Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. Tr. ar. (en egor) END-EEUN DA : a-dal da (udb.). Savet en deus e di end-eeun d'ar voger. II. Adv. A. (en egor) 1. War-eeun. Mont a rae end-eeun etrezek an islonk. HS. a-benn, rag-eeun. 2. Ent resis. E Kemper end-eeun e oa bet ganet. Amañ end-eeun. B. (en amzer) 1. Dres. D'ar mare-se end-eeun ez erruas. Dec'h end-eeun em boa e welet. 2. Diouzhtu. Grit dezhi da'm c'haout end-eeun. HS. a-benn, raktal. C. 1. Dres. Hemañ eo ma hent end-eeun. Gantañ end-eeun eo bet graet an dra-se. Setu end-eeun ar pezh zo c'hoarvezet ganto. 2. (goude un ak., ur rag. pe un adv.) Termen a dalvez da c'heriañ ar resisted. Labourat a ra gant ar benvegoù end-eeun a oa e-kerz e dad. Roit an dilhad-se d'ar re end-eeun o deus ezhomm anezho. Eñ end-eeun en deus graet an dra-se. Amañ, aze end-eeun. & Evel-se end-eeun : an dra-se eo end-eeun. 3. (goude un ag.) Termen a dalvez da bouezañ war ar ger zo dirazañ. Nec'het end-eeun ez on : nec'het eo ez on. Dleet end-eeun eo da bep den karet e dad hag e vamm : dleet an hini eo dezhañ o c'haret. 4. Zoken. Div flac'had end-eeun am eus roet dezhi. Droug bras zo ennon end-eeun. 5. (en ur respont) Termen a dalvez da verkañ e tiskreder war ar pezh zo bet geriet a-raok. « Lennet em eus dek levr e-kerzh ar sizhun-mañ. » - « Dek end-eeun ? ». « E welet am eus o leñvañ. » « O leñvañ end-eeun ! ».

Skouerioù istorel : 
33
Kuzhat roll ar skouerioù

hag end-eeun zoken

1659
Daveenn : LDJM.1 pg voire (mesme)

end-eeun

1659
Daveenn : LDJM.1 pg assurement

end-eeun

1659
Daveenn : LDJM.1 pg reellement (& de faict)

end-eeun

1659
Daveenn : LDJM.1 pg nommément

bremañ end-eeun

1732
Daveenn : GReg pg actuellement

rak-se end-eeun

1732
Daveenn : GReg pg (a) cause (de cela même)

èn déon

1732
Daveenn : GReg pg après

end-eeun

1850
Daveenn : GON.II p.57, Table des Prépositions composées, "même".

end-eeun

1850
Daveenn : GON.II pg déeun, déon, endéeun, enn-déeun, enn-déon

end-eeun

1850
Daveenn : GON.II pg déon

me end-eeun eo

1850
Daveenn : GON.II pg enn-déeun, enn-déon

amañ end-eeun eo bet lazhet

1850
Daveenn : GON.II pg enn-déeun, enn-déon

end-eeun

1850
Daveenn : GON.II pg déeun

end-eeun

1850
Daveenn : GON.II pg endéeun

Va c'hêr end-eeun eo

1909
Daveenn : BROU p. 234 (c'est ma vraie maison)

bremañ end-eeun

1909
Daveenn : BROU p. 234 (à l'instant même)

eontr end-eeun

1909
Daveenn : BROU p. 235 (on ne dit jamais eontr-kompez ni surtout eontr-gompez; mais eontr enn-deon ou eontr prop)

Ha, da stagañ ganti, setu petra a lavar kanenn beleien ar Senoned (1), deut dezho eus an amzerioù pellañ, diouzh m’hen disklêriont hag evel m’hen diskouez anat ar yezh end-eeun m’eo bet savet enni : « Gouenn ar Gelted, un doue eo he c’hrouas [...]».

1923
Daveenn : SKET p.33

War-lerc’h Dêvokatus, an doueed end-eeun eo a renas ar seizh meuriad, o c’helennas, a skuilhas warno teñzor o furnez hag o gouiziegezh, ouzh o lakaat barrek d’o c’hefridi-veur.

1923
Daveenn : SKET p.141

Hogen, er c’houlz end-eeun ma stouent outi, unan a-gleiz, egile a-zehou, ha m’edo Derkeia torret he c’halon oc’h anaout e rankje gouzañv pezh o doa gouzañvet he c’hoarezed, e welas un trede den dic’hortoz o sevel sonn a-dreñv an daou all.

1923
Daveenn : SKET p.103

Goullonteret e voe da heul tarzhidigezh steudennad menezioù ar Sav-heol, el lec’h end-eeun m’oa-hi en he moanañ, da lavarout eo el lec’h ma sav an « Dorioù-houarn » brudet (Reclus, Europe centrale, pp. 289, 322, 326).

1923
Daveenn : SKET p.42

Disklêriet eo end-eeun e kan ar Senoned e tigasas kanennoù Matugenos ar peoc’h hag ar sioulded er c’hoad hag en doureier, en neñv ha war an douar ; arsav a voe da bep emgann, da bep garm, da bep kan.

1923
Daveenn : SKET p.45

Hor roue hon eus beziet war vaez-ar-stourm, el lec’h end-eeun m’oa bet trec’h d’e enebourien.

1923
Daveenn : SKET p.19

O gof an doueed, ro din eus al laezh marzhus a zo bet an doueed maget gantañ, pe, a-hend-all, ro din da vuoc’h end-eeun.

1923
Daveenn : SKET p.36

Hemañ en doa e gaset da gerc’hat dour d’an eienenn en deiz end-eeun ma tlee dont an elerc’h.

1924
Daveenn : SKET.II p.35

An daou ganfard-mañ, pa vezent er-maez, a zo heñvel ouzh daou diaoul dishualet ; Bilzig, end-eeun, a zo deut da vezañ ur gwall baotr.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 47, p.1125 (Miz Du 1924).

Pell, pell-amzer e oa abaoe m’en devoa graet ar paotr e zibab, abaoe m’en devoa faoutet gant e gontell biz-meud ur plac’hig yaouank ha sunet dezhi he gwad, abaoe m’en devoa hi dalc’het semplet entre e zivrec’h, abaoe end-eeun ma oa bet deut, hi hag he mamm, evit hen trugarekaat : he mouezhig he devoa sederaet e galon, he skeudenn a blac’hig kuñv a oa antreet en e eñvor.

1925
Daveenn : BILZ2 p.179

Diaes-bras eo lavarout gant pe zoare-krignañ eo bet kleuzet an draonienn-se, rak paouez a rae skornegoù amerikat ar Pevarhoalad e-kichen New-York end-eeun.

1943
Daveenn : TNKN p49

An darn vuiañ eus e bezhioù a oa tennet an dezenn anezho gantañ eus an Testamant Kozh : Ar Mab Prodig, Jozeb gwerzhet gant e vreudeur, hag all. End-eeun ar pezh a felle d’ur strollad kristen.

1944
Daveenn : EURW.1 p.95

Roet e vez, a-dra-sur, d'an neb en deus an enor da sevel betek ar Velegiezh, plas an Aotrou Krist, end-eeun, war an douar, hag ar galloud zoken da liammañ ha da ziliammañ ar pec'hedoù.

1949
Daveenn : SIZH p.61

Bremaik, end-eeun, emañ ar « Capitula de Culpa ».

1949
Daveenn : SIZH p.59

C'hoant hor boa koulskoude da vezañ en em gavet a-barzh na vije re noz, rak leviat war seurt hentoù ouzh sklerijenn ar gouloù n'eo ket ebat, pa 'z eo gwall denn end-eeun ouzh sklerijenn an deiz.

1985
Daveenn : DGBD p82

Pellgomz da Lefkaditi, sekretourez Korasidis, ha goulenn outi hag anavezout a rae e guzulier kemedel end-eeun.

2015
Daveenn : EHPEA p84

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial