Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Doar./Stn. 1. Nebeutoc'h a hed, a devder, a uhelder, a c'horread, h.a., dezhañ eget an darn vrasañ eus an traoù all zo a-seurt gantañ. An hini yaouankañ eus an tri breur zo bihan. Emañ o chom e-unan en un ti bihan. Ur park bihan. & Ar biz bihan. & Trl. skeud. Ober beg bihan : bezañ figus. DHS. dister, etre, krenn, munut. ES. bras, meur. 2. (db. ar c'hêrioù) Nebeut a c'horread dezhi. Ur gêr vihan eo kêrbenn ar vro-se. 3. (db. an hentoù, ar straedoù) Strizh, darempredet gant nebeut a dud. An hent bihan-man a gas d'ur c'hoad. & LEC'HANV. Ger a dalvez da verkañ ez eus nebeutoc'h a c'horread dezhi eget unan all zo a anv ganti ha nepell diouti. Ar Wern Vihan, An Erge-Vihan, Breizh-Vihan... ES. bras, meur. 4. (db. ar vugale) Yaouank-tre. Pa oa bihan ne oa ket a skinwel. & (war-lerc'h ar gm. pe ur ger perc'h. heuliet gant "hini" pe "re") Bugel yaouank. Ma hini bihan. Da re vihan. Kousket eo an hini vihan. Ar re vihan a ranker ambroug. II. Stn. 1. (goude breur, c'hoar) Yaouankoc'h eget ur breur, ur c'hoar dezhañ, dezhi. Ma c'hoar vihan ned a ket c'hoazh d'ar skol. ES. bras. 2. (db. an dud, al loened) Ganet, digloret nevez zo. N'eo ket dibabet c'hoazh anv ar verc'h vihan. Ar vuoc'h he deus bet ul leue bihan. Evned bihan zo en neizh. 3. Dre ast. Termen a dalvez da c'heriañ un derez kerentiezh. Mab-bihan. Merc'h-vihan. Niz-bihan, nizez-vihan. Bugale-vihan. 4. Ger a dalvez da zezverkañ ur seurt loened, plant zo nebeutoc'h a uhelder, a devder, h.a., dezho eget d'ar re zo oc'h ober ar seurt(où) all zo a anv gantañ. Skav-bihan. Kaol-bihan. Piz-bihan. 5. Nebeut a vent, a bouez dezhañ e-keñver al loened, an traoù all a seurt gantañ. Chatal bihan : an deñved, ar givri, h.a. Ul loa vihan. An nevez bihan. Merenn-vihan. Koef bihan. & Trl. Ober (ar) marv-bihan : ober van da vezañ marv pe semplet. & Ober e benn bihan : e benn fall. 6. (db. ar pennadoù amzer) Nebeut a bad dezhañ. Gortozit ur pennadig bihan. 7. (dirak un ak.) Dister, nebeut a bouez dezhañ. N'he deus ket bihan labour gant c'hwec'h bugel. Bihan dra eo : n'eo ket kalz a dra. & Trl. Evit bihan dra : evit ur priz dister, hep kalz a zispignoù. 8. Dre skeud. (db. an dud) Dister e beadra. Ar re-se zo kouerien vihan. DHS. paour. 9. Dre skeud. Nebeut a bouez dezhañ, a eil renk. An diouganerien vihan. & Trl. Bras ha bihan : troienn a dalvez d'ober anv eus an dud c'halloudus koulz hag eus ar re vunut war un dro. Pedet e voe an holl, bras ha bihan. 10. Dister e gementad. A-viskoazh ne'm eus bet nemet arc'hant bihan. III. Doar. 1. (db. an danvezioù, an arc'hant) Dister e gementad, e nerzh. Bihan eo an dour el lenn : izel eo e live. & Trl. Mont bihan : bihanaat. Aet eo bihan ar bern foenn. & Dre skeud. Aet eo bihan e galon : digalonekaet eo. & Aet eo bihan e galon evit ar plac'h-se : douget eo dezhi. & Trl. skeud. Bezañ bihan da ub. ober udb. : bezañ divec'h dezhañ e ober. 2. Dre ast. (db. ar mor) Izel. Bihan e vo ar mor pa erruimp. IV. Adv. A. 1. (en e zerez plaen) Nebeut. Staotañ a ra alies ha bihan. & (dirak an ar. a + ak.) Nebeut a. N'eo ket bihan a boanioù hoc'h eus bet. Ne oa bihan a netra : ne oa netra a rae diouer. 2. Trl. Evit ur bihan dra : evit an disterañ abeg. Ho pried a damallfe deoc'h evit ur bihan dra bezañ degaset ganeoc'h nemet laou ha c'hwen. 3. Tr. adv. BIHAN DRA : nebeut a dra. Bihan dra eo ar pezh a c'houzañvit. 4. (dirak un ag.) Nebeut, re nebeut. Bara bihan boazh : n'eo ket poazh a-walc'h. & Trl. skeud. Ur c'hristen bihan boazh : n'eo ket start en e gredenn. 5. Tr. adv. (db. an dud) ENT BIHAN : da vare e vugaleaj. 6. Tr. adv. KEN BIHAN : kennebeut. An dra-se ne gredan ket ken bihan. 7. Tr. stl. isur. [1944] KEMENT HA KEN BIHAN MA : kement ma. Lammat a rae kement ha ken bihan ma kouezhas. B. (en e zerez-uheloc'h) 1. Nebeutoc'h (eus udb.) Laka bihanoc'h d'ar paotr-mañ. Bihanoc'h a drouz, bugale ! & Trl. Mui pe vihanoc'h : muioc'h pe nebeutoc'h, tost da vat. An hanter eus an hêrezh en deus bet, mui pe vihanoc'h. 2. (db. ar c'hementad, an niveroù) Ger a dalvez d'ober anv eus ur rannadur. Tri c'hement bihanoc'h, teir gwech bihanoc'h (eget udb.) : an drederenn (eus an dra-se). C. (en e zerez-uhelañ) 1. [1927] Nebeutañ. [1927] Pa brederer bihanañ : pa ne vezer ket o soñjal en udb. tamm ebet. & (goude un ak., dirak un ag.) Ar gloan bihanañ-prizet : prizet an nebeutañ. 2. Tr. adv. [1877, 1924, 1944] DA VIHANAÑ, [2015] D'AR BIHANAÑ : d'an nebeutañ, d'an diwezhatañ. Pemzek vloaz eo bremañ da vihanañ. Embannet e vo al levr warc'hoazh, pe dilun da vihanañ. [1877] Da vihanañ ne deuint ket da lavaret n’hor bezo ket roet dezho pep a lunedoù mat. [1924] Na kan na diskan : ar glaz[i]où, goude an "Angelus", da vihanañ, a gouezhas truezus, evel daeroù an anken, war bezioù ar vered [...]. [1944] E Frañs int lous evel kre[v]ier, an trivet klas, da vihanañ. [2015] D'ar bihanañ e vin digollet eus ar c'hrennañ a zo bet graet warnañ warlene. V. Tr. stl. isur. BIHANAÑ MA : an nebeutañ ma. Ned an d'e welet nemet bihanañ ma c'hallan.

Exemples historiques : 
165
Masquer la liste des exemples

ne del bihanoc'h

1499
Référence : LVBCA p37, 149, 191 cela (ne vaut autant)

pezhig bihan

1499
Référence : LVBCA p37, 163 (petite piece)

kiig bihan

1499
Référence : LVBCA p37, 114 (petit cheau)

bagig vihan

1499
Référence : LVBCA p31, 37 (petite nef que l-en maine o [= avec] deux navirons)

bihan

1499
Référence : LVBCA p37 (petit)

kazhig bihan

1499
Référence : LVBCA p37, 111 (petit chaton)

da vihanañ

1499
Référence : LVBCA p37, 48 (au moins)

Vertuzioù an Agnus Dei. / Ez chas brun an c'hurunoù [ec'h argas strak ar gurun], / Ez efas naet ar pec'hedoù, / Ez vir ouzh an tan pep manier, / Skaf ha lestr a cheñch [a sach] a zañjer, / Ez vir [e] pep tu ouzh marv subit, / Droukspered kre a chas kuit, / Ez spont sklaer an adverserien, / Ez rent soulas d'an wreg vrazez, / O tont da c'henel en gwel spes, / Ez ro grasoù, ez vir ouzh [drouk]chañs, / Pa en zouger gant reverañs. / A vent, nepred, na doutet pas, / ken din eo an bihan hag an braz.

1622
Référence : Do. p58

da vihanañ

1659
Référence : LDJM.1 pg au (moins), (tout au) moins, (da) viana

na bras na bihan

1659
Référence : LDJM.1 pg mediocre

bihanoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg moindre, moins

na mui na vihanoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg ne (plus ne moins), (ny) plus (ni moins)

da vihanañ

1659
Référence : LDJM.1 pg daiuana

adal ar vihanañ [sic] bete ar brasañ

1659
Référence : LDJM.1 pg depuis (le plus petit iusques au plus grand)

kalz bihanoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg beaucoup moins

bihan

1659
Référence : LDJM.1 pg chetif, petit

merouri vihan

1732
Référence : GReg pg closerie (ou, borde, borderie, bordage, petite metairie)

meitouri vihan

1732
Référence : GReg pg closerie (ou, borde, borderie, bordage, petite metairie)

gant bihan dra

1732
Référence : GReg pg frais (A peu de frais.)

evit bihan dra

1732
Référence : GReg pg frais (A peu de frais.)

bihan dra

1732
Référence : GReg pg fort-e (Fort peu.)

bihan-meurbet

1732
Référence : GReg pg fort-e (Fort petit.)

ti ar gorriged, ar gorriganed, ar boudiged, ti ar re vihan

1732
Référence : GReg pg (lieu de) fées (ou de sacrifices. c'est ainsi que le vulgaire apelle certaines pierres élevées, couvertes d'autres pierres plates, forts communes en Bretagne, & où ils disent que les Païens offroient autrefois des sacrifices. Ils ajoûtent que leurs ancêtres ont vû auprès de ces lieux beaucoup de petits nains tout noirs, danser)

evit bihan dra e veze bet krouget

1732
Référence : GReg pg (peu s'en est) fallu (qu'il n'ait été pendu)

kristen bihan boas

1732
Référence : GReg pg (a) demi (chrétien)

pa soñjer bihanañ

1732
Référence : GReg pg (au) dépourvu (à l'improviste, lorsque l'on n'est pas sur ses gardes)

en em beoc'hait da vihanañ mar gallit

1732
Référence : GReg pg (s')appaiser

habaskait da vihanañ ha [pa] ne vez nemet gant ar vezh

1732
Référence : GReg pg (s')appaiser

paotred bihan

1732
Référence : GReg pg garçon (Petit garçon, p.)

hach vihan

1732
Référence : GReg pg hachereau (petite hache)

paotr bihan

1732
Référence : GReg pg garçon (Petit garçon.)

bihan

1732
Référence : GReg pg ainé

Bihan dra en deus.

1732
Référence : GReg pg guere (Il n'a guères de biens.)

ar pav bihan

1732
Référence : GReg pg charrue (la petite branche)

ur speredig bihan a zen

1732
Référence : GReg pg genie (Un petit genie, un esprit fort borné.)

pautricq bihan

1732
Référence : GReg pg garçonnet

pautredigou vihan

1732
Référence : GReg pg garçonnet (p.)

an eurioù bihan

1732
Référence : GReg pg heures canoniales (Les petites Heures, Prime, Tierce, Sexte, None & Complies.)

da vihanañ

1732
Référence : GReg pg au moins (du moins)

ar billig vihan

1732
Référence : GReg pg (le petit) bassin

ar vasin vihan

1732
Référence : GReg pg (le petit) bassin

kalz bihanoc'h

1732
Référence : GReg pg beaucoup (moins)

koef bihan

1732
Référence : GReg pg beguin (petite coëffe dont la pointe vient sur le milieu du front, que les femmes du commun mettent sous leur grande coëffe); coeffe

ar bouzelloù bihan

1732
Référence : GReg pg (les) boïau(x) (gréles)

ur c'hoad bihan

1732
Référence : GReg pg (un petit) bois

ur speredig bihan

1732
Référence : GReg pg (esprit) borné

bihan

1732
Référence : GReg pg (petite) boule

gwerzhid vihan ar vrec'h

1732
Référence : GReg pg (le petit os du) bras (ou le grand focile de l'avant-bras)

bugelenn vihan

1732
Référence : GReg pg bruse (arbrisseau, qui est une espece de houx-frelon)

arme vihan a ya hag a zeu atav

1732
Référence : GReg pg camp (volant)

froud bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) canal

kanol vihan

1732
Référence : GReg pg (petit) canal

gwez radenenn vihan

1732
Référence : GReg pg capillaire (plante)

gwell eo ar santorea vihan egit ar santorea vras

1732
Référence : GReg pg (la petite) centaurée (vaut mieux que la grande)

katolik bihan boas

1732
Référence : GReg pg (un) Catholique (à gros grains)

kambr vihan

1732
Référence : GReg pg (petite) chambre

park bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) champ

tok bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chapeau

chapeled bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chapelet

karr bihan

1732
Référence : GReg pg (petite) charrette

kazh bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chat

kastell bihan

1732
Référence : GReg pg chatelet (petit château)

gavr vihan

1732
Référence : GReg pg (petite) chevre

ki bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chien

chas bihan

1732
Référence : GReg pg (petit) chien

kristen bihan boas

1732
Référence : GReg pg Chrétien (à gros grains)

kizell vihan

1732
Référence : GReg pg (petit) ciseau

ned eus da lavaret entre daou ganton nes, nemet un hantereur deiz, mui pe vihanoc'h, en hañv

1732
Référence : GReg pg (un) climat (n'est different de celui qui est le plus proche de lui, qu'en ce que le plus grand jour d'Eté est le plus long, ou plus court, d'une demi-heure en un endroit qu'en autre)

ar c'hloc'h bihan

1732
Référence : GReg pg (la petite) cloche

mereuri vihan

1732
Référence : GReg pg closerie (ou, borde, borderie, bordage, petite metairie)

bihanañ

1850
Référence : GON.II pg bian, biana

An argoaderien a zo bihanoc'h eget an arvoriz.

1850
Référence : GON.II pg argoader (Les habitants de la pleine terre sont plus petits que ceux des bords de la mer).

Ar bihanañ anezho eo.

1850
Référence : GON.II pg bian (C'est le plus petit d'entre eux).

Ar vugale vihan hag ar gozhidi a vabouz alies.

1850
Référence : GON.II pg babouza (Les petits enfants et les vieillards bavent souvent).

bihan

1850
Référence : GON.II pg bian, bihan, stumm (Petit, qui a peu d'étendue, peu de volume dans son genre. Modique. Médiocre).

bihanañ

1850
Référence : GON.II pg bian, biana (Au superlatif, "le plus petit").

bihanoc'h

1850
Référence : GON.II pg bian, bianoc'h (Au comparatif, "plus petit").

bihan

1850
Référence : GON.II pg bian, bianik, bihan

bihanoc'h

1850
Référence : GON.II pg bian, bianoc'h

da vihanañ

1850
Référence : GON.II pg bian (au moins, pour le moins).

Ur bailh bihan en deus en e dal.

1850
Référence : GON.II pg bal (Il a une tache blanche au front).

Ur valeerez vihan oc'h.

1850
Référence : GON.II pg baléerez (Vous êtes une petite marcheuse).

Ur verc'h vihan en deus bet.

1850
Référence : GON.II pg bian (Elle a eu une petite fille).

N'eo ket bihanoc'h evidon.

1850
Référence : GON.II.HV pg bian (Il n'est pas plus petit que moi).

Roit un tamm bihan din.

1850
Référence : GON.II pg bian (Donnez-moi un petit morceau).

Re vihan eo ar bark-se evit ar pezh am eus da lakaat e-barzh.

1850
Référence : GON.II pg bark (Cette barque est trop petite pour ce que j'ai à y mettre).

diana, dianañ

1850
Référence : GON.II pg diana, dianañ

da vihanañ

1850
Référence : GON.II pg diana, dianañ

roit hemañ din da vihanañ

1850
Référence : GON.II pg diana, dianañ

it da ziduellañ ho preur bihan

1850
Référence : GON.II pg diduella

Ur giez vihan he deus.

1850
Référence : GON.II pg kiez (Elle a une petite chienne).

emañ o tic'hwenañ ar c'hi bihan

1850
Référence : GON.II pg dic'hoenna

lakaet em eus diskouarnañ ar c'hi bihan

1850
Référence : GON.II pg diskouarna

falc'h vihan

1850
Référence : GON.II.HV pg falc'h, falc'h-vihan (Fauchon, petite faux pour couper le chaume tout près de terre).

gwez-raden bihan

1850
Référence : GON.II pg gwéz (-raden-bihan)

stank vihan

1850
Référence : GON.II.HV pg stañk (-vihan)

un tiig bihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "une petite maisonnette".

ur gêrig vihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "une pauvre petite ville".

gwazedigoù bihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "de petits hommelets".

kêrioùigoù bihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "de pauvres petites villes".

ur gwazig bihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "un petit hommelet".

da vihanañ

1850
Référence : GON.II p.57, Table des Conjonctions composées, "au moins, du moins".

An den-se n'eo na bras na bihan.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Cet homme-là n’est ni grand ni petit ».

Bihanoc'h on egetañ.

1850
Référence : GON.II p.93, livre second, « Je suis plus petit que lui».

Bihanañ buoc'h !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " Quelle petite vache ! "

Bihan boazh eo ar bara.

1850
Référence : GON.II p.63

Ur verc'h vihan am eus ivez.

1850
Référence : GON.II p.64

Va breur a zo bihan ha da hini a zo ivez.

1850
Référence : GON.II p.67

Da vamm a ro da zenañ da'z c’hoar vihan.

1850
Référence : GON.II p.68

Pehini eo ar vihanañ eus ho preudeur ?

1850
Référence : GON.II p.72

bihan

1850
Référence : GON.II p.22, livre premier, "petit".

Siwazh ! en-dro d'an neizh an ed a oa darev, / Hag ar re vihan c'hoazh ne oant 'vit nijal pell / Diwar-bouez ho divaskell.

1867
Référence : MGK p52

Al labous fur neuze d'an den / A lavaras : — « Gwell eo ganen / Nijal, kanañ dre ar c'hoajoù, / Kousket a-zindan an delioù, / Sellet en Neñv oc'h ar stered / Bihan 'veldon ha kaer er bed. »

1867
Référence : MGK p109

Oc'h [ouzh] mil den a zimez, da vihanañ nav c'hant / Ne gemeront na skouer nag ali e nep lec'h, / Ha da noz o eured o devez keuz war-lerc'h.

1867
Référence : MGK p74

« Lost, penn hag all ker bihan on, / Ne c'helloc'h ganen-me stankañ / Toull ho kildant ar bihanañ. »

1867
Référence : MGK p41

An diabarzh, eme unan, / A zo re strizh ha re vihan.

1867
Référence : MGK p59

Da neb en deus ezhomm, roomp an aluzen ; / Diskouezomp, evel Doue, e karomp ar beorien ; / Pe ma n'hor beus netra, laoskomp da vihanañ / E gi gant ar c'haezh dall n'en deus dorn d'e renañ, / E flac'h gant an den kozh da vale dre ar vro, / Da vont, harpet warni, dre al lec'h ma karo !

1867
Référence : MGK p120

N’eus forzh penaos, an Aotrou de la Marche a dec’has da vihanañ, rak n’en doa ket a c’hoant e vije skuilhet evitañ ur berad zoken eus a [w]ad e vugale, hag a yeas da guzhet da di an Itron Jegou du Laz.

1877
Référence : EKG.I. p.15

Hogen, penn kentañ Iliz Jezuz-Krist war an douar eo hon Tad Santel ar Pab ; mes n’oant ket evit tizhout hennezh, da vihanañ bremañ : diwezhatoc’h her graint hag hen digasint d’ar prizon e Frañs.

1877
Référence : EKG.I. p.7

Eñ ivez, ma karje bezañ bet un tammig bihan pizh, en doa bremañ destumet ur gwennegig bennak ; mes, siwazh ! korf a c’houneze hag e korf ez ae.

1877
Référence : EKG.I. p.64-65

— Da vihanañ ne deuint ket da lavaret n’hor bezo ket roet dezho pep a lunedoù mat. — Mat, e-lec’h daou gef-tan, e-giz lunedoù, div vouled fuzuilh eo am eus c’hoant da lakaat e penn pep hini.

1877
Référence : EKG.I. p.159

Hor fest ne voe ket druz, va c’hrediñ a c’hellit ; n’hor boe da zibriñ nemet bara torzh hag un tammig bihan a gik.

1878
Référence : EKG.II p.13

— D’am c’herc’hat da vont d’ar prizon ! Na perak ? N’em eus graet droug da zen, a gav din da vihanañ.

1878
Référence : EKG.II p.61

Gortozit un tammig bihan ; bremaik me a [z]euio en-dro.

1878
Référence : EKG.II p.49

An driwac’h eus a viz diwe[zh]añ, Mari Kergall, deus Kerprijent he devoa lakaet an tan war he zi. Mezv oa pe, da vihanañ, gwall dommet, pa he doa graet an t[a]ol.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

E tu-hont d'ar c'hambroù ha d'ar salioù bras ac'h aer enne 'vit dibriñ, pe 'vit skrivañ, pe 'vit ober un diskuizh, e zo amañ ur chapel vras hag ur chapel vihan : homañ 'zo savet enni ur vreuriezh a nevez zo 'vit diboaniañ an anaon : enni dreist-holl e plijo dimp mont da gaozeal gant an Ao. Doue.

1903
Référence : MBJJ p112

miz bihan

1909
Référence : BROU p. 388 (Février. Ordinairement on dit : Miz bihan)

grit tan da flammañ krez an hini bihan

1909
Référence : BROU p. 238

O welout an nav fenn ha, dreist-holl, penn bras-divent gwad-holl Turos, ez eas bihan o c’halon gant an enebourien hag e kolljont pep spi d’an trec’h.

1923
Référence : SKET p.127

Mouskomz eo a zo graet amañ diwar-benn aloubidigezh kreiz an Azi-Vihanañ gant ar C’halated.

1923
Référence : SKET p.15

Hag holl evurus, ankouaet gante o laeroñsi, ha trefuet, krial a raent, ha c’hoarzhin ha skrijal ! Kement ha ker bihan, ken ma deuas ar sakrist kozh, hanter vouzar koulskoude, d’o c’hlevet.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

Bilzig a oa ginidik a Lokireg, ur barroz vihan a eskopti Treger.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924)

Un toullig en korn ar vered, un tamm douar war an arched… Na kan na diskan : ar glaz[i]où, goude an "Angelus", da vihanañ, a gouezhas truezus, evel daeroù an anken, war bezioù ar vered lizennet dindan deñvalijenn an noz.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 37, p.810 (Genver 1924)

Bihan ar vent ha disneuz ar c’horf anezho.

1924
Référence : SKET.II p.64

Re figus e oa bet tintin Katell, ha bremañ, emañ en iliz o ruzañ he inou, o tijabañ pateroù a-hed an deiz, o krignat treid ar sent hag ar sentezed evit goulenn digante ar c’hras da gaout da vihanañ ur gwaz… er Baradoz.

1925
Référence : BILZ2 p.151

ker bihan

1927
Référence : Geri.Ern pg bihan

bihan dra

1927
Référence : GERI.Ern pg bihan

bihan boazh

1927
Référence : Geri.Ern pg bihan

bihan

1927
Référence : Geri.Ern pg bihan

pa brederer bihanañ

1927
Référence : Geri.Ern pg bihan

- A ! Mard eo evel-se eo emañ an traoù, Yann ! Me ne gredan ket e ve gwir pater kement tra a leverer din ; trawalc'h em eus da ober o krediñ ar pezh a welan ! - Na me, kennebeut all, keneil, ne gredan ket holl an traoù [sic], pell ac'hano ! Evelato, un tammig bihan e kredan hag e tiskredan war an traoù a leverer din. E-doug ar wech on bet evel-se hag, hep mar, e chomin er c'hiz-se betek va eur diwezhañ !

1929
Référence : SVBV p10

bihan

1931
Référence : VALL pg bas

aet bihan e galon

1931
Référence : VALL pg attristé

Pell 'zo ez eus bet kavet taouarc'hegoù war an Dogger Bank (Mor an Hanternoz), 40 pe 50 m. bennak dindan gorre an dour, ha n'eo bet an taouarc'hegoù-se evit kreskiñ nemet a-live gant ar mor da vihanañ.

1943
Référence : TNKN p32

E-giz armoù, hor boa bet fuzul, baionetezenn, ur sac’h-kein lien, sterniet gant koad ; tri bisac’h-tennoù hag o lêrennoù, hag ouzhpenn… un nebeud seier bihan-bihan a oa enno ar boued-mir, hag [a] oa difennet groñs o zañva dindan boan a gastiz spontus.

1944
Référence : EURW.1 p.194

Ne lavarin anv maouez ebet, rak merc’hed ar c’hêriadennoù am eus anvet a oa aet da Garreg-al-Louarn ar buanañ m’o doa gallet ; holl e oant aet di eus an hini vrasañ betek an hini vihanañ, an hini goshañ evel an hini yaouankañ, dre hent[-]bras, dre hent-karr, dre gwenodenn ha kammboulenn, dreist kleuzioir [sic, "kleuzioù"], a-dreuz gwarimier sec’h ha parkeier priellek, holl, holl, d’ar red, eeun gant o hent ar re a c’halle mont, kamm-digamm ar re all, pep hini hervez hirder ha nerzh he divesker.

1944
Référence : ATST p.80

Gouzout a ran, meur a zen n’anavez ket Lotei gwelloc’h eget ar C’hamtchatka pe ar Beloutchistan, ha, koulskoude, Lotei a zo ur barrezig vihan vrav a Vro-Gernev.

1944
Référence : ATST p.9

E soñj dezhañ a oa prouiñ, kent e varo, daou dra : Da gentañ, ne oa ket hor c’hentadoù-ni, Bretoned, diskennidi eus Bretoned Breizh-Veur, hogen nized vihan pell an Arvoriz, breudeur d’ar C’halianed.

1944
Référence : EURW.1 p.209

Goude koan, ez ejomp adarre d’ar salon da evañ kafe, hag e voe displeget din petra da ober evit gouel ar rejiment, d’ar Sul 14 a viz Eost, da vihanañ evit ma lodenn, rak ne selle ouzhin nemet an tu breizhek.

1944
Référence : EURW.1 p.203

E Frañs int lous evel kre[v]ier, an trivet klas, da vihanañ.

1944
Référence : EURW.1 p.112

Bihan-bihan, treut evel ur c'hi, dezhañ un dremm liv amanenn, kelc'hiet gant begechoù barv du reut evel spilhoù.

1944
Référence : EURW.1 p79

« Paourkaezh paotred vihan. Na rit ket a zroug dezho da vihanañ. Ken mignon int o-daou. »

1944
Référence : EURW.1 p39

Hag ar paotr bihan ? Pe anv out, ma mab kaer ? » — « Frañsoù Jafrenoù » emezon-me en ur grenañ hag a vouezh izel.

1944
Référence : EURW.1 p31

– « Fransoù bihan, a c'houlenne Yann Gouer pe Fant Kouerez, goût a rez brezhoneg ? » – « Un tamm bihan. »

1944
Référence : EURW.1 p18-19

E vamm intañvez en dizalias start, kement ha ken bihan, ma sentas outi ; mes ne oa ken e soñj gant al labour-douar ; uheloc'h en doe c'hoant da sevel.

1944
Référence : EURW.1 p11

Ha setu Lom da c’houlenn digant ar mevel bihan : — « He ! paotrig, daoust ha diaes eo kas ar vag-mañ eus un tu d’an tu all d’ar stêr ? » — « O ! feiz n’eo ket avat. Ur c’hoari nemetken. »

1944
Référence : ATST p.95

Ouzhpenn, feuket e oa en ur soñjal en e vamm, du-hont, keit-all, e Breizh-izel, ur vaouez vat ha karantezus mar doa, hag en e c'hoarezed bihan, mibin ha drev e-giz un torad filiped. Skoazellerezed an Drouk-spered ? Neuze 'ta !... Krouadurien Doue, dres evelto, gant un ene da saveteiñ, ne lavaran ket.

1949
Référence : SIZH p.41

Bihan e teu an aer da vezañ da skevent ar breur Arturo.

1949
Référence : SIZH p.38

An diavaeziadez a rae ur pikol sin ar groaz, a boke, evel m'he doa graet, en deiz a-raok, d'he biz-meud, ha, neuze, da Grist he chapeled, ur chapeledig bihan e baterennoù koural flimin.

1949
Référence : SIZH p.42

An Naer a vije bet bihan e levezon war an Den Kentañ.

1949
Référence : SIZH p.40

Grougousat a rae eben, nemet en em laerez [sic] a rae. Kenedus e oa, hag an huñvreer ne ehane ket e sell da barañ war he digroazell [sic] fiñvus ha bev, ha war he zreid bihan-bihan, ha ker mibin.

1949
Référence : SIZH p.51

Kement-mañ a zo gwir penn-da-benn, da vihanañ hervez ar skridoù kozh a ra meneg eus al lazh.

1960
Référence : PETO p8

D'ar mare-se evit doare e oa rouez-tre an douarourien e Bro-C'hall ha ne veze kavet nemet Rusianed evit al labour-se, da vihanañ evit asantiñ mont d'ar broioù pell.

1985
Référence : DGBD p6

Emañ an div gambr diouzh tu ar straed ha skeiñ a ra ar gegin hag ar sal-dour vihan war ar puñs gouloù.

2015
Référence : EHPEA p11

A-dal dezhe, war ur gador vihan, ur skinweler a-vent gant un urzhiataer kozh a zo enaouet met ar re-se ne sellont ket ouzh ar skramm.

2015
Référence : EHPEA p11

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux