, siwazh ! hag al loened o deus moarvat dizesket meur a dra.

1944
Référence : ATST p.8

Re wir, siwazh ! O ! amañ eo ken trist chom unan e-unan !

1944
Référence : ATST p.41

— « Peoc’h ! Lom, gant aon e vefe tud er park, aze. N’eo ket da sistra emaomp o vont hiziv, ho ! nemet da c’houlenn bagoù evit klask korf hon eontr beuzet. » — « Siwazh dezhañ ! » — « Gwir, Lom, siwazh dezhañ !

1944
Référence : ATST p.92

Siwazh, an hunvre ne badas nemet ar bloaz 1895 ; da ehan-skol 1896, ne oa Melia ebet ken war-dro Pont ar Gwin.

1944
Référence : EURW.1 p46

Siwazh ! prim ar spered ha sempl ar c'hig !...

1949
Référence : SIZH p.40

- Nemet karout a rafen e virfes ez kerz un dra bennak e koun eus hon darempred a vo bet re verr, siwazh ! hep mar ebet.

1949
Référence : SIZH p.51

Di [da rouantelezh ar gozed] eo bet kaset ar roue ! / Gaid Kêrlennou, en an' Doue ! / Sarrit ho kenoù, me ho ped. / Torfejou 'walc’h, siwazh, zo bet.

1960
Référence : PETO p31

E fazi estreget unan / A zo kouezhet ha ma-unan / Ma 'z on, siwazh, bet touellet, / N'oan mennet da noazout ouzh den, / Rak ur seurt tra ' vezen war gren.

1960
Référence : PETO p74-75

Ur gaouad digar ha gwall rust / Hor c'hastiz, siwazh ! hag hor fust; / An Ifern, laosket en e roll, / A c'hourdrouz taer hor c'has da goll.

1960
Référence : PETO p26

Siwazh ! Ne deo ket an dud marteze ken plijus ha ma 'z eo kêr, evidon-me da nebeutañ, ha ne don ket boazet ouzh kêrioù ar C'hreisteiz.

1985
Référence : DGBD p13

Étymologie

Termen savet diwar ar stumm verb "si", stumm sonnet emdroet diwar an henvrezhoneg"(i)si" (par d'ar c'hembraeg "ysy", "sy"), hag a zo aet da "zo" e brezhoneg modern a-hend-all, gant an anv-gwan "gwazh". Savet eo diwar : (i)sio (g)wazh = so gwazh. S.i.o. ar ger "zoken" hag e adstumm "siken".

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux