Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
6
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. (db. an dud) 1. [1499] Reiñ da glevet un aozadenn da vezañ taolet war gan. Kanañ ur werz. Kanañ noueloù. Kanañ an oferenn. N'en deus (ket) gallet kanañ poz ebet. 2. Reiñ da glevet dre ar c'han. Kanañ meuleudi da ub. Kanañ gloar da Zoue. B. Dre ast. 1. Brudañ. Ar paour ne gan den e glodoù. 2. Seniñ. Kanañ kañv d'an hini marv. 3. Trl. Kanañ e jeu da ub. : e gunujenniñ. 2. Seniñ. II. V.g. A. (db. an dud) 1. Reiñ da glevet un aozadenn da vezañ klevet war gan. Unan a veze o kanañ, egile o tiskanañ. Kanañ en ur labourat. Dihunet e voen gant trouz mouezhioù o kanañ. Gouzout a ouie kanañ brav. Kanañ joaius. 2. Trl. kv. Kanañ evel un eostig : kanañ brav. & Kanañ evel ur gastelodenn faout, evel faout ur votez : kanañ faos-tre. & Trl. Kas ub. da ganañ : e gas diwar-dro. HS. bale, sutal. B. (db. loened zo) 1. (db. an evned, ar morviled) Reiñ e vouezh da glevet. An evned o kanañ er girzhier. 2. (db. an amprevaned) Trouzal. Bez' ez eus ur skrilh o kanañ en oaled. C. Dre skeud. (db. an traoù) 1. (db. ar marc'hadourezhioù) [1931] Bezañ uhel e briz. Er sizhun-mañ e kan an amanenn. Kanañ a ra an ed, al loened. Ar botoù a gan ivez. 2. LENN. (db. an dourredennoù) Trouzal. Ar stêrioù a gane, a hiboude. 3. (db. ar meuzioù o fritañ) Trouzal. An toaz o kanañ war ar billig.

Exemples historiques : 
88
Masquer la liste des exemples

kanañ akordapl

1499
Référence : LVBCA p17, 107 (chanter acordement et melodieusement)

kanañ

1499
Référence : LVBCA p107 (chanter)

Neuze Sanktez Katell pehini a yoa en oad a seitek vloaz pan oa en he falez, karget a bep pinvidigezh hag a servijerien[,] merc'h unik d'he zad ha d'he mamm : pan glevas an brud hag an c'hri a edoa gant bep seurt anevaled pere a brezanted evit o sakrifiañ, hag an joa a rae an re a gane inkontinant ez kasas ur mesajer evit enklask, petra oa an dra-se.

1576
Référence : Cath p5

kanañ

1659
Référence : LDJM.1 pg chanter

kanañ meuleudioù Doue

1732
Référence : GReg pg entonner (les loüanges de Dieu)

An eostig a gan en ur feson melodius.

1732
Référence : GReg pg harmonie (Le rossignol chante harmonieusement.)

kanañ kunujenn

1732
Référence : GReg pg (s') emporter (aux injures)

kaniñ

1732
Référence : GReg pg chanter (parlant des oiseaux)

evit kanañ an oferenn

1732
Référence : GReg pg azyme (qui est sans levain)

kanañ

1732
Référence : GReg pg chanter, (à danser), (parlant des poules & des coqs), (parlant des oiseaux), chantre (qui chante dans un Choeur d'Eglise), coacer (faire le cris des grenoüilles), gazouiller (parlant des oiseaux), grenouille (Coacer , faire le cri des grenoüilles.)

kanet

1732
Référence : GReg pg chanter, (à danser), (parlant des poules & des coqs), (parlant des oiseaux), coacer (faire le cris des grenoüilles), gazouiller (parlant des oiseaux), grenouille (Coacer , faire le cri des grenoüilles, pp.)

ne gan na ne c'hwiban

1732
Référence : GReg pg chanter (il ne danse ni ne chante)

kanañ ar muzik

1732
Référence : GReg pg chanter (en musique)

kanañ salmennoù da ur re

1732
Référence : GReg pg algarade

kanañ ar c'han plaen

1732
Référence : GReg pg chanter (en plein chant)

An eostig a gan gant melodi.

1732
Référence : GReg pg harmonie (Le rossignol chante harmonieusement.)

kaniñ

1732
Référence : GReg pg chanter

Kanañ a reont bep eil tro.

1850
Référence : GON.II p.88, livre second, « Ils chantent alternativement ».

Bremañ ne gan mui.

1850
Référence : GON.II pg bréma (Maintenant il ne chante plus).

kanañ

1850
Référence : GON.II pg kana (Chanter, pousser la voix avec modulation. Il se dit aussi des oiseaux, etc.), eil

kanañ kaer

1850
Référence : GON.II pg kaer (Chanter bien).

kanet

1850
Référence : GON.II pg kana (Chanter, pousser la voix avec modulation. Il se dit aussi des oiseaux, etc. Part.)

Klevout a ran an alc'hweder o kanañ.

1850
Référence : GON.II pg kana (J'entends chanter l'alouette).

ne ra nemet kanañ a-hed an deiz

1850
Référence : GON.II pg kana

piv en deus kanet an aviel hirio ?

1850
Référence : GON.II pg aviel

piv en deus kanet an abostol hirio

1850
Référence : GON.II pg abostol

me a gano, ha c'hwi a ziskano

1850
Référence : GON.II pg diskana

alies e kanan

1850
Référence : GON.II pg é, éc'h, éz

na c'hell ket kanañ hep fringoliñ

1850
Référence : GON.II pg friñgoli, friñgoti

o kanañ

1850
Référence : GON.II pg o, oc'h

eil ganañ

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; "rechanter"

me a gan

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "je chante".

Te a gan.

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "tu chantes".

Me a gano.

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "je chanterai".

Ni a gano.

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "nous chanterons".

Eñ a ganfe

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "il chanterait".

Hi a ganfe.

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "elle chanterait".

C'hwi a ganfe.

1850
Référence : GON.II p.28, livre premier, "vous chanteriez".

Alies e kanan.

1850
Référence : GON.II p.29, livre premier, "je chante souvent".

kanañ

1850
Référence : GON.II p.30, livre premier, "chanter".

kanet

1850
Référence : GON.II p.30, livre premier, "chanté".

Bep eil tro e kanont.

1850
Référence : GON.II p.88, livre second, « Ils chantent alternativement ».

Ne ra nemet kanañ.

1850
Référence : GON.II p.87, livre second, "Il ne fait que chanter".

Peger kre e kan-eñ !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " Qu'il chante fort ! "

Kanet en deus-eñ ?

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " A-t-il chanté ? "

Ho c’hoar eo a gano da gentañ.

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, « Ce sera votre sœur qui chantera la première ».

Me a glev ho merc’h o kanañ.

1850
Référence : GON.II p.62, "J’entends chanter votre fille".

An eostig-hont a gan brav.

1850
Référence : GON.II p.70, "Ce rossignol-là chante bien".

Ar ganaouenn-se n'eo ket koant, kanit un all.

1850
Référence : GON.II p.77

Bezañ e kanit re gre.

1850
Référence : GON.II p.78, "Vous chantez trop fort".

Un neizh eostig 'oa e vaner ; bemnoz, bemdez e kaned eno ; pa dave an tad e save mouezh ar vugale, ha klevet a ran c'hoazh unan eus e verc'hed o kanañ ker flour : "Peger kaer eo Kerzaoulaz, Pa zeu an noz da guzhat, Er gwez pa vez an delioù glas, Pa vez skedus ar stered ! "

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

Grit ur sell, aotrou sant Kadoù, diouzh lein an neñv emaoc'h e-barzh, hag e welot hag-eñ a heuilh pe na heuilh ket hoc'h alioù, ho mab, ar barzh, pe evit lavaret gwell, gwenanennig Breizh, a gomzan anezhi amañ, "Hag a zistro d'he c'hest laouen, gant ur bec'h mel he deus kavet, dre ar prajoù war gant boked"; o vezañ traoù a-walc'h un tammig bleuñv, ul lommig glizh, d'he lakaat drev ha da ganañ

1867
Référence : MGK Rakskrid XIII

Al labous fur neuze d'an den / A lavaras : — « Gwell eo ganen / Nijal, kanañ dre ar c'hoajoù, / Kousket a-zindan an delioù, / Sellet en Neñv oc'h ar stered / Bihan 'veldon ha kaer er bed. »

1867
Référence : MGK p109

Hemañ [ar pintig], laouen ha sederik, / A gane bemdez kaer-meurbet. / E glevet a voa un dudi ; / Ar big avat, o ragachat, / A dorre pennoù tud an ti.

1867
Référence : MGK p22

Skouerioù hon tadoù-kozh, tud vat ha kalonek, enno a zo skrivet e gwerzioù brezhonek; e gwerzioù a laka pep telenn da ganañ, pep kalon da lammat hag an eñv da dridañ.

1867
Référence : MGK p4

Ar pintig kaezh, laouen bepred, a gan hep goulenn tra ebet ; hag o klevet ker brav dudi, an holl a rae e veuleudi o lavaret "Ur c'haner eo" ! Gant meuleudioù ne chomer bev. Alies siwazh. Ar pintig paour ne gave tamm na berad dour, e zaou bodig goullo atav, un deiz e voe kavet marv, marv gant naon en ur ganañ

1867
Référence : MGK p22

A-benn ur pennad e klevjod ar c’hilheien o kanañ, hag oc’h en em respont eus an eil klud d’egile ; gervel a raent an deiz, hag a-barzh nemeur e weljod an oabl o tarzhañ war-zu ar sav-heol.

1877
Référence : EKG.I. p.130

Setu amañ lod eus ar werz a gane Landregeriz, hep aon ebet rak ar soudarded, goude m’en doa ranket o Aotrou’n eskob pellaat diouto : [...].

1877
Référence : EKG.I. p.28

Kerkent ha ma lavar ar beleg ar c’homzoù kentañ-mañ eus an oferenn : "Introibo ad altare Dei", kant ha kant mouezh all a sav dudius ha kalonek war-zu an eñv en ur ganañ kantik an oferenn a ganed er mareoù-se : Ofromp da Zoue ar sakrifis, Ne zo netra a ger kaer priz Eget Jezuz krusifiet En oferenn reprezantet.

1877
Référence : EKG.I. p.99

Edont o vont da inouiñ, rak krediñ a c’hellit ne dleent ket bezañ en o aes a-dreuz-kof war ur c’hleuz, e-touez al lann, pa glevjont a-bell e-kreiz sioulder an noz, ur vouezh o kanañ : Exurge Domine, adjuva nos et libera nos propter nomen tuum.

1877
Référence : EKG.I. p.163

Bete vremañ, e welomp ac’hanoc’h, ho chapeled en ho torn, o vont d’ar pardonioù en ur ganañ kantikoù hag a laka an dud da gousket.

1877
Référence : EKG.I. p.175

Dibaot ar yar ne goll e vi - O kanañ re goude dozviñ

1909
Référence : BROU p. 223

Hinoniñ a rae an neñv ; glas e oa ar geot hag an delioù ; dindan va c’hammedoù e pep lec’h e tigore bleunioù ; war ar skourr e kane an evn, ha d’am diskouarn e voude drantik ar gwenan.

1923
Référence : SKET p.22

P’edon o kantren dre hentoù ar bed a-gevret gant mab gouenn-uhel Albiorix, e c’hoarveze ganen hunvreal alies en hon hengounioù, en deiz e-pad an hirvarc’hekadennoù, ha, d’an noz, azezet pe c’hourvezet ouhz an tan, o c’hortoz an dour-berv da ganañ er c’haoterioù.

1923
Référence : SKET p.46

Ha, war ar gwez tro-dro an evned en em vod da arvestiñ outo ha da ganañ dezho d’o c’hanmeuliñ.

1923
Référence : SKET p.75

A-dra-sur, ma selaouit tud ar vro : stourm a r[e]font ouzoc’h, ha start, penaos n’eus, tro-war-dro, iliz ken kaer hag o iliz, tour ken dantelezet hag o hini, kleier da ganañ ken seder, ken dudius hag o re.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924) ("kleier" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.845)

Ar sakrist en devoa sonet an "Angelus" goude diwez ar vadeziant, graet en deus d’ar c’hleier kanañ ginivelezh ar bugel dinamm evel hini ar gristenien all.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Ha kaer he deus esa tennañ eus he zivskouarn ar son villiget, he son atav e klev anezhi o kanañ : "Nan ouzoc’h ket ar galleg, kennebeut ar c’hadañs, / Nan eo ket en brezhoneg e tiskours an noblañs".

1925
Référence : BILZ2 p.162

Ma vije bet Yann e benn e-unan evit diskenn war Roc’h Ledan, moarvat Bilzig hag e zaou vartolod o dije bet klevet kanañ gwerz ar skouarnadoù, ha marteze un draig bennak all c’hoazh ouzhpenn.

1925
Référence : BILZ2 p.142

Kement den a oa eno a anaveze hag an ton hag ar son, hag a gane flour, flour, m’en asur deoc’h, oh ! ya, ha diwar-bouez o fenn, an ouidell dudius da zivskouarn Janedig ha da re he aotrou.

1925
Référence : BILZ2 p.159

Ar binioù, ar bombardoù a gane da heul ar mouezhioù, ar pilligoù arem a groze, an taboulinoù a skloke, ar c’herniel-boud a vleje.

1925
Référence : BILZ2 p.159

kanañ

1927
Référence : GERI.Ern pg añ

bez' e kanont

1927
Référence : GERI.Ern pg beza

kanañ

1927
Référence : GERI.Ern pg añ

kanañ a ra an ed

1931
Référence : VALL pg aller (la vente va bien ; en parlant du blé)

kanañ gant kalon

1931
Référence : VALL pg ame

kanañ a ra al loened

1931
Référence : VALL pg aller (la vente va bien ; en parlant des animaux)

Mont d'an oferenn-bred : selaou ar c'han war an ton krampouezh gwinizh, selaou ar seurezed o kanañ kantikoù brezhonek ; selaou ar sakrist kozh o son an ofikleid, pa gane e vleje evel ur c'hole ; selaou ar person, an aotrou Pinson, pe ar c'hure, an aotrou Kozaned, pe an tad Jouan, oc'h ober o sarmon e brezhoneg ; ar c'hleier bihan o tiñsal, ar c'hleier bras o vrallañ, holl e oant brav da glevout ; ha goude an oferenn-bred, selaou an embannoù, « war ar groaz ».

1944
Référence : EURW.1 p26

N’ouzon nemet un dra : en amzer hiziv al loened a harzh, a c’hwitell, a vlej, a wic’h, a viaou, a hinno, a yud, a hud, a voud, a chilp, a glip, a goag, a c’hroag, a gan, a richan, a grougous, a roc’h, a doc’h, a soroc’h, a c’harm, a ragach, a c’hregach, a gloc’h, a youc’h, a razailh, a rizink, pep hini en e vod hag hervez e ouenn.

1944
Référence : ATST p.8

Klevit ! Job ha Lom a zeuas e ti ar skluzier, unan o kanañ hag an hini all o tiskanañ. Badaouet mat e oant.

1944
Référence : ATST p.13

Ma lennadurioù a zeue d'am spered, rak dre guzh em boa lennet Alfred de Musset ha Lamartine ; lennet em boa 'Marie', barzhoneg divarvel Brizeug ; evidon, ur barzh a ranke kaout un dousig da ganañ ; ne soñjen ket n'em boa nemet 16 vloaz hanter

1944
Référence : EURW.1 p45-46

Kement am eus kanet diwar he fenn em levr kentañ a zo gwir.

1944
Référence : EURW.1 p45

Kounaat a reas al lean yaouank azen bihan ar gouent, a ganas gloar, ar sul araok [a-raok], pa oa 'n em gavet, ar wech kentañ, gant Palmira.

1949
Référence : SIZH p.66

Dizroukavelet e benn, ar breur Arturo a gane ar bed adarre en-dro dezhañ. Gwelout a rae adarre ar manati hag e vreudeur gant daoulagad hinon.

1949
Référence : SIZH p.63

N'eo ket al lean a bede, n'eo ket ar barzh a gane. Savet a oa un den all er breur Arturo; un den dianav, a lakae an daou all da souzañ.

1949
Référence : SIZH p.65

Ar fallakr pa vo kastizet / Gant an druez ne vin tizhet / Hag e kanin da voued ar groug : / « Unan nebeutoc'h d'ober droug ! »

1960
Référence : PETO p31

Hag ul lamm-dour a zo un tammig pelloc'h o kanañ deomp e zoareoù unton.

1985
Référence : DGBD p37

Hag ez eo evel pa glevjen ar maodiern o kanañ pouilh dezhañ, tra m'emañ Gikas o tantañ e vuzell evit chom hep komz.

2015
Référence : EHPEA p134

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux