1. Gwechad eskemmañ (1).
Ober un eskemm, eskemmoù. Kinnig un eskemm.
HS. trok.
&
Ent krenn
Petra ho po en eskemm ? : e-lec'h ar pezh ac'h eus roet din.
HS. digoll, distro.
2. Ent strizh
Obererezh eskemmañ (2).
&
Feur eskemm : feur zo etre talvoudegezh ur moneiz ha talvoudegezh ur moneiz all.
3. Burev eskemm : ensavadur foran ma vez renet eskemmoù arc'hant a denn d'ar c'henwerzh, d'ar moneiz, h.a.
&
An ti m'emañ an ensavadur-se.
Burev eskemm Naoned.
4. Kontrol.
An eskemm a vefe souezhus.
&
Tr. adv.
En eskemm : er c'hontrol, en enep.
Hemañ, en eskemm, a oa hir ha treut.
&
En eskemm da : en tu kontrol da, a-enep.
Treiñ en eskemm d'an heol.
4. Tr. adv.
Hep eskemm : hep na ve gallet distreiñ war an dra-se.
Kondaonet d'ar marv hep eskemm.
Sevel kevredadoù gant ar broadoù estren a rejont ; o merc’hed aour-vlev a rojont d’ar wazed a ouenn estren ; en eskemm, e kemerjont o-unan, da briedoù reizh, c’hoarezed ha merc’hed ar re-se.
Sevel kevredadou gand ar brôadou estren a rejont ; o merc’hed aour-vleo a rojont d’ar wazed a ouenn estren ; en eskemm, e kemerjont o-unan, da briedou reiz, c’hoarezed ha merc’hed ar re-ze.
1923
Référence :
SKET
p.89
Gant ar vezh ! en eskemm ouzh an douaroù ma savent warno o lastez logoùigoù, da c’hopr evit ar peurvanoù treut ma peurent o saout, e c’hratae ar bagadoù-se kalon-laosk gwerzhañ d’an Estren ur c’hement-mañ-kement a lurioù eus o c’hig, eus o eskern, eus o gwad o-unan.
Gand ar vez ! en eskemm ouz an douarou ma savent warno o lastez logouïgou, da c’hopr evid ar peurvanou treut ma peurent o saout, e c’hratae ar bagadou-ze kalon-laosk gwerza d’an Estren eur c’hement-man-kement a luriou eus o c’hig, eus o eskern, eus o gwad o-unan.
1923
Référence :
SKET
p.91
Dav eo lakaat ar c'hoarzherien a-du ganeoc'h, en ur ziskouez dre an eskemmoù a zo gant hoc'h enebourien pegen lu eo o doare d'en em zerc'hel, pegen faos eo ar pezh a lâront, pegen uhel eo ar c'haoc'h en o revr abalamour d'o galloud, hag all, hag all.
2015
Référence :
DISENT
p79
Note d'étude
An droidigezh c'hallek roet gant Harinkin (1699) d'an termen 'eskemm' ne zegouezh tamm ebet ouzh ar ster en deus evel o doa remerket PEl.ms ha Gwenole ar Menn.
