Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
2
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. H.g. A. 1. Obererezh korf pe spered a sevener evit kas udb. da benn. Kalz (a) labour am eus bet o skrivañ al levr-mañ. Labour dorn, labour korf. Labour spered. Al labour skol : an deverioù. Prez labour zo ! Ur c'hamp labour. Ur bodad labour. Ur c'hrogad labour. & Trl. Stagañ d'al labour, gant al labour : en em lakaat da labourat. & Ober daou labour ub. : labourat div wech muioc'h egetañ. & Trl. skeud. Ober labour tri : labourat fonnus (kement ha tri den). & Kiañ d'al labour, ouzh al labour : kemer poan o labourat. 2. (dirak un av.) Ger a dalvez da bouezañ war ar bec'h a vez o tont a-benn d'ober ar pezh zo merket gant ar verb da heul. Labour gwalc'hiñ a vez gant ar re vihan. Labour kontañ am eus bet. 3. (impl. da spizer) A dalvez da labourat. Benvegoù labour. Dilhad labour. & Marc'h labour : a vez sterniet evit labourat (an douar). & Dre skeud. Marc'h labour, ki labour : den a labour kalz. & Douar labour : douar mat, mat 'da vezañ labouret. 4. Trl. Kaout labour da : kaout peadra da. Ma vefec'h amañ ho pefe labour da gaout riv. Met labour o do da c'hortoz. Pa c'halle kaout labour gwriat, e laboure. B. 1. Armerzh Hollad an obererezhioù armerzhel zo graet gant an dud evit mad an holl. Urzhiadur al labour. Gwir al labour. Ministrerezh al Labour. 2. Obererezh gopret. Klask labour. & KEVRAT LABOUR : kevrat a greta gwirioù ha deverioù un implijad hag un implijer an eil e-keñver egile. & Labour kuzh : labour enep lezenn ma labour an implijad hep bezañ disklêriet gant an implijer d'ar gwazadurioù kefridiel ha hep kevrat. 3. Treuzfurmadur un danvez. Labour an houarn, ar prenn, h.a. 4. Doare ma vez labouret ; disoc'h an obererezh labourat end-eeun. Ar micherour-se a oar ober labour vat. Labour moc'het. Setu aze labour lipet-brav ! 5. Trl. EL LABOUR : en implij. Adlakaat ur benveg kozh el labour. & El labour : da labourat. Abred e vez lakaet ar vugale el labour. II. G. A. 1. Obererezh gopret un den. Bevañ diouzh e labour. Mont d'e labour. Koll e labour. Bezañ hep labour. Ul labour gopret-mat. & Trl. Diskregiñ diouzh e labour : paouez a labourat. Diskrog eo ar vicherourien diouzh o labour. & Bezañ war e labour : el lec'h ma vezer o labourat. 2. Obererezh labourat resis. Ul labour skoemp eo sevel ur geriadur unyezhek. Ma lezit gant ma labour. Kregiñ en ul labour. & Trl. skeud. Bezañ a-lazh-ki gant e labour : labourat a-zevri. & Bezañ ki war e labour : labourat fonnus. Ne oa ket ki war e labour. 3. Dre ast. Micher. Setu amañ an darvoudoù ez on bet lakaet ganto da embreger al labour-mañ. 4. Disoc'h al labour (I A 1) end-eeun. 5. (en e furm lies) Enklaskoù skiantel. Hollvrudet eo labourioù Konrad Lorenz war yezh al loened. & Dre ast. (en e furm lies pe unan) Disoc'h embannet an enklaskoù skiantel. Labour an Ao. Fleuriot diwar-benn an henvrezhoneg. 6. Kefridi. Kristenaat Iwerzhon a voe labour sant Padrig. 7. Dre skeud. Karg ur pezh en ur wikefre ; kefridi. Labour ha lezenn an tan eo deviñ. B. (en e furm lies) 1. Obererezhioù kempenn, dresañ., sevel tiez, hentoù, h.a. Labourioù zo war ar pont. 2. AL LABOURIOÙ KEVREDIK : hollad al labourioù sevel, dresañ., kempenn zo graet gant embregerezhioù zo war anv ur melestradur evit mad an holl. Un ijinour Labourioù Kevredik. EVEZH. Kemm. blot. war-lerc'h labour pa vez hollek.

Exemples historiques : 
116
Masquer la liste des exemples

labour

1659
Référence : LDJM.1 pg labeur, labourage, trauail

tailhañ labour da ur re

1732
Référence : GReg pg (tailleur[sic] des) crouppieres (à quelqu'un, lui donner de l'exercice)

labouroù graet dreist-penn-bez

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte, p.)

labour graet dreist-penn-bez

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte.)

labouroù graet gant hast

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte, p.)

labour graet gant hast

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte.)

labouroù hastet

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte, p.)

labour hastet

1732
Référence : GReg pg hâte (Ouvrage fait à la hâte.)

labour a bellamzer

1732
Référence : GReg pg haleine (Travail de longue haleine.)

labour a hiramzer

1732
Référence : GReg pg haleine (Travail de longue haleine.)

labour gros

1732
Référence : GReg pg grosserie (grosse besogne, besogne faite grossierement)

labour terien

1732
Référence : GReg pg agriculture

labouroù terien

1732
Référence : GReg pg agriculture

graet marc'had eus a ur pezh labour

1732
Référence : GReg pg entreprendre (Entreprendre, faire un marché., &c., pp.)

perc'hentañ a ra labour ar re all

1732
Référence : GReg pg (s')approprier

ober marc'had eus a ur pezh labour

1732
Référence : GReg pg entreprendre (Entreprendre, faire un marché., &c.)

labour difonn

1732
Référence : GReg pg fournir (Travail qui ne fournit point, qui n'avance que fort peu.)

priz, talvoudegezh al labour

1732
Référence : GReg pg façon (travail d'artisan, ou prix du travail)

reiñ labour da ur re

1732
Référence : GReg pg (donner de l') exercice (à quelqu'un, lui donner de la peine)

labour ordinal

1732
Référence : GReg pg exercice (occupation)

pep hini a gav graet mat e labour, peger fall bennak a vez

1732
Référence : GReg pg chacun (trouve bon son ouvrage, quelque mauvais qu'il soit)

n'en deus ken dezo, nemet da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

n'en deus ken soñj, nemet da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

e holl soñj a laka da dec'het dioc'h al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

bez e laka e holl spi da dec'het dioud al labour

1732
Référence : GReg pg (il n'a d'autre) but (que d'éviter le travail)

labour fin

1732
Référence : GReg pg délicat (ouvrage délicat)

labour flour

1732
Référence : GReg pg délicat (ouvrage délicat)

reiñ implij, reiñ labour da ur re

1732
Référence : GReg pg emploïer (quelqu'un, lui donner de l'emploi)

labour diouzh an dibab

1732
Référence : GReg pg délicat (ouvrage délicat)

e dezroù an diskar-amzer, e vez labour ar vendañjer

1732
Référence : GReg pg automne (au commencement de l'automne se font les vendanges)

kalz a labour hag a boan

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de travail & de peine)

forzh labour ha forzh poan

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de travail & de peine)

labour

1732
Référence : GReg pg besogne (travail, peine), culture, façon (travail d'artisan, ou prix du travail)

mui a drouz a ra eget a labour

1732
Référence : GReg pg (il fait plus de bruit que de) besogne

labour c'hraet a gar

1732
Référence : GReg pg (il aime) besogne (faire)

ober labour beleg

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

ober labour dijentil

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

graet labour a dreuz hag a hed

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

graet labour beleg

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

graet labour Denjentil

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

ober labour dreist-penn-biz

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

graet labour dreist-penn-biz

1732
Référence : GReg pg brocher (faire à la hâte, & avec négligence, comme quand on travaille pour un Prêtre, ou, pour un Gentilhomme, qui font valoir leurs terres par main)

gant ar galeourien eo bet graet al labour-se

1850
Référence : GON.II.HV pg galéour

n'eo ket ul labour bras

1850
Référence : GON.II pg labour

it da ober ho labour

1850
Référence : GON.II pg labour

labour

1850
Référence : GON.II pg labour, labouradek, labouradur

labouroù

1850
Référence : GON.II pg labour

labourioù

1850
Référence : GON.II pg labour

— « Er bloaz a zeu, 'mezañ, evel-se ne vezo, / Ha nemet diaes e ve, e kredan em bezo / Ar priz bras zomuiken evit va labouroù. »

1867
Référence : MGK p89

An daou-mañ a livirin ur ger bennak diwar-benn o labour a-barzh dont da hini an aotrou Milin.

1867
Référence : MGK Rakskrid VI

Furnezh, skiant ha labour a ziskouez euzh kalon ; / Hag ar galon atav, gant merc'h fur da gentañ, / Ned aio birviken, mar gell, d'en em stagañ / Ouzh rokedenn reuget diouzh drez an hentchou don.

1867
Référence : MGK p58

« Kaeroc'h eo al labour eget nad eo komzoù ; / Hep al labour[,] ar boued zo divlaz d'ar genoù, / Divlasoc'h d'ar galon. »

1867
Référence : MGK p79

Kement labour a reont a ya da labour wenn.

1867
Référence : MGK p91

An darn vuiañ eus ar re binvidik a ya da lonkañ o leve da Bariz, pe da ur gêr all bennak, da reiñ labour me ['] gred, da dud ha n’o deus ken c’hoant nemet da droc’hañ o gouzoug dezho, kentañ ma kavint o zro.

1877
Référence : EKG.I. p.34

Zoken eo gwelloc’h dezho dont d’ar Gwener, rak ne gredan ket e c’hellfent achuiñ o fennad labour en un dervezh.

1877
Référence : EKG.I. p.90

Mont d’an traoñ ? Te a lavar a-walc’h. Gouzout a rez eus lavaret deomp furchañ mat an tour, ha, mard eomp d’an traoñ dioc’htu, e vezo lavaret n’hor beus ket graet mat hor labour.

1878
Référence : EKG.II p.130

Evit ma vezo ar Sul d'an Ao. Doue e rank labour ar c'horf reiñ plas da labour an ene.

1907
Référence : PERS p124

stagañ d'al labour

1909
Référence : BROU p. 423 (se mettre à l'ouvrage)

Eveshaat a reas ouzh ar gouennoù a zeuje diouto brasañ talvoudegezh da vab-den el labourioù-kêr pe er brezel, hag e voazas anezho da sentiñ ouzh mouezh pe jestr ha da boelladiñ war labourioù a bep doare dindan e renadur.

1923
Référence : SKET p.56

D’al labour sevel e greñvlec’hioù e lakeas ar brizonidi kemeret gantañ diwar ar Skaled hag a save an niver anezho da veur a zek-kant.

1923
Référence : SKET p.127

Dizaon, eeun, gwirion, leal, karantezus, azaouezus ouzh dremm-den ken ma n’houljent flemmañ ur c’har dezho pe ur c’heneil dre ober pe dre c’her, kehelus d’an doueed, doujus d’an anaon, leun a boell hag a veiz, oberiat, akuit en emgannoù, ampart el labourioù-peoc’h, evel-se ez oant pa lavaran !

1923
Référence : SKET p.121

Mouezh ar re Varv am eus selaouet ha war ar c’huzul anezho em eus boulc’het al labour.

1923
Référence : SKET p.81-82

Setu amañ an darvoudoù ez on bet lakaet ganto da embreger al labour-mañ.

1923
Référence : SKET p.11

Aner e vije bet dit klask e gouenn Vanos, er mare ma komzan, dremmoù krizet a roufennoù, genaouioù kamm ha dizent, choukoù o krommañ dindan bouez an hirhoal, izili treuzet gant ar remm hag ar glizi, korfoù disneuziet gant labour tenn an douar.

1923
Référence : SKET p.69-70

Blev-melen ha gwenngen, kaer-zremmet ha neuziet-koant, helavar ha didennus, gredus d’al labour ha seder ez oa ar merc’hed yaouank ; en o darempredoù ouzh ar baotred n’oant na pennoù-avel, na brageerezed nag oriadezed.

1923
Référence : SKET p.68 (p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 68, lin. 12, e lec’h « didennus » lenn « dedennus » a zo gwelloc’h").

Frouezh d’an digalonegezh, d’an diegi, d’an diouiziegezh ne vo biken an nav fennvad, hogen frouezh d’ar galonegezh, d’al labour, d’ar stourm, d’ar ouiziegezh.

1924
Référence : SKET.II p.28-29

bloavezhiad labour

1927
Référence : GERI.Ern pg bloavez

labour aner

1927
Référence : GERI.Ern pg aner (travail inutile)

Al labour a raent a oa tenn ha risklus, rak ar c'hirinoù a gempennent a oa leun-kouch a vateri tarzhus ha kabellet gant ur viñs-enaou-tan

1929
Référence : SVBV p6

Darn eus ar brezelidi [sic] edo [sic] puchet, lod azezet, re all daougrommet, a-zioc'h o labour.

1929
Référence : SVBV p5

tamm labour

1931
Référence : VALL pg besogne, bout (d'ouvrage)

taol labour

1931
Référence : VALL pg acte

un tachad labour

1931
Référence : VALL pg (un) bout (d'ouvrage)

ur ribinad labour

1931
Référence : VALL pg (un) bout (d'ouvrage)

plediñ war ul labour

1931
Référence : VALL pg (s')appliquer (à un travail)

bezañ difrae war al labour

1931
Référence : VALL pg (abattre de la) besogne

aotreidigezh labourioù

1931
Référence : VALL pg adjudication (de travaux)

plediñ gant ul labour

1931
Référence : VALL pg (s')appliquer (à faire un travail)

mont diwar e labour

1931
Référence : VALL pg abandonner (son travail)

labour an dour-red

1931
Référence : VALL pg action (de l'eau courante sur le relief terrestre)

barrek diouzh ul labour

1931
Référence : VALL pg apte (à un travail)

labour an avel

1931
Référence : VALL pg action (du vent sur le relief terrestre)

labour

1931
Référence : VALL pg besogne

fich labour

1931
Référence : VALL pg apprêteur (de travail)

sikour ub. war e labour

1931
Référence : VALL pg aider (qqn dans son travail)

Harpet eo meno Gregory war labourioù Bailey Willis diwar-benn kenframmadur Chipr; eilgeriet en deus hemañ, avat, e oa kalz brasoc'h ar fiñvadennoù o deus lakaet kompezenn an enezenn da c'houzizañ eget a re a zeuje ar ganienn diwarno.

1943
Référence : TNKN p63

N'eo ket, a dra sur, peurzifraost ar park : ul labour evel Ar Grilheta e Breizh savet gant Farnachavan a zo e blas e-touez ar studiadennoù gwellañ o plediñ gant douaroniezh arboellerezh Breizh, ha dellezout a ra bezañ lakaet keñver-ha-keñver gant levrioù Robert-Muller, Chaumeil, Krebs, Mazéas, skrivet e galleg war zanvezioù heñvel e-pad ar bloavezhioù diwezhañ.

1943
Référence : TNKN p7

« Ar gwellañ kousk eo ar c'housk mintin, hag ar gwellañ labour[,] al labour noz ... »

1944
Référence : EURW.1 p80

« Kement tra a savo a-us d'an douar a vezo dit, tier, girzhier, gwez, trevadoù : me ne c'hallin ket da gas kuit anez paeañ dit talvoudegezh da beadra ha da labourioù. »

1944
Référence : EURW.1 p9

Evit ar wech kentañ, e welis an Unanelezh o ledañ hec'h askell zu war ma deizioù : « Deomp atav », emezon-me, « pa vin war ul labour a blijo din, e nijo kuit an hirvoud... »

1944
Référence : EURW.1 p79

Kavout a ris ivez el levrdi roudoù eus labourioù barzhed all aet da Anaon : an Uhel, Proux ha Milin.

1944
Référence : EURW.1 p.90

Ar bodadegoù labour o doa lec’h d’al Lun 23 ha d’ar Meurzh 24.

1944
Référence : EURW.1 p.189

An naetadurezh (ar purañ = astiquage) a oa labour pennañ ar soudarded.

1944
Référence : EURW.1 p.195

Bep an eil, labour spered hag embregerezh korf.

1944
Référence : EURW.1 p.196

Er sal e oa bleuñv Yaouankiz Vreizh, ha kement den gouiziek a blede gant labourioù er vro.

1944
Référence : EURW.1 p.205

Stagañ ‘ris kalonek war al labour nevez-se.

1944
Référence : EURW.1 p.209

A ! me a lavar deoc’h, labour Job ha labour Lom a oa labourioù difonn.

1944
Référence : ATST p.26

Bremañ, Lom, peogwir hon eus divizet diwar-benn priz al labour, gwelomp penaos e raimp al labour-se.

1944
Référence : ATST p.94

Hep urzh ne reer ket labour vat.

1944
Référence : ATST p.107

- Va labour-me, en iliz ne bad nemet e-pad ar sizhun-mañ, Dimezell.

1949
Référence : SIZH p.49

Unan eus reolennoù ar gouent a gemenne e vije fiziet er yaouankizoù-se, a oa da vezañ ministred an Aotrou Doue, da lavarout eo ar vegenn eus ar Gristenienn, pep a sizhuniad labourioù izel, da voazañ o c'halonoù ouzh ar sentidigezh hag an izelegezh.

1949
Référence : SIZH p.41

Ouzhpenn ma oa yac'haus-tre d'ar studierien ma oant, atav gant o c'hresk, lakaat o c'horf d'al labour.

1949
Référence : SIZH p.53

war e labour gant un hanter-kant penn-dañvad bennak. Ra gendalc'ho...

1980
Référence : BREM Niv. 0, p.6

Buan e lavaris kenavo dezhañ. Met hep labour en em gaven atav.

1985
Référence : DGBD p5

Ret eo anzav evelato o deus gouezet Marokiz lakaat brud en-dro d'o labourioù lêr ha d'o fallennoù.

1985
Référence : DGBD p13

Va-unan, gant ar prez-labour, ne 'm boa ket a dro da gavout hir an amzer.

1985
Référence : DGBD p194

An tennad labour kentañ (1240-1416).

2013
Référence : LLMM niv. 399, p. 6

Gwarezet o deus o zraoù, adaozet o deus o labour, dispartiet ar stourmerien ha sioulaet o fulor o kinnig un emgav dezhe.

2015
Référence : DISENT p78

Labour vat a ran sur a-walc'h rak dec'h en doa pellgomzet din derc'houezour gresian ar Gomiseriezh Uhel evit ar Repuidi en Aozadur ar Broadoù Unanet.

2015
Référence : EHPEA p64

Gallout a ra an enebourien klask tabutal pe, er c'hontrol, gortoz ma vreinfe an traoù, peotramant c'hoazh laoskel ar justis d'ober he labour -goulenn d'un urcher ober stad an traoù, sevel klemm, reiñ deoc'h an urzh da vont kuit pe da baeañ un dell-gastiz a 2000 euro evit pep eurvezh dale...-.

2015
Référence : DISENT p78

Gallout a ra distruj an traoù, al labour, an dud a zo en-dro dezhañ, koulz hag en em zistruj zoken.

2015
Référence : DISENT p62

Gallout a ra Yann Stourmer dibab riskloù bras evitañ avat, pa vefe war tachenn e labour, e zarempredoù gant tud all, e yec’hed pe e surentez zoken.

2015
Référence : DISENT p65

C'hoariit ar c'houblad amourouzien, an dremenidi prederiet, al labourerien o vont d'o labour gant pres warne... hag evel-just cheñchit ho look kuit na vefe tres splann ur "stourmer" warnoc'h -badjoù, piercing, stumm ho plev, dilhad disheñvel betek re...-

2015
Référence : DISENT p73-74

Ma mab a vez en e goazez an devezh-pad dirak e urzhiataer o klask labour evel unan diskiant war ar rouedad. Sellout a ran outañ ha lavarout ennon-me, petra 'ray pa vo troc'het deomp ar pellgomz peogwir n'omp ket evit paeañ?

2015
Référence : EHPEA p15

Goude-se e vo dasparzhet an holl bostoù labour a zo ezhomm etre an dud a youl vat.

2015
Référence : DISENT p90

Aloubiñ stalioù, melestradurezhioù, sezioù embregerezhioù, douaroù labour, lojerisoù goullo, peulioù linennoù TUT...

2015
Référence : DISENT p58

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux