Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
9
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

[1499, 1659, 1732, 1850, 1867, 1904, 1909, 1927, 1931, 1944, 1973, 1985, 2015] Den zo o chom tost da di ub. [1732] Fiziout en e amezog. [1732] Neb piv bennak, eme an aviel, a c'hoanta kaout gwreg e amezeg, hennezh en deus dija kometet en e galon avoultriezh ganti. [1850] It da c'houlenn an dra-se digant ma amezegez. [1850] Karet eo gant e amezeien. Ober ur gwel d'un amezeg. Daremprediñ e amezeien. [1850] E droukrañs e vev gant e amezeien. [1867] E amezeg avat[,] dezhañ arc'hant e-leizh, / Ne gane ket nemeur ha ne gouske berad ; pinvidik-peurfonn e voa. [1867] Amezeien hemañ, tud kleuk a lavare, / Amzer evel a-raok ganto en em gave / Hañv-c'hoañv ha pep mare, / Ha laouen, 'vel an heol, bemdez a laboure. [1909] Livirit dezhañ penaos va amezeg a zo klañv. [1944] An aotrou person, an aotrou kure hag a veze hanter amzer du-mañ o tremen an amzer – amezeien e oamp ha mignoned vras - a voute war ma mamm da gas ac'hanon da gloerdi bihan Plougernevel. [1944] Ar ger "ma-unan" a lakae un tamm koumoul war ma spered, rak betek-hen am boa bet kompagnunezh atav, ma c'herent, ma amezeien, ma c'hendiskibien... [1973] Kavet hoc'h eus ho saout aet da laerezh e park un amezeg sellus. [1985] Amañ e ris anaoudegezh gant ur Breizhad, hag a oa, a c'heller lavarout, un amezeg din peogwir e oa eus tiegezh ur marc'hadour hadoù eus Landerne [2015] Gant un amezegez. Skoet he deus ouzh an nor met n'eus bet den o tigeriñ. & (impl. da doar.) Amezeg eo din. & Trl., dre let. Amezeg an Ankoù : moranv ar verranal.

Exemples historiques : 
52
Masquer la liste des exemples

amezeg

1499
Référence : LVBCA p19 (voisin)

amezeg

1659
Référence : LDJM.1 pg voisin

amezegez

1659
Référence : LDJM.1 pg amesegués

amezeg

1659
Référence : LDJM.1 pg amesec

amezeien

1659
Référence : LDJM.1 pg voisin, ameseien

fiziout en e amezog

1732
Référence : GReg pg (se) confier (en son voisin)

Neb piv bennak, eme an aviel, a c'hoanta kaout gwreg e amezeg, hennezh en deus dija kometet en e galon avoultriezh ganti.

1732
Référence : GReg pg (celui qui) convoite (la femme de son prochain, a déjà commi avec elle adultere dans son coeur, dit l'Evangile)

Amezeien

1850
Référence : GON.II pg amézek (Pl.) + p.18, livre premier, (des voisins).

amizion / amizian

1850
Référence : GON.II pg amézek (En Vannes. Plur.)

It da c'houlenn an dra-se digant va amezegez.

1850
Référence : GON.II pg amézégez (Allez demander cela à ma voisine).

Karet eo gant e amezeien.

1850
Référence : GON.II pg amézek (Il est aimé de ses voisins).

Va amezeg tostañ eo.

1850
Référence : GON.II pg amézek (C'est mon plus proche voisin).

Ar gwragez he amezegezed en em laouenae ganti, o lavarout : Ur mab a zo ganet da Noemi, hag hi a c'halvas anezhañ Obed ; hennezh a voe tad Isai, tad David.

1850
Référence : GON.II.HV p.107, Buez Ruth.

e droukrañs e vev gant e amezeien

1850
Référence : GON.II pg drouk-rans

Amezeg

1850
Référence : GON.II p.18, livre premier, (voisin).

amezegez

1850
Référence : GON.II pg amézégez (Voisine. Celle qui loge, qui demeure auprès).

amezeg

1850
Référence : GON.II pg amézek (Voisin. Qui est proche. Qui loge, qui demeure auprès).

amezigez

1850
Référence : GON.II pg amézégez (Voisine. Celle qui loge, qui demeure auprès. En Vannes).

Amezeien hemañ, tud kleuk a lavare, / Amzer evel a-raok ganto en em gave / Hañv-c'hoañv ha pep mare, / Ha laouen, 'vel an heol, bemdez a laboure.

1867
Référence : MGK p89

E amezeg avat[,] dezhañ, arc'hant e-leizh, Ne gane ket nemeur ha ne gouske berad ; Pinvidik peurfonn voa. Hemañ, da c'houloù-deiz, pa serre e lagad Gwechoùigoù da vorennañ, A veze dihunet gant kripin o kanañ.

1867
Référence : MGK p27

Pebezh dudi evit ar manac’h, evit Job Karo, e c’hwreg, e dud hag e amezeien gellout kofes evit gwalc’hiñ o c’houstiañs ha kaout an eurvad da lojañ o Doue en o c’halon, evit o sklêrijennañ hag o c’hreñvaat !

1877
Référence : EKG.I. p.49

Lezet e veze da labourat e damm douar er c’hiz ma kare, ha zoken da lavaret e oferenn ha da c’hervel e amezeien da zont dezhi.

1877
Référence : EKG.I. p.54

— Lavar hep aon : gouzout a rez en hor bro e oamp amezeien, hag amañ omp kamaraded.

1878
Référence : EKG.II p.129

Deus da welet ma farko pe glev gant an amezeien.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

amezeg

1904
Référence : DBFV pg. amezeg

amizion

1904
Référence : DBFV pg. amezeg

amezegez

1904
Référence : DBFV pg. amezeg

amezegezed

1904
Référence : DBFV pg. amezeg

livirit dezhañ penaos va amezeg a zo klañv

1909
Référence : BROU p. 407

Meneget eo ar burzhudoù en danevell a zo o redek e-touez al Lingoned. [sic] Volked an Arkunia hag ar Voged, amezeien dezho, diwar-benn emlazh ar roue Eparios ha muntr an daou vugel ha tregont anezhañ.

1923
Référence : SKET p.75

E-barzh ar gwele-mañ e c’hanas, war an oaled-mañ un amiegez hen mailhuras, hag un amezegez a roas dezhañ da zenañ.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924) ("an amiegez" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Evurus ar boc’h da vont da vale bro, d’an emgann : rak n’oc’h ket hep goût, moarvat, penaos ar boc’h a zo brezeler, atav e gerniel gantañ bantet, prest da dourtañ amezeg, estren pe divroad.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.949 (Mae 1924)

Nebeut a dud o pediñ evit ar paourkaezh plac’h, nebeut : an amezeien hag ar c’herent.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924), ("ar c'herent" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Hini pe hini eus an amezeien a [z]eue, ur wech an amzer, da deuler dour binniget war ar vamm, da lavaret ur bedennig eviti. Pebezh kalonad !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Amezeien eo ar gwez aouraval ha suraval d’ar gwez kerzhin ha kraoñ.

1924
Référence : SKET.II p.47

Ne oa ket he c’homz ganti peurachuet, pa antreas en ti he amezeg nesañ, Saig Jelvest ; anavezout a rit anezhañ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1124 (Miz Du 1924).

amezeien

1927
Référence : Geri.Ern pg amezeg

amezeg

1927
Référence : Geri.Ern pg amezeg

amezegez

1927
Référence : Geri.Ern pg amezeg

amezeg

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVIII

Stagañ ’ris war al labour, hag en nebeut amzer am boa savet « Ar Bourc’hiz lorc’hus », en tri arvest, kontadenn un aotrou divrezhonek, dezhañ ur verc’h da zimeziñ, hag a gav gwell he reiñ d’un estren pinvidik eget d’un amezeg breizhat.

1944
Référence : EURW.1 p.99

An aotrou person, an aotrou kure hag a veze hanter amzer du-mañ o tremen an amzer – amezeien e oamp ha mignoned vras - a voute war ma mamm da gas ac'hanon da gloerdi bihan Plougernevel.

1944
Référence : EURW.1 p28-29

Ar ger "ma-unan" a lakae un tamm koumoul war ma spered, rak betek-hen am boa bet kompagnunezh atav, ma c'herent, ma amezeien, ma c'hendiskibien...

1944
Référence : EURW.1 p78

Keit ha ma reden ar glujar evel-se, Fañch Vallée, diouzh e du, a glaske e blijadur gant ar merc'hed ivez, en un doare tostoc'h ouzh e demz-spered ; bez' e oa er c'hastell div zimezell gozh, - me o c'have koz gant o zregont vloaz, - Alis Mallt Williams ha Betsie Abadam, hag a oa amezegezed an itron Herbert.

1944
Référence : EURW.1 p.122

E sujidi nemeto a oa ar mul Alejandro ha daou gi-bleiz o mouezhioù braouac'hus. N'o doa da amezeien nemet ar brini, tev e-giz yer, ha guped an oabl, hag ivez poblad safronus gwenan an dousenn koloennoù bennak, a lakae buhez er c'hloastr, e lec'h ar venec'h aet davet Doue.

1949
Référence : SIZH p.52

Spurmantañ a reas dindan traoñ ar vantilhenn, a c'holoe dremm e amezegez, un darn eus he c'herc'henn gwenn.

1949
Référence : SIZH p.46

Amezeg hemañ, ar breur Francisco, a zistagas etre e zent : - Heug ha doñjer am eus outo !... Hag e skrijas, - Gwad ha kourailhoù tout, emezañ c'hoazh e chuchumuchu.

1949
Référence : SIZH p.41

Eil pec'hed graet ganeoc'h : ur pec'hed a lontegezh. Dav eo debriñ, a-dra-sur ; maget e rank ar c'horf bezañ. Reiñ dezhañ, avat, dres ar pezh a zo ret. Moarvat n'ho poa ket da zioueriñ e ti ho kerent, ha d'ho lontegezh eo, - pec'hed al loen mut ! - e raec'h bod, pa 'z aec'h da skrapañ frouezh hoc'h amezeien.

1949
Référence : SIZH p.60

- Gwechall, em yaouankiz munudik, on bet o skrapañ per... hag avaloù... ha kastrilhez... ha... e jardin un amezegez kozh, e-tal ti va c'herent.

1949
Référence : SIZH p.60

Kavet hoc'h eus ho saout aet da laerezh e park un amezeg sellus. Nag eo dipitus !

1973
Référence : HYZH Niv. 88, p. 42, Anjela Duval

amañ e ris anaoudegezh gant ur Breizhad, hag a oa, a c'heller lavarout, un amezeg din peogwir e oa eus tiegezh ur marc'hadour hadoù eus Landerne), polis, post hag ospital

1985
Référence : DGBD p44

Gant un amezegez. Skoet he deus ouzh an nor met n'eus bet den o tigeriñ.

2015
Référence : EHPEA p13

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux