Rak, evitañ da vezañ graet mat e zever o vevañ hag oc’h evañ diwar-goust e nesañ, hep paeañ gwenneg, e kave dezhañ e vije deuet gwelloc’h d’e jeneral Canclaux, hag e savje buanoc’h e karg, mar gellje kas dezhañ ur beleg bennak hag a vije tamallet, e gwir pe e gaou, an dra-se ne rae netra, da lakaat ar goueriaded d’en em sevel a enep ar Republik.
Ha neuze, ti va c’homper Herve a yoa un tiegezh a zoujañs Doue ; dre-se en doa daou vevel eus ar re wellañ, Yon an Deniel ha Goulc’hen Abolier ; ar re-mañ am anaveze mat, ha me a rae stad anezho ivez, abalamour ma’z oant mat e-keñver o zud, rak bep bloaz e kasent dezho, hep derc’hel diner, kement gwenneg a c’hounezent e ti Herve Soutre.
Ha Lom a grogas da ganañ : « Disul vintin ’m eus c’hoarzhet Evit pemzek gwenneg, O welout Yann an Druilhenn O klask gwerzhañ e wreg, Evit pemzek gwenneg, Marianna, Evit pemzek gwenneg. Ha ! ha ! ha ! »
— « Ya! n’eo ket evit padout gant ar sec’hed, » a lavaras ar vaouez a oa eno ; « glac’har en deus d’ar gwenneion n’en deus ket c’hoazh, aze emañ ar wirionez. »
« O c’hoari kartoù, ha c’hoazh em eus gounezet ur skoed hag ur gwenneg. » — « Ha kollet evit daou skoed yec’hed ! Job a oa ivez ganeoc’h ? » — « Job a oa ganin, ha gounezet en deus ivez eizh pe nav real. »
« Dal! paotrig, daou wenneg nevez-flamm. »
Me a lavaro lakaat ar c’hafe hag ar sukr war goch ar butun, hag en devezhioù-mañ, me a baeo va dle, gwenneg evit gwenneg.
-« It atav, den yaouank, emezi, mirit ho kwenneien, ezhomm ho pezo anezho. Ma gwaz a blije meurbet ar re yaoank dezhañ. Diouzh lein an neñv, e sell gant dudi ouzhoc’h o kerzhout war e roudoù rak ‘hed e vuhez n’eus bet nemet ur soñj en e benn, pa veze fin d’e labour e porzh-mor Brest, ha goude e retred : kanañ atav e brezhoneg Breizh hag ar Feiz… ».
Ne zegase gwenneg ebet d’ar [S]adorn d’ar gêr, ha koulskoude, bep mintin, evit mont d’ar vengleuz, da Bont-Koblant, e oa dav d’ar boued ha d’ar bara bezañ prest war an daol, pe trouz ha bazhadoù e vije bet.
Kas gwenneien deomp, deomp da c'hellout lakaat Bremañ da zont er-maez, aliesoc'h-aliesañ.
E 1937-38 e kouste war-dro pemp gwenneg al lur, ar pezh a rae eta war-dro pevar realad bemdez dre zen.
Pa vez tu da gaout pesked mogedet zoken - hennezh eo an hini prizetañ gant va labourerien - ne da ket neuze an dispign en tu-hont da zek pe da zaouzek gwenneg dre benn.
Laouenaat a ray neuze rak, ma savan e karg evit gwir, ne vo ket ret dezhi ken kontañ an arc'hant gwenneg ha gwenneg bemdez.
Gerioù a-raok
Gerioù da-heul
gwenneg