Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Définition :  Masquer la définition

1. KOZH pe RELIJ. [1499, 1622, 1659, 1677, 1732, 1850, 1960] Truez o tegas ub. da bardoniñ. [1499] Krist az vez trugarez ouzhimp. [1622] Pet zo a'n euvroù a drugarez ? [1622] Feunteun mamm Jezuz a druez, / Grit din ha ma vezin ivez / Partisipant dre garantez / En ho klac'har dre drugarez. [1659] Kemeret a drugarez. [1659] en rentañ e trugarez ur re bennak. [1677] Ha nend eo ket ret ivez egzersiñ an euvrou a drugarez ? [1732] Em lakaat dindan trugarez an aotrou Doue. [1732] En em rentañ d'ar viktorius en e drugarez. [1850] Goulennit trugarez digantañ. [1878] Ha ne gav ket deoc’h e ve an Aotrou Doue, abalamour d’o mammoù kozh, o skuilhañ e vennozh hag e drugarez war an dud-se ? [1924] Ur garantez a [d]rugarez eus perzh ar beleg evit ar paotrig dister, disprizet, kasaet gant kalz [...]. [1960] Gant morc'hed d'ho puhez nammet, / 'Vit bezañ a wall disammet, / A galon wir, pedit gant gred / Da gaout trugarez Mestr ar Bed. [1960] Aotrou Jezuz, gant trugarez / Ma diwallit dre ho kwarez ! & [1909] A-drugarez Doue : gant harp madelezhus Doue. & Ober trugarez : pardoniñ. Grit trugarez din. 2 BREMAÑ Ger trugarekaat. [1732, 1850, 1867, 1914, 1944, 2012, 2015] Lavaret trugarez da ub. [1732] Kant trugarez a ran deoc'h evit hoc'h holl madelezhioù. [1850] Livirit trugarez d'ho mamm. [1850] Hag hounnezh eo ho trugarez ? [1850] Trugarez. [1867] Neuze e lavaras ar gwaz "Ho trugarez merc'hed". [1867] Kaer am boa-me prezeg, den ne rae van ebet, / Hag e-lec'h trugarez[,] dismegañs am beus bet. [1914] Al levr-mañ a zo kinniget Gant trugarez ha doujañs bras En eñvor da'm mestr kozh brudet. [1944] Ho trugarez a-greiz-kalon [...] re vadelezhus oc'h. [1944] Trugarez dit da vezañ moullet ma spered en ur moull ken akord gant gwir spered an drouized wenn hag an delennerien c'hlas. [2012] Trugarez deoc'h aotrou. [2015] Trugarez Mania, rekour a rez ac'hanomp. & [1732] Hag ho trugarez : hag ho trugareziñ a ran. " Trugarez deoc'h, Aotrou. ". " Ho trugarez, Itron. ".

Exemples historiques : 
54
Masquer la liste des exemples

trugarez

1499
Référence : LVBCA p199 (micericorde, mercy)

Krist az vez trugarez ouzhimp

1499
Référence : LVBCA p30, 71, 127, 154, 163, 199 (crist ayez mercy de nous)

eus an euvroù a drugarez

1622
Référence : Do. p32

M. Pet zo a'n euvroù a drugarez ? D. Seizh spirituel ha seizh korporel. M. Livirit ar re spirituel. D. 1. Kelenn ar re ignorant. 2. Korrijañ ar re a fazi. 3. Reiñ kuzul mat d'ar re o devez ezhomm. 4. Koñsoliñ ar re dezolet. 5. Dougen pasiantamant an injuroù. 6. Pardoniñ an ofañsoù. 7. Pediñ evit ar re vev hag ar re varv hag evit ar re a zeu d'hor persekutiñ. M. Livirit ar re gorporel. D. 1. Reiñ da zebriñ d'ar beorien o devez naon. 2. Reiñ da evañ d'ar re o devez sec'hed. 3. Gwiskañ ar re noazh. 4. Delivrañ ar brizonerien. 5. Vizitañ ar re glañv. 6. Lojañ ar belerined hag an estrañjerien. 7. Enteriñ ar re varv.

1622
Référence : Do. p32 & 34

M. Hag-eñ nan eo ret ivez egzersiñ an euvroù a drugarez ? D. Ya, rak an hini pehini n'o gra ne verit ket bezañ anvet kristen.

1622
Référence : Do. p32

9. Feunteun mamm Jezu a druez, / Grit din ha maz vizin ivez / Partisipant dre garantez / En hoz klac'har dre drugarez

1622
Référence : Do. p61

en rentañ e trugarez ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg (se rendre a la) mercy (de quelqu'vn)

trugarez

1659
Référence : LDJM.1 pg mercy, misericorde, pitié

kemeret a-drugarez

1659
Référence : LDJM.1 pg prendre (a mercy)

M. Pet zo eus a euvroù a drugarez? D. Bezañ ez eus seizh spirituel, ha seizh korporel.

1677
Référence : Do. p33

Ha nend eo ket ret ivez egzersiñ an euvrou a drugarez? D. Eo sur, hag an hini n'o gra, ne verit ket bezañ anvet kristen.

1677
Référence : Do. p33

trugarez

1732
Référence : GReg pg action, benediction (louange à Dieu, remerciment), graces (reconnoissance d'un bienfait), graces (Action de graces.)

kant trugarez a ran deoc'h evit hoc'h holl madelezhioù

1732
Référence : GReg pg baiser (je vous baise les mains, je vous remercie)

em lakaat dindan trugarez an aotrou Doue

1732
Référence : GReg pg (se jetter entre les) bras de la misericorde de Dieu)

en em rentañ d'ar viktorius en e drugarez

1732
Référence : GReg pg (se rendre à) discretion (terme de guerre)

hag ho trugarez kant mil gwech

1732
Référence : GReg pg action

e trugarez

1732
Référence : GReg pg graces (En action de graces.)

hag ho trugarez

1732
Référence : GReg pg baiser (je vous baise les mains, je vous remercie)

trugarez

1850
Référence : GON.II pg trugarez

leun eo an douar eus an drugarez a Zoue

1850
Référence : GON.II pg trugarez

goulennit trugarez digantañ

1850
Référence : GON.II pg trugarez

livirit trugarez d'ho mamm

1850
Référence : GON.II pg trugarez

hag honnezh eo ho trugarez ?

1850
Référence : GON.II pg trugarez

trugarez

1850
Référence : GON.II pg trugarez

War gement-se e kuitaas ar vro bell-se, gant he div verc’h-kaer : hag o vezañ e penn an hent evit distreiñ e douar Juda, e lavaras dezho : It da di ho mamm ; ra ray an Aotrou trugarez en ho keñver, evel ma hoc’h eus graet e-keñver ar re zo marv hag em c’heñver-me.

1850
Référence : GON.II p.98

[...] rak miret en deus an hevelep trugarez evit ar re varv, evel en doa bet e keñver ar re vev [...].

1850
Référence : GON.II p.103, Buez Ruth.

Neuze e lavaras [ar gwaz] : — « Ho trugarez, merc'hed ! »

1867
Référence : MGK p64

« Kaer am boa-me prezeg, den ne rae van ebet, / Hag e-lec'h trugarez[,] dismegañs am beus bet. »

1867
Référence : MGK p75

C’hwi ’dlefe goulenn trugarez / Ouc’h an dud hoc’h eus, hep truez, / Er-maez an Iliz diheñchet, / ’Vel ma ra ar bleiz d’an deñved.

1877
Référence : EKG.I. p.104

Choaz a rejont Lun ar "Rogasionoù, abalamour", en Aviel an deiz-se, Jezuz-Krist a lavar : "Goulennit hag e vezo roet deoc’h". Hogen ezhomm bras o doa an holl eus a drugarez an Aotrou Doue.

1877
Référence : EKG.I. p.157-158

Hogen da gentañ e vez ret / Dilezel iliz Plouared ; / Goude dislavaret ho le, / Hag ouc’h an holl goull trugarez.

1877
Référence : EKG.I. p.105

Ha ne gav ket deoc’h e ve an Aotrou Doue, abalamour d’o mammoù kozh, o skuilhañ e vennozh hag e drugarez war an dud-se ?

1878
Référence : EKG.II p.75

trugarez

1909
Référence : BROU p. 434 (miséricorde)

a-drugarez Doue

1909
Référence : BROU p. 434 (Dieu merci)

Al levr-mañ a zo kinniget Gant trugarez ha doujañs bras En eñvor da'm mestr kozh brudet D'Arbois de Jubainville, a reas Enklaskoù don War ar Gelted Hag ar yezhioù gante komzet, en n'hallas lenn dioutañ nemet Ar pennadig kentañ, siwazh.

1914
Référence : M. pennad dediañ

Lakaat a eure ar bugel en e gavell, hag hi, stouet d’an douar, war he daoulin noazh, a lavare en he fedenn : — Doue da bardono d’an anaon binniget ! Doue d’o fardono ! Doue d’o digemer en e drugarez !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

C’hoarzhin ouzh e salverien a reas hag astenn e zivrec’h daveto, ha leuskel, da gaout loened an draonienn, ur c’harmadenn a drugarez hag a anaoudegezh-vat.

1924
Référence : SKET.II p.53

Ha Bilzig, stouet war e zaoulin, a soublas e benn war he barlenn, dourek ar paotr a ouele, ha dre e zaeroù : — Mamm Izabel, trugarez ! trugarez, mamm Izabel !

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1126 (Miz Du 1924).

Trugarez, Saig ! Bennozh Doue deoc’h da reiñ dorn d’an intañvez ha d’he bugale emzivad !… Bennozh Doue deoc’h, Saig !

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1125 (Miz Du 1924).

Hag evel-se, entre ar beleg hag ar paotr, a-nebeudoù, e savas ur garantez dispar a bep tu, ur garantez a [d]rugarez eus perzh ar beleg evit ar paotrig dister, disprizet, kasaet gant kalz, ur garantez a anaoudegezh eus perzh ar paotr emzivad evit an den a zouster hag a skiant a brize gantañ diskenn betek ur bugelig dister eveltañ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1025 (Gouere-Eost 1924)

Hag Izabel, pa deuas er-maez eus he ziig evit mont da chom da di ar c’habiten, a sellas outañ gant trugarez.

1925
Référence : BILZ2 p.177

Arabat eo dit, paourkaezh, lakaat da fiziañs en dud lent ha dishegar, gra da vicher, gone da c’hopr, doug da vec’h hep klemm na trugarez.

1925
Référence : BILZ2 p.105

— N’em eus ket a voneiz, aotrou ; en distro e paefet ac’hanon. — En distro ?… Dalc’h ar c’hemm evidout hag evit da c’hoar. — Trugarez, aotrou !

1925
Référence : BILZ2 p.126

— Deoc’h eo, Saig. — Ma ! trugarez dit, Bilzig.

1925
Référence : BILZ2 p.148

trugarez

1931
Référence : VALL Displegadur p XLIII

— « Ho trugarez a-greiz-kalon, aotrou Vallée, re vadelezhus oc'h.

1944
Référence : EURW.1 p54

Trugarez dit da vezañ moullet ma spered en ur moull ken akord gant gwir spered an drouized wenn hag an delennerien c'hlas.

1944
Référence : EURW.1 p15

« Mat, gortoz a raen hoc’h asant. Trugarez deoc’h. Emberr da noz, e teuot da zibriñ ho koan du-mañ, hag e komzinp amploc’h a-zivout ar gouel-se ».

1944
Référence : EURW.1 p.202

Gant ur vouezh kuñv ha karadek, ar pennrener a lavaras trugarez dimp.

1944
Référence : EURW.1 p.201

Aotrou Jezuz, gant trugarez / Ma diwallit dre ho kwarez !

1960
Référence : PETO p39

Pa 'z eomp al lec'h-mañ da guitaat, En em erbedomp ouz[h] Hon Tad Ma roio deomp gras E warez Da gaout digantañ trugarez.

1960
Référence : PETO p26

Gant morc'hed d'ho puhez nammet, / 'Vit bezañ a wall disammet, / A galon wir, pedit gant gred / Da gaout trugarez Mestr ar Bed.

1960
Référence : PETO p53

Un dra bennak prevez, Ao.Utterson ? Ur gouviadenn da goaniañ, tra ken. Perak ? C'hoant hoc'h eus he gwelout ? Ur vunutenn nemetken. Trugarez deoc'h, Aotrou. Neuze e lakaas ar c'hloareg an div follenn baper kichen-ha-kichen da geñveriañ pizh o endalc'had.

2012
Référence : DJHMH p50

Trugarez, Mania. Rekour a rez ac'hanomp.

2015
Référence : EHPEA p349

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux