Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
5
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
4
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

V. I. V.g. 1. Pellaat diwar herr diouzh ub., udb. dañjerus. Tec'hel kuit. Tec'hel d'ar red, d'an daoulamm. Tec'hel pep hini d'e du. & Trl. kv. Tec'hel evel ur spontailh : buan-tre. & Trl. Tec'hel rak, dirak, a-raok ub., udb. dañjerus. Tec'hel a ra an dud a-raok ar brezel, an dispac'h. An hini bihan ne dec'he ket dirak an hini bras. & Trl. skeud. Na dec'hel rak e skeud : na vezañ aonik, talañ ouzh an dañjer. Tec'hel diouzh udb., ul lec'h bnk. : dilezel, kuitaat an dra-se, al lec'h-se diwar herr. Tec'het e oan diouzh ma bro. Tec'hel d'ul lec'h bnk. : mont d'al lec'h-se diwar herr da glask goudor. Tec'hel d'ar gêr. 2. Pellaat diouzh ul lec'h bnk., treiñ diwar hent, roud ub., udb. Tec'hit diwar ma hent. Tec'h alese ! Panevet m'en doa gallet tec'hel diwar ar c'harr-tan e oa bet lazhet. Ar mor a dec'h an arnev diwarnañ. Tec'hel war-dreñv. [1878] Ya, me ’gred er graimp, rak an ti a zo diwallet mat a bep tu, ha den ne dec’ho anezhañ. & (db. an avel) Tec'hel diouzh an toull-mañ-toull : kemm roud. & Dre ast. Mont kuit. 3. Tec'hel diouzh, diwar-dro ub., ul loen bnk. : diwall da chom hep kejañ outañ, hep e zaremprediñ. An dud-se eo gwell tec'hel diwar o zro. Tec'hit diouzh an dud fall. Ar c'hazhezed, p'o devez kizhierigoù, a dec'h diouzh an targizhier. 4. (db. an traoù) Riklañ kuit. Tec'het eo ar skeul diouzh ar voger. II. V.k.e. Tennañ, pellaat udb. diouzh ul lec'h bnk. (m'emañ war hent dh.). Tec'h ar c'helorn diwar hent. Tec'h ar geot-mañ diwar hent an droc'herez. & Trl. Tec'hel e zaoulagad diouzh e labour : na sellet outañ ken.

Exemples historiques : 
117
Masquer la liste des exemples

tec'het

1499
Référence : LVBCA p192 (fouyr)

Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? Pec'hed.

1622
Référence : Do. p34

M. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? D. Pec'hed.

1622
Référence : Do. p34

M. Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. M. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? D. Pec'hed. M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep al lezenn pe volontez Doue.

1622
Référence : Do. p34

M. Goude bezañ gwelet geneomp ar mad peheni zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug peheni zo ret deomp tec'het dioutañ.

1622
Référence : Do. p34

me garhe kaout ma lañs da dec'het

1659
Référence : LDJM.1 pg (ie voudrais auoir mon) temps (de fuir)

tec'het

1659
Référence : LDJM.1 pg euiter

tec'het diouzh ar pec'hed

1659
Référence : LDJM.1 pg tec'het (diouz ar pec'het)

tec'het dioc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg (s')escarter

[M.] Goude bezañ gwelet geneomp ar mad a zo ret deomp da ober, petra a rest bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ.

1677
Référence : Do. p35

Pell amzer zo aba en deus tec'het.

1732
Référence : GReg pg fugitif (Il est depuis long-temps fugitif.)

Evezh-evezh, tec'hit a-fo !

1732
Référence : GReg pg gare (Gare-gare, retirez-vous vite.)

tec'het

1732
Référence : GReg pg absent, échaper (s'échaper), (s') enfuir, fuir (prendre la fuite)

tec'hel

1732
Référence : GReg pg absent, échaper (s'échaper), (s') enfuir, fuir (prendre la fuite)

ar c'hoant a glask tec'het diouzh an droug

1732
Référence : GReg pg appetit

Tec'hit !

1732
Référence : GReg pg gare (Gare de-là.)

Tec'hit alese !

1732
Référence : GReg pg gare (Gare de-là.)

tec'hout d'en em gavout

1732
Référence : GReg pg absent

Tec'hit prest ac'hanen.

1732
Référence : GReg pg guêtres (Tirez vos guêtres au plûtôt.)

Tec'hit !

1732
Référence : GReg pg gare (espece d'interjection)

tec'hel gant flod ha malis

1732
Référence : GReg pg faire (banqueroute)

n'en deus ken dezo, nemet da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

n'en deus ken soñj, nemet da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

e holl soñj a laka da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

bez e laka e holl spi da dec'het dioud al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

Tec'h !

1732
Référence : GReg pg gare (espece d'interjection)

tec'het dioc'h al lestr adversour

1732
Référence : GReg pg (prendre) chasse

is gantañ, mar tec'h ; ha ma na dec'h, didec'h

1732
Référence : GReg pg (prendre) chasse

lekeet ur re bennak da dec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

tec'h, kae da aveliñ da loeroù

1732
Référence : GReg pg (va-t'en, tire tes) chausse(s)

lakaat ur re bennak da dec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite.)

tec'hit a lec'h-se

1732
Référence : GReg pg (tirez-vous) de-là

graet da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

graet da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

tec'het diouzh

1732
Référence : GReg pg (s') écarter (de, s'éloigner de), esquiver (éviter)

tec'h

1732
Référence : GReg pg échaper (s'échaper), fuir (prendre la fuite, Van.)

tec'hel

1732
Référence : GReg pg échaper (s'échaper)

tec'hiñ

1732
Référence : GReg pg échaper (s'échaper)

tec'het

1732
Référence : GReg pg échaper (s'échaper), (s') enfuir, fuir (prendre la fuite, Van., pp.)

tec'hel diouzh un dañjer bras

1732
Référence : GReg pg échaper (un grand danger)

ne c'hallas biskoazh tec'het diouzh ar gruelded eus e adversour

1732
Référence : GReg pg (il ne pût) échaper (à la cruauté de son ennemi)

ar ger-se a zo achapet digantañ hep soñj

1732
Référence : GReg pg (ce mot lui a) échapé (par megarde)

tec'het diouzh

1732
Référence : GReg pg éluder (rendre vain, & sans effet, éviter)

tec'h

1732
Référence : GReg pg (s') enfuir

tec'het

1732
Référence : GReg pg (s') enfuir

tec'hiñ

1732
Référence : GReg pg (s') enfuir, fuir (prendre la fuite, Van.)

ki Yann a Nivel a dec'h pa er galver

1732
Référence : GReg pg (le chien de Jan de Nivelle s') enfuit (quand on l'appelle)

ret eo tec'het, pellaat diouzh ar pec'hed

1732
Référence : GReg pg (il faut) éviter (le peché)

ober da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite.)

tec'het diouzh ar vis ha pratikañ ar vertuz

1732
Référence : GReg pg fuir (Fuir le vice, & suivre la vertu.)

tec'het diouzh un dra

1732
Référence : GReg pg fuir (Fuir quelque chose, l'éviter, s'en garder.)

Is gantañ mar tec'h ha ma na dec'h, didec'h !

1732
Référence : GReg pg fuir (Phrase bretonne proverbiale. Poursuis-le s'il fuit : & s'il ne fuit, fuit toi-même.)

tec'het

1732
Référence : GReg pg fuir (prendre la fuite, pp.)

kustum da dec'het

1732
Référence : GReg pg fuiard (-e, qui est sujet à s'enfuir)

Tec'hit diouzh an darempredoù fall.

1850
Référence : GON.II pg darempred (Fuyez les mauvaises fréquentations, les mauvaises compagnies).

Tec'hit atav diouzh an dud arouarek.

1850
Référence : GON.II pg arwarek (Fuyez toujours les gens oisifs).

Mard oc'h fur e tec'hod diouzh ar brasderioù.

1850
Référence : GON.II pg brasder (Si vous êtes sage, vous fuirez les grandeurs).

Tec'hit a-zindan ar c'han.

1850
Référence : GON.II pg kân (Ôtez-vous de dessous la gouttière).

tec'hit alese

1850
Référence : GON.II pg a-les-sé

Tec'hit diwar bez va zad.

1850
Référence : GON.II pg béz (Retirez-vous de dessus la tombe de mes parents).

tec'hiñ

1850
Référence : GON.II pg tec'hi, tec'hout, tec'het

tec'hot

1850
Référence : GON.II pg diboufa, didec'hout, téac'h, tec'het, tec'hi, tec'hout

tec'hit diouzh an dud dibreder

1850
Référence : GON.II pg dibréder

tec'het eo gant an digalon

1850
Référence : GON.II pg digaloun

tec'hit a-zirak va daoulagad

1850
Référence : GON.II pg dirâk, dirâg

tec'hout a reeur diouc'h ar fistilherien

1850
Référence : GON.II pg fistiler

tec'het

1850
Référence : GON.II pg tec'hetn tec'hout, tec'hi

tec'hit pe e viot paket

1850
Référence : GON.II pg tec'hout, techi, techet

n'em eus ket gellet tec'hout dioutañ

1850
Référence : GON.II pg tec'hout, techi, techet

aba dec'h

1850
Référence : GON.II p.6 introduction ; depuis qu'il fuit.

endra dec’hin

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; tant que je fuirai

Tec’het eo kuit.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Il s’est échappé".

Tec’hit diouti.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, (Eloignez-vous d’elle).

Tec’hout a ra diouzh e enebour.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, (Il fuit son ennemi).

Ar re a glaskit a zo tec’het kuit.

1850
Référence : GON.II p.70 (Celles que vous cherchez se sont échappées).

An holl a dec'h dioud an dud gaouiat.

1850
Référence : GON.II p.77

Skiant ha furnezh dec'h peurvuiañ / Dioc'h furlukin hag ormider, / Ar wirionez d'en em fuilhañ / A red da di al lezenner.

1867
Référence : MGK p140-141

Kement penn hini er [an azen] gwele / 'Vel a-raok an diaoul a rede, / Hag o tec'het e vijed c'hoazh, / Anez e skouarn a zifoupas, / En un taol, he begig er-maez.

1867
Référence : MGK p61

Ganto vo graet stignoù, d'ho pakañ 'zruilhajoù, lasoù-rikl d'ho mougañ, e berr : kant ha kant tra, a vo, war an diskar, ho toan hag ho klac'har, a vezo, marteze, kiriek eus ho marv. Tec'hit eta a-fo, diouzh ar gaoued, ar ber ! Gwelloc'h oufec'h d'ober, mar fell deoc'h va c'hrediñ, eme ar wennili, eo dibriñ 'n had kanab.

1867
Référence : MGK p14

Al loen paour a dec'h kuit, evel oan dirak bleiz.

1867
Référence : MGK p46

Ur c'harv gwallgaset er c'hoad, / Evit tec'het 'raok ar marv / En ur vereuri a voa aet, / Dall gant e spont.

1867
Référence : MGK p42

Deuont pa garint ar republikaned, evidon-me ne dec’hin ket.

1877
Référence : EKG.I. p.252

Ac’hano e vezo diaes tec’het, me gred ; evelato unan pe unan ac’hanomp, marteze hon-daou, a c’hello kaout e dro da vont kuit, hep lavaret kenavezo da soudarded ar republik.

1877
Référence : EKG.I. p.77

M’en tou deoc’h e furchent mat ar vro, e c’houlennent kalz keleier, hag e ranked bezañ fin-meurbet evit tec’het en o raok.

1877
Référence : EKG.I. p.88

Pa oa graet gantañ e bedenn, / Tec’has ’kreiz an deñvalijenn, / Oc’h hirvoudiñ, hag o pediñ, / Evit Breizh, ar Werc’hez Vari.

1877
Référence : EKG.I. p.26

An Aotrou de la Marche a voe glac’haret, mes ne dec’has ket : re a ziegi en doa o tilezer e vugale.

1877
Référence : EKG.I. p.11

— Ya, gwir eo an dra-se, eme an Aotrou de Kerbalaneg [sic], en ur [sic, un] huanadañ. Hag e tec’he dioc’h ouzhomp [diouzhomp].

1878
Référence : EKG.II p.101

Setu-ni amañ, dare da vont d’hoc’h heul. Deuit hep aon en ti, ne harzimp ket, ne dec’himp ket kennebeut. Mes, mard eo ni a glaskit, na rit droug ebet da hini eus a dud an ti-mañ.

1878
Référence : EKG.II p.166

Ar soudarded a chomas mantret... Ne ouient ket petra a glaske ar merc’hed-se. Ne voent ket pell evit er gouzout, rak Janed ha Manuel a lamme, hep aon, warnezho, a roste e varv da unan, a zeve e vlev da un all hag a lakae an holl da gizañ ha da dec’het...

1878
Référence : EKG.II p.73

E Kergidu edont ganeoc’h, amañ e tleont bezañ ganeoc’h ivez. — Mard emaint, c’hwi o c’havo. — Ya, me ’gred er graimp, rak an ti a zo diwallet mat a bep tu, ha den ne dec’ho anezhañ.

1878
Référence : EKG.II p.67

Eus a-douez kant den a wad rik, unan hepken en doa tec’het, ur plac’hig pemp bloaz a voe gwerzhet da varc’hadourien a ziavaez-[b]ro hag a gavis, deut d’he fevarzek vloaz, e ti Diviko, ar Pikton, ma oa sklavez gantañ, lakaet da valañ heiz.

1923
Référence : SKET p.22

Braouac’het-holl, o krenañ gant an efreizh, strebotus ha trabidellus, e tec’hont kuit digempenn hag e redont en-dro d’o ribouloù kuzh.

1923
Référence : SKET p.116

Pedet gantañ e zoueed, e tostaas, eta, hag e hopas dezho. Ne dec’hjont ket, hogen ne eilgerjont ket kennebeut ; ne rejont van ouzh e glevout, ne selljont ket outañ.

1923
Référence : SKET p.115

Glan out ha ne dleez ket ober da rann en hor reuz. N’houlomp ket ez pefe droug en abeg deomp-ni. Tec’h kuit bremañ !

1923
Référence : SKET p.107

Evit ar merc’hed, ar re n’o doa ket bet nerzh-kalon pe amzer a-walc’h d’en em reiñ d’ar marv da dec’hout diouzh mezh ar sklavelezh, a vevas, an dilerc’h eus o deizioù, e dalc’h mistri estren.

1923
Référence : SKET p.90

Hadet tro-dro direizh ha revin, e tec’hjont kuit hep lezel roudenn war o lerc’h !

1923
Référence : SKET p.77

Ouzh o gwelout ez pije lavaret edo o c’halon war-nes rannañ, o buhez war dec’hout diouto, edont o vont da gouezhañ war an hent.

1924
Référence : SKET.II p.38

Troet gantañ e benn en a-raok, e welas Vindosetlos e tec’he buanoc’h-buanañ bag an hini marv.

1924
Référence : SKET.II p.39

tec'h alese

1931
Référence : VALL pg aller (va-t-en de là)

tec'h kuit

1931
Référence : VALL pg aller (va-t-en)

Brudoù fall a rede : an enebour a oa tost ! An dud a lakaas bec'h da bourchas tec'hout.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Ne zalejont ket da vezañ beuzet e stêriad tud ar vro, o tec'hout, a oa goloet gant an engroez stank anezho an hent-bras broadel.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Graet e oa ganin ma soñj tec'hout kuit.

1944
Référence : EURW.1 p35

Raktal m'en em weljomp e tiwanas etrezomp mignoniezh tost ; en em glask a raemp da vont da c'hoari a-gevret war an aod, da vont da vrañsigellat er jardin, hag a-wechoù e tec'hemp diwar ar selloù evit ober hon-daou pourmenadennoù en-dro da Berroz.

1944
Référence : EURW.1 p44

« Kemer da chapeled ha lavar anezhañ. An diaoul ha kement spontailh noz a dec'ho ha te 'gousko »

1944
Référence : EURW.1 p33

Astenn a ra he diweuz lipous davet genou ar breur Arturo : « Querido ! » emezi, ha n'eo ket ar breur Arturo evit tec'hout.

1949
Référence : SIZH p.52

- It kuit ! emezañ, dambennfollet. Tec'hit ! Ave, Maria purissima.

1949
Référence : SIZH p.59

Hi eo a zeuas, dre guzh d'ar re-mañ, ha goude ma voe bet lazhet ganto ar Predour, mestr-skol en Edern, ha Gorager, person touer parrez Brieg, da gemenn d'an David pe venoz o devoa graet diwar e benn. Person Goezeg n'he c'hredas ket hag, e-lec'h tec'hout da guzhat, a chomas en e bresbital. Kavet e voe eno gant e vuntrerien hag e kollas evel-se e vuhez.

1960
Référence : PETO p8

Sitoian kabiten, ne welan ket / Piv eo an den zo anezhañ anv. / Eus an noblañsoù amañ den ebet : / Tec'het int holl rak o fri zo tanav, / Gant aon rak ar bobl int nijet da bell / Evel, gant an avel, un dornad pell.

1960
Référence : PETO p36

E kuzul, dezhañ 'm eus lâret / E oar ar person, moarvat, / War-zu pe repu eo skaret / An trubard, tec'het a-rat.

1960
Référence : PETO p33

Ken stank e oa deut ivez ar moged 'barzh an draonienn e-harz ar Fruji, ma rankas tout an dud tec'hout war-du hent Benoded.

1980
Référence : BREM Niv. 1, p. 4

Ganet diwar ar c'hoñvers, e verv ennañ ar vuhez pa vez kresk war briz an okoume, hag e koazh pa rank an droc'herien souzañ pe dec'hout dirak an diskar-briz, pa vez karget skiberioù bras Europa.

1985
Référence : DGBD p27

Aotrou, ma oa va mestr, perak e touge ur maskl war e zremm ? Ma oa va mestr, perak garmiñ evel ur razh ha tec'hout diouzhin ?

2012
Référence : DJHMH p.67

Gantañ [ar patron meur] e voe graet un dra ha ne vo ket tu da zresañ morse : klask a reas tec'hout diouzh an tabut gant ur c'harr-tan ha flastrañ a reas gar an den yaouank.

2015
Référence : DISENT p83

Skritelloù o luiñ ar gazetennerion, ha muntr ebet evit tec'hout diouzhomp an aner-se? Pebezh droukchañs!

2015
Référence : EHPEA p20

An emvod ne c'hell ket bezañ ampellet koulskoude ha plegañ a ran d'an "tonkad ne c'heller tec'hel razañ"

2015
Référence : EHPEA p87

Gwan-tre eo ar stourmer chadennet ouzh un tourter : n'eo ket evit tec'hout nag evit implijour e zivrec'h evit en em wareziñ.

2015
Référence : DISENT p110

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux