Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
16
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Ar. A. (db. an dud, al loened, an traezoù zo o tilec'hiañ) [1659, 1732, 1927, 1931] Dirak. [1659] Kas araozañ. [1732] A zo a-raok ar re all. [1924, 1931] Em raok, ez raok. Kerzhet a rae a-raok e vugale. Araozon, em raok e redont. N'emaon ket kalz en e raok, araozañ. Bez' edont araozo, en o raok. Tremenit em raok. Lakaet en doa e enebourien da dec'hel en e raok. & Mont a-raok ub. : dont da vezañ dirazañ goude bezañ tremenet e-biou dezhañ. Kae araozañ 'ta ! & Tec'hel a-raok ub., udb. : tec'hel dirazañ. ES. war-lerc'h. & Troc'hañ an hent a-raok ub. & Mont en e raok : mont kuit. B. (en amzer) 1. (dirak un ak., un av., pe un adv.) [1732, 1850, 1867, 1931, 1944] Araogenn a verk ar gentelezh. [1850] A-raok an deiz. [1850] An drougiezh a zeu a-raok an oad. [1867] A-raok e sammañ e oa ret, outañ, en em gannañ. [1944] Pell a-raok an deiz merket evit ar « rantre », e oa pres du-mañ gant an dilhad, ar c'hrezioù, al loeroù, hag an dilhad-gwele, rak ret e veze da bep familh pourveziñ ur c'holc'hed, peder liñsel, daou ballenn-wele, ur penn-wele, hag ur golo-treid da bep skoliad. & Ober an traoù a-raok ar mare : re abred. Lenn a ran a-raok mont da gousket. A-raok sav-heol, kuzh-heol. Nebeut a-raok Nedeleg. & A-raok bremañ, a-raok neuze : a-raok pell. & A-raok pell : a-raok nemeur amañ. & Ent strizh A-raok dec'h : derc'hent-dec'h. & A-raok pep tra : da gentañ-holl. & Trl. skeud. Debriñ e gig a-raok e soubenn : ober da gentañ ar pezh a zlefed ober war-lerc'h. 2. Tr. ar. (dirak un av.) [1850, 1927, 1931] A-RAOK DA UB. : troienn a verk ar gentelezh. [1850] Deuet eo a-raok din. [1931] A-raok deoc'h er gouzout. A-raok din mont kuit e pellgomzin dezho. HS. kent. ES. goude, war-lerc'h. C. Dre skeud. Tec'hel a-raok ub., udb. : spontañ razañ. Tec'hel a-raok ar marv. & Trl. skeud. [1732, 1927, 1931] Mont a-raok e benn : ober udb. a-daol-trumm, hep bezañ prederiet pe brientet an disterañ. & [1960] Tremen a-raok ub. : kaout muioc'h a bouez egetañ. [1960] Daoust ma'z eo er bed ar Pab vikel Doue, e Bro-C'hall, araozañ, e tremen ar Roue. II. Tr. stl. isur. 1. A-RAOK MA [1931] Troienn a verk ar gentelezh. Aet e oant da c'houdoriñ a-raok ma oa deuet ar glav. [1877] A-raok m’oa deiz, an Aotrou Le Mintier de Saint-Andre a dec’has kuit eus e eskopti gant un den kalonek, n’eus ket e bar, hanvet Taupin. [1925] Erru eo poent deomp, bugale, diskenn da Doull-ar-C’hirri, ma fell deomp tremen an Treizh hag erruout er gêr, a-raok ma vo noz teñval… & 2. A-RAOK NA Troienn implijet da verkañ kentelezh un ober e-skoaz unan all. Arzhur ne felle ket dezhañ debriñ a-raok na vije servijet ar re all.

Exemples historiques : 
73
Masquer la liste des exemples

kas araozañ

1659
Référence : LDJM.1 pg toucher (deuãt soy)

kas araozañ

1699
Référence : Har. pg araozañ, kas (conduire devant soi)

araozon

1732
Référence : GReg pg devant (moi, avant moi)

a-raok

1732
Référence : GReg pg devant (préposition, & adverbe)

Doue a-raok

1732
Référence : GReg pg grace (Par la grace de Dieu, avec l'aide de la grace.)

araozon

1732
Référence : GReg pg devant (moi, avant moi)

a-raok hag a-dre

1732
Référence : GReg pg (devant &) derriere

monet a-raok e benn

1732
Référence : GReg pg (suivre la) boutade

a zo a-raok ar re all

1732
Référence : GReg pg antérieur

a-raok

1850
Référence : GON.II pg a-raok (Avant. Devant. Auparavant. Au-devant) ; diaraok, raok

an drougiezh a zeu a-raok an oad

1850
Référence : GON.II drougiez

Deuet eo a-raok din.

1850
Référence : GON.II pg a-raok (Il est venu au devant de moi).

a-raok an deiz

1850
Référence : GON.II pg a-raok (avant le jour).

Tremenet eo a-raok din.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, (Il a passé avant moi).

a-raok da

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions composées, (devant).

Kement penn hini er [an azen] gwele / 'Vel a-raok an diaoul a rede, / Hag o tec'het e vijed c'hoazh, / Anez e skouarn a zifoupas, / En un taol, he begig er-maez.

1867
Référence : MGK p61

Daoust ha n'en deus ket ar mojenner sentet ouzhoc'h, pa oac'h o lavaret petra a ranke Breizhiz da gasaat ha petra da garout ! Daoust ha na zesk da bep Breizhad eo ret trec'hiñ a-raok an droug, heuliañ ar mad, bezañ, pa'z eo dleet, digabestr ha dishual; chom e peoc'h en e di balan

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Ur bleiz, deuet e eskern er-maez eus e groc'hen, o vezañ ma veze ar c'has ouzh en diarbenn, a gavas, war e hent, un hordenn gi nerzhus, lart-toaz ha flour e lêr, ki distailh galloudus. Lammet gant e gilpenn, en tagañ, en dispenn, hen diskolp' a-bezhioù, a oa micher Gwilhoù, panevet, a-raok e sammañ, oa ret outañ en em gannañ.

1867
Référence : MGK p7

— « Hentchoù all zo e-leizh, hentchoù-treuz, ribouloù ; / Mar fell dit mont drezo e weli kalz roudoù / A zo aet en da raok. — Mar kerez, fistoulig, / Hep spegañ tamm en drez e vezi pinvidik. »

1867
Référence : MGK p144

En ur dec'het a-raok an naon / Hep labourat, int digalon ; / Tud didalvez ha tud diroll / A ya ganto bemdez da goll / Feiz o zadoù hag o furnezh.

1867
Référence : MGK p129-130

« Ar pezh voa mat a lavarez, / Ar pezh a voa fall a nac'hez, / Ha koulskoude te da-unan / A skrab ivez, 'vel a welan, / A-raok an dud hag ar c'hizhier, / Stankoc'h amañ evit em c'hêr. »

1867
Référence : MGK p128

« Gortozit c'hoazh, mar plij, ma teui va grweg ganen : / Va mab a zo yaouank, gedit ma vezo den ; / Roit din-me amzer da sevel / Talbenn va zi a-raok mervel. »

1867
Référence : MGK p101

An tamm dir a lavar, hep kaout aon na krenañ : / — « Labour az peus kavet ; kaer az po rigouignat / Ha gwaskañ gant da zent, zo lemm a lavarer, / A-raok ma tistago diouzhin-me ur begad, / Nag an disterañ tamm, / Kozh tamm naerig flemmer, / 'Vezint, evel bruzun, torret en da garvan. »

1867
Référence : MGK p73

Ur c'harv gwallgaset er c'hoad, / Evit tec'het 'raok ar marv / En ur vereuri a voa aet, / Dall gant e spont.

1867
Référence : MGK p42

A-raok kuitaat bro Landreger e rankan kontañ deoc’h c’hoazh ar pezh a c’hoarvezas e bourk Plouared, neuze kerkoulz ha bremañ, unan eus ar gwellañ hag eus ar vrasañ parrezioù eus ar vro-se.

1877
Référence : EKG.I. p.62

Hag eñ en hor raok, en ur zibunañ e chapeled, mes me her gwele o sellet a-gorn war e lerc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.69

— Her lavaret a zo bet graet deoc’h a-raok bremañ ; abalamour ne fell ket deoc’h sentiñ ouc’h lezennoù ar c’houarnamant. Alo ! savit diwar ho kador, ha deuit ganeomp.

1877
Référence : EKG.I. p.14

A-raok m’oa deiz, an Aotrou Le Mintier de Saint-Andre a dec’has kuit eus e eskopti gant un den kalonek, n’eus ket e bar, hanvet Taupin.

1877
Référence : EKG.I. p.26

An dra-mañ a c’hoarveze dioc’h ar mintin, un tamm a-raok mare merenn.

1878
Référence : EKG.II p.69

A-raok be[z]añ 'barzh an dorzh-vara, ar fosfor-se a oa 'barzh ar greunenn ed ; hag a-raok be{z]añ 'barzh ar greunenn ed, e oa 'barzh an douar.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

War an eil bost, an Ao. Douareg a c'houlenn ma vo savet ar paeroniezh a-raok strollad ar baotred yaouank.

1908
Référence : FHAB Genver, niv.1, p10

Hon c'hoant eo he dije, en XXd kantved-mañ; goude un amzer re hir a vestroniezh ken garv a-berzh Bro-C'hall hag a sentidigezh ken gwak a-berzh Breizh, hon mouezh priz un eneberezh didrec'hus. N'eo ket kavailherien eo ez omp, eneberien an hini eo a-raok pep tra all er bed.

1911
Référence : PSEP p I

Grit stad d’ar vuoc’h a vag hor gouenn gant he laezh, d’an ejen a zigor an erv ma tiwan diouti heiz an doueed, d’ar marc’h ruz ha buan a red a-raok an heol.

1923
Référence : SKET p.51

Mont ez raok n’ec’h eus ken d’ober, ha lakaat evezh ouzh ar froudoù. Treizh mat dit ! Salv ma tiraezi penn ar stêr, ma weli, laouen ha dic’hloaz, heol warc’hoazh o parañ !

1924
Référence : SKET.II p.43

Kazel-ha-kazel ez eont war an hent en hor raok, o wignañ deomp dont d’o heul.

1924
Référence : SKET.II p.42

A-vremañ emañ er porzh an hini ez raok a zo heñvel ouzhit. Bez difre, pe tizhet e vezi gant an noz e-kreiz ar mor.

1924
Référence : SKET.II p.41

Pell-pell araozañ edo bremañ, kelc’hiet-holl a flammoù, ha war-nezik en em unaniñ gant an heol, a oa aet traoñ ar gantenn anezhañ stok ouzh ar mor.

1924
Référence : SKET.II p.39

O skeiñ an dour gant e lost bras-espar ez a timat en e raok dindan oabl glas-koc’hennet ar beure, a-dreuz da donnoù stank-diniver ar mor-Bras.

1924
Référence : SKET.II p.58

E dad ? N’eus ket bet anavezet anezhañ : beuzet e oa bet, a-raok ginivelezh ar paotr.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Ac’hane, a-dreuz an arvor hag aod Lokireg, ec’h erruas er gêr a-raok serr-noz.

1925
Référence : BILZ2 p.175

Erru eo poent deomp, bugale, diskenn da Doull-ar-C’hirri, ma fell deomp tremen an Treizh hag erruout er gêr, a-raok ma vo noz teñval…

1925
Référence : BILZ2 p.128

araozon

1927
Référence : GERI.Ern pg araog

mont a-raok e benn

1927
Référence : GERI.Ern pg araog

a-raok din

1927
Référence : GERI.Ern pg araog

a-raok stagañ

1931
Référence : VALL pg avant (de commencer)

mont a-raok e benn

1931
Référence : VALL pg (suivre sa) boutade

a-raok deoc'h er gouzout

1931
Référence : VALL pg avant

a-raok

1931
Référence : VALL pg avant

a-raok

1931
Référence : VALL pg avant

a-raok ma

1931
Référence : VALL pg avant

Prezegenn graet gant an Ao. Perrot ha skingomzet gant Roazhon-Breizh da Sadorn-Fask ; a-raok ar brezegenn, Mona Pesker a ganas kantik ar Basion, ha, war-lerc'h, Strollad kanerien ha sonerien Roazhon-Breizh a zisklêrias un oratorio nevez-flamm savet gant Jef Penven war gwerzioù an Ao. Bourdelles en e « Basion an Aotrou Krist. »

1942
Référence : FHAB niv. Meurzh/Ebrel, p133

Pell a-raok an deiz merket evit ar « rantre », e oa prez du-mañ gant an dilhad, ar c'hrezioù, al loeroù, hag an dilhad-gwele, rak ret e veze da bep familh pourveziñ ur c'holc'hed, peder liñsel, daou ballenn-wele, ur pennwele, hag ur golo-treid da bep skoliad.

1944
Référence : EURW.1 p29

Devezh ar Sul e veze katekizoù goude lein, a-raok ar gousperoù.

1944
Référence : EURW.1 p26

A-raok dimp distreiñ d’hor rejimantoù da echuiñ hon amzer, e teuas ar jeneral Donop, mestr an 10vet korf-arme, da dremen an azgwel warnomp.

1944
Référence : EURW.1 p.198

Din-me ma-unan e oa bet disket lenn galleg a-raok mont da skol ar bourk.

1944
Référence : EURW.1 p20

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Référence : EURW.1 p15-16

Evit pegement eta e prestit deomp ho pag ? » — « Hanter kant lur evit tri devezh, hag an arc’hant war an daol a-raok mont kuit eus an ti. »

1944
Référence : ATST p.102

An diaoul kentañ. — « Ar gaouenn a hud er c’hoad ; a-raok ma ehano hudal, en da [sic, "en do"] skoet an Ankoù e daol-morzhol war ho penn. »

1944
Référence : ATST p.57

A ! ne vin ket kozh ken e Karreg-al-Louarn ; a-raok nemeur amañ e teuio va zro da vont gant an Ankoù.

1944
Référence : ATST p.41

Ar vedisined, Job, n’int mat nemet da gas ar gristenion d’ar vered a-raok m’eo deuet an eur merket dezho gant an Aotrou Doue.

1944
Référence : ATST p.41

A-raok koan, e rae an danvez-leaned o monedone, en ur zivizout gant an tadoù-renerien, en hanterenn ledanañ eus ar vali, etre div c'harzhad beuz, traoñ koad an dorgenn.

1949
Référence : SIZH p.43

Gouel a lide Kastilha Gozh, er-maez, da vokediñ, a-raok sec'hor gell ar mizioù hañv, beli berrbad an Nevez-Amzer.

1949
Référence : SIZH p.39

Edo, kofesour a-raok ar velegiezh, o vont marteze da glevout anzavioù un ene trubuilhet, ha d'e frealziñ gant madelezh.

1949
Référence : SIZH p.42

Kerkent hag aet e karg, an eskob nevez / D'ar Pab a skrivo prim, gant kalz elevez, / Da reiñ ar c'heloù, met, gant difenn ha berz / Da c'houlenn nep galloud na gwir eus e berzh, / Daoust ma'z eo er bed ar Pab vikel Doue, / E Bro-C'hall, araozañ, 'tremen ar Roue.

1960
Référence : PETO p16

Gwechall, a-raok ar reuz, hor beze an deog / Ha, pa lazhed an hoc’h, e roed deomp hon lod. / Ha nep ezhomm, 'vit-se, da gaout an tredeog.

1960
Référence : PETO p32

Drailh eñ 'ta 'raok ma 'z ay d'an nor !

1960
Référence : PETO p51

Hogen un hantereur goude edo ar c'harr ouzh hor gortoz, hag edomp er gêr a-raok na oa re deñval.

1985
Référence : DGBD p97

Gant ar burevioù da gentañ, anat eo : ar maltouterezh, ar post - nag ur souezhenn laouen evidon kavout amañ ouzh va gortoz al luc'hskeudennoù bet tennet e Roazon en deiz a-raok ma oan aet kuit, ha bet kaset din dre nij, e doare ma oant degouezhet eno araozon !

1985
Référence : DGBD p26

Den ebet ne oa er gêr eviti, he salud ne gavas respont ebet, hag a-raok ma teuas ar goañv e ouie e oa bet divizet gant an holl hep trouz ebet hec'h anaoueañ.

2012
Référence : ADULT p. 193

Sellet pizh, raksoñjal ha mont war-zu an dañjer a-raok na zegouezhfe war ar stourmerien : setu perzhioù pouezus e vicher [hini ar peacekeeper].

2015
Référence : DISENT p110

Brasaat a ra ar vignoniezh-se dre ma vevont traoù kreñv asambles, dre ma kresk ar fiziañs ivez a-drugarez d'an emvodoù briefing ha bilañs a vez graet a-raok ha goude pep obererezh, dre al liammoù savet gant kamarad-mañ-kamarad abalamour d'ar sikour-bras en deus degaset, hag all, hag all...

2015
Référence : DISENT p51-52

Kit da welet an traoù pellik amzer a-raok an taol, deoc'h da gaout amzer da zistreiñ meur a wech kuit da sachañ evezh an dud e-karg eus diwall al lec'h.

2015
Référence : DISENT p73

Gellout a ra an nen empentiñ neuze en devoa lakaet Homeros "e" Ilias dre skriv diwar an istorioù niverus a veze lavaret ha kanet en e raok gant Aeded bro-C'hres kozh.

2016
Référence : ILIAS p. 5

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux