Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
58
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

v. I. A. (db. al loened) Reiñ yudadennoù da glevet. Ur pikol pezh bleiz a oa o yudal ouzh al loar. Ar c'hi a ziskordas da yudal truezus. B. Dre ast. (db. an dud) 1. Reiñ yudadennoù da glevet. Tud a oa oc'h en em gordañ gant ar boan hag o yudal. & Trl. Yudal gant ar vizer : bezañ paour-tre. 2. Leñvañ. Droug am eus bet, met ne'm eus ket yudet. HS. krial. C. Dre heveleb. 1. (db. an avel) [1925, 1944] C'hwezhañ en ur drouzal. An avel viz a yude war-dro ar gwez bras. 2. (db. an ardivinkoù, ar bannadelloù) Ober un trouz damheñvel ouzh ur yudadenn. Klevet a raed an hanocherez o yudal. An tennoù a yude, ar maezioù a dregerne. II. V.k.e. ROUEZ (en danevellañ dieeun) Termen a dalvez da c'heriañ e lavarer komzoù a vouezh uhel. « Boulc'hast ! » a yud ar Beuzeg, « kouezhet on en ur poull ! ».

Exemples historiques : 
23
Masquer la liste des exemples

yudal

1499
Référence : LVBCA p204

yudal

1659
Référence : LDJM.1 pg hurler

yudet

1850
Référence : GON.II pg iuda

al loar eo a laka ho ki da yudañ

1850
Référence : GON.II pg iuda

yudiñ

1850
Référence : GON.II pg iuda

yudañ

1850
Référence : GON.II pg busella, iuda, udein

udiñ

1850
Référence : GON.II pg udein

yudal

1850
Référence : GON.II pg iuda

— Hag i dezho arc'hant, leve, danvez, madoù / Ouzhpenn an hanter re evit o ezhommoù, / Hep sellet oc'h ar paour a zo en o c'hichen / Gant naon du o c'hlaouriñ, o c'hlaouriñ ken a yud, / Ar re-holl a dremen, ar re-se n'int ket tud, / Gwell ar chas evito.

1867
Référence : MGK p78-79

Eno weloc'h tud kalonek, / Falc'het evel geot ar foenneg ; / O daoulagad leun a zaeloù, / Oc'h hirvoudiñ o c'halonoù, / O yudal, torret o ezel : — « Gwell eo bevañ evit mervel !

1867
Référence : MGK p68

« Ma ne c'hell ho pried kaout ar peoc'h ur pennad, / Petra raio neuze, lavarit, meveloù ? Da dennañ o alan[,] mar savont o fennoù, / Emaoc'h outo raktal o yudal a-bouez-penn ! »

1867
Référence : MGK p76

Pa lavaran edo Erwanig [o] c’hoari gant e gi, ne lavaran ket ar wirionez, rak, an trubard bihan, e c’hoari e oa chachañ war skouarn ar paour-kaezh ki ken na yude, ha, pa yude e gi, Erwanig a c’hoarzhe.

1877
Référence : EKG.I. p.147-148

— Da chaseal tud, enebourien ar Republik. Ne glevit-hu ket ur c’hi o harzhal ? — Eo, klevet a reomp er c’hi o harzhal, pe o yudal ; ne ouzomp ket kalz petra a ra. — Dioc’h e harzh, hennezh a zo ur c’hi chase.

1878
Référence : EKG.II p.26

Nemet da antronoz vintin, / E tro an treo[ù] war an tu-gin : / Chetu Fluteg krenn difunet, / O Yudal ‘vel un den daonet : / “Janed, Janedig, ma fried, / Ma sikouret, mar em c’haret !" /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

« Gouenn ar Gelted, un doue eo he c’hrouas, un doue hec’h engehentas, — En Amzer-gent, — Pa skede falz aour Eskios (2) en teñvalded an oabl, — Ma yude ar bleizi hag en em stlejent e-mesk dibourc’h ar c’hoadoù, — War askre yen an Douar. —

1923
Référence : SKET p.33

Pinvidik, o ! pinvidik, Izabel !… Pinvidigezh Izabel ?… Daou c’hir, yudal a reont an eil deus egile. Pinvidigezh ! gwevn-meurbet eo ar gir-se, en em astenn a ra adalek ar c’hastell beteg an ti-soul. Ha piv a nivero al leve a ra pinvidigezh un den glor[i]us ha piv an dienez a ra hini Izabel.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Ha pa yud, pa skrij an avel en drisoù, en obañchoù, ne vez ket brav kennebeut bezañ er vag, dindan ar glav, dindan strinkadennoù an tarzhioù-mor.

1925
Référence : BILZ2 p.104

An taoliou-mor, evel chas-bleiz, a yud en-dro d’ar c’hober.

1925
Référence : BILZ2 p.172

N’ouzon nemet un dra : en amzer hiziv al loened a harzh, a c’hwitell, a vlej, a wic’h, a viaou, a hinno, a yud, a hud, a voud, a chilp, a glip, a goag, a c’hroag, a gan, a richan, a grougous, a roc’h, a doc’h, a soroc’h, a c’harm, a ragach, a c’hregach, a gloc’h, a youc’h, a razailh, a rizink, pep hini en e vod hag hervez e ouenn.

1944
Référence : ATST p.8

— « An neb a glask a gav, » a yude Job.

1944
Référence : ATST p.21

An avel o yudal er gwez, ha, d’an noz, ur gaouenn o youc’hal en ur penngos derv bennak, ha me war va gwele, bemdez ha bemnoz oc’h hirvoudiñ.

1944
Référence : ATST p.41

Hag, an eil goude egile, e savent o mouezh hag e krozent hag e yudent.

1944
Référence : ATST p.56

Krial ha yudal a rae ar paourkaezh paotr, en un doare truezus, n'on ket gouest da avat da la[â]ret pe gant ar boan pe gant ar spont eo e rae kement-se ; moarvat ez eo dre ma rank unan bet flemmet gant un naer kaout kalz poan.

1985
Référence : DGBD p91

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux