Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
58
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k. A. V.k.d. SOÑJAL EN, ÀR UDB., UB. : lakaat e spered gant udb., ub. O soñjal e petra, e piv emaoc'h ? Soñjet hon eus alies ennoc'h. & Ent krenn Pa soñjer (an) nebeutañ : pa ne vezer ket o c'hortoz udb. (da c'hoarvezout dh.). & (dirak un islav. degaset gant ar rn. v. "e", "ne") Nec'het e oa o soñjal e vefe ret kuitaat ar vro. B. V.k.e. 1. SOÑJAL (UDB.) EUS, DIWAR-BENN, UB., UDB. ALL : bezañ (udb.) e savboent, e vennozh diwar-benn ub., udb. all. Petra a soñjez diwar-benn an dra-se ? N'en doa soñjet netra diwar-benn o emzalc'h. & Trl. Tennañ digant ub. ar pezh a soñj db. ub. all, udb. : dont a-benn da c'houzout an dra-se digantañ. & Ent krenn Ne lavarer netra, met ne soñjer ket nebeutoc'h a-se. 2. (en ul lavarenn gennet) Dont udb. war e spered ha chom hep e lavaret. Hola, a soñjas, bremañ eo ret diwall. II. 1. (dirak un islav. degaset gant ar rn. v. "e", "ne") Krediñ (IV). Me a soñj e fell deoc'h kuitaat ar vro. Disheñvel eo diouzh m'o doa soñjet. & Ent krenn « Mat an traoù ? » - « Ya, me a soñj. ». & Trl. Soñjal a ran, ne soñjan ket : lavarenn a zistager evit kadarnaat komzoù ub. 2. (dirak ul lav. av.) Bezañ e-sell da ober (udb.). O soñjal mont d'ar marc'had e oan. & Dont war spered ub. ober, krediñ ober. Bezañ re yaouank da soñjal dimeziñ. III. V.g. Prederiañ. Chom ur pennad da soñjal. Hep soñjal larkoc'h. & Trl. skeud. Soñjal etre e roched (he hiviz) hag e (he) chouk : ennañ e-unan. & Trl. Soñjal-disoñjal. IV. V. rag. EN EM SOÑJAL : prederiañ. Chom d'en em soñjal. P'en em soñjan e kav din emañ ar wirionez ganit. & EN EM SOÑJAL WAR UDB. : prederiañ db. udb., a-benn kavout un diskoulm, kemer un diviz, dh. HS. (en em) gompren. V. V. dic'hour. (dirak un islav. degaset gant ar rn. v. "e", "ne") SOÑJAL DA UB. : krediñ (IV). Me a soñje din e oac'h aet kuit. N'eo ket ken fall ha ma soñj deoc'h. & Tr. estl. Ne soñj ket deoc'h : arabat krediñ. Ne soñj ket deoc'h e chomin amañ !

Exemples historiques : 
79
Masquer la liste des exemples

Pe da heni ez respontas ar werc'hez : [«]Lez lavaret ar seurt traoù-se rak soñj enne hepmuiken ned eo ket lisit.[»]

1576
Référence : Cath p16

Ha hi a respontas dezhañ : [«]Gwra an pezh az eus soñjet ha deliberet da ober rak me zo aparailhet d'o gouzañv tout.[»]

1576
Référence : Cath p23

24. Ha hi lavaret : [«] Na zifer ket egzekutiñ kement tourmant az eus soñjet, rak me ne zeziran ken tra nemet ofrañ da Zoue ma c'hig ha ma gwad evel maz eo bezet en em ofret evidon, rak eñ eo ma Doue, ma fastor ha ma fried[. »]

1576
Référence : Cath p19-20

6. Piv eo ar C'hristen[,] nep hini, / A galon ken divelkoni, / Pa soñjfe er glac'har a Vari, / Na ve keuziet, na lakait si ?

1622
Référence : Do. p60

3. Trist voe Mari, melkoniet, / Hag en he c'halon estonet, / En ur soñjal pegen kalet / Jezuz gant poan e oa doaniet.

1622
Référence : Do. p59

Goude en em lakaan da soñjal [e] peseurt pec'hedoù am eus kometet an deiz-se, er soñjezonoù, er c'homzoù, hag en euvroù, hag e c'houlennan pardon ouzh Doue eveus ar re am eus kavet kometet ganin o propoziñ mont da gofes hag en em gorrijañ.

1622
Référence : Do. p52

soñjet

1659
Référence : LDJM.1 pg penser

soñjal a ran e klevan ar vouezh

1659
Référence : LDJM.1 pg (il me) semble( que i'oys la voix)

ned on ket evel ma soñjit

1659
Référence : LDJM.1 pg (ie ne suis) tel (que vous pensez)

soñjal

1659
Référence : LDJM.1 pg coniecturer

soñjal

1659
Référence : LDJM.1 pg controuuer, deliberer, imaginer, machiner, penser

Goude en em lakan da soñjal peseurt pec'hedoù em eus kometet en deiz-se e soñjezonoù, komzoù, hag euvroù, hag e c'houlennan pardon ouzh Doue eus ar re am eus kavet kometet genen, en ur bropoziñ o c'hofes, hag en em gorrijañ.

1677
Référence : Do. p53

Soñjal a ra meur a dra pere ne arruint ket.

1732
Référence : GReg pg figurer (Il se figure bien des choses, qui n’arriveront pas.)

sipañ e spered da soñjal penaos

1732
Référence : GReg pg alambic

soñjal en un dra

1732
Référence : GReg pg appliquer

me a soñj din, penaos

1732
Référence : GReg pg avis (il m'est avis que, il me semble que)

soñjit petra a livirit

1732
Référence : GReg pg (pensez à) ce (que vous dites)

soñjit er pezh a livirit

1732
Référence : GReg pg (pensez à) ce (que vous dites)

soñjit e-barzh ar pezh a livirit

1732
Référence : GReg pg (pensez à) ce (que vous dites)

war a soñjan

1732
Référence : GReg pg (a mon) compte

soñjal

1732
Référence : GReg pg conjecturer (juger au hazard, deviner)

soñjet

1732
Référence : GReg pg conjecturer (juger au hazard, deviner), croire (penser)

soñjiñ

1732
Référence : GReg pg conjecturer (juger au hazard, deviner), croire (penser)

soñjal parfet

1732
Référence : GReg pg considérer (regarder avec attention, examiner, bien quelque chose)

soñjal a-zevri

1732
Référence : GReg pg considérer (regarder avec attention, examiner, bien quelque chose)

soñjal

1732
Référence : GReg pg croire (penser)

soñjet

1732
Référence : GReg pg croire (penser), figurer (Se figurer, se mettre quelque chose dans l’esprit)

kaeroc'h eo eget ne soñjit

1732
Référence : GReg pg (il est plus beau que vous ne) croyez

kent eget na soñjer

1732
Référence : GReg pg (plutôt qu'on ne) croit

pa soñjer bihanañ

1732
Référence : GReg pg (au) dépourvu (à l'improviste, lorsque l'on n'est pas sur ses gardes)

pa soñjet bihanañ

1732
Référence : GReg pg (à la) dérobée

soñjal

1732
Référence : GReg figurer (Se figurer, se mettre quelque chose dans l’esprit)

Eñ a soñj dezhañ penaos ec'h arruo kalz traoù pere ne arrufint ket.

1732
Référence : GReg pg figurer (Il se figure bien des choses, qui n’arriveront pas.)

Bezañ e soñj dezhañ penaos ec'h arruo kalz traoù pere ne arrufint ket.

1732
Référence : GReg pg figurer (Il se figure bien des choses, qui n’arriveront pas.)

Soñjit ervat en ho finioù diwezhañ, ha birviken pec'hed na reot, eme ar Skritur Sakr.

1732
Référence : GReg pg fin (Pensez bien à vos fins dernieres, & vous ne pecherez jamais.)

un dra pehini a c'houlenn ez soñjed ennañ a-zevri

1732
Référence : GReg pg consequence (Une affaire de consequence.)

Graet eo bet kement-se hep ma soñjan.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

soñjal da atreteniñ ar spes

1732
Référence : GReg pg espece (Songer à la propagation de l'espece.)

soñjal ervat

1850
Référence : GON.II.HV pg soñjal

soñjet

1850
Référence : GON.II.HV pg soñjal

soñjal

1850
Référence : GON.II.HV pg soñjal

Pa deuas an deiz, e soñjas klask kuzh hag un tamm bara en tu pe du, rak ne grede ket distreiñ d’e leandi.

1877
Référence : EKG.I. p.43

Soñjal a rae dezho e tlee bezañ er gouent-se aour a-forzh hag arc’hant da vuzulañ gant ar boezell.

1877
Référence : EKG.I. p.36

Mat, achu e lizher hag e lavar din ne chomo ken em mereuri ma ne ran ket outañ a lizher-ferm, rak aon en deus, mar chomfe dilizher, da vezañ taolet er-maez gant e wreg hag e vugale pa soñjo nebeutañ.

1877
Référence : EKG.I. p.92

Soñjal a rae dezho e c’hellent bezañ dinec’h en ur chapel evel Santez Berc’hed, distro diwar pep hent-bras, pell diouc’h pep bourk.

1877
Référence : EKG.I. p.157

— A ! n’eus liñser ebet en hor gwele ! Ar re-mañ a zo gweleoù e giz Treger neuze ’ta, Yann ? — Ehan da farsal, Per, ha kaozeomp da vat. Petra 'soñjez eus a Jañ-Mari, an ozhac’h, hag eus e vugale ?

1877
Référence : EKG.I. p.74

Soñjit, Loull ar Bouc’h, mar gellit, En droug a rit e Plouared : Saotriñ an holl Sakramañchoù, Ha glac’hariñ an eneoù.

1877
Référence : EKG.I. p.103

A-benn teir eur goude kreisteiz, e oa kollet a wel gant an holl, ha den ne soñjas mui enni.

1877
Référence : EKG.I. p.218

Peur e teuio adarre ar c’hiz kozh da zibennañ ar veleien ? Kentoc’h eget na soñj da galz marteze.

1877
Référence : EKG.I. p.294-295

Soñjit ar pezh a gerfet, din-me, d’am oad, ho parnedigezh ne ray na tomm na yen.

1877
Référence : EKG.I. p.308

Soñjal a ris neuze treiñ a-gleiz ha mont da Vaner-al-Liorzhoù, da di Herve Soutre, breur-kaer da Baol Inisan, hag ivez kerent tost a-walc’h din-me.

1878
Référence : EKG.II p.34

Diskenn a ris d’ar garidoù hep soñjal larkoc’h, mes en em gavet eno, ec’h en em lakais adarre da skrabat va fenn.

1878
Référence : EKG.II p.132

N’en em chalit ket re, Anna Roue : an traoù ne droint ket marteze ker fall ha ma soñj deoc’h.

1878
Référence : EKG.II p.80

An Ao. 'n Eskob en em hastas d'er sevel en e sav en ur ouelañ hag o soñjal pegen dister ec'h en em lakae un den ker santel.

1889
Référence : SFA p120

Koustout a ra pa na'n neus mann 'vit mann ; mes na goust ket kement ha ma soñj dit.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Ha soñj dit, mignon Tomaz, ar seier a vano ganimp, a vo mat, goude vent kannet, da lakaat war hon c'hein en noz, en-giz ballino[ù] pa vez[z] rev en amzer ; hag un tamm plom en beg eur fiselenn a zo mat da dizhañ gedon.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

en em soñjal

1909
Référence : BROU p. 421 (réfléchir)

« E c’hellit krediñ start ha hardi ! Ha pa soñjan en doa c’hoant ar paour kaezh Herri reiñ din da grediñ e oa houarn kozh en e armel ! Soñjit : houarn kozh ! » — « Ha ! ha ! ha ! »

1944
Référence : ATST p.77

A-benn daou vloaz, e soñjas e gerent na dalveze ket ar boan dispign arc'hant d'e skoliata, hag e voe digaset d'ar gêr d'ober ul labourer-douar evel e dud-kozh.

1944
Référence : EURW.1 p44

E zilhad soudard a voe lezet gantañ da vont kuit ; pa oan bugel am eus soñj bezañ kavet brav an doupenn reun ruz a oa war e chako lêr, hag ar fourajerennoù ruz kordennet, gant brochennoù kouevr a veze a-istribilh ouzh ar skoaz, hag ar c'hleze meur gant e zornell kouevr, a oa e-pign ouzh speurenn ar gambr, hag a veze miret holl gantañ evel eñvorennoù e amzer verr a varc'heger.

1944
Référence : EURW.1 p10-11

En deirvet [pañsion], an hini 300 lur, e oa ar muiañ a grennarded : ar re a soñje mont da veleg, ar re a veze paeet evito gant ur beleg.

1944
Référence : EURW.1 p32

Gwashoc’h eget chas, a soñjen. Sell amañ ur vuhez avat !

1944
Référence : EURW.1 p.191

An embregerezh diwezhañ a rejomp kent kimiadiñ diouzh Sant-Brieg a oa war ar sujed-mañ : « Kerzhout da Bontreo, evit stourm ouzh ur strollad Saozon « diskennet war an oad, o soñjal tapout Plourivo ».

1944
Référence : EURW.1 p.198-199

Soñj fortuniañ. Klask ur pried.

1944
Référence : EURW.1 p.210

— « Soñjit ’ta ! » emezañ, « bremaik edon o pesketa aze, e-tal ar foenneg hir, pa em eus gwelet, o ! gwelet sklaer ha fraez[h] gant va daou lagad, ur pakad traoù heñvel ouzh korf un den o vont dreist ar skluz.

1944
Référence : ATST p.13-14

Ne gavot plac’h ebet ha, koulskoude, poent bras eo deoc’h fortuniañ. Tregont vloaz, soñjit…

1944
Référence : ATST p.29

Soñjal a rejont o-daou : Deuet eo ar mare.

1944
Référence : ATST p.32

Ar voereb a zo war he gwele, gant ar remm. Ne ouie ket c’hoazh ar c’heloù ! Soñjit ! ne oa bet den ebet o welout anezhi !

1944
Référence : ATST p.38

Ur c'hreñvlec'h ?... Edo an Enebour e-barzh, koulskoude. Mousc'hoarzhin a rankas ar breur Arturo o soñjal e komzoù kuzulik e genskoliad.

1949
Référence : SIZH p.48

Ne oan ket prederiet gant va c'hof, rak soñjal a rae din e vije bet graet an dro en ur ober ur peder eur bennak hepken, tra ma padas tost d'un hanter pelloc'h.

1985
Référence : DGBD p68

Adarre ez eur lusket da soñjal e oa bet diazezet ar boaz-se gant chantele Sant-Kaourintin, ar skouer goshañ anezho.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 13

[Iliz-veur] Landreger avat n'eus ken 75 metr etre dor an talbenn ha penn pellañ he chantele (keñveriañ gorread iliz-veur Kemper ouzh hini iliz-veur divent Amiens). Daoust da gement-se e oa bet un hirnezh d'he sevel. N'ho peus ken soñjal. Ar bloavezh 1240 a c'hall bezañ lakaet da boent loc'h ar chanter. Met e dibenn ar XVvet kantved, ouzhpenn daou c'hant hanter-kant vloaz da c'houde, edod c'hoazh o labourat warni d'he feurechuiñ.

2013
Référence : LLMM niv. 399, p. 6

an daou beul-se ne oa ket bet aotre d'o sevel, a c'haller soñjal, nemet e penn traoñ an iliz, ar pellañ ma voe gallet diouzh al lodenn gozh, kuit d'ober dismegañs dezhi

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 16

Goulennit lojeiz digant ar stourmerien a zo o chom er c'horn-bro-se, ha klaskit chom hep kousket en ho ti ma soñj deoc'h oc'h bet lakaet dindan evezh.

2015
Référence : DISENT p89

En em soñjal a ra ha lavarout: "Met perak hor bije ezhomm anezhe?"

2015
Référence : EHPEA p14

Ha ma vefe laeret ? Ken nemet soñjal e se e oa sklaset gant ur gaouad hiris.

2015
Référence : POLDG p. 223

N'eus ket ur gwir preder anezhi e gwirionez, rak mirout a ra oute a gaout ijin, a neveziñ, a gaout douetañs, a soñjal hag a adsoñjal er pezh a reont. Kentoc'h ez eo ur preder otomatek ha ne soñj ket en dalvoudegezh ken.

2015
Référence : DISENT p21

Ouzhpenn se e rank ar giton embann perak eo ac'hubet ar savadur, a-drugarez d'ul lugan sklaer ha soñjet brav evit ma c'hallfe skeiñ ar speredoù e-pad pell.

2015
Référence : DISENT p81

N'on ket sur da vat met evit ar c'hentañ gwel ne soñj ket din ez eo bet lazhet a-dost-kaer.

2016
Référence : BARDF p. 60

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux