[«]Hag inkontinant ez aparisas an ael dezhi hag he admonetas da vezañ ferm ha konstant[;] ivez he asuriñ [a reas] na vise ket hepmuiken faezhet gant an re-se, hogen ivez en o c'hoñvertise d'an fez, hag en o c'honduize da vezañ merzherien[.»]

hac en continant ez aparissas an eal dezy hac he admonetas da bezaff ferm a constant: yuez he assury na vise quet hep muyquen fezet gand an rese, hoguen yuez en ho conuertisse dan fez, hac enho conduise da bezaff merzeryen :

[«]O pegen maleürus eo an re a ra enor d'an seurt doueoù-se, pere evit o gelver en nesesite ne c'hellont sikour den, nag e viret ouzh pirilh nag e sikour en e dribulasion[».]

o peguen maleureux eo an re a gra enor dan sceurt doueouse, pere euit ho gueluer en necessite ne guellont sicour den, nac e miret ouz pirill nac e sicour en e tribulation :

[«] Hag an holl doueoù-se, pere a enorez na c'hellont sikour na te na neb o fed, am eus an holl disprizet[. »]

8. hac an holl doueouse pere a enorez na guellont sicourna te na nep ho pet a meux an oll dispriset:

An sanktez a respontas : [«] Skrivet eo na zle den en em veuli nag ivez en em vituperiñ ; an dra-se a gustum an dud sot da ober hag an re travailhet gant vanegloar[. »]

an sanctes a respontas scriffet eo na, dle den e nem meuly nac yuez e nem vitupery entrase a custum en tut sot da ober, hac en re trauaillet gant vanegloer:

Neuze Sanktez Katell pehini a yoa en oad a seitek vloaz pan oa en he falez, karget a bep pinvidigezh hag a servijerien[,] merc'h unik d'he zad ha d'he mamm : pan glevas an brud hag an c'hri a edoa gant bep seurt anevaled pere a brezanted evit o sakrifiañ, hag an joa a rae an re a gane inkontinant ez kasas ur mesajer evit enklask, petra oa an dra-se.

neuse sanctes Cathell peheny a yoa en oat a seitec bloaz pan oa en he pales, carguet a pep pinvidiguez hac a seruigeuryen merch vnic de tat ha de mam: pan cleuas an bruit hac an cry a edoa gant pep sceurt aneualet pere a presentet euit ho sacrifie, hac an ioae a groae an re a cane incontinant ez caças vn messager euit enclasc, petra oa antrase.

Erfin, en e bedan e plijo gantañ ma freservi ha ma miret en noz-se ouzh pep dañjer ha droukfortun, ha goude ez lavaran Pater noster hag Ave Maria, hag en em rekomandan da'm ael mat ha da'm fatron ha d'an sent all ha santezed a'n Baradoz.

En fin, en en pedaff ez pligo gantaff ma preseruy ha ma miret an nos se ouz pep danger ha drouc fortun, ha goude ez lauaraff Pater noster hac Aue Maria, hac en em recommandaff da-m Æll mat, ha da-m patron, ha da-n sent all ha santeset a-n Barados.

M. Pe evit tra en [sin ar groaz] grit-hu er feson-se ? D. Kentañ evit digas em memoar an daou vister priñsipal eus hor feiz; unan eus an Drinded vinniget, o tont da bronoñs ar c'homzoù-mañ : en anv an Tad, ha'r Mab, ha'r Spered santel; an eil eo eus ar marv ha'r Pasion hor Salver binniget, pehini ouzh en em vezañ graet den en deus anduret marv evidomp en ur groaz.

M. Pe euit tra en [sin ar groas] grit-u e-n façon se? D. Quentaff euit digacc e-m memoar an daou mister principal ves hon Feiz; vnan é ves an Drindet biniguet, oz dont da prononç an comsaou man: en hano an Tat, ha-n Map, ha-n Speret Santel; an eil eo ves an maru ha-n Passion hon Saluer biniguet, pehiny ouz en em bezaff gret den en deues anduret maro euidomp en vn croas.

dre an abeg-se

dr'an abec-se

an dra-se zo dibropoz

andra-se zo dibropos

lakaet em eus em fenn ober-se

lequet emeus em pen ober-se

an dra-se a servij din

andra-se a seruich din

an dra-se zo reizh

an dra se zo reiz

staget eo an dra-se ouzh ar voger, pe a zo start ouzh ar voger

staguet eo an dra-se ous ar moguer, pe a so start ous ar moguer

an dra-se am zouch

ha talout a ra din-me an dra-se a-galz

a tallout a ra dîn me andrase a gals

an dra-se a dal kement hag al lezenn

an dra-se a dal quement hag al lesen

mar grit-se

kent evit ma lavaras se

quent euit ma lauaras-se

ne c'hallan goret an dra-se

ne hallân goret an drase

dre se

dre-se

mennet am eus ober se

mennet ameus ober-se

al levr-se

al levr-ze

an den-se

an den-ze

hag an dra-se

hac an dra-ze

e garet a ran ; hag an dra-se dre 'n abeg ma 'z eo vertuzus

e garet a ran ; hac an dra-ze, dre'n abecq ma'z eo vertuzus

me eo a lavar an dra-se

me eo a lavar an dra-ze

an dra-se

an dra-ze

an ed a garg terrupl ar pleñch-se

an ed a garg terrupl ar plainch-ze

en tu-se

en tu-ze

Fresk-bev eo c'hoazh em penn [sic, fenn] ar soñj eus an istor-se.

Fresq-beo eo c'hoaz èm penn [sic] ar sonch eus an histor-ze.

Fourret eo bet gantañ e-barzh er c'houfr-se.

Fourret eo bet gandhâ ebarz èr c'houffr-ze.

Fourret eo gantañ e-barzh er c'houfr-se.

Fourret eo gantâ ebarz èr c'houffr-ze.

Er poent-se ez eo ur mestr.

Er pouénd-ze ez eo ur mæstr.

Er poent-se ez eo ur mailh.

Er pouénd-ze ez eo ur mailh.

ned eo ket an douet a ra din lavaret an dra-se

ne de qet an doüet, a ra din lavaret an dra-ze

an dra-se a blij din

an dra-ze a blich dign

c'hwezh an trenk a zo gant an dra-se

c'hùez an tréncq a so gand an dra-ze

an ti-se a gouezh àr an hent bras

enty-ze egoüeh ar en hent bras

an ti-se a sko war an hent meur

an ty-ze a sqo var anhend meur

rak-se

rac-ze

izelaet eo bet ar vur-se

iseléet eobet ar vur-ze

An dra-se a zo em blaz.

An dra-ze a so èm blas.

bede an eur-se

bede an heur-ze

Pompad eo gantañ kement-se, ar vis-se.

Poumpad eo gandhâ qemeñze, ar viçz-ze.

roit an dra-se d'ho tad

roit an draze da ho tad

ar re-se

ar re-ze

ar blijadur-se a zo koustet ker din-me

ar bligeadur-ze a so koustet qèr din-me

borodet on gant an traoù-se holl

borrodet oun gand an traou-ze oll

tu-se, ha tu-mañ

tu-ze, ha tu-mâ

rak-se

rac-ze

dre-se

dre-ze

dre 'n abeg-se

dre'n abecq-ze

dre an abeg a se

dren an abecq a ze

se

ze

n'eo ket un divuz bras an dra-se

né kéd eunn divuz brâz ann drâ-zé

na rit ket an dra-se diwar fae

na rit kéd ann drâ-zé diwar-faé

perak oc'h eus-hu diweliet ar vaouez-se ?

pérâg hoc'h eûz-hu diwélied ar vaouez-zé ?

n'eo ket diwevn ar bugel-se

né kéd diwén ar bugel-zé

ar bugel-se na c'hell ket en em ziwiskañ e-unan

ar bugel-zé na hell kéd en em ziwiska hé-unan

an avel-se a zizelio ar gwez

ann avel-zé a zizeliô ar gwéz

n'eo ket dizoan an dud-se

né két dizoan ann dûd-zé

dizoare eo an dra-se

dizoaré eo ann drâ-zé

dizouj-bras eo an den yaouank-se

dizouj brâz eo ann dén-iaouañk-zé

n'eo ket dizrez a rpark-se

né kéd dizréz ar park-zé

doñv-bras eo an den-se

doñ brâz eo ann dén-zé

kuzhit ar c'hig-se, doñjerus eo

kuzid ar c'hîk-zé, doñjeruz eo

douarek eo an traezh-se

douareg eo ann tréaz-zé

n'eo ket don ar stêr-se

né kéd doun ar stér-zé

na zornit ket ar bugel-se evel-se

na zournit kéd ar bugel-zé évelsé

ur vi bemdez a zozv ar yar-se

eur vî bemdez a zozv ar iar-sé

drant-bras eo an den yaouank-se

drañt brâz eo ann dén-iaouañk-zé

drezek eo an douar-se

drézék eo ann douar-zé

drezennek eo an douar-se

drézennek eo ann douar-zé

n'eo ket drouk ar c'hi-se

né kéd drouk ar c'hî-zé

an dra-se a zuo ho taouarn

ann drâ-zé a zuô hô taouarn

perak oc'h eus-hu graet an dra-se e kuzh ?

pérâg hoc'h eûs-hu gréad ann drâ-zé é-kûz ?

an dra-se n'eo netra e-skoaz ar pezh em eus gwelet

ann drâ-zé n'eo nétrâ éskoaz ar péz em eûz gwélet

biken n'em gwelot an dud-se

bikenn n'em gwélot étouez ann dûd-zé

an ebatoù a gar an den yaouank-se

ann ébatou a gâr ann dén-iaouañk-zé

el lec'h-se

el léac'h-sé

ar re-se

ar ré-zé

elfenniñ a ra kalz ar c'heuneud-se

elvenni a ra kalz ar c'heûneûd-zé

na embregit ket ar bugel-se evel-se

na embrégit kéd ar bugel-zé évelsé

ne gredan ket se

né grédann két sé

an dra-se

ann drâ-zé

se

sé

Diloskus eo al lien-se.

Diloskuz eo al lien-zé.

abeg oc'h bet d'an droug-se

abeg oc'h béd d'ann drouk-zé

An avel-se a zo anouedus.

Ann avel-zé zô anouéduz

Ar voger-se n'eo ket savet a-darzh.

Ar vôger-zé né két saved adarz.

grit an anzav-se, ha n'ho pezo droug ebet

grid ann añsav-zé, ha n'hô pézo droug é-béd

Leun eo a vourd ar vaouez-se.

Leûn eo a vourd ar vaouez-zé.

se

zé

un difenner mat oc'h eus en den-se

eunn difenner mâd hoc'h eûz enn dén-zé

kozh ha difrouezh eo ar wezenn-se

kôz ha difrouez eo ar wézen zé

digalon eo an den yaouank-se

digaloun eo ann dén-iaouañk-zé

livirit d'ar vaouez-se mont da zigaoc'hañ he bugel

livirid d'ar vaouez-hoñt moñd da zigaoc'ha he bugel

digempenn-bras eo an den yaouank se

digempenn brâz eo ann dén-iaouañk-zé

n'eo ket dic'hiz ar gêr-se

né kéd dic'hiz ar gér-zé

n'eo ket dic'houzvez an den yaouank-se

né kéd dic'houzvez ann dén iaouañk-zé

n'eo ket dilastez ar bugel-se

né két dilastez ar bugel-zé

dilavregit ar bugel-se

dilavrégid ar bugel-zé

A betra e teu ar flaer-se ?

A bétrâ é teû ar fléar-zé ?

a-ziavaez e teu an trouz-se

a-ziavéaz é teû an trouz-zé

Dinac'hus eo ar ger-se.

Dinac'huz eo ar gér-zé.

An dra-se eo a zeu d'ho tinerzhañ.

Ann drâ-zé eo a zeû d'hô tinerza.

N'eo ket dineuz an den-se.

Né kéd dineûz ann dén-zé.

Ha ne c'hellit ket-hu dioueriñ an dra-se ?

Ha na hellit-hu kéd diouéri ann drâ-zé ?

Dirann eo c'hoazh an douaroù-se.

Dirann eo c'hoaz ann douarou-zé.

Dirannus eo ar madoù-se.

Dirannuz eo ar madou-zé.

direizh e vije an dra-se

direiz é vijé ann drâ-zé

perak oc'h eus-hu direizhet an dra-se ?

pérâg hoc'h eûz-hu direized ann drâ-zé ?

Direzit ar gest-se din.

Dirézid ar gést-zé d'in.

laouen-bras eo diskan ar ganaouenn-se

laouen brâz eo diskan ar ganaouen-zé

ar pesk-se a boazher hep e ziskantañ

ar pésk-zé a boazeur héb hé ziskañta

an dra-se ho tiskargo un nebeud

ann drâ-zé hô tiskargô eunn nébeût

n'on ket desket a-walc'h evit disklêriañ an dra-se deoc'h

n'ounn kéd desked awalc'h évid diskléria ann drâ-zé d'é-hoc'h

Diskolpañ a gar an den yaouank-se.

Diskolpa a gâr ann dén-iaouañk-zé.

an diskred-se a ra gaou ouzhin

ann diskréd-zé a ra gaou ouz-in

diskrogit an tamm kig-se

diskrôgid ann tamm kîk-zé

gwalc'hit ho tried, an dra-se ho tiskuizho

gwalc'hid hô treid, ann drâ-zé hô tiskuizô

n'eo ket disgwar ar vazh-se

né kéd disgwar ar vâz-zé

dizanv eo c'hoazh ar bugel-se

dishanô eo c'hoaz ar bugel-zé

ma na likit evezh, an dra-se ho tislebero

ma na likid évez, ann drâ-zé hô tislébérô

dispar eo an niver-se

dispar eo ann niver-zé

displet-bras eo an den-se

displéd brâz eo ann dén-zé

an dra-se n'ho tispletai ket

an drâ-zé n'hô tisplétai két

gwall zister eo ar mezher-se

gwall zister eo ar mézer-zé

an dra-se n'ho tisteray ket

ann drâ-zé n'hô tistérai két

n'eo ket distrouezh ar park-se

né kéd distrouez ar park-zé

divarv eo c'hoazh an den yaouank-se

divarv eo c'hoaz ann dén-iaouañk-zé

ar prad-se a zo divent

ar prâd-zé a zô diveñt

alese eo e tiver ar ger-se

alesé eo é tiver ar gér-zé

diverz eo ar steredenn-se

diverz eo ar stéréden-zé

N'eo ket divlaz ar boed-se.

Né kéd divlâz ar boéd-zé.

An dra-se eo en deus va divlazet.

Ann drâ-zé eo en deûz va divlazet.

an avel-se a zivleuñvo ar gwez

ann avel-zé a zivleûnô ar gwéz

Al louzoù-se a zo mat evit divleviñ.

Al louzou-zé a zô mâd évid divlevi.

Divoued eo al loen-se.

Divôéd eo al loen-zé.

divotaouit ar bugel-se

divotaouid ar bugel-zé

sellet em eus pizh ouzh an dra-se

sellet em eûz pîz ouc'h ann drâ-zé

Anat eo ar gaou-se.

Anad eo ar gaou-zé.

Anataet en deus ar wirionez-se.

Anatéed en deûz ar wirionez-zé.

Kasit ar c'hrezioù-se d'ar gemenerez.

Kasid ar c'hrésiou-zé d'ar géménérez.

Petra a reot-c'hwi gant an dra-se ?

pétrâ réot-hu gañt ann drâ-zé ?

Ho pugale eo a ra an trouz-se.

Hô pugalé eo a ra ann trouz-zé.

An dra-se a zo d’am breudeur.

Ann drâ-zé a zô d’am breûdeûr.

Ar voger-se a zo dare da gouezhañ.

Ar vôger-zé a zô daré da gouéza

An dud-se a zo pinvidik.

Ann dûd-zé a zô pinvidik.

Kasit ar re-se d’ho tad.

Kasid ar ré-zé d’hô tâd.

Ar re-se a zo re vras.

Ar ré-zé a zô ré vrâz.

Roit an dra-se d’ho mamm.

Rôid ann drâ-zé d’hô mamm.

Petra en deus lavaret ho tad war gement-se ?

Pétra en deûz lavared hô tâd war gémeñt-sé ?

Ar vamm vat-se an eürusañ !

Ar vamm vad-ze ann eurusa !

Setu an amzer bremañ ! Nep piv bennak a oar goulenn en ur derriñ d'an dud o fenn, nep zo kasaus, a deu a ya 'bep-eil da glemm ha da ouelañ, en devezo gwalc'h e galon, enor, madoù diouzh m'eo mac'hom ; ha mard eo gwe livenn e gein e pako c'hoazh silzig d'e lein. Evit ar re a zo tud vat, tud kalonek da labourat, tud hag a dalv e vent meulet ha mui c'hoazh e vent gopret, ar re-se paour, paour a vevo, ha, paour gant an naon a varvo ma ne skrampont, evel aered. Skrampat, neb a garo skrampat !

Setu ann amzer zo brema ! Nep piou-bennag a c'hoar goulenn enn eurr derri d'ann dud ho fenn, nep zo kasaus, a deu, a ia, pep eil da glemm ha da ouela, en devezo gwalc'h he galoun, enor, madou dioc'h m'eo mac'houm ; Ha mar d-eo gwe liven he gein e pako c'hoaz silzik d'he lein. Evit ar re a zo tud vad, tud kalounek da labourat, tud hag a dalv e vent meulet ha mui c'hoas e vent gopreet, ar re-ze paour, paour a vevo ha, paour, gant ann naoun a varvo ma ne skrampont evel aered. Skrampet, neb a garo skrampet !

Evel-se e weler ar re-se zo bihan / O tont da vezañ kreñv, dre vezañ a-unan.

Evel-se e weler ar re-ze zo bihan / O tont da veza kre, dre veza a-unan.

Unan a lavare e oa kalz a zouaroù / Distuz, leun a strouezh ha grwiet a louzoù ; / Un all : vije dispign ; hemañ : poan o vevañ ; / Hennezh : ne oa foenneg ; an dra-se, ann dra-mañ.

Unan a lavare e voa kalz a zouarou / Distuz, leun a strouez ha griet a louzou ; / Eunn all : vije dispign ; he-man : poan o veva ; / Hen-nez : ne voa foennek ; ann dra-ze, ann dra-ma.

Mat, hennezh, ar martolod yaouank-se, a yoa gant e drompilh, ha ne ehane da seniñ kaer a yoa tennañ, kaer o doa mont d’an douar, ar re a yoa en e gichen.

Mad, hennez, ar martolod iaouank-se, a ioa gand he drompill, ha ne ehane da zeni kaer a ioa tenna, kaer o doa mont d’an douar, ar re a ioa en he gichenn.

Hag an arched kemeret, en dro gentañ, evit ober ur fars, a deuas, en eil gwech, da vezañ un arched a-zevri, rak antronoz ar republikan a voe sebeliet en arched-se.

Hag an arched kemeret, enn dro genta, evit ober eur fars, a deuaz, enn eil guech, da veza eun arched a zevri, rag antronoz ar republikan a oue sebeliet enn arched-se.

— He ! he ! eme Jarlig kozh, an aval, marteze, ne oa ket ken trenk-se, marteze blazet mat da staon hon zad-kozh.

— He ! he ! eme Jarlig koz, an aval, marteze, ne oa ket ken trenk-ze, marteze blazet mat da staon hon zad-koz.

perak dremmoù ken doanius-se deoc'h ?

perak dremmou ken doanius-se d'eoc'h ?

an dra-se

an dra-ze

ken diaes-se

— « Ker spontus-se e oa an trouz ? » — « Spontusoc’h eget ne lavaran deoc’h. Pignet e oan d’ho kambr. » — « Ha bet oc’h e-barzh ? — « N’on ket, peogwir n’hoc’h eus ket respontet ac’hanon. »

An danevellig-se a daolenn mat ma zad evel ma oa, un den uvel, a reas e zever rik e pep tra, hep c'hoant ebet da vrabañsal, na da resev ar pezh na gave ket, en e goustiañs, en devoa gounezet.

An danevellig-se a daolenn mat ma zad evel ma oa, eun den vuel [sic], a reas e zever rik e pep tra, hep c'hoant ebet da vrabañsal, na da reseo ar pez na gave ket, en e goustiañs, en devoa gounezet.

Treiñ ha distreiñ hep gallout kousket, ha klevout kalz o roc'hal : ar re-se a oa dinec'h.

Trei ha distrei hep gallout kousket, ha klevout kalz o roc'hal : ar re se a oa dinec'h.

« Ar re-se 'zo Gallaoued (les Gallos) » — Ha ne raen nemet soñjal goude er mister-se. Gallaoued ? Du-mañ e veze graet Gallaoued eus ar voutaouerien-goad. Moarvat n'eo ket boutaouerien-goad e oa ar re-mañ holl. "Les Gallos" ??? Biskoazh n'am boa klevet an anv-se.

« Ar re-se 'zo Gallaoued (les Gallos) » — Ha ne raen nemet soñjal goude er mister-se. Gallaoued ? Dumañ e veze graet Gallaoued eus ar voutaouerien-goad. Moarvat n'eo ket boutaouerien-goad e oa ar re-mañ holl. "Les Gallos" ? ? Biskoaz n'am boa klevet an ano-se.

Hast am boa da c’houzout piv ‘oa ar soudard kenedus-se, hag a selle an holl outañ evel… pa ne vije ket bet ur paotr e gwirionez.

Hast am boa da c’houzout piou ‘oa ar soudard kenedus-se, hag a selle an holl outañ evel… pa ne vije ket bet eur paotr e gwirionez.

It e peoc’h gant an hent-bras-se hep aon da vezañ gwintet er foz gant ur c’harr-dre-dan bennak !

— « Ar pakad du-se », emezañ, « petra eo ? Ma n’eo ket un den beuzet ? » Un den beuzet — « Un den beuzet e tle bezañ », eme Lukaz dezhañ e-unan, ha kerhent [sic, "kerkent"] e savas adarre e higenn hag e kerzhas war-eeun d’ar gêr.

Pe, ma oa deuet unan bennak da welout anezhi ken diwezhat-se, en dije skoet war an nor, ha goulennet digor.

— « Pelec’h eo chomet al Lom-se ? » emezañ dezhañ e-unan. « Me ’zo sur emañ er gêr o lavarout d’e c’hoarezed ar c’hontrol eus ar pezh am eus anzavet. »

Ar vouezh-se, e-giz ur fleüt, an daoulagad du-se, ker kevrinus a-dreñv o mantilh, hag ar mousc'hoarzh-se, ur mousc'hoarzh boemus, a daole e sklerijenn en-dro dezhañ.

Adalek ar mintinvezh-se, e voe kredet an dra gant ar breur Arturo

Ar garantez c'hlan-se, daoust hag iskis, a oa e dra-eñ, e deñzor-kuzh. Ha, dezhañ bevañ e kumuniezh, n'en doa ket d'he c'henlodañ gant den.

- Ha krediñ a ra dit, Abgrall, - « te » a lavarent an eil d'egile, hag en em envel a raent dre o anvioù tud, a-enep ar Reolenn, pa vezent o-daou ; - ha krediñ a ra dit eo ken fall-se ar merc'hed ?

Nann, eus al lec'h-se, sklaer ha fraezh / Ne'm boe disaouzan na keal.

Nann, eus al lec'h-se, sklêr ha frêz / N'em boe disaouzan na keal.

Me 'lavar deoc'h e vez neuze ur vouezh [sic, mouezh] en tammoù sanioù-dour bihan-se !

Ken kriz ha kalet hag ar feulster fizik-se ez eo ar feulster gouzañvet gant ar re "wasket" er c'hevredigezhioù direizh a-vremañ : ur feulster psikologel, arouezius pe sevenadurel a-berzh an ensavadurioù an hini eo.

Graet e vez neuze "dielfennadur-furlukin" deus an dra-se.

N'eo ket abalamour d'an dra-se eo reizh implijout doareoù ha n'int ket ken feuls evel, da skouer, plantañ tan en tourterioù a vo implijet da sevel ur c'hamp-bac'h nevez.

Gant se n'eo ket ken "koustus" ha se dezhe cheñch tu: gouzout a ra an holl ne vo ket barnet na gourdrouzet kennebeut all.

A-dal dezhe, war ur gador vihan, ur skinweler a-vent gant un urzhiataer kozh a zo enaouet met ar re-se ne sellont ket ouzh ar skramm.

A-wechoù e vez kalz grevusoc’h freuzoù ar gevredigezh evit freuzoù ar feulster fizik, rak ouzhpenn an den e vez skoet an dud a zo en-dro dezhañ koulz hag ar gevredigezh a rank paeañ evit tout an traoù-se.