1. Korf eeun heren ouzh ar wrez hag an tredan, dezhañ ul lufr ispisial (lufr ar metaloù).
Houarn, kouevr, argant, plom eo ar metaloù anavezetañ. Metaloù prizius eo an aour hag an arc'hant.
2. Dre ast.
Kendeuzad diwar ur metal hag un danvezenn all, danvezennoù all.
Ur metal eo an arem, met n'eo ket ur metal pur. Ur metal eo an dir, kendeuzad houarn ha karbon.
3. Dre ast.
Kement danvez a denn d'ur metal.
Daveenn :
GReg
pg fusible (Tous les metaux sont fusibles.)
Pep seurt metal a c'haller da deuziñ.
Pep seurd metall a alleur da deuzi.
1732
Daveenn :
GReg
pg fusible (Tous les metaux sont fusibles.)
furmidigezh ar metaloù
furmidiguez ar metalou
1732
Daveenn :
GReg
pg formation (La formation des metaux.)
kemmeskadur mat a vetal
qemescadur mad a vetall
1732
Daveenn :
GReg
pg alloy
kemmesk metaloù
qemesq metallou
1732
Daveenn :
GReg
pg allier
kemmeskadur metal
qemmescadur-metall
1732
Daveenn :
GReg
pg alliage
teuziñ metaloù disheñvel e natur evit o c'hemmesk
teuzi metallou dishèvel ê natur evit o c'hemmesq
1732
Daveenn :
GReg
pg allier
metal a c'haller da forjañ
metal a allér da forgea
1732
Daveenn :
GReg
pg ductile (terme de chymie)
aliañ metal
alya metall
1732
Daveenn :
GReg
pg allier
teuzadur ar metal
teuzadur ar metall
1732
Daveenn :
GReg
pg fusion (fonte des metaux)
teuzidigezh ar metaloù
teuzidiguez an metallou
1732
Daveenn :
GReg
pg fusion (fonte des metaux)
cheñch ar metal gant an tan, e raz, pe, e poultr ar finañ
ceinch ar metall gand an tan, ê raz, pe, é poultr ar finâ
1732
Daveenn :
GReg
pg calciner
redek metal teuzet
redecq metal teuzet
1732
Daveenn :
GReg
pg couler (du métal)
teuziñ metal, soav, koar, &c.
teuzi metal, soa, coar, &c.
1732
Daveenn :
GReg
pg fondre (fondre du métal, &c.)
barrenn metal
barreñ metall
1732
Daveenn :
GReg
pg barre(s de métal)
metal kloc'h
metal-cloc'h
1732
Daveenn :
GReg
pg bronze (alliage de cuivre fondu, & de quelque partie d'étain, ou, de léton)
metal
métal
1850
Daveenn :
GON.II
pg métal
metaloù
métalou
1850
Daveenn :
GON.II
pg métal
ar pounerañ eus ar metaloù eo an aour
ar pounnéra eûz ar métalou eo ann aour
1850
Daveenn :
GON.II
pg métal
Unan eus ar skridennoù a zo bet kavet e Bogbaz-Keui a zo meneg enni eus lec’hiennoù-zo ma tenne diouto roueed an Heteaned ar metaloù er XIVvet kantved kent H. S. : [...].
Unan eus ar skridennou a zo bet kavet e Bogbaz-Keui a zo meneg enni eus lec’hiennou-zo ma tenne diouto roueed an Heteaned ar metalou er XIVvet kantved kent H. S. : [...].
1923
Daveenn :
SKET
p.146 "Taolenn-amzeroniez evid istor ar Gelted".
Eñ eo a savas ar gentañ forniez-teuziñ-metaloù hag a ijinas ar c’hentañ teuzlestr (2).
Hen eo a savas ar genta forniez-teuzi-metalou hag a ijinas ar c’henta teuzlestr (2).
1923
Daveenn :
SKET
p.56
Neuze eo e voe morzholiet ar gentañ bouc’hal vetal hag ar c’hentañ gougleze, rak, kent Tigernomagalos, ne rae an dud o armoù-brezel pe hemolc’h nemet gant danvezioù prenn, askorn, korn pe vaen.
Neuze eo e voe morzoliet ar genta bouc’hal vetal hag ar c’henta gourgleze, rak, kent Tigernomagalos, ne rae an dud o armou-brezel pe hemolc’h nemet gant danveziou prenn, askourn, korn pe vaen.
1923
Daveenn :
SKET
p.56
Omios a gavadennas teuziñ kouevr ha staen a-gemmesk, ha diwar an anv anezhañ eo ez anvomp "omion" kemmeskadur an daou vetal.
Omios a gavadennas teuzi kouevr ha staen a-gemmesk, ha diwar an ano anezan eo ez anvomp omion kemmeskadur an daou vetal (1).
1923
Daveenn :
SKET
p.56-57
E-touez ar Gelted ez oa ar skoed (skêto-) mentet bras pe vihan, neuziet kelc’hiek, hir-gelc’hiek pe hir-garrezennek, da zanvez dezhañ rusk, prenn pe aozilh goloet a lêr, pe metal nemetken (ur follenn arem gwagennet peurliesañ).
E-touez ar Gelted ez oa ar skoed (skêto-) mentet bras pe vihan, neuziet kelc’hiek, hir-gelc’hiek pe hir-garrezennek, da zanvez d’ezan rusk, prenn pe aozilh golôet a ler, pe metal nemetken (eur follenn arem goagennet peurliesa).
1923
Daveenn :
SKET
p.78
an tan a grog er metaloù
an tan a grog er metalou
1931
Daveenn :
VALL
pg agir (le feu agit sur les métaux)
