I.
H.g./b.
A.
1. Obererezh distreiñ d'al lec'h m'eur o tont anezhañ.
Distro un harluad d'e vro. Ar veaj distro. Bezañ war hent an distro. Reiñ da anavezout e zistro. Distro ul lizher d'e gaser.
2. Trl. (bezañ) war e zistro : (bezañ) o tistreiñ.
An dud chomet er gêr a zeu war ribl an hent da sellet ouzh an dud war o distro. Mervel a reas war e zistro d'ar gêr.
&
Kenavo an distro ! : troienn a reer ganti ouzh ub. zo o vont kuit pe a guitaer, gant ar soñj e welet en-dro en hevelep lec'h.
3. Tr. adv.
En distro : en ur zistreiñ.
En distro, deuit da'm c'haout. En distro ac'hano e kavas e gastell re baour e-skoaz an tiez kaer en doa gwelet.
B. Dre ast. (db. ar pezh a c'hoarvez a-vareadoù)
1. Obererezh c'hoarvezout a-nevez.
Distro ar bloaz. Distro an nevezamzer.
&
Distro an tre, al lanv : mare ma krog ar mor da ziskenn pe da sevel en-dro.
2. Tr. ar.
War zistro : da boent an distro.
Bep bloaz, war zistro miz ar bleunioù, e kan an alc'hweder.
C. Dre skeud. (gant un dalvoudegezh relijiel prl.)
Obererezh treiñ war-du ur gredenn bnk.
An distro da, davet, ouzh Doue. Distro sant Paol da Zoue.
D. Trl.
[1732] Bezañ war e zistro : war e ziskar, war an oad, bezañ en em gavet e fin e vuhez.
Un den war e zistro. Emañ war e zistro.
E.
1. Pezh a roer evit klokaat ur sammad pe dalvoudegezh udb. a eskemmer ouzh unan all brasoc'h e dalvoudegezh.
Dek lur en deus roet din e distro war an trok. Dek lur distro en deus roet din.
2. Tr. adv.
En distro : en eskemm.
Gwerzhet ganti he boutegad meskl e teue ganti en distro pastelloùigoù kig.
F. Lec'h pe stad digenvez.
Bevañ, chom en distro. En em dennañ en distro. An distro a glask bepred.
II.
G./B.
A.
l. (db. an hentoù, ar stêrioù, h.a.)
Korn-tro, kildroenn.
Un distro krenn.
&
Troioù ha distroioù an aod : ar begoù-douar hag an oufoù.
[1924] Ar bleiz en em zalc’he en distro ar c’hra [...].
2. Rent a bella diouzh an hini eeunañ hag a gas d'an hevelep lec'h.
Ober un distro.
B.
1. Dibab.
D'ar re zrouk eo ar marv, d'ar re vat eo ar vuhez, sellit etre an div zistro peseurt kemm a vez.
2. Trl.
Na vezañ distro ebet (evit ub.) : na vezañ mui dibab ebet. Ne oa distro ebet evitañ.
C.
1. Gwechad distreiñ, dont en-dro.
Ober a reont un distro da Vreizh ur wech an amzer. Un distro war-giz.
&
Troioù ha distroioù : monedone.
2. (db. an traoù)
Gwechad dont war-giz.
D. Dre skeud.
1. Kemm krenn en ur argerzh zo ur skoilh evit ub.
Kaout, pakañ, tapout ur gwall zistro, un distro lous.
&
Ober, reiñ un distro divalav da : en em veñjiñ diwar-goust ub.
Kas an dorzh d'ar gêr, ha reiñ d'ar c'hañfard en doa o zapet un distro eus ar re zivalavañ.
&
Kaout, tapout un distro lous, divalav : kaout, tapout ur joa vil.
Kavout a rae dezhañ edo an dud o vont da reiñ o mouezhioù evitañ, met un distro lous en deus bet. Tapet em eus un distro lous gant ar strakell-se.
2. Preder a gemerer war an-unan.
Ober a reas un distro warnañ e-unan.
Daveenn :
GReg
pg digression (écart de son sujet fait propos, & en peu de paroles)
distro graet e poent, e kentel, a-dailh, a-feson
distro great ê poënd, ê qentel, a dailh, a faeçzoun
1732
Daveenn :
GReg
pg digression (écart de son sujet fait propos, & en peu de paroles)
emañ an den-hont war e zistro
ema en den-hont var e zistro
1732
Daveenn :
GReg
pg (cet homme est sur son) arriere(-saison)
hep distro, na dale
hep distro, na dalé
1732
Daveenn :
GReg
pg (en) droiture
hep distro
1732
Daveenn :
GReg
pg but (à but, sans avantage)
un trokl o deus graet hep distro
un trocl o deus graet hep distro
1732
Daveenn :
GReg
pg (ils ont fait un troc) but (à but)
troklet o deus hep distro
trocqlet o deus hep distro
1732
Daveenn :
GReg
pg (ils ont fait un troc) but (à but)
distro
1732
Daveenn :
GReg
pg coin (détour, lieu retiré), declin (decadence), detour, detour (biais, pretéxte), digression (écart de son sujet fait propos, & en peu de paroles) distraction, (retranchement, deduction), diversion (terme de guerre, & de medecine)
distroioù
distrogeou
1732
Daveenn :
GReg
pg coin
tro ha distro
1732
Daveenn :
GReg
pg contorsion
troioù ha distroioù
troyou ha distroyou
1732
Daveenn :
GReg
pg contorsion
distrojoù ijinus, graet gant ijin
distrojou jginus, graet gad jgin
1732
Daveenn :
GReg
pg digression (écart de son sujet fait propos, & en peu de paroles)
un distro ijinus
un distro jginus
1732
Daveenn :
GReg
pg digression (écart de son sujet fait propos, & en peu de paroles)
emañ an den-hont war e zistro
ez ma an dèn-hont var e zistro
1732
Daveenn :
GReg
pg (cet homme est sur son) declin
distrojoù,distroioù
distrojou, distroyou
1732
Daveenn :
GReg
pg detour
distroioù
distroyëu
1732
Daveenn :
GReg
pg detour
an distro eus ar yec'hed, eus ar gweled
ann distrô eûz ar iéc'hed, eûz ar gwéled
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg distrô (Le recouvrement de la santé, de la vue).
distro
distrô
1850
Daveenn :
GON.II
pg distrô (Détour, endroit qui va en tournant. Chemin qui éloigne du droit chemin. Retour, action de revenir, de retourner. Arrivée au lieu d'où l'on était parti. Ce qu'on ajoute pour rendre un troc égal. Désert. Solitude. Conversion. Biais. Prétexte. Disgression. - Recouvrement. HV), pg ouf
distroioù
distrôiou
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg distrô (Détour, endroit qui va en tournant. Chemin qui éloigne du droit chemin. Retour, action de revenir, de retourner. Arrivée au lieu d'où l'on était parti. Ce qu'on ajoute pour rendre un troc égal. Désert. Solitude. Conversion. Biais. Prétexte. Disgression. - Recouvrement. HV. Pl.)
Un distro bras em eus graet.
Eunn distrô brâz em eûz gréat.
1850
Daveenn :
GON.II
pg distrô (J'ai fait un grand détour).
Dek skoed distro en deus roet din.
Dék skôéd distrô en deûz rôed d'in.
1850
Daveenn :
GON.II
pg distrô (Il m'a donné dix écus de retour).
Daveenn :
GON.II
pg distrô (Il cherche toujours la solitude).
An distroioù a gar.
Ann distrôiou a gâr.
1850
Daveenn :
GON.II
pg distrô (Il aime les biais, les détours).
un eskemm o deus graet hep distro
eunn eskemm hô deûz gréat hép-distrô
1850
Daveenn :
GON.II
pg hép (-distrô)
Dudius oa o buhez : nemeto ne oa ken / O chom en un distro ne anaveze den.
Dudiuz voa ho buez : nemet-ho ne voa ken / O choum enn eunn distro ne anaveze den.
1867
Daveenn :
MGK
p45
Al lec'h-se, en distro, a voa frank ha ledan ; / Tro-war-dro ne chome nemetañ e-unan.
Al leac'h-ze, enn distro, a voa frank ha ledan ; / Tro-war-dro ne choume nemet-han he-unan.
1867
Daveenn :
MGK
p116
Hogen, war an hentoù-se, ma ’z eo tonket dezhi kerzhout, n’eus nag arsav na distro !
Hogen, war an henchou-ze, ma ’z eo tonket d’ezi kerzout, n’eus nag arzao na distro !
1923
Daveenn :
SKET
p.79
Edo war e zistro davet e vag, gantañ daou zourgi war e skoaz, pa zeuas dezhañ mouezh Ambia ha Kinge a oa oc’h en em ziwiskañ war ar c’hlann enep.
Edo war e zistro daved e vag, gantan daou zourgi war e skoaz, pa zeuas d’ezan mouez Ambia ha Kinge a oa oc’h en em ziwiska war ar c’hlann-eneb.
1923
Daveenn :
SKET
p.134
Nemetos-hen n’en devoe ket anaoudegezh a gement-se, rak mervel a renkas e-kreiz ar mor, war e zistro d’ar gêr.
Nemetos-hen n’en devoe ket anaoudegez a gement-se, rak mervel a renkas e-kreiz ar mor, war e zistro d’ar gêr.
1923
Daveenn :
SKET
p.129
En distro hag ar pellañ war-du ar C’huzh-heol, em eus gwelet Rouda ma ’z a di bep noz an heol da ziskuizhañ.
En distro hag ar pella war-du ar C’huz-heol, em eus gwelet Rouda ma ’z a di bep noz an heol da ziskuiza.
1924
Daveenn :
SKET.II
p.75
Met an aotrou person n’oa ket ken skañv e vennozh, ha meur a wech, ha pell goude, pa wele ar paotr, e rae un distro war an arvest c’hoariet en e sal, hag e goñsiañs dezhañ a rebeche gwialenn ar barner.
Met an ôtrou person n’oa ket ken skanv e vennoz, ha meur a wech, ha pell goude, pa wele ar pôtr, a rê eun distro war an arvest c’hoariet en e zal, hag e gonsians d’ean a rebeche gwialenn ar barner.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niverenn 40, p.896 (Miz Ebrel 1924)
Met, paotr, kred ac’hanon, emezañ d’ar c’hilhog, karantezusoc’h e vefont ez keñver, en distro, gounidek ; pep hini anezhe a raio dit ar pecheroù ar re dommañ… Deus, paotr, deus !…
Met, pôtr, kred ac’hanon, emean d’ar c’hilhog, karantezusoc’h e vefont ez kever, en distro, gonidek ; pep-hini anê a raio d’it ar pecherou ar re domma… Deus, pôtr, deus !…
1924
Daveenn :
BILZ1
Niv. 41, p.950 (Mae 1924)
Ar bleiz en em zalc’he en distro ar c’hra, ar vugale all (an deñved), un tamm uheloc’h : dezhe al lañs evit redek war-bouez traoñ.
Ar blei en em zalc’he en distro ar c’hra, ar vugale all (an denved), eun tamm uheloc’h : d’ê al lans evit redek war-bouez traon.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niv. 45, p.1067 (Gwengolo 1924)
D’e zistro e c’houlennas e dad-mager keloù digantañ : « Pe geloù a zeu ganez, va mab ?
D’e zistro e c’houlennas e dad-mager kelou digantan : « Pe gelou a zeu ganez, va mab ?
1924
Daveenn :
SKET.II
p.61
Daou vloaz, mamm Izabel !… A-benn an distro, Mad[a]len a vo plac’h yaouank. Ha Yannig ?… Ha Katellig ?… Ha c’hwi. mamm ?… Doue d’ho kendelc’her en yec’hed !
Daou vlâ, mamm Izabel !… A-benn an distro, Madelen a vo plac’h yaouank. Ha Yannig ?… Ha Katellig ?… Ha c’houi. mamm ?… Doue d’ho kendelc’her en yec’hed !
1925
Daveenn :
BILZ2
p.182
avelioù distro
aveliou-distro
1931
Daveenn :
VALL
pg (contres) alisés (vent de retour)
Ehan-skol goude ehan-skol, distro goude distro, an amzer a yae en-dro hep nemeur a cheñchamant.
Ehan-skol goude ehan-skol, distro goude distro, an amzer a yae en dro, hep nemeur a cheñchamant.
1944
Daveenn :
EURW.1
p62
Un abardaevezh a viz Genver 1890, prestik goude distro an deiz kentañ 'r bloaz, Aogust ar Roc'h ha me, hon-daou ken heuget an eil evel egile gant ar vuhez kolaj, a zivizas mont kuit etrezek ar gêr.
Eun abardaevez a viz Genver 1890, prestik goude distro an Deiz Kenta 'r bloaz, Aogust ar Roc'h ha me, hon daou ken heuget an eil evel egile gant ar vuhez kolaj, a zivizas mont kuit etrezek ar gêr.
1944
Daveenn :
EURW.1
p35
Kampoù tremen ha kampoù labour goude, hag evit un darn ac'hanomp an distro a-raok fin ar bloaz.
