Plus d'options

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

1. (en deveradoù, dirak un ag., un ak. pe un adv.) Rakger a dalvez da sevel anvioù-gwan, anvioù-kadarn, anvioù-verb a denn d'ar pezh zo sevenet penn-da-benn, zo echu da vat, zo klok. Peurbadel, peurvat. Peurrest. Peurlipat, peurober. 2. (dirak liesañ, muiañ) Termen a dalvez da sevel adverboù a c'herier ganto an aliested bras a denn d'un darvoud, d'un ober. EVEZH. Kemm. blot. e deroù an elfenn a lakaer goude "peur-".

Exemples historiques : 
90
Masquer la liste des exemples

peur

1699
Référence : Har. pg peur- (–– est en composition pour Par)

peur

1732
Référence : GReg pg finir (Finir de seïer les blez. Ce "peur", se met ainsi devant presque tous les verbes lorsqu'il s'agit de finir entièrement.)

peurvediñ

1732
Référence : GReg pg finir (Finir de seïer les blez, pp.)

peurvidiñ

1732
Référence : GReg pg finir (Finir de seïer les blez.)

peurhadet

1732
Référence : GReg pg achever, finir (Finir de semer, pp.)

peurzibriñ

1732
Référence : GReg pg achever, finir (Finir de manger.)

peurzebret

1732
Référence : GReg pg achever, finir (Finir de manger, pp.)

peurfinisañ

1732
Référence : GReg pg finir (Finir, achever, mettre la dernière main à une chose.)

peurober

1732
Référence : GReg pg accomplir, consommer (achever, finir), determiner (conclure, resoudre, decider), finir (Finir, achever, mettre la dernière main à une chose.)

peurgraet

1732
Référence : GReg pg finir (Finir, achever, mettre la dernière main à une chose, pp.)

peurachuiñ

1732
Référence : GReg pg finir (Finir, achever, mettre la dernière main à une chose.)

peurlosket

1732
Référence : GReg pg brûler (consumer entierement)

peurleskiñ

1732
Référence : GReg pg brûler (consumer entierement)

peurdroc'hañ

1850
Référence : GON.II p8 (couper entièrement), pg peûr (achever de couper).

peur-

1850
Référence : GON.II pg peûr (particule employée seulement en composition. elle marque l'achèvement, l'accomplissement de l'action, et signifie entièrement, parfaitement, tout à fait), peûr-zerc'hel

peurvreinañ

1850
Référence : GON.II pg peûr (pourrir tout à fait).

peurgannañ

1850
Référence : GON.II p.8 (battre entièrement), pg peûr (achever de battre).

peurdroc'hañ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-drouc'ha (pourfendre, fendre un homme de haut en bas d'un coup de sabre, etc.), peûr-faouta

peurc'holeiñ

1850
Référence : GON.II p.8 (couvrir entièrement), pg peûr (couvrir entièrement).

peurwiskañ

1850
Référence : GON.II pg peûr, p.8 (vêtir entièrement).

peurvediñ

1850
Référence : GON.II pg peûr (achever de moissonner).

peurbalañ

1850
Référence : GON.II p.8 (bêcher entièrement), pg peûr (bêcher tout à fait).

peurdroc'het

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-drouc'ha (pourfendre, fendre un homme de haut en bas d'un coup de sabre, etc. Part.)

peurfaoutañ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-faouta (voyez "peûr-drouc'ha").

peurrannañ

1850
Référence : GON.II pg peûr-ranna (égaliser, rendre égal).

peurrannet

1850
Référence : GON.II pg peûr-ranna (égaliser, rendre égal. Part.)

peurredek

1850
Référence : GON.II pg peûr-rédek (parcourir, aller d'un bout à l'autre).

peurredet

1850
Référence : GON.II pg peûr-rédek (parcourir, aller d'un bout à l'autre. Part.)

Peurredet en deus Bro-Saoz.

1850
Référence : GON.II pg peûr-rédek (il a parcouru toute l'Angleterre).

peurzeviñ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-zevi (calciner, réduire en chaux).

peurzevet

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-zevi (calciner, réduire en chaux. Part.)

peurzevus

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-zévuz (dévorant, qui dévore).

Un tan peurzevus eo.

1850
Référence : GON.II.HV pg peûr-zévuz (c'est un feu dévorant).

peurginklañ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrkiñkla (chamarrer, charger d'ornements).

peurginklet

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrkiñkla (chamarrer, charger d'ornements. Part.)

peurvaenañ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrvéna (facetter, tailler à facettes une pierre pécieuse).

peurvaenet

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrvéna (facetter, tailler à facettes une pierre pécieuse. Part.)

peurvoueta

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrvoéta (empiffrer, faire manger avec excès), pg peûrwalc'ha

peurvouetet

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrvoéta (empiffrer, faire manger avec excès. Part.)

peurwalc'hañ

1850
Référence : GON.II.HV pg peûrwalc'ha (voyez "peûrvoéta" et "leûnia").

peurzibriñ

1850
Référence : GON.II p.8 (manger entièrement), p.58 (achever de manger, manger entièrement), pg peûr (manger entièrement, achever de manger).

peurvalañ

1850
Référence : GON.II p.8 (moudre entièrement).

peurvoueta

1850
Référence : GON.II p.8 (alimenter entièrement).

peurober

1850
Référence : GON.II p.58 (achever, accomplir).

peurzibriñ

1850
Référence : GON.II p.58 (achever de manger, manger entièrement)

Evit ar chatal, loened eus an dibab a oa anezho holl, dinamm, peurwenn, bet savet ha maget a-benn kefridi d’o c’hinnig dezho, war gwellañ peurvanoù ar vro.

1923
Référence : SKET p.61

Peurrannet ma’z oant diouzh an dud all gant gouelec’hioù ledan, n’oa ket dezho dizarbenn argadadegoù ha bezañ dibaouez, o armoù ganto en o daouarn, war c’hed a-hed harzoù o bro.

1923
Référence : SKET pp.66, 197 (da reiza[ñ] : p. 66, eil dilinenna[ñ], lin. 7, e lec’h argadegou lenn argadadegou)

Nemet peursonn e vane o ment ha diroufenn o dremm, ha ken an diwezhañ termen e padent da vezañ skañv ha gwevn o izili ha lemm o spered.

1923
Référence : SKET p.70

Kerkent ha peurdavet mouezh sklintin-arc’hant ar werc’hez heolel, mouezh don ha boud ar Rener, o sevel d’he zro, a lavare ar gerioù-mañ : [...].

1923
Référence : SKET p.72

N’oufe gerioù distaget gant genou mab-den, ne vern e pe yezh, peurskeudenniñ kened, nerzh, haelded, enor ar pevarzek den yaouank-se.

1923
Référence : SKET p.120

O tont kerkent war e giz, e peurskubas an aod gant e donnoù, hag e kasas gantañ korfoù divuhez teir merc’h Matidonnos.

1923
Référence : SKET p.113

En em wisket goude, e tebrjont an teir c’houistoc’henn a oa d’ezo a-zilerc’h an daouzek o doa digaset ganto. Peurbrejet dezho, en em c’houlenne Derkeia petra a c’halljent ober o-unan war an arvor-se dianav ha pe blanedenn a heuilhjent eno pa voe tennet eus he frederadenn gant he c’hoarezed oc’h estlammiñ.

1923
Référence : SKET p.110

Hogen, e gwazhied glas Derkeia e rede, peurzigemmesk, kuit a bep saotr, gwad ur ouenn uhel ha kadarn ha doueel

1923
Référence : SKET p.105

Lerc’h-ouzh-lerc’h o doa o zri lestr roget gant o staon ruz tonnoù tri mor : Vergivion, mor-meur taer ar C’huzh-heol a beurvevenn ar bed, Ikton, ar mor eonus etre enez Albio ha Galia, Vebrulindon, ar mor goularzus, a zirann bro ar Goularz diouzh enez Albio (1).

1923
Référence : SKET p.98

Bez’ e tisleberas evel-se ar ouenn rik a-nebeudoù ; hag int trec’h dre an armoù en emgannlec’h war an estren, e voe ar broadoù-se peuroget ganto, e-kreiz peoc’h, a-benn un nebeud rummadoù ; e voe peurgollet an neuz-korf ha peurziviet ar gwad anezho, ken na vanas tra diouto.

1923
Référence : SKET p.89 (+p.199 "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 89, kenta[ñ] dilinenna[ñ], eil lin. kent an dibenn, e lec’h « peurziviet » lenn « peurzivïet »").

Un nebeud bloavezhioù goude-se, war roudoù ar varc’hadourien o heñche, e tigouezhas ar vrezelourien estren a beurwastas ar vro-Wenn oc’h ober enni a bep doare taolioù ferv.

1923
Référence : SKET p.86

Gourc’hemenn a reas dezho en em astenn war ar savenn m’edont o paouez peurverniañ, o fennoù en diavaez war-du ar c’hleuz hag o zreid en diabarzh.

1923
Référence : SKET p.128

Diouzh tu ar gwalarn, dreist-holl, en-dro da c’henou ar Rênos, e kaver paot-ha-paot ar geunioù : peurgemmesket ma ’z int o-daou eno, an douar hag an dour a zo anezho, koulz lavarout, ur genelfenn nevez.

1923
Référence : SKET p.125

Kaeraet eo ar murioù anezhañ en diavaez gant skeudennoù brezelourien, leñverezed, sonerien, kirri, loened-stern, kizellet er maen ha damzistag dioutañ, ma leverer e teu ar skeudennoù-se, da vareoù zo eus ar bloaz, pa gouezh sklêrijenn al loargann en he brasañ war an ti-kañv, da enaouiñ ha d'en em beurzistagañ diouzh ar maen.

1923
Référence : SKET p.14

Neuze eo e teuas eus don Nemobitus Rogiamon, ar goañv-meur, a voe skleret gantañ uhelañ kevrenn ar bed ha peurc’holoet a skorn, a riell hag a erc’h.

1923
Référence : SKET p.29

E-pad navet oad ar bed e voe ergerzhet an douar gant Belios d’e beurskarzhañ eus ar gwallviled hag an euzhadennoù a oa bet engehentet gand ar ramzed (3).

1923
Référence : SKET p.30

En hevelep doare, Bena, pa c’hoarveze dezhi un enebiezh bennak, a heje kudennoù he fennad-blev melen, a rae un huanadenn, a stoke he dorn ouzh he zal, evel evit e beurzivorenniñ hag, o treiñ ouzh Manos, a selle outañ hag a vousc’hoarzhe.

1923
Référence : SKET p.44

Dre benn Momoros, mab Neutto, e komzo furnez an doueed vadelezhus, peurouiziek, hollc’halloudek. »

1923
Référence : SKET p.123

peurzivi

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Complètement épuisé".

peurzigemm

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Complètement inaltérable, qui ne change pas".

peuroberiañ

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Accomplir, parachever".

peurnevesaat

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Renouveler complètement".

Pep gwallober, pep gwallc’her, pep gwallvenoz, kerkent ha gwelet, kerkent ha klevet, kerkent ha meizet, argas-i diouzh da spered, evit o feurankounac’haat.

1924
Référence : SKET.II p.28

Echu ar sutelladenn, Gargam, en ur c’hoarzhin, a lavaras d’ar paotr : — Ma ! neuze blazet mat kig gad ? N’eo ket peurfall. Ah ! ah ! n’eo ket peurfall ? Nann ! nann !

1924
Référence : BILZ1 Niv. 46, p.1090 (Here 1924).

Keit ha ma voe re wan e zivesker evit e zougen, ne lakeas Velia dilhad ebet en e gerc’hen, ha, pa zeraouas kerzhout, ne roas dezhañ nemet ur c’hroc’hen louarnig re verr ha re strizh evit ma vije e gorfig peurc’holoet gantañ (1).

1924
Référence : SKET.II p.13

peurzu

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Complètement noir, d’un noir intense".

peurboblañ

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "achever de peupler".

peurgelenn

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Achever d’instruire ".

peurzigened

1924
Référence : SKET.II p.137 « Geriadurig », "Complètement privé de beauté, très laid".

per-

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurskriva

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurbrezeg

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI, achèvement (du discours)

peur-

1931
Référence : VALL pg absolument, achèvement, achever (achever de, devant un verbe se rend par peur-)

peurreizhded

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurbadelezh

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurfurnez

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurzorn

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI, achèvement

peurvras

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peurzu

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

par-

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

parstrakal

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

peur

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

- ...Er Bed, ma paot ar Vaouez, m'emañ ar Vaouez e darempred ingal gant an Den, eo peuraes dezhi stignañ he rouedoù...

1949
Référence : SIZH p.40

–… Padout a ra ar stourm, ha padout a ray betek Deiz ar Varn, etre ar Vaouez – Merc’h da Eva –, a zo Kig, Materi, Tra berrbad, ken eo, mignonez da blijadurezhioù diwalc’hus an Douar, hag etre uhel-strivoù an ene davet ar Peurvad, a zo diwar Doue, hag adc’hounidigezh ar Baradoz, da lavarout eo Buhez Divarvel ar Wenvidien.

1949
Référence : SIZH p.40

Ni 'zo ret dimp dioueriñ plijadurezhioù saotret an douar, stignañ ma rankomp hon holl strivoù davet ur Peurvad, mennet ivez gant Doue.

1949
Référence : SIZH p.54

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux