Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
1
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
8
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. H.g. A. 1. [1499, 1624, 1659, 1732, 1850] Liñvenn dreuzwelus, diliv ha divlaz pa vez digemmesk, anezhi ur c'horf pur (formulenn gimiek H2O), zo ret-holl d'ar vuhez hag a vez, en he stad natur, danvezennoù all mesket enni. Un dakenn, ur berad dour. Ur banne, ur pod, ur puñs, ur sailhad dour. Aezhennañ, birviñ, deverañ, digreskiñ, diskornañ, klogorenniñ, kouezhañ, kreskiñ, pizenniñ, redek, ruilhal, skornañ a ra an dour. Stlepel dour war an tan. Skuilhañ dour war al leur. Diskenn ur banne dour d'ub. : servijout dout dezhañ da evañ. Bezañ leun a zour. Lakaat, soubañ udb. en dour. Lakaat dour er bailh. Dour berv, boull, diliv, fresk, lous, naet, sklaer, tomm, yen. & Dour rik, kriz : n'eus danvezenn heverz all ebet ennañ. & Trl. (db. ar meuzioù) Dre zour, diwar zour : poazhet en dour. Avaloù-douar dre zour. & Bezañ diwar zour, diwar an dour : bezañ divezv. & Dre verr. Kas al loened d'an dour : o c'has da evañ dour. & Dre skeud. Bevañ diwar bara ha dour : bevañ diwar nebeut a dra. 2. (dirak un ak., un ag.) [1985] Dour dous, dour sall. Dour marv, [1659] dour sac'h : chag. Dour melar. [1499, 1622] Dour binniget. [1850] Dour bas : izel e live. [1850] Dour don : uhel e live. [1985] Gwazhioù mor o tegas dour sall. & Dour-glizh : aet e takennoùigoù. & Dour pik-pik : limonadez. & Dour-sil : bet silet gant gweleadoù douar, roc'h. 3. (dirak un ak., a verk an orin, an implij) [1732, 1850] Dour mor, dour glav, dour puñs, dour feunteun, dour vammenn. Dour died. Dour andon, eien, mammenn, stivell. [1732] Dousaat an dour mor : disallañ anezhañ. & Trl. kv. Bezañ sklaer evel dour feunteun, dour stivell : bezañ sklaer-tre. & (impl. da spizer) [1732, 1850] Glas-dour : glas evel an dour. & [1931] Dour-koll, dour-skarzh : a red kuit diouzh ul lec'h bnk m'eo bet implijet, karget a loustoni prl. B. 1. Trl. kv. Bezañ kaer evel an dour : bezañ kaer-tre. & Bezañ glas evel an dour : bezañ glas-mat. & Bezañ treitour evel an dour : bezañ treitour-tre. & Bezañ sklaer evel dour en ur werenn : bezañ sklaer-tre. 2. Trl. skeud. Kerc'hat, kargañ dour gant ur bouteg : klask ober udb. dic'hallus. & Bezañ en e zour hag en e c'heot : en e aez, en e wellañ. & Na c'hounit e zour : na c'hounit netra. & Sevel war an dour : distreiñ eus ur stad fall d'unan vat. & Kas ar stal d'an dour : rivinañ. & [1931] Mont gant (red) an dour : ober evel ar re all. & Skeiñ un taol bazh en dour : ober ul labour aner. & Mont e benn en dour : koll e benn. & Mont e wad e dour : dihabaskteriñ. & Evel dour eus ar vilin : forzh pegement. & Degas, sachañ dour d'ar vilin : degas arc'hant, lakaat arc'hant da zont. & Degas, sachañ dour da vilin ub : degas an traoù war an tu mat evitañ. Hennezh a zegas dour da'm milin. & Lakaat an dour war ar prad, sachañ dour war e brad : kemer, ober pep tra evit an unan. & [1931] Distreiñ, tennañ an dour diwar brad unan all, [1931] Lakaat dour e gwin ub. : ober udb. e oa e sell da ober araozañ, mont war dachenn ub. all ha kemer e lec'h pe disteraat e roll. II. Ent strizh. A. 1. [1931, 1985] Glav. Un devezh dour. Ober a ra dour. Ur barr dour. Ur barrad, ur gaouad, ur struilhad dour. [1985] E Diboundja e kouezh ouzhpenn dek metrad dour ar bloaz. & Glav bras : N'eo ket glav a ra, dour. & Doureier : pilioù-dour. 2. Daeroù. Deuet eo an dour en e zaoulagad, war e zaoulagad. [1898] Netra ! 'met em eus klevet komz diouti, e teu c'hoazh, goude ugent vla tremen, an dour war ma daoulagad [1909] an dour a droe em daoulagad. & Trl. Sevel dour da zaoulagad ub, bezañ dour war, e daoulagad ub., redek an dour war daoulagad ub. : gouelañ. [1877] [M]e ne garan ouelañ nemet pa vez ret. Hag en u[l] lavaret ar c’homzoù-se, Per Kemener a oa an dour en e zaoulagad. [1924] [...] sioul, sioul, evel aon dezhañ pa wele e vamm ankeniet, an dour war he daoulagad. [1925] Aotrou person, graet e vo hervez e youl, eme Bilzig, e galon ankeniet, an dour en e zaoulagad. [1944] Hor mammoù hor frealze, mes kaer o doa d'ober [sic, ober], an dour a groge da sevel d'hon daoulagad dija [...]. & Trl. Lakaat dour war daoulagad ub., degas an dour war e zaoulagad : e lakaat da ouelañ. & Trl. skeud. Bezañ tost an dour d'e vilin : bezañ war-nes gouelañ. & Bezañ uhel an dour ennañ : gouelañ aes. & Bezañ izel an dour en e zaoulagad : na ouelañ aes. 3. C'hwez. Deverañ a rae an dour diouzhin gant an tomm e oa din. Ruilhal an dour diwar ub. : c'hweziñ dourek. 4. [1931] Halv. & Trl. Dont dour en e c'henoù, war e c'henoù : kaout c'hoant debriñ (eus) ar pezh a weler. & [1931] Tennañ dour eus dent ub. : reiñ c'hoant debriñ. 5. PEMDEZ. Staot. & Trl. Mont da deurel ur banne dour, mont da cheñch dour d'ar c'hranked. 6. Alkool kreñv. Roit din ur banne dour. B. 1. [1499, 1732, 1850, 1931, 1943, 1985] Mor, stêr pe ledennad dour. Aet eo an heol en dour. Glann an dour. Doueez an dour. Loened a vev en dour. Kalz a voued houidi zo war an dour-mañ. Red an dour. Aet eo en dour betek e zargreiz. Stankañ ouzh an dour. & Trl. [1732] Lagadenn dour : klogorenn. & (en e stumm ls. doureier) [1732, 1850] Hollad an ec'honennoù dour a red. Dic'hlannet eo an doureier. 2. (db. ar mor, ar stêrioù) Live. Erru eo bihan an dour er stêr. Dour bras : uhel. Dour berr : izel. & Trl. MERDEAD. Kaout dour : bezañ uhel a-walc'h live an dour da vont gant ar vag. Gant al lanv en doa dour evit mont d'an enezenn. & Dour-koll : lec'h ma koller sont. Aet eo ar marc'h en dour-koll. 3. Dre ast. Hollad ar staliadurioù a zegas dour en un ti. N'eo ket bet lakaet an dour en ti-se c'hoazh. C. DOUR DIWAR UDB. : dourenn zo bet un danvezenn bnk., ul louzaouenn dh., e glec'h enni pe mesket enni. Dour diwar delioù bent, kraoñ. D. (dirak ur spizer) 1. [1659, 1850] Chug. Dour avaloù. Dour un aval. Un aval leun a zour. 2. Dourenn. Dour-hañvouez. & Dour-rous : c'hwez. 3. [1850] Dourenn zo bet un danvezenn bnk. e glec'h pe mesket enni. Dour c'hwezh-vat : frond. Dour-heiz : doare kafe aozet diwar heiz. III. G. Dourredenn, mammenn. En tu all d'ar c'hleuz ez eus un dour.

Skouerioù istorel : 
288
Kuzhat roll ar skouerioù

hanaf d'an dour

1499
Daveenn : LVBCA p21, 48, 65, 95 ('hanap d'eau')

barr an dour binniget

1499
Daveenn : LVBCA p21, 33, 37, 65 (espergeoir)

dour

1499
Daveenn : GAVH p17

doueez an dour

1499
Daveenn : LVBCA p21, 64, 65 (deesse de l-eaue)

loa an dour

1499
Daveenn : LVBCA p21, 65, 135 (vne herbe)

dour

1499
Daveenn : LVBCA p65 (eaue)

glann an dour

1499
Daveenn : LVBCA p21, 65, 83 (riue de riuiere)

barr dour binniget

1499
Daveenn : LVBCA p33, 37, 65 (aspergouer)

M. Peur e tleer e ober-eñ [sin ar groaz] ? D. Diouzh ar mintin pan saver, diouzh an noz pan aer da gousket, pan antreer en Iliz, goude kemeret dour benniget, pan komañser pediñ Doue, pan kemerer ar refeksion, e komañsamant hon euvroù, ha pan en em gaver en un dañjer bennak, aotramant seziet gant un aon pe ur spont.

1622
Daveenn : Do. p8

dour

1624
Daveenn : MEHAT Niv. 23, Kerzu 2005, p.30

sailh dour

1659
Daveenn : LDJM.1 pg seau (d'eau)

dour

1659
Daveenn : LDJM.1 pg eau, suc

dour sac'h

1659
Daveenn : LDJM.1 pg eau (dormante)

pod dour

1659
Daveenn : LDJM.1 pg buë

liñvad dour

1659
Daveenn : LDJM.1 pg ragats (d'eau)

dour un aval

1659
Daveenn : LDJM.1 pg ius (n'vne põme)

puñs dour

1659
Daveenn : LDJM.1 pg puis (d'eau)

M. Petra a rit-hu pa it d'an oferenn ? D. Pa antrean en iliz, e kemeran dour binniget, ha goude-se e lavaran ar bater hag an ave maria, hag an orezonoù all pere a ouzon.

1677
Daveenn : Do. p51

M. Peur e renker e [sin ar groaz] ober ? D. Diouzh ar mintin pa saver, diouzh an noz pa ez eer da gousket, pa antreer en iliz, goude bezañ kemeret dour binniget, pa gomañser da bidiñ Doue, pa gemerer ar refeksion, e komañsamant hon euvroù, ha pa en em gever en un dañjer bennak, peotramant seziet / gant un aon pe ur spont bennak.

1677
Daveenn : Do. p9

dour don

1732
Daveenn : GReg pg eau (profonde. De-là, probablement le nom de la Riviere de Dordone, ou Dordogne)

dour gwenn

1732
Daveenn : GReg pg eau (blanche)

dour red

1732
Daveenn : GReg pg eau (courante)

dour sac'h

1732
Daveenn : GReg pg eau (dormante)

dour chag

1732
Daveenn : GReg pg eau (dormante)

dour chac'h

1732
Daveenn : GReg pg eau (dormante)

dour ango

1732
Daveenn : GReg pg eau (dormante)

dour hañvouez

1732
Daveenn : GReg pg eau (de fumier)

douar hañvouez

1732
Daveenn : GReg pg eau (de fumier)

dour hañvouez

1732
Daveenn : GReg pg eau (fumier)

dour benniget, binniget

1732
Daveenn : GReg pg eau (benie)

dour meur, dour benniget meur

1732
Daveenn : GReg pg eau (benie le samedi de Pâques, ou de la Pentecôte)

monet diwar zour

1732
Daveenn : GReg pg (aller par) eau

divordet eo an dourioù, an doureier

1732
Daveenn : GReg pg (les) eaux (sont debordées)

dour roz

1732
Daveenn : GReg pg eau (de roses)

dour orañjez

1732
Daveenn : GReg pg eau (de fleurs d'oranges, essence)

dour ardant

1732
Daveenn : GReg pg eau (forte, mélange d'esprits de nitre & de vitriol, d'alun & d'arsenic)

dour kre

1732
Daveenn : GReg pg eau (forte, mélange d'esprits de nitre & de vitriol, d'alun & d'arsenic)

dour da disoudañ ar metal

1732
Daveenn : GReg pg eau (forte, mélange d'esprits de nitre & de vitriol, d'alun & d'arsenic)

ober pourvez a zour fresk

1732
Daveenn : GReg pg aiguade

pourveziñ dour fresk evit merdeiñ

1732
Daveenn : GReg pg aiguade

dour fresk

1732
Daveenn : GReg pg frais (De l'eau fraîche.)

ur berad dour

1732
Daveenn : GReg pg filet (Un filet d'eau)

ur strilh dour

1732
Daveenn : GReg pg filet (Un filet d'eau)

enebet ouc'h an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller contre le fil de l'eau, pp.)

Skornet eo an dour.

1732
Daveenn : GReg pg geler (L'eau est profondément gelée.)

dousaat an dour mor

1732
Daveenn : GReg pg adoucir

kleret eo an dour.

1732
Daveenn : GReg pg geler (La superficie de l'eau est gelée.)

a zarempred an doureier

1732
Daveenn : GReg pg aquatique

Sclaçzet eo an dour.

1732
Daveenn : GReg pg geler (La superficie de l'eau est gelée.)

Ar yenien eus an marbr, eus an dour, &c.

1732
Daveenn : GReg pg froideur (La froidure du marbre, de l'eau, &c.)

douezioù dour

1732
Daveenn : GReg pg fossé (Fossez où il y a de l'eau.)

Donaet eo an dour.

1732
Daveenn : GReg pg hausser (La riviere a haussé.)

Leun eo ar fozioù a zour.

1732
Daveenn : GReg pg fosse (Les fosses sont pleines d’eau.)

Ar c'hi-dour, al leue-vor a zo anevaled pere a vev en dour ha war zouar.

1732
Daveenn : GReg pg amphibie (Le Loutre, le Veau-marin, &c. sont des animaux amphibies.)

lagadenn dour

1732
Daveenn : GReg pg ampoule (petites bouteilles pleines de vent qui se font sur l'eau quand il pleut).

a gar an dour

1732
Daveenn : GReg pg aquatique

leun a zour

1732
Daveenn : GReg pg aquatique

Skorrnet eo an dour.

1732
Daveenn : GReg pg geler (L'eau est profondément gelée.)

Lan eo er fozelloù ag a zeur.

1732
Daveenn : GReg pg fosse (Les fosses sont pleines d’eau, Van.)

loezn a vev ordinal en dour

1732
Daveenn : GReg pg animal

dour

1732
Daveenn : GReg pg gris (Gris d'eau, ou gris verd.)

Ma fe', leun eo an touflezoù a zour, lâret.

1732
Daveenn : GReg pg fosse (Les fosses sont pleines d’eau, Treg.)

enebiñ ouc'h an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller contre le fil de l'eau)

dour zomm dre natur evit kibellat

1732
Daveenn : GReg pg bain(s chauds)

terrupl eo izel an dour

1732
Daveenn : GReg pg bas (l'eau est bien base)

bageer an dour dous

1732
Daveenn : GReg pg batelier(s de rivieres)

dour benniget

1732
Daveenn : GReg pg (de l'eau) beni(e, ou, benîte)

dour da vinnizien

1732
Daveenn : GReg pg beni (de l'eau à benir)

en dour eo ar breuvaj ordinal

1732
Daveenn : GReg pg (l'eau est la) boisson (ordinaire)

an dour eo an evañ ordinal

1732
Daveenn : GReg pg (l'eau est la) boisson (ordinaire)

war bord an dour

1732
Daveenn : GReg pg (sur le) bord (de l'eau)

war ribl an dour

1732
Daveenn : GReg pg (sur le) bord (de l'eau)

war or an dour

1732
Daveenn : GReg pg (sur le) bord (de l'eau)

ar bordenn an dour

1732
Daveenn : GReg pg (sur le) bord (de l'eau)

dour berv

1732
Daveenn : GReg pg bouillante (de l'eau boüillante)

bouilh dour

1732
Daveenn : GReg pg boüillon (d'un jet d'eau)

lakaat dour e gwin un all

1732
Daveenn : GReg pg (aller sur les) brisées (de quelqu'un)

lakaet dour e gwin un all

1732
Daveenn : GReg pg (aller sur les) brisées (de quelqu'un)

ur brokad dour

1732
Daveenn : GReg pg (un) broc (d'eau)

podad dour

1732
Daveenn : GReg pg (un) broc (d'eau)

trouz an dour

1732
Daveenn : GReg pg bruit (de l'eau qui coule)

ar beradoù dour a zeu a-benn da gavañ ar mein ar c'haletañ

1732
Daveenn : GReg pg caver (les gouttes d'eau cavent insensiblement la pierre la plus dure)

Ar beradoù dour a zeu a-benn da gleuzañ a nebeut-e-nebeut ar vein ar re galetañ.

1732
Daveenn : GReg pg caver (les gouttes d'eau cavent insensiblement la pierre la plus dure)

bez edo en dour bede ar vandenn

1732
Daveenn : GReg pg (il étoit dans l'eau jusqu'à la) ceinture

bez edo en dour bede an dargreiz

1732
Daveenn : GReg pg (il étoit dans l'eau jusqu'à la) ceinture

ar c'houezh eus an doureier

1732
Daveenn : GReg pg cheute (des eaux)

feunteun an dour a vuhez

1732
Daveenn : GReg pg fontaine (Fontaine de Jouvence, fontaine fabuleuse du roman de Huon de Bordeau, que le peuple croit sortir du Paradis Terrestre, & avoir la vertu de guerir de tous maux, & de rendre les vieillards à l'âge de trente ans.)

aet a-enep an diskenn eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller contre le fil de l'eau, pp.)

monet a-enep an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller contre le fil de l'eau)

monet a-enep an diskenn eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller contre le fil de l'eau)

diskennet gant an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller au fil de l'eau, pp.)

an dinaou eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (le) courant (de l'eau)

an diskenn eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (le) courant (de l'eau)

ar red eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (le) courant (de l'eau), cours (de l'eau)

a enep an dour

1732
Daveenn : GReg pg (contre le) courant (de l'eau)

a-enep ar red eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (contre le) courant (de l'eau)

monet gant an dour

1732
Daveenn : GReg pg (suivre le) courant (de l'eau)

monet gant an dinaou eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (suivre le) courant (de l'eau)

diskenn gant an dour

1732
Daveenn : GReg pg (suivre le) courant (de l'eau)

enebiñ ouzh an dour

1732
Daveenn : GReg pg (aller contre le) courant (de l'eau)

monet a enep an dour

1732
Daveenn : GReg pg (aller contre le) courant (de l'eau)

monet a-enep ar red eus an dour

1732
Daveenn : GReg pg (aller contre le) courant (de l'eau)

diskenn gant an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Aller au fil de l'eau)

kreizenn an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Fil, parlant de l'eau, le milieu, le courant de l'eau)

kreiz kan an dour

1732
Daveenn : GReg pg fil (Fil, parlant de l'eau, le milieu, le courant de l'eau)

an erc'h o tonet da deuziñ eo a ra kreskiñ ar rivieroù hag an doureier

1732
Daveenn : GReg pg (la) cruë (des rivieres vient de la fonte des neiges)

chagañ, sac'hañ a ra an dour war va frad

1732
Daveenn : GReg pg (l'eau) croupit (sur mon pré)

an dour a zo chaget, sac'het war va frad

1732
Daveenn : GReg pg (l'eau) croupit (sur mon pré)

dour sac'h

1732
Daveenn : GReg pg (eau) croupie, (eau) dormante (celle qui ne coule pas)

dour chag

1732
Daveenn : GReg pg (eau) croupie, (eau) dormante (celle qui ne coule pas)

doueez an dour

1732
Daveenn : GReg pg déesse (de l'eau)

gweskel ur frouezhenn ken na zeu an dour anezhi

1732
Daveenn : GReg pg épreindre (faire sortir le jus, à force de presser)

dour panen

1732
Daveenn : GReg pg eau (panée)

monet gant an dour

1732
Daveenn : GReg pg deriver

dour ouc'h an droug avu

1732
Daveenn : GReg pg eaux (hepatiques)

dour

1732
Daveenn : GReg pg eau (élement froid & humide)

dourioù, doureier

1732
Daveenn : GReg pg eau (élement froid & humide)

dour

1732
Daveenn : GReg pg eau (élement froid & humide)

dour

1732
Daveenn : GReg pg eau (élement froid & humide)

dour

1732
Daveenn : GReg pg eau (élement froid & humide. äls)

dour vor

1732
Daveenn : GReg pg eau (de mer)

dour mor

1732
Daveenn : GReg pg eau (de mer)

dour fresk

1732
Daveenn : GReg pg eau (fraîche, froide)

dour dous

1732
Daveenn : GReg pg eau (douce)

dour yen

1732
Daveenn : GReg pg eau (froide)

dour klouar

1732
Daveenn : GReg pg eau (tiede)

dour domm

1732
Daveenn : GReg pg eau (chaude)

dour zomm

1732
Daveenn : GReg pg eau (chaude)

dour bervet

1732
Daveenn : GReg pg eau (boüillante)

dour berv

1732
Daveenn : GReg pg bouillante (de l'eau boüillante)

dour bervet

1732
Daveenn : GReg pg bouillante (de l'eau boüillante)

dour sav

1732
Daveenn : GReg pg eau (de source)

dour vammen

1732
Daveenn : GReg pg eau (de source)

dour feunteun

1732
Daveenn : GReg pg eau (de fontaine)

dour feunteun

1732
Daveenn : GReg pg eau (de fontaine)

dour stêr

1732
Daveenn : GReg pg eau (de riviere)

dour rivier

1732
Daveenn : GReg pg eau (de riviere)

dour puñs

1732
Daveenn : GReg pg eau (de puits)

dour puñs-glav

1732
Daveenn : GReg pg eau (de citerne)

dour glao

1732
Daveenn : GReg pg eau (de citerne) (de pluie)

lennad dour glav

1732
Daveenn : GReg pg (marre) d'eau (de puits)

dour du

1732
Daveenn : GReg pg eau (noire. De-là, la maison du Dourdu, en Leon)

en dour eo kouezhet

1850
Daveenn : GON.II pg é, enn

emeur o vinnizien an dour

1850
Daveenn : GON.II pg binnisien

An aer, an dour, ar gwer a zo boull.

1850
Daveenn : GON.II pg boull (L'air, l'eau, le verre sont transparents).

Araskl eo ho lin, lakait-eñ c'hoazh en dour.

1850
Daveenn : GON.II pg araskl (Votre lin n'est pas roui, remettez-le dans l'eau).

doureier

1850
Daveenn : GON.II pg dour

Un aval leun a zour.

1850
Daveenn : GON.II pg a (une pomme pleine d'eau).

Kalz a voed-houidi a zo war an dour-mañ.

1850
Daveenn : GON.II pg boéd-houidi (Il y a beaucoup d'herbe aux canards sur cette eau-ci).

Lakait dour er bailh.

1850
Daveenn : GON.II pg bal (Mettez de l'eau dans le baquet).

Me a grede e oa bas an dour amañ ; hogen don eo.

1850
Daveenn : GON.II pg bâz (Je croyais que l'eau était peu profonde ici ; mais elle l'est beaucoup).

Ret eo bangounellat an dour-holl.

1850
Daveenn : GON.II pg bañgounella (Il faut pomper toute l'eau).

Goloet eo an dour a glogorennoù.

1850
Daveenn : GON.II pg klôgôren (L'eau est couverte de bulles).

Klogorennañ a ra an dour gant ar glav-arnev.

1850
Daveenn : GON.II pg klôgôrenna (L'eau se couvre de bulles par la pluie d'orage).

en dour edo betek an dargreiz

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dargreiz

dour

1850
Daveenn : GON.II pg deûr, dour

dour

1850
Daveenn : GON.II pg deûr, dour

didarzh dour

1850
Daveenn : GON.II.HV pg didarz

likit evezh na vec'h didroadet gant ar red eus an dour

1850
Daveenn : GON.II pg didroada

ne deu ket c'hoazh an dour da zigreskiñ

1850
Daveenn : GON.II.HV pg digreski

gant an dilamm eus an dour eo bet glebiet

1850
Daveenn : GON.II pg dilamm

kemerit dour berv evit dilardañ va sae

1850
Daveenn : GON.II pg dilarda

an heol a ziskorno an dour er varazh

1850
Daveenn : GON.II pg diskourna

disliv eo an dour

1850
Daveenn : GON.II pg disliv

doueez an doureier

1850
Daveenn : GON.II.HV pg douéez

dourioù

1850
Daveenn : GON.II pg dour

roit din ur banne dour

1850
Daveenn : GON.II pg dour

dic'hlannet eo an doureier

1850
Daveenn : GON.II pg dour

dour berv Vari

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dour-berv-Vari (Bain-Marie).

dour c'hwez-vat

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dour-c'houéz-vâd

dour vammenn

1850
Daveenn : GON.II pg dour-vammen, dour-zaô

dourioù

1850
Daveenn : GON.II pg dour-vôr

Dour feunteun eo a ever amañ.

1850
Daveenn : GON.II pg feuñteun

dour

1850
Daveenn : GON.II.HV pg glâz-dour

zour

1850
Daveenn : GON.II pg iarik (-zour)

yerigoù-zour

1850
Daveenn : GON.II pg iarik (-zour)

lamm doureier

1850
Daveenn : GON.II.HV pg lamm (-douréier)

lammoù doureier

1850
Daveenn : GON.II.HV pg lamm (-douréier)

likit ur strilh-dour ennañ

1850
Daveenn : GON.II pg stril

Ar c'hresk eus an doureier a zo bras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg kresk

diwar zour

1850
Daveenn : GON.II p.7, introduction ; de dessus l'eau

dour

1850
Daveenn : GON.II p.19, livre premier, "eau".

doureier

1850
Daveenn : GON.II p.19, livre premier, "des eaux".

Na dour, na gwin.

1850
Daveenn : GON.II p.87, livre second, « ni eau, ni vin ».

An aval-mañ a zo leun a zour.

1850
Daveenn : GON.II p.89, livre second, (Cette pomme-ci est pleine d'eau).

Dour [m]or a zo mat evit kenderc’hel al liv.

1850
Daveenn : GON.II p.62

barr dour benniget

1850
Daveenn : GON.II.HV pg bâr-dour-benniget (Aspersoir, goupillon pour jeter de l'eau bénite. Aspergès).

Ar pintig kaezh, laouen bepred, a gan hep goulenn tra ebet ; hag o klevet ker brav dudi, an holl a rae e veuleudi o lavaret "Ur c'haner eo" ! Gant meuleudioù ne chomer bev. Alies siwazh. Ar pintig paour ne gave tamm na berad dour, e zaou bodig goullo atav, un deiz e voe kavet marv, marv gant naon en ur ganañ

1867
Daveenn : MGK p22

Ganti 'oar krog-diskrog : evel an dour a red, / Ar vuhez deiz ha noz a dremen hed-ha-hed, / Hag a gav, en un taol, ar mor don d'he beuziñ.

1867
Daveenn : MGK p100

E goueled ar mor don[,] ul lommig dour beuzet / A lavare o vont : — « Ned on netra er bed !

1867
Daveenn : MGK p121

An aotrou Doue, avat, ned eo ket marc'hadour ; / En e laezh, en e win ne laka berad dour.

1867
Daveenn : MGK p87

Evel gwin en ur pod, er c'horf emañ 'n ene : / Evit barn mat pep tra n'eus nemet Doue an Neñv. / Dirak e zaoulagad, / Evel dour er werenn, / Emañ an droug, ar mad, / E-kreiz kalon an den.

1867
Daveenn : MGK p40

Ul lommig dour, a vez roet / D’an emzivad, en e sec’hed, / A dal, hervez lavar Jezuz, / En neñv ur gurunenn skedus.

1877
Daveenn : EKG.I. p.28

An Aotrou de la Marche a rede an dour eus e zaoulagad o klevet komzoù ker kalonek.

1877
Daveenn : EKG.I. p.12

Er gouent e kavin dour hag er c’hoad keuneud d’her birviñ.

1877
Daveenn : EKG.I. p.51

[...] me ne garan ouelañ nemet pa vez ret. Hag en u[l] lavaret ar c’homzoù-se, Per Kemener a oa an dour en e zaoulagad. Hennezh a oa un den a galon, ar Per-se !

1877
Daveenn : EKG.I. p.79

Hag an Aoutrou de Kermenguy gozh a yoa an dour en e zaoulagad hag en e vouez.

1877
Daveenn : EKG.I. p.22

Kentañ a ris a voe evañ ur banne dour. N’oa ket dour mat, mar kirit, rak dour kanol n’oa ken ; mes pa vez sec’hed, pep dour a zo mat.

1878
Daveenn : EKG.II p.24

Netra ! 'met em eus klevet komz diouti, e teu c'hoazh, goude ugent vla tremen, an dour war ma daoulagad

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

an dour a droe em daoulagad

1909
Daveenn : BROU p. 229 (les larmes me venait aux yeux)

dour mor

1909
Daveenn : BROU p. 229

soubenn an tri zraig : dour ha hoalen ha baraig

1909
Daveenn : BROU p. 390

ar foenneier a zo golo a zour

1909
Daveenn : BROU p. 244 (goloet : à l'état habituel on dit golo)

O-unanik ha diskoazell ec’h eus dilezet anezho, hag int yaouank, dic’houzvez eus ar bed hag eus ar broadoù anezhañ, dirak tud estren deut a-bell, tud hep feiz na reizh, kantreerien ar mor hag an doureier.

1923
Daveenn : SKET p.112

Ur gwir vor e zour disall eo a c’holoe holl gompezennad bro-Hongri.

1923
Daveenn : SKET p.42

Darn anezhañ a zebred pe zigemmesk pe vesket gant laezh ha bleud, hag eus ar pep all e raed mez pe dour-vel « a vez graet anezhañ, eme ar sklav, "medus" em yezh evel en hoc’h hini. »

1923
Daveenn : SKET p.47

Evel-se, e tistroent etrezek o zad hag o mamm en ur zougen war o fenn ur voullad vras a zour treuzwelus ha skedus !

1923
Daveenn : SKET p.76

Kribañ a reont, en ur ganañ, o blev hir ; soubañ a reont o c’horfoù, o izili gwad-holl ha poultrennet e dourioù glan ar mor divent.

1923
Daveenn : SKET p.80

Amañ hag ahont, en traoniennoù, en em led lennoù kaer, o dourioù sioul, en-dro dezho ur gourizad korz ma neizh enno kerc’heized, elerc’h hag un niver gouennoù all a evned-dour.

1923
Daveenn : SKET p.95

An div pennañ anezho eo ar Stura, a red war-du ar c’hornog hag a gej he dourioù gant re an Albis, hag an Dravinna a red war-du ar reter hag en em daol e lenn an Heol (1).

1923
Daveenn : SKET p.95-96

Setu un douar, emezo, ha bremaik e touarimp, kaset m’emomp d’an aod gant nerzh an dour.

1923
Daveenn : SKET p.110

Tri deiz a oa n’o doa evet takenn, troc’holiet ma ’z oa bet o brok-dour gant ar wallamzer ha kemmesket an dour-evañ a oa ennañ gant dour sall ar mor digaset dre an tarzhioù.

1923
Daveenn : SKET p.110

Buhez daou vugel o kriskiñ e pep dishualded e voe o hini, ouzh o flourañ bemdez aer c’hlan ar gouelec’h, e-kreiz ar c’hoadoù bras, an doureier diroll hag ar rec’hell, hep ken darempredadur nemet o mamm, al loened pevarzroadek, an evned hag an amprevaned.

1923
Daveenn : SKET p.39

D’ar re-mañ o doa an evned a amheuilh redadeg ar gwagennoù, ar pesked a neuñv e dourioù ar mor, ar gwallvorviled a vev en donderioù anezhañ, toullet o daoulagad, krignet o diweuz hag o daouarn hag o c’hevrennoù mezhus.

1923
Daveenn : SKET p.117

En Europ kreiz kêriadennoù-war-zour ; hadañ lin, mell, edeier ; desevel kon, ejened, givri.

1923
Daveenn : SKET p.143

Ar re war varc’h, o kas war-raok a-benn-herr eeun dirazo, a dizhas, ne voe ket pell, al lec’h ma tastum ar stêr hec’h holl zourioù en un naoziad, ha hi peurzieub a enezennoù, diharz-kaer d’ar sellerien da welout an holl red-dour en e led eus an eil glann d’eben.

1923
Daveenn : SKET p.135

kêriadenn (gg.) [...] war-zour

1923
Daveenn : SKET p.164, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Village lacustre".

Hag int ha troc’hañ keuneud eno, enaouiñ tan, tennañ dour, peuriñ o c’hezeg hag o oc’hen.

1923
Daveenn : SKET p.131

Eno eo e sav e grugell-vez, an dour sall o kaeañ tri zu anezhi, ma vez an den-meur, en e c’hourvez warnañ, luskellet noz-deiz gant mouezh voud ar mor en deus-hen, ar c’hentañ eus e ouenn, treizhet ha damesaet.

1923
Daveenn : SKET p.130

Dibaouez e kouezhe an delioù diouto en dour sioul ha splann, o wiskañ anezhañ en ur vantell-roue.

1923
Daveenn : SKET p.124

Gantañ ha diwezhatoc'h heptañ, em eus ergerzhet an holl vroioù-se, bro "Belovesos" da gentañ, an douar uhelvrud, pinvidik ha frouezhus douret gant ar Bodinkos hag an adstêrioù anezhañ, ar Vinolandon, puilh ennañ an trevadoù mezvus en tu-hont hag e-harz ar menezioù bras erc'hek, e troad an hirziarrozioù koadek ma kantre warno an arzh, ar c'hazh gouez hag ar c'havr, ouzh glann al lennoù-meur glas, sioul ha don o dourioù evel an oabl en devezhioù hañv.

1923
Daveenn : SKET p.13

Glas ha tudek eo an draonienn, goloet a wez, a zouaroù-gounit, a beurvanoù geotek, dre-holl e-leizh enni boud an dourioù ha mouezh laouen an tropelloù.

1923
Daveenn : SKET p.16 (reizhet en eil kevrenn -1924- : p.148 : "Da reiza er gevrenn genta" P. 16, eil dilinenna, lin. 8, e lec’h « peurvaniou » lenn « peurvanou ». )

[...] oc'h ober hent dre vro an Aravisked (Araviski) hag ar Vastarned (Bastarni), ez on aet gant ar red anezhañ betek mor ar Sav-heol e-lec'h e tinaou e zourioù.

1923
Daveenn : SKET p.20

Ra vo laezh d’e vuoc’hed, mel d’e wenan, trevad d’e barkoù, mez d’e zervenned, pesk d’e zourioù.

1923
Daveenn : SKET p.25

Rak eus gouenn an doueed ez eus tarzhet remzioù diniver a zo bet poblet ganto neñv, douar, mor, doureier, koadeier ha menezeier.

1923
Daveenn : SKET p.30

Gouenn ar Gelted he deus kresket dindan tenn ar c’houmoul, — En Amzer-gent ; — Etre mogerioù ar c’hoad, war dreuzoù dor an doureier [...].

1923
Daveenn : SKET p.35

Hudour-meur a zigas en-dro an heol, / A ra d’an douar adc’hlazañ, / D’an evned geizañ, / D’an dour redek, / D’an ed diwanañ, / D’ar glav kouezhañ.

1924
Daveenn : SKET.II p.11

Aes merdeiñ er c’hanioù, pa n’eus enno na reuzeulenn-draezh na skosell, nemet dour don ha splann bepred.

1924
Daveenn : SKET.II p.47

Herr bras a sav war gas an dour.

1924
Daveenn : SKET.II p.48

Dindan ar vouc’hal, bet diwanet diwar deuzadur teir zolzennad arem ha gouest an dremm anezhi da droc’hañ ur vlevenn war zour ha da dennañ gwad d’an avel, e kouezhas neuze hanterglopennoù, hanterbennoù, brec’hioù ha garoù distaget ha korfoù faoutet dre hanter eus ar skoaz d’ar c’haol.

1924
Daveenn : SKET.II p.55

Lavaret ho pije penaos ar paotr a c’houzañve tristidigezh e vamm, eñ diagent ken seder, atav o sutellat, o kanañ, bremañ gant Mad[a]len ha Yannig, pluchet en ur c’hogn bennak, sioul, sioul, evel aon dezhañ pa wele e vamm ankeniet, an dour war he daoulagad.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924)

Mar n’houlez ket dastum terzhienn, n’i ket da sevel da logell er geunioù, e-lec’h m’emañ chag an dour ha ma teu da verniañ ha da vreinañ en o strad delioù ha barroù gwez ha korfoù-marv.

1924
Daveenn : SKET.II p.28

War un dro e kave nerzh an tan hag an heol, an douar hag an dour, an aer hag an amzer, hent frank da dreantiñ e gorf ha d’hel lakaat gwevn, kalet ha start.

1924
Daveenn : SKET.II p.18

Da evañ e roe Velia d’he bugel laezh pe zour kerc’het ganti eus an eienenn a darzh e-kreiz enez Abalos.

1924
Daveenn : SKET.II p.16

Aotrou person, graet e vo hervez e youl, eme Bilzig, e galon ankeniet, an dour en e zaoulagad. Bennozh Doue dezhañ, aotrou person ! Bennozh Doue dezhañ !…

1925
Daveenn : BILZ2 p.175

C’hwec’h devezh goude peñse ar Vran e varvas he c’habiten. Bilzig atav a chomas gant e gabiten, e-pad ma eo bet en buhez, ha war e arched en deus taolet ar c’hentañ dour binniget.

1925
Daveenn : BILZ2 p.174

Noz-deiz, ha deiz ha noz, an dour binniget-se [ar gwin-ardant] a rede en o [c'h]orzailhenn, evel an dour er c’han goude ur barrad-glav.

1925
Daveenn : BILZ2 p.123

Ar saon, ur saon don o zispartie : en he c’hreiz, a-dreuz ar pradeier, ur wazhennig dour bev ha seder a virbilhe, a c’hoarie gant ar yeot glas, gant an aozilh, ar sekrep hag ar gwial, en disheol ar gwez pupli, ar gwern, an haleg hag ar c’helvez, dindan kroz an avel en delioù, adalek Kergoualc’h betek Mengi hag ar Vouilhenn.

1925
Daveenn : BILZ2 p.116

dour

1927
Daveenn : GERI.Ern pg a

A-vec'h - a-bouez - ma oamp gourvezet hon-daou, an tren a loc'has evit mont etrezek Masalia. Ar marc'h-du a roc'he hag a strevie gwashoc'h eget un imbod : Tik ! ha Tik ! Tak ! ha Taka ! Taka ! Puf ! Puf ! Stsss ! Stsss ! emezañ en ur deurel elfennoù tan, moged glas ha dour berv dre e fronelloù ha dre e c'heol ha kaoc'h-houarn gant e ziadreñv.

1929
Daveenn : SVBV p11

dour amonaezh

1931
Daveenn : VALL pg amoniaque

lakaat dour e gwin ub.

1931
Daveenn : VALL pg (marcher sur les) brisées

tennañ dour eus dent ub.

1931
Daveenn : VALL pg (faire venir l'eau à la) bouche

struilhad dour

1931
Daveenn : VALL pg averse

strouilh-dour

1931
Daveenn : VALL pg averse

stankañ ouzh an dour

1931
Daveenn : VALL pg arrêter (l'eau)

podad dour

1931
Daveenn : VALL pg aiguière (contenu), broc (contenu)

mont gant an dour

1931
Daveenn : VALL pg aller (au fil de l'eau)

marc'h-houarn

1931
Daveenn : VALL pg bicyclette (pour aller sur l'eau)

livadur dre zour

1931
Daveenn : VALL pg aquarelle

tennañ an dour diwar prad ub.

1931
Daveenn : VALL pg (marcher sur les) brisées

dour koll

1931
Daveenn : VALL pg bief

dour

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XIX, aquatique

barrad dour

1931
Daveenn : VALL pg averse

a zour

1931
Daveenn : VALL pg aquatique

barr dour benniget

1931
Daveenn : VALL pg aspersoir

Kalz re zister e oa kementad o dourioù.

1943
Daveenn : TNKN p23

Pa lavarimp e kav an Ao. Le Danois ez eo bet savet Menezioù Flandrez gant skornredennoù ar pevarhoalad, e kompreno al lenner ez eus un nebeudig abegoù da zisfiziout dioutañ. Talvoudus-tre eo avat kevrennoù e levr o pleustriñ war zoureier ar meurvor Atlantel ha war zoare-bevañ ar pesked.

1943
Daveenn : TNKN p67

« A-walc’h ac’h eus galoupet, ha poent eo dit chom pozet da brientiñ da vuhez da zont. Skrivañ er c’hazetennoù, kanañ kanaouennoù, ober sarmonioù d’ar bobl, ne zigasas biskoazh dour da vilin den. »

1944
Daveenn : EURW.1 p.208-209

Tremen a rejomp dre lanneier gouez, a-hed reier ha kragoù sonn, betek erfin digouezhout e ribl an doureier.

1944
Daveenn : EURW.1 p.183

« Ar Breizhad a ve divlam mar n'evfe nemet dour », emezañ.

1944
Daveenn : EURW.1 p55

Hor mammoù hor frealze, mes kaer o doa d'ober [sic, ober], an dour a groge da sevel d'hon daoulagad dija : petra 'vije 'benn emberr, ma zud keizh... pa vije ret dimp kousket an nozvezh kentañ er-maez ar gêr, en ur gwele kalet, e-kichen paotredigoù dizanvez... drouk marteze... ?

1944
Daveenn : EURW.1 p31

Pep hini a yae noazh evel ur preñv da c'haloupat war al leton ha da ziskrapañ en dour.

1944
Daveenn : EURW.1 p25

Er gwasked emañ war ribl ar stêr Aon a red he dour goustadik, evel gant keuz, war-du Kastellin.

1944
Daveenn : ATST p.9

Ar sulvezh-se, sulvezh d’abardaez ha deiz pardon bras Lotei-Landremel, an amzer a oa klouar, ha, peogwir e oa bras an dour er stêr, Lukaz, skluzier Penn-ar-Pont, en doa kavet gwelloc’h kemer e higenn ha mont da besketa eget mont d’an tu all da bardonañ.

1944
Daveenn : ATST p.11-12

Petra a wele du-hont ? Ur pakad du o vont d’an traoñ gant tizh an dour !

1944
Daveenn : ATST p.12

— « O ! moereb, moereb muiañ-karet ! » a lavaras Job. — « Petra ’zo, Job ? Pelec’h hoc’h eus kavet an anv brav-se : moereb muiañ-karet ?… Mes petra ’welan ? Stouiñ a rit ho penn, ha c’hwi, Lom, emañ an dour en ho taoulagad ? »

1944
Daveenn : ATST p.30

An diaoul kentañ. — « N’eus ket zoken en ho ti ur vuredad dour binniget. »

1944
Daveenn : ATST p.57

Ar blomenn greiz a bigne uhel he strinkad dour, a-raok kouezhañ, en ur saflikat, e-barzh un aoglenn greunvaen lizennek, hanafheñvel war he sichenn vistr.

1949
Daveenn : SIZH p.44

Ya ! o vont da welout ur vaouez e oa. En abeg da se, hag evit digarez all ebet, eo en doa graet ur soub en dour d'e benn ha d'e zivrec'h. Nemet n'en doa ket taolet pled en dra kent an teodad.

1949
Daveenn : SIZH p.44

Bec'h en doa degaset d'ar soavon, hag edo a-zevri o kribañ e vlev gleb. Chourganañ a rae a-unan gant ar bouilhoù dour o ragachat en o foullig : « A ti venimos, reina del cielo, De gozo llenos con gran fervor Y todos juntos... » (Davedout e teuomp, rouanez an neñv, gant levenez, ha kalonek, holl a-gevret…)

1949
Daveenn : SIZH p.44

A-raok mont da ziboultrañ an aoterioù eta, ar breur Arturo a oa savet c'hoant dezhañ en em gempenn ivez. Un drugar a oa dezhañ an dour o tiflukañ, yen hag herrus - miz Mae n'oa ken - dre e gorzhenn [sic « gorzenn »] houarn, el laouer vaen, diouzh kalon an douar.

1949
Daveenn : SIZH p.43

- Va bro ... « Señorita », va bro-me eo ho Kastilha-Gozh ur gouelec'h krin ha kras en he c'heñver. Du-mañ 'z eus geot glas, a-hed ar bloaz, ken uhel hag ho penn ; du-mañ, e red an dour, hañv-c'hoañv, e-barzh an traoniennoù, dezho o bec'h gwez.

1949
Daveenn : SIZH p.45

Ha chom a rae ar breur Arturo da alvaoniñ ouzh richanig an dour.

1949
Daveenn : SIZH p.45

Ur froudig dour, tizh warnañ ha ragach d'e heul, a doulle e aroudenn [sic, "arroudenn"] dre[-]douez ar grouan hag ar mein, e-kreiz un naoz ledan aet da hesk daoust da zisheolienn ar pupli mistr hag uhel, a heulie, war an daou ribl, kammigelloù ar stêr tre betek un ode-venez, du-se.

1949
Daveenn : SIZH p.48

Nemet, na petra 'ta ! Sik a ran dezhañ gwelloc'hikañ ma c'hellan. Ha n'eo ket divalav an dour yen... Neuze, gant al labour hag ur bedenn c'hwek bennak...

1949
Daveenn : SIZH p.54

Un tu bennak, du-se, eeun dirazañ e virvilh dour difonn ar stêr Ebro en he naoz meinek.

1949
Daveenn : SIZH p.39

Turiet o doa ar gloer, gant ar pig hag ar rañ [sic "rañv"], en douar gell ha meinek, e-kreiz un uloc'h tan[a]v e-giz moged. Ha tomm e oa bet an heol, ken e roste. Ma oa aet dezho an dour rouz [sic, "rous"].

1949
Daveenn : SIZH p.43

Allas ! ar fallañ lomm c'hwerv / Am bo, pizh-razh, da skarzhañ c'hoazh / ' Vo ken grizias ha dour berv / Hag a lesko ma gouli noazh.

1960
Daveenn : PETO p42

E strad ken du [e] reuz ma anken, / Pa gresk er gwez delioù glas-dour, / Pa vouskan koulmed ar stankenn / D'o fared kuñv o grougous flour, / E vez bepred gwan ha gwasket / Ha mantret-holl ma c'halon baour.

1960
Daveenn : PETO p55

struilh-dour

1978
Daveenn : NDBF pg struilh-dour

Gant an avel vervent e vez degaset ar c'houmoul da stekiñ ouzh ar c'hribennoù ha, diouzh tu an avel c'houziz, ez eo Menez ar C'hameroun unan eus al lec'hioù gleborekañ a zo war an douar : e Diboundja e kouezh ouzhpenn dek metrad dour ar bloaz.

1985
Daveenn : DGBD p21

Ne oamp ket dinec'h-dinec'h o pellaat eus an douar, rak ur pennad a oa e kleved ar gurun o krozal ; hag un dra fall e vije bet evidomp bezañ tapet gant ar gorventenn war an dour-digor, skuizh evel ma oamp deut da vezañ.

1985
Daveenn : DGBD p197

Rak er vro-se e kaver e pep lec'h gwazhioù mor o korvigellañ, o tegas dour-sall Bae ar Monda, ar pezh a c'hoarvez gant hini Sibang, pe eus pleg-mor ar Gabon, da bep mare e gwask an terginier.

1985
Daveenn : DGBD p58

Pelec'h ez eus dour mat da evañ war al lec'h, e-pelec'h ez eus privezioù, peseurt aezamantoù a zo (tommerezh...) [...]

2015
Daveenn : DISENT p75

Stankañ chanterioù, tourterien, chadennoù-frammañ, kefioù ar gourmarc'hadoù, gichedoù, tier-gar, trenioù a gas lastez nukleel, bagoù gant o marc'hadourezh -pa'z erruont er porzh, pa vezont diskarget-, privezioù un aerborzh pe un embregerezh; stankañ al lastez pe al lizheroù pa zegouezhont peotramant pa'z eont kuit; stankañ dour pe bourvezioù -boued...- ur c'huzuliadeg etre pennoù bras ar bed; stankañ ar pratikoù, an embregerezhioù-pourveziñ, prenañ douaroù e-lec'h ma vo staliet ur raktres noazhus [noazus]; stankañ mont ha dont al lizhiri; stankañ ar c'hreizennoù pellgehentiñ; implijout stank-ha-stank standardoù pellgomz, servij al lizhiri, ar gichedoù, ar faksoù hag ar boestoù posteloù; paeañ an tailhoù hag an taolioù kastiz tamm-ha-tamm, paeañ gant fazioù dister graet a-fetepañs -evel paeañ un nebeut kentimoù re, ar pezh a lak an enebourien da goll amzer hag arc'hant-; troc'hañ an tredan, ar pellgomz, Internet...

2015
Daveenn : DISENT p58-59

Ne ouzon ket peseurt ditouroù a c'hello reiñ din met forzh penaos ne ran nemet teuler ma higenn e dourioù divoull.

2015
Daveenn : EHPEA p365

Ul liorzher a zo o tourañ ar roz. [...] Serriñ a ra war an dour hag hon c'has war e lerc'h.

2015
Daveenn : EHPEA p47

Notennoù studi

Evit an droienn "loa an dour" er C'hatolikon (1499), s.o. ar fichenn "loa-zour".

Etimologiezh

Ger keltiek kar d'ar c'hembraeg "dwr", d'ar galianeg "dubron" diwar un emdroadur anavezet "doubr- > douvr > dour-". Kavet e vez stankik e lec'hanvadurezh kornôg Europa, evel en anv kêr Dover/Douvres e bro-Saoz pe en anv ar stêr "Dordogne" en Okitania.

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial