Plus d'options

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

Stumm krennet an anv-verb "bezañ" a reer gantañ e deroù ul lavarenn - pe goude ar rannig goulenn ha - dirak ar furmoù verb displeget zo degaset gant ar rannig-verb e, dirak stummoù displeget ar verb kaout ha dirak furmoù zo eus bezañ. 1. (er stumm ledan bezañ) [1622] C'hwi a lavar penaos e kredit en Doue; petra eo Doue ? Bezañ ez eo krouer a'n neñv ha d'an Douar hag an Aotrou universel da gement tra zo. [1677] C'hwi a lavar e kredit e Doue, petra ez eo Doue ? Bezañ ez eo krouer an neñv hag an douar, hag an aotrou universel a gement tra zo. [1732] Beañ zo. [1732] Bezañ en deveus. [1732] bezañ am [sic] boa, bezañ ez poa, bezañ en devoa 2. (er stumm krennet bez') [1732] Bez' e c'hall choaz. [1732] bez' e roer ar pezh a garer dezhañ da gridiñ. [1732] Bez' ec'h istiman ar peoc'h dreist an trouz. EVEZH. N'eo ket ret lakaat bez' dirak ar stummoù emañ hag edo. [1732] Bez' ez eus un Doue hepmuiken. [1732] Bez' en deus arc'hant. [1732] Bez' e ran ha bez' e rez. [1732] Bez' edo e lec'h all. [1732] Bez' ez eus hiniennoù pere a dremen o amzer o vont hag o tont. [1732] Bez' he deus bet he bugale. [1732] Bez' en deus daoulagad glas rez e dal, hag i ker kaer ; Doue r'o bennigo. [1867] Hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost. [1867] Neuze e lavaras : Daoust ma'z eo diwezhat, / 'Vel ar re all a rin ; bez' am bezo torad. [1867] Evit lavaret berr, bez' he doe he goulenn. [1927] Bez' e kanont. [1931] Bez' ez eus tan en oaled.

Exemples historiques : 
94
Masquer la liste des exemples

C'hwi a lavar penaos e kredit en Doue; petra eo Doue ? Bezañ ez eo krouer a'n neñv ha d'an Douar hag an Aotrou universel da gement tra zo.

1622
Référence : Do. p12

C'hwi a lavar e kredit e Doue, petra ez eo Doue ? D. Bezañ ez eo krouer an neñv hag an douar, hag an aotrou universel a gement tra zo.

1677
Référence : Do. p13

be[z]añ zo

1732
Référence : GReg pg (s')agir

bez' e c'hall choaz

1732
Référence : GReg pg actif

bez' e roer ar pezh a garer dezhañ da gridiñ

1732
Référence : GReg pg accroire

bez' ec'h istiman ar peoc'h dreist an trouz

1732
Référence : GReg pg aimer

Bez' en deus bet evit e vab un abatiaj a zek mil lur leve.

1732
Référence : GReg pg abbaye

bez' ez eus un Doue hepmuiken

1732
Référence : GReg pg (il y) a (un seul Dieu)

bez' en deus arc'hant

1732
Référence : GReg pg (il) a (de l'argent)

bez' emañ pelloc'h en oad furm

1732
Référence : GReg pg age

bez' e ran ha bez' e rez

1732
Référence : GReg pg agir

bez' edo e lec'h all

1732
Référence : GReg pg absent

bez' ez eus hiniennoù pere a dremen o amzer o vont hag o tont

1732
Référence : GReg pg allee

bez' he deus bet he bugale

1732
Référence : GReg pg accoucher

bezañ en deveus arc'hant

1732
Référence : GReg pg (il) a (de l'argent)

bezañ eus

1732
Référence : GReg pg (s')agir

bezañ eus un Doue hepken

1732
Référence : GReg pg (il y) a (un seul Dieu)

bezañ he deus gweleoudet

1732
Référence : GReg pg accoucher

bezañ ez eus, bezañ eus. bez' ez eus, bez' eus.

1732
Référence : GReg pg (il se fait des) élisions (en breton, sur tout de la lettre A)

bez' ez voe

1732
Référence : GReg pg aller

bezañ ez voe bet kondisionet, penaos ez raed

1732
Référence : GReg pg (on avoit) conditionné (qu'on feroit)

Bez' en deus daoulagad glas rez e dal, hag i ker kaer ; Doue r'o bennigo.

1732
Référence : GReg pg fleur (Il a de beaux yeux bleus à fleur de tête.)

bez' en deus

1732
Référence : GReg pg a

bez' en deus bet

1732
Référence : GReg pg abbaye

bezañ en deveus

1732
Référence : GReg pg a

bezañ am [sic] boa ; bezañ ez poa ; bezañ en devoa

1732
Référence : GReg pg avoir (elle avoit)

Bezañ ez parlant frank ha disumul.

1732
Référence : GReg pg franchise (Il parle avec franchise, & à cœur ouvert.)

Bezañ ez sklas ha bezañ ez sklaso.

1732
Référence : GReg pg geler (Il géle & il gélera.)

Bezañ ez eus ur spes tud pere a zo, &c.

1732
Référence : GReg pg genre (Il y a un genre de personnes qui sont, &c.)

Bezañ ez eus ur feson tud pere a zo, &c.

1732
Référence : GReg pg genre (Il y a un genre de personnes qui sont, &c.)

Bezañ ez eus un seurt tud pere a zo, &c.

1732
Référence : GReg pg genre (Il y a un genre de personnes qui sont, &c.)

Bez' ez eus bet gwelet grizilhennoù a boueze pep hini anezho ul livr, pe c'hwezek oñs.

1732
Référence : GReg pg grêlon (On a vü des grêlons qui pesaient une livre.)

Bez' emañ bet e-tailh da vezañ krouget.

1732
Référence : GReg pg hazard (Il a couru hazard d'être pendu.)

Bez' emañ bet e-tailh da vezañ lañset.

1732
Référence : GReg pg hazard (Il a couru hazard d'être pendu.)

Bezañ e rae.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Il faisait".

Bezañ e re[j]omp.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Nous fîmes".

Bezañ e reot.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Vous ferez".

Bez' e vezo glav hepdale.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, " Il y aura de la pluie bientôt ".

Bez’ ez eus kalz a avel hiriv.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, (Il y a beaucoup de vent aujourd’hui).

Bez’ en deus bremañ kement ha m’en deus ezhomm.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, « Il a à présent tout ce qu’il lui faut ».

Béz' éz eûz unan bennak en ho ti.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, "Il y a quelqu'un chez vous".

Bez' e vezo kalz a dud en eureud.

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, (Il y aura beaucoup de monde à la noce).

Bezañ e ran.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Je fais (mot à mot, Être je fais)".

Bez' e savan kerkent ha ma eo deiz.

1850
Référence : GON.II p.80

Bez' e vevan gwellañ ma hellan.

1850
Référence : GON.II p.80, "Je vis le mieux que je peux".

Bez' ez an da Vontroulez.

1850
Référence : GON.II p.80

Bez' ez an da glask ar c'hezeg.

1850
Référence : GON.II p.80

Bez' e anavezan ar vaouez-se pell zo.

1850
Référence : GON.II p.80

Bezañ ez an

1850
Référence : GON.II p.79, "Je vais".

Bez' e c'hortozomp ac'hanoc'h abaoe kreisteiz.

1850
Référence : GON.II p.80

Bezañ e selljont ouzhin hep lavarout ger.

1850
Référence : GON.II p.79

Bezañ e talc'himp mat betek ar marv.

1850
Référence : GON.II p.79, "Nous tiendrons bon jusqu'à la mort".

Bezañ e viot touellet, ma ne likit evezh.

1850
Référence : GON.II p.79

Bezañ e lavaront ar wirionez.

1850
Référence : GON.II p.78, "Ils diront la vérité".

Bezañ e kanit re gre.

1850
Référence : GON.II p.78, "Vous chantez trop fort".

Bez’ e kannin ho mab, mar gra goap ac’hanon.

1850
Référence : GON.II p.62, (Je battrais votre fils, s’il se moque de moi).

Bez' e rann, bez' e rae, bez' e re[j]omp, bez' e reot, bez' e rafent, etc.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "ou bien, par élision : " (Je fais. Il faisait. Nous fîmes. Vous ferez. Ils feraient).

Bezañ e rafent.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Ils feraient".

bez' ez on, bez' e oan, bez' e vin

1850
Référence : GON.II p.32

Bez’ e reot ur c’harzh tro-war-dro.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Vous ferez une haie tout autour ».

Bezañ e lakaot an ed er-maez.

1850
Référence : GON.II p.88, livre second, « Vous mettrez le blé dehors ».

« Bez' ez euz da ziwall : / Rak da welet[,] heñvel, / Darn anezho yac'hus, darn all a zo marvel. »

1867
Référence : MGK p72

Evit lavaret berr, bez' he doe he goulenn.

1867
Référence : MGK p108

Tro a glask war an olifant; ha kaout, diwar e benn, da damall ne oa koant, a-raok, a-dreñv, e giz ebet; hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost; e bevar droad a zo pevar bost; e berr : e oa re bezh fetis, pounner, piltosek, gourt, iskis.

1867
Référence : MGK p11

Neuze e lavaras : « Daoust ma'z eo diwezhat, / 'Vel ar re all a rin ; bez' am bezo torad. »

1867
Référence : MGK p51

Bezañ edo war-c’hed taol ar marv, rak gouzout mat a ra pegement a zroug en eus graet d’ar chouanted ha d’o zud ; gouzout a ra n’en deus netra da c’hedal diganto. Hag iskis eo neuze mar deus bec’h warnezhañ ?...

1877
Référence : EKG.I. p.125

Bezañ e oa c’hoazh re all, ne anvan deoc’h nemet ar re a yoa eus hor bro-ni.

1877
Référence : EKG.I. p.295

Hag e pelec’h e kavin-me an alc’houez ? E neblec’h, hep mar ebet, rak bezañ e tle bezañ etre daouarn ar soudarded, ha me ne gaven ket yac’hus evidon, en noz-mañ da vihanañ, mont d’er goulenn pe d’en tennañ diganto.

1878
Référence : EKG.II p.119

Evit gwir, anaoudek e oa bet a gement-se, ha bezañ e oan bet zoken, tri miz a yoa, paeron d'an diwezhañ eus e vugale, a raed an Didik anezhi, abalamour ma’z oa Marc’harid hec’h anv.

1878
Référence : EKG.II p.35-36

Bezañ e oa anezho c’hwec’h-warn-ugent, hag ouc’hpenn un tammig ofiser bihan, divarv, displet, an aer a driwec’h pe naontek vloaz, hag a yoa e-kreiz ar re all.

1878
Référence : EKG.II p.88

Ouzhpenm mac'h eo ar Groaz ur gelaouenn vat ha kristen, be[z]añ zo enni pennado-skrid en brezhoneg ha se a blij brav din.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Petra a rafen-me de[zh]añ ? Me ziskouezfe de[zh]añ pelec'h an neus manket ar mañsoner, hag a gasfe ane[zh]añ er-maez deus ma zi, gant un tol troad er lec'h ma teu ar c'hein da goll e anv. Bez' sur na vije ket klañv gant ar c'hoant da addont.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Tan-gwall - Ar pemzek deus ar miz-mañ, an tan a zo bet krog en ti an itron Pichon. ‘Barzh ar c’hrignol eo e krogas, da gentañ, o teviñ bernio[ù] greun a oa bet lakaet eno. Ac’hane e savas dre an doenn hag e tiskaras ane[zh]i. Gallet e [v]oe harz ane[zh]añ da grigiñ ‘barzh an tier all. Be[z]añ zo bet, koulskoude, meur a goll.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Bez’e oa ganto teir gwech hanter-kant ki, teir gwech hanter-kant mevel, tri-c’hant a gezeg, nav-c’hant a saout ha pemp mil dañvad.

1923
Référence : SKET p.21

Bez’ ez eus an Aphroditê-bobl, a reont anezhi Pandemos, blev-du, lagad-du, min kramennet merc’hed ar C’hreisteiz, ha hi azezet war ur bouc’h, arouez an orged.

1923
Référence : SKET p.100

Bez’ ez eus oc’h ober ar stêr daouzek kan lerc’h-ouzh-lerc’h, enno dour don ha sioul hag etrezo, d’o rannañ, daouzek treuziad froudoù, troennoù ha lamm-dourioù (3).

1924
Référence : SKET.II p.47

« Bez’ e vezont, emezañ, d’o c’hanedigezh peuzwenn o blev ; nemet, gant an amzer, e teuont da liv o zad hag o mamm. »

1924
Référence : SKET.II p.7, notenn (2)

Poket en deus d’ar c’hleze : Bez’ e vezo ur c’hadour kadarn.

1924
Référence : SKET.II p.10

Bezañ oa eno moarvat, daou pe dri-c’hant den, gwazed, merc’hed, kanfarded, trefuet, trelatet o fenn, hantervezv pe vezv darn anezhe, hag a grie, a youc’he, a sutelle en-dro d’ar valtouterien.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1028 (Gouere-Eost 1924)

bez' e kanont

1927
Référence : GERI.Ern pg beza

bez'

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

bez' ez eus

1931
Référence : VALL pg. a1 (il y a)

bez' ez eus tan en oaled

1931
Référence : VALL pg a1 (il y a du feu dans le foyer)

Bez' e oa c'hoari ar vell-droad ront, c'hoari ar vell-dorn-hirvoan (rugby), c'hoari barrinier, c'hoari skasoù, c'hoari maout, c'hoari brezel bihan ; bez' e oa eurvezhioù evit ober korfembregerezh : barenn stabil, barennoù kenstur, kordenn reut, lammoù krec'h ha lammoù pell ; bez' e oa c'hoari ar vazh, c'hoari savatenn, c'hoari ar c'hleze pe « eskrim », gant ur C'horsiad, Don Carli, da gelenner.

1944
Référence : EURW.1 p50-51

Bez' o doa ur maner e Traezhtraou, Perroz-Gireg.

1944
Référence : EURW.1 p43

Bez' e oant [bugale familhoù zo] : re ar Roc'h, re ar Gouranton, ha re ar Follezoù.

1944
Référence : EURW.1 p29

Bez' he doa ivez kalz a filhored hag a filhorezed ; skrivañ a reas dezho lizheroù leun a alioù mat hag a guzulioù fur.

1944
Référence : EURW.1 p14

Ar Roparzhien a oa tieien gran : o flas a oa dezho, ha bez' o doa leve.

1944
Référence : EURW.1 p13

Bez' o devoa danvez e kêrioù a zo hiriv c'hoazh perc'hennet gant hiniennoù eus o diskennidi.

1944
Référence : EURW.1 p9

Bez' am eus em faperoù kozh ur c'hontrad prenañ graet gant Yann Jafrenoù e studi Mestr Mourdret, noter e Skrignag e 1685, ur c'hontrad lodenniñ graet e 1709 gant Pêr Jafrenoù ha Soaz an Danteg, e bried, etre e bevar bugel.

1944
Référence : EURW.1 p9

Bez' ez eus, war a lavarer, dre ar bed bras, levrioù hag oberoù, a-vil-vern, hag ar [sic] zispleg ar gudenn fraez[h] hag anat, pa ne venegont nemet ar garantez... karantez ar c'hig... karantez an den ouzh ar vaouez, a lavare ur wech bennak ar breur Arturo.

1949
Référence : SIZH p.54-55

Ha bez' e c'helle ne zeuje ket ?

1949
Référence : SIZH p.65

- Emaoc'h o vont da welout ho tousig, breur Arturo ? - Gant ar vezh, breur Alano ! N'hoc'h eus ket mezh o komz evel-se ? - Bez' ez oc'h ur vrav a stipadenn atav ! a deñsas ar c'hwitouz.

1949
Référence : SIZH p.44

Bez' e voe war-nes degas war o enep ar Werc'hez Vari benniget-dreist, ha Dinamm, met ne zigoras ket e c'henou.

1949
Référence : SIZH p.41

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux