Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

V.g. I. [1732, 2015] Chom etre daou soñj hep gouzout petra ober. Chomet e oa da dermal a-dreñv ar c'harzh e-lec'h redek da gerc'hat e fuzuilh. [1732] Termal en deus graet oc'h asantiñ. [2015] Termal a ra un tammig a-raok respont. & Trl. Chom da dermal etre ober ha paouez : chom da arvariñ. Ret e oa gouzout e gentel dindan eñvor hag he dibuniñ penn-da-benn, hep chom da dermal etre ober ha paouez. DHS. chipotal. HS. amgrediñ, argrediñ, arvariñ, etredaouiñ, marc'hata, tortañ. II. 1. Leuskel klemmadennoù gant ar strivoù a reer. Klevet e veze o termal evel un den gant ul labour start bennak. [1924] Henhont astennet a-hed e gorf war hent ar belerined, a glemm, a derm, klevet-eñ o huanadiñ war e wall blanedenn [...]. 2. [1732] Analañ gant herr ha trouz, dre ma vezer klañv prl. [1732] Termal hon eus graet ganti. Ar maout a grene war e zivhar hag a derme. 3. Dre ast. Leuskel klemmadennoù truezus. Ar beorien a chale, a glemme, a derme evit lakaat an dud vat da reiñ ur gwennegig bennak dezho. 4. PEMDEZ (db. an traoù) Trouzal evel ub. o klemm. Klevet e veze ar binioù o termal.

Exemples historiques : 
29
Masquer la liste des exemples

termal

1732
Référence : GReg pg hesiter (ne parler pas hardiment), hesiter (Hesiter, en préchant.)

termal

1732
Référence : GReg pg ahaner

termal en deus graet oc'h asantiñ

1732
Référence : GReg pg ahaner

termal hon eus graet ganti

1732
Référence : GReg pg ahaner

termet

1732
Référence : GReg pg ahaner

Termal a rae kaer ganti.

1732
Référence : GReg pg hesiter (Il a beaucoup hesité à son sermon.)

termet

1732
Référence : GReg pg hesiter (ne parler pas hardiment, pp.), hesiter (Hesiter, en préchant, pp.)

termiñ

1732
Référence : GReg pg ahaner

termal

1850
Référence : GON.II pg termal, termi

termiñ

1850
Référence : GON.II pg termal, termi, tréala, tréc'houéza

termet

1850
Référence : GON.II pg termi

n'eo ket brav termiñ evel-se

1850
Référence : GON.II pg termi

e glevout a rit-hu o termiñ ?

1850
Référence : GON.II pg termi

Ha ne dalv ar gragez / A zo tener ha mat, zo o buhez karet, / Karet o bugale, karet o friejoù, / A zo ar vein-oaled a domm ar c'halonoù, / Ar c'hantolorioù kaer zo warno sklêrijenn, / Goulaouennoù an ti, evel heol an neñvoù, / Evel louzaouennoù a bare pep anken, / O dorn atav noz-deiz a bep tu o viret, / Dre 'r wenodenn ma'z eomp, na vemp gant drein toullet, / Ha ne dalvont ar boan, lavarit din bremañ, / E ve ar gragez-se termet dindan ar bec'h, / E vent-i skoaziet start ha skoret gant ar vrec'h / He deus bet digant Doue ar galloud d'o harpañ ?

1867
Référence : MGK p141-142

Mar selaoufed an dud, 'vel diaouloù an ifern, Ganto un trouz spontus, you, kurun ha tregern, Ve lavaret 'z afe ar bed ganto d'ar bern, Ha padal emaint war e gern, heñvel ouzh ur c'hrubuilh merien O c'hweziñ, o termat evit loc'h eur blouzenn.

1867
Référence : MGK p33

termañ

1923
Référence : SKET p.192, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "haleter ; hésiter".

Daga a derme, ha Derkeia, ar yaouankañ, hec’h alie ma serrje an nor oc’h adprennañ warni ha ma lavarje d’an tri estren dont en-dro pa vije deiz.

1923
Référence : SKET p.102

Hag eñ e-unan-penn ouzh trizek, ne dermas ket da zistagañ e vag evit redek war-lerc’h Erkuniz.

1923
Référence : SKET p.134

Darn all, tort a bep tu, kamm, jilgamm, penngamm, a jale, a huanade, a glemme, a derme gwashoc’h-gwazh an eil eget egile, evit dispegañ diouzh yalc’h ar belerined un diner, ur gwennegig bennak marteze.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Gwelet hemañ mac’hagnet e holl izili, henhont astennet a-hed e gorf war hent ar belerined, a glemm, a derm, klevet-eñ o huanadiñ war e wallblanedenn : « O ! pet truez ouzh ur paourkaezh !… O ! pet truez !… » Hennezh, azezet harp ouzh ar c’hleuz, e flac’hoù en e gichen, euzhus da welet, a ziskouez e zivc'har debret gant ar goulioù hag ar c’hontron : « Sellit a-druez ouzh un den reuzeudik, c’hwi pere a zo yac’h ha divac’hagn ».

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.897-898 (Miz Ebrel 1924)

termal oc'h ober

1931
Référence : VALL pg balancer

termal da ober

1931
Référence : VALL pg balancer

Er c’hontrol, en em souchañ a rae, start ha start. Aer a vanke dezhi, ur c’hwezenn gaer a oa warni, termal a rae. Edo o vont da vankout.

1944
Référence : ATST p.53

Mut e chomez, met da emzalc'h / D'ober rebech dit a gendalc'h : / Ne dalv termal na tarlaskañ !

1960
Référence : PETO p76

Ober a ris ar gentel dezhañ hag e paeas goude termal un tammig.

1985
Référence : DGBD p125

Mr Hyde a hañvalas termal; neuze, evel oc'h ober prim e ziviz, e talas ouzh an noter, daeüs; hag e selljont an eil ouzh egile, pizh, e-pad un nebeud eilennoù.

2012
Référence : DJHMH p26

Ne chom ket ar boliserien da dermal evit bezañ feuls-kenañ e degouezhioù 'zo.

2015
Référence : DISENT p93

Gant ma vezo selaouet e c'hallo pep hini dispakañ e ijin, lâret penaos e sant an traoù koulz ha termal ivez, peogwir e vo fiziañs etre tud ar strollad.

2015
Référence : DISENT p23

Termal a ra un tammig a-raok respont.

2015
Référence : EHPEA p48

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux