Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
177
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.g. A. (db. ar bevien) 1. Bezañ, chom bev. Bevañ ha mervel en deus an den d'ober war an douar. Bevañ kozh. An derv a c'hall bevañ mil bloaz. 2. Ren, kas e vuhez (II B) e doare pe zoare. A-dreuz ar c'hantvedoù e teu kemm war doareoù bevañ an dud. Ar pesked a vev en dour. Bevañ gant levenez, el levenez. & Trl. Bevañ en e roll : frank, dizalc'h. & Dre fent Bevañ a ra ar paotr en ostaleri : evañ a ra kalz. 3. BEVAÑ DIOUZH UDB., DIWAR UDB. : tennañ peadra da chom bev, magadurezh dh., eus udb. Bevañ diwar an aluzen. Bevañ diouzh un dachenn zouar. & (db. añ doare d'en em vagañ ) Bevañ diwar udb. : bezañ añ dra-se e vagadur. Bevañ diwar dour ha bara. & Trl. Bevañ diwar-goust ub., ul loen bnk., ur blantenn bnk. : o noazout dezhañ, dezhi pe en e vizoù. Bevañ diwar-goust e amezeien. An uhelvarr a vev diwar-goust an derv. B. (db. an dud) 1. Gounit e vuhez, kas e vuhez en un doare dereat. Start eo bevañ en deiz a hiziv. Bevañ kaer. Bevañ moan, bevañ fall. 2. Bezañ o chom (en ul lech bnk.). E pelec'h edoc'h o vevañ d'ar c'houlz-se ? 3. En em vagañ. An devezhour a ya da vevañ d'ar gêr. C. (en doare-gourc'hemenn) BEVET : ger a dalvez da hetiñ buhez hir d'ub., pad hir d'udb. Bevet Breizh ! Bevet ar Roue ! [1877] Evit her gwelet ker sklaer hag an heol, it d’ar galeoù, d’ar prizon ; esait lakaat ar re a zo eno, en tiez-se, da grial : « Bevet ar Roue ! » Hini ne zigoro e c’hinou. II. V.k.e. 1. (db. an dud) [1877, 1923, 1924, 2015] Magañ, pourchas boued d'ub. [1877] Kouer a veve ar vro en u[l] labourat e zouar, hag an Noblañs e difenne a-enep an enebourien. [1923] Un doue eo he savas, he gwiskas gant kroc’hen ar bleiz, he bevas gant kig gouez [...]. [1924] Rankout a eure ozhac'h an ti mont adarre war ar mor : ret e oa dezhañ bevañ e diegezh. He bugale a rank bevañ ha gwiskañ. E dud a vev anezhañ gant pesked. [2015] Delc'her a ra gant he frenadennoù da vevañ ac'hanon. & (db. ar boued) Talvezout d'ub. da vagadurezh. Ur skudellad soubenn a vo trawalc'h da'm bevañ. 2. Dre ast. Degas trawalc'h (a c'hounidoù dh.) d'ub. da ren e vuhez. Douar a-walc'h o deus da vevañ holl an tiegezh. Ar gemenerez-se a veve he mamm gant he nadoz. 3. Trl. Bevañ ar vuhez-mañ-buhez. HS. boueta. III. V. em. EN EM VEVAÑ : gounit e vuhez, peadra da zebriñ dh. Ne oa ket gouest d'en em vevañ na da baeañ e di. [1877] [...] ha labourat an douar a-dro-war-dro, roet dezho, evit en em vevañ o-unan [...]. [1923] O gwelout a rejont o klask kregiñ-mor war ar c’herreg hag er poulladoù war-lerc’h al lanvezh, hag en em vevañ diouto [...]. IV. Impl. da ak. Doare da ren e vuhez, d'he gounit. Kudenn ar bevañ. Disheñvel on bet diouzh ma mignoned em bevañ. Kalet eo ar bevañ er vro-hont. & Trl. Ober ur bevañ bihan : bevañ en un doare dister a-walc'h.

Exemples historiques : 
116
Masquer la liste des exemples

bevañ

1499
Référence : LVBCA p36 (viure)

bevañ er baourentez

1499
Référence : LVBCA p36, 70, 156 (viure en pourete ou mourir de fain)

Neuze, an impalaer, leun a frenezi, a lavaras dezhi : « Choaz unan a zaou : daoust dit pe te a sakrifio hag ez vevi ha pe [te] a anduro tourmañchou iskis ha ma vezi distrujet[ ? »]

1576
Référence : Cath p19

M. Petra eo 'n doktrin kristen ? D. An heni en deus bet desket deomp Jezuz Krist, pan veve war an douar, hag a zesk deomp an Iliz katolik, apostolik ha roman.

1622
Référence : Do. p6

4. Enor da dad, da vamm, hep bout fell. / Dre garantez sikour-i hag e vevi pell. 5. Muntrer ivez ne vezi ket / A volontez nag a efed. 6. Luksurius[,] mir na vezi / A efed nag a zezir mui.

1622
Référence : Do. p28

bevañ diwar an aluzen

1659
Référence : LDJM.1 pg aumosme

bevañ

1659
Référence : LDJM.1 pg alimenter, nourrir, viure

bevañ en e faltazi, en e roll, en e liberte, en e c'hoant

1659
Référence : LDJM.1 pg viure (a sa guise)

e-keit ma vevin

1659
Référence : LDJM.1 pg (e) queit (ma veuin)

bevañ goude

1659
Référence : LDJM.1 pg suruiure

Da dad, da vamm a enori / Pell amzer evit ma vevi ; / Muntrer ivez na vezi ket / Dre volontez na dre efed.

1677
Référence : Do. p29

M. Petra ez eo an doktrin kristen? D. An hini en deveus bet desket deomp hon Salver Jezus-Krist pa veve war an douar, hag a zesk deomp an Iliz santel, katolik, apostolik, ha romen.

1677
Référence : Do. p7

bevañ diwar al laezh ha diwar ar frouezh

1732
Référence : GReg pg fruitage (Vivre de laitages & de fruitages.)

Bevañ a reont evel e-c'hiz daou vreuzr.

1732
Référence : GReg pg fraternellement (Ils vivent fraternellement.)

Ar c'hi-dour, al leue-vor a zo anevaled pere a vev en dour ha war zouar.

1732
Référence : GReg pg amphibie (Le Loutre, le Veau-marin, &c. sont des animaux amphibies.)

Doue, dre e vadelezh, a laka en e c'hloar ar re o deus bevet hag a zo marv e stad vat.

1732
Référence : GReg pg glorifier (Dieu glorife ses élûs après leur mort.)

bevet

1732
Référence : GReg pg alimenter

bevet en deus kant vloaz

1732
Référence : GReg pg an

Bevañ a reont evel breuzdeur.

1732
Référence : GReg pg fraternellement (Ils vivent fraternellement.)

bevet diwar al laezh ha diwar ar frouezh

1732
Référence : GReg pg fruitage (Vivre de laitages & de fruitages, pp.)

loezn a vev ordinal en dour

1732
Référence : GReg pg animal

an ene a vev, a sant, hag a rezon

1732
Référence : GReg pg ame

bevañ dizemez

1732
Référence : GReg pg (garder le) celibat, (vivre en) continence

an dud a Iliz a zo oblijet da vevañ dizemez

1732
Référence : GReg pg (les Ecclesiastiques sont obligez de garder le) celibat

bevañ boutin

1732
Référence : GReg pg (vivre en) commun

bevañ ez boutin

1732
Référence : GReg pg commun

ar feson pe gant hini ez vever

1732
Référence : GReg pg comportement

bevañ gant laezhaj ha frouezhaj

1732
Référence : GReg pg fruitage (Vivre de laitages & de fruitages.)

bevañ

1732
Référence : GReg pg alimenter

bevañ, santout, ha rezoniñ a ra an ene

1732
Référence : GReg pg ame

Me ho pev.

1850
Référence : GON.II p.11, introduction, "je vous nourris".

Evit e vevañ.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "pour le nourrir".

Me az pevo.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "je te nourrirai".

Me am eus da vevet.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "je t'ai nourri".

Ne vev

1850
Référence : GON.II p.8, introduction ; "il ne vit"

Arboellañ a reot mar bevit evel-se.

1850
Référence : GON.II pg arboella (Vous économiserez, si vous vivez ainsi).

Endra vevin

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; "tant que je vivrai"

Arvarus eo ha c'hwi a vevo pell.

1850
Référence : GON.II pg arvaruz (Il est douteux si vous vivrez longtemps).

beviñ

1850
Référence : GON.II pg bev, pg béouein (Voyez "Béva").

beviñ a ra get kalz a armerzh

1850
Référence : GON.II pg amerc'h

bevañ

1850
Référence : GON.II pg bev,béva (Vivre. Etre en vie. Etre vivant. Se nourrir, conserver sa vie par le moyen des aliments. [...] Nourrir. Alimenter. Sustenter. Faire vivre), ken (-véva), remsi, rempsi

Bevañ a ra gant kalz a arboell.

1850
Référence : GON.II pg arboell (Il vit avec beaucoup d'économie).

Ra vevo va mamm pell c'hoazh !

1850
Référence : GON.II p.81, "Que ma mère vive encore longtemps !"

Bez' e vevan gwellañ ma hellan.

1850
Référence : GON.II p.80, "Je vis le mieux que je peux".

andra vevin

1850
Référence : GON.II pg añdra (Tant que je vivrai).

Diwar an aluzen e vev.

1850
Référence : GON.II pg aluzen (Il vit d'aumône).

Ar re a zo fur a vev pell.

1850
Référence : GON.II p.70

Kant vloaz e vevo.

1850
Référence : GON.II pg bev, béva (Il vivra cent ans).

Kalz a dud en deus da vevañ.

1850
Référence : GON.II pg bev, béva (Il a beaucoup de monde à nourrir).

Ho pevañ a rin ho-taou, mar kirit bezañ fur.

1850
Référence : GON.II p.64

An holl dud a zo marvus ; hogen pep den a c’hoanta bevañ pell.

1850
Référence : GON.II p.63

n'eo ket bevet pell diboan

1850
Référence : GON.II pg diboan

en digredoni e vevont

1850
Référence : GON.II pg digrédoni

En un dinammded bras o deus bevet.

1850
Référence : GON.II pg dinamded (Ils ont vécu dans une grande pureté).

En diouer e vev pell zo.

1850
Référence : GON.II pg diouer (Il vit dans la privation depuis longtemps).

en direizh ar vrasañ eo bevet

1850
Référence : GON.II pg direiz

en disleberded ar vrasañ e vevont

1850
Référence : GON.II pg disléberded

displetaat a ray buan o vevañ evel-se

1850
Référence : GON.II pg displétaat

ur beleg a rank bevañ dizemez

1850
Référence : GON.II pg dizémez

e droukrañs e vev gant e amezeien

1850
Référence : GON.II pg drouk-rans

e-keit ha ma vevin

1850
Référence : GON.II pg é-keit

hon erbedet en deus da vevañ ervat

1850
Référence : GON.II pg erbédi, erbidi

ha c'hwi a garre [garfe] kaout ur marv mat, bevit ervat

1850
Référence : GON.II pg ervâd

Gant m’am bezo bepred peadra da vevañ, ne c’houlennann ken.

1850
Référence : GON.II p.82, livre second, « Pourvu que j’aie toujours de quoi vivre, je n’en demande pas davantage »

Bevañ a raio c'hoazh pell.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Il vivra encore longtemps ».

Me a oar e vevo.

1850
Référence : GON.II p.11, introduction, "je sais qu'il vivra".

Setu an amzer bremañ ! Nep piv bennak a oar goulenn en ur derriñ d'an dud o fenn, nep zo kasaus, a deu a ya 'bep-eil da glemm ha da ouelañ, en devezo gwalc'h e galon, enor, madoù diouzh m'eo mac'hom ; ha mard eo gwe livenn e gein e pako c'hoazh silzig d'e lein. Evit ar re a zo tud vat, tud kalonek da labourat, tud hag a dalv e vent meulet ha mui c'hoazh e vent gopret, ar re-se paour, paour a vevo, ha, paour gant an naon a varvo ma ne skrampont, evel aered. Skrampat, neb a garo skrampat !

1867
Référence : MGK p23

Deuit da'm heul hag e vevot mat, ac'hanoc'h e vezo graet stad.

1867
Référence : MGK p8

Ober moan wadegenn ha bevañ en e roll, zo gwell 'get meurlarjez, ar c'houzoug [sic] er wakol.

1867
Référence : MGK p7

Un den a skiant gwechall alies a lavare : / Ra vezin-me strobinellet, / Born, kamm, tort, mac'hagnet, / 'Met e vevin zo 'walch, ha pa ven zoken dall !

1867
Référence : MGK p66

Hor lean vevas eno, evel gwechall ar sent.

1867
Référence : MGK p116

Abalamour da se ne sell nemet gant kasoni ouc’h ar re o deus un dra bennak, ouc’h ar re a vev en o aez.

1877
Référence : EKG.I. p.64

Kouer a veve ar vro en u[l] labourat e zouar, hag an Noblañs e difenne a-enep an enebourien.

1877
Référence : EKG.I. p.260

Er c’hiz-se a rae an noblañs kozh. Evit kaout digant Doue ar pardon eus o fec’hedoù, evit reiñ bara ha dilhad d’ar paour, mignon Doue war an douar, e roent lod eus o leveoù da venec’h ha n’o doa da ober nemet pediñ Doue evit o madoberour, ha labourat an douar a-dro-war-dro, roet dezho, evit en em vevañ o-unan, ha reiñ bara d’an neb a deue da c’houlenn da harz toull o dor.

1877
Référence : EKG.I. p.34

Ur skudellad vara, ur meudad holen trempet bemdez gant ar soubenn-se, a vezo traoù a-walc’h d’am bevañ ac’hann d’an eost a zeu.

1877
Référence : EKG.I. p.51

Evit her gwelet ker sklaer hag an heol, it d’ar galeoù, d’ar prizon ; esait lakaat ar re a zo eno, en tiez-se, da grial : « Bevet ar Roue ! » Hini ne zigoro e c’hinou.

1877
Référence : EKG.I. p.204

Ar c’hi hag ar c’hazh a vev didrouz hag e peoc’h er memes ti, ken na deu unan bennak da isañ an eil war-lerc’h egile ; mes kerkent ha ma vezo iset ar c’hi, e lamm a-razailh war ar c’hazh.

1877
Référence : EKG.I. p.65-66

— Ni a chomo ivez, ni a chomo ivez. — Nann, ne fell ket din, abalamour m’eus lod ac’hanoc’h dimezet ha m’eus ezhomm er gêr eus a lod all evit gounit un tamm bara d’o zadoù ha d’o mammoù. Hag ouc’hpenn-se, penaos e c’hellfen-me bevañ kemend-all a dud ?

1878
Référence : EKG.II p.7

Setu perak marteze e veved kalz koshoc’h en amzerioù all eget bremañ.

1878
Référence : EKG.II p.43

E-pad ma rene Rogiamon eo e c’hwezhas Guton e anal war ar bed o krouiñ Belos a engehentas Belios, Aotrou ar Marv, Tad an Ankoù, e tle kement en deus buhez distreiñ davetañ un deiz, e tle neb a zo bevaet gant ar C’hwezh dont d’e gaout o tiwiskañ e zibourc’h marvel.

1923
Référence : SKET p.29

Un doue eo he savas, he gwiskas gant kroc’hen ar bleiz, he bevas gant kig gouez [...].

1923
Référence : SKET p.37-38

A-walc’h din, eta, lavarout e timezjont, o devoe lies mab ha merc’h, e vevjont un niver a vloavezhioù, e teujont d’un hir-hoal hag e varvjont en hevelep deiz, en hevelep eur, en hevelep predig, dorn-ouzh-dorn, evel m’o doa bevet dalc’hmat.

1923
Référence : SKET p.44

O gwelout a rejont o klask kregiñ-mor war ar c’herreg hag er poulladoù war-lerc’h al lanvezh, hag en em vevañ diouto ; o tastum tammoù keuneud diwar ar peñseoù taolet d’an aod gant ar gwagennoù hag enaouiñ un tan anezho war ur roc’h e-harz an tornaod, ha hi bepred he fenn a-us d’al lanv-mor.

1923
Référence : SKET p.114

D’ar re-mañ o doa an evned a amheuilh redadeg ar gwagennoù, ar pesked a neuñv e dourioù ar mor, ar gwallvorviled a vev en donderioù anezhañ, toullet o daoulagad, krignet o diweuz hag o daouarn hag o c’hevrennoù mezhus.

1923
Référence : SKET p.117

Hep gouzout d’ar c’hedourien lakaet bemnoz gant Kintus, ar penngadour, en-dro da dachennad al logelloù, en em siljont betek an ti-soul ma veve ennañ an teir c’hoar.

1923
Référence : SKET p.102

Eno e veve, war a leverer, ar roue e ziskouarn-marc'h [...].

1923
Référence : SKET p.15

Rankout a eure ozhac'h an ti mont adarre war ar mor : ret e oa dezhañ bevañ e diegezh.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924)

Gwiañ gloan deñved ne reont ket, nag evañ laezh saout ; diwar vioù brein, preñved, pesked, kregin, bezhin eo en em vevont.

1924
Référence : SKET.II p.65

Diwar besked eo e vevont, ha diwar dibourc’h al loened-mor eo en em wiskont.

1924
Référence : SKET.II p.63

A wezenn da wezenn e lamm, a-gevret gant ar gwiñver, bagadoù trouzus an abana denheñvel (2), e-keit ha m’emañ o torc’hweniañ e-mesk ar geot pe e-kreiz ar rec’hier naered, anezho ker gwazh euzhadennoù hag ar re a vev en Afrik.

1924
Référence : SKET.II p.48

— Evurus, maleürus, eme Izabel dre he daeroù, unanet omp bet gant Doue, unanet e vevfomp hag e varvfomp !… Ha daeroù ar vugale, mesket gant daeroù ar vamm, a siellas an testeni.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.813 (Miz Genver 1924)

Bilzig ne chomas ket da glask kemend-all. Berr e vennozh war an doare-se : klañv e oa Katellig, kasti ha treut e vreur Yannig, kig ne oa ket da reiñ dezhe, ezhomm o devoa da vezañ bevet mat, prederiet mat ; gedon ha konifled a zo du-hont en koad Keraudren dont a reont da c’hoari war an traezh, war-dro goulou-deiz : mar gall o zapout, tizhet e vefont.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.976 (Even 1924)

Ken n’en devoe tizhet e dri bloaz, e vevas Vindosêtlos diwar laezh Velia hepken.

1924
Référence : SKET.II p.15

Un teñv marzhus eo a ra diwanañ ha kreskiñ en neb a vev diwarnañ ar pevar ferzh mat a ra an dud peurreizh : nerzh, glanded, furnez, madelezh.

1924
Référence : SKET.II p.15

bevañ

1927
Référence : Geri.Ern pg bev

a vev en aer

1931
Référence : VALL pg aérobie

peadra da vevañ

1931
Référence : VALL pg assez

bevañ

1931
Référence : VALL pg alimenter

Taolenn ha blaz blaouac'hus ne vo ket tu da hani ac'hanomp ankoueat ken tre ma vivehemp !

1933
Référence : DIHU Niv. 267, p.317 (Gwengolo 1933)

Lec'hiet-mat e oan, a-vihanik, da arvestiñ ouzh doareoù bevañ Karnoediz.

1944
Référence : EURW.1 p18

Nann, ne oa kristen ebet, d’ar mare, o c’hoari en-dro d’an ti, nemet marteze Anaon Herri a oa deuet d’ober pinijenn el lec’hioù m’en doa bevet. Ha pa soñjas en ene he gwaz, Mari a zeuas da vezañ spontet-naet.

1944
Référence : ATST p.51

Lotei a zo ur vro ker kaer ! ker sioul ! ker peoc’hus ! Ar stêr en un tu, ar menez en tu all. Lotei a zo ur vro c’hlas, ur vro dudius, hag e vefe brav bevañ enni.

1944
Référence : ATST p.10

Dre-se, darn a gavo da zeren din bezañ en em [ur ger a vank amañ, -gontet ?-] e 24 bloaz bevet ent gwir kement ha tud arruet da 50 vloaz, e respontin c'hoazh n'eo ket tre ma istor ma-unan eo e fell ganin dezrevelliñ, mes istor an traoù souezhus a zo bet digouezhet e Breizh em amzer yaouank, hag on bet evel ur benveg graet gant an tonkadur evit o seveniñ.

1944
Référence : EURW.1 p5

Gloazet e voe gant un taol baionetezenn digant ur Glaz, ar pezh na viras ket outañ da vevañ betek an oad a 96 vloaz.

1944
Référence : EURW.1 p9

E-keñver gouelec'hiad an tachennoù rouz dizour ha dic'heot, pe ar pantennoù meinek, dalc'hmat o kinnig disac'hañ, a oa da dreuzañ da vont di, San-Miguel, hag eñ freuzh-difreuzh [sic, freuz-difreuz], a oa anezhañ ur wir c'hlasenezenn, bourrus bevañ enni.

1949
Référence : SIZH p.52

- Hag anat eo rekis bevañ dizemez d'an neb a zo galvet da seveniñ kefridi uhel. Ur skoilh d'ar striv eo ar vaouez.

1949
Référence : SIZH p.54

Dre chouch ha sioul e vev er vro / Ha start e labour 'enep deoc'h. / Ne vez nep kristen war ho tro / Ha gant an naon timat ez eoc'h.

1960
Référence : PETO p30

Euzhusat tonkad da vevañ !

1960
Référence : PETO p42

Diskan : Dañsomp ar garmagnolenn / Ha bep taol, ha bep taol, / Dañsomp ar garmagnolenn / Bevet trouz ar c'hanol.

1960
Référence : PETO p44

Ya, Paotr Hirvragoù ez on-me / Daoust da vignoned ar roue, / Ha bevet Marseilhiz / Al lezenn ha Breizhiz.

1960
Référence : PETO p45

Ne vev ar porzh nemet diwar goñvers an okoume, a ziskenn di a radelladoù bras eus an Ogowe, al lennoù hag al loc'hioù.

1985
Référence : DGBD p27

Pouezus eo ivez derc'hel da sachañ evezh an arvesterien – da lâret eo ar sell foran – hag ober dezhe bevañ trivliadoù ar stourmerien ar muiañ ar gwellañ.

2015
Référence : DISENT p78-79

Evit a sell ouzh an arc'hant, bec'h a-walc'h ma c'hounezan ma rabeoù. Delc'her a ra Fanis, ha mamm gant he frenadennoù, da vevañ ac'hanon.

2015
Référence : EHPEA p65

Ha neoazh, aon en doa. A-wechoù, p'en em gave en e genkiz bras en Nottinghamshire, o tegemer ar baotred yaouank kran eus e renk a oa e gompagnuned pennañ hag o sebezañ ar gontelezh a-bezh gant moed gadal ha splannded dispar e zoare bevañ, e tileze e gouvidi a-greiz-holl hag e tistroe da Londrez a-benn-herr evit bezañ sur ne oa ket bet stoket ouzh an nor hag e oa c'hoazh al livadur en e blas.

2015
Référence : POLDG p. 223

Bevañ a reomp en ur bed a skeudennoù.

2015
Référence : DISENT p80

Gant peder retredadez nebeutoc'h e vevoc'h gwelloc'h.

2015
Référence : EHPEA p12

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux