Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
1
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
5
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. [1499, 1659, 1923] Bronneg pevarzroadek doñv, e anv spesad Equus asinus, damheñvel ouzh ur marc'h bihan, dezhañ ur penn bras, divskouarn hir, blev louet, implijet da loen-samm pe da loen-stern. Hinnoal a ra an azen. Un azenez hag he ebeul. [1923] O vezañ m’oa an azen pe zamanavezet pe zianav d’ar Gelted, e tro Segobranos ar roue e ziskouarn azen en ur roue e ziskouarn marc’h. & Azen gouez : ar spesad Equus africanus, a vev e Norzh Afrika, diagentad al loen doñv. II. Dre skeud. (db. an dud) 1. [1850, 1867, 1931, 1985] Den dizesk, berr a spered ha divarrek da zeskiñ tra. Ne rofen ket an disterañ lizher da lenn d'ur seurt azen. Ur penn azen. [1985] Daoust ha n'edod ket oc'h ober an azen ganeomp ? & Trl. dre gunuj. Azen gornek ma' z out ! [1850] Azen gornek ! 2. Trl. Skeud. Ober an azen : Ober van da na gompren. N'eo ket dirazon-me e vez graet an azen evel-se. & Ober an azen gant ub. : e lakaat da zen sot. & Pennek evel un azen : pennek-tre. & Diot, sot evel un azen : diot-tre, sot-tre. & Kemer ul levr dre benn an azen, lenn war ar penn azen : war an tu gin. & Bezañ bet e skol an azen : na c'houzout tra. & Azen dre natur / Ne oar ket lenn e skritur : n'eo ket gouest da adlenn ar pezh zo bet skrivet gantañ, ken sot ma'z eo.

Skouerioù istorel : 
69
Kuzhat roll ar skouerioù

azen gouez

1499
Daveenn : LVBCA p30, 85 (asne sauuage)

azenez

1499
Daveenn : LVBCA p30 (anesse)

mirer an ezen

1499
Daveenn : LVBCA p20, 30, 146 (aisner ou garde d-asnes)

azen

1499
Daveenn : LVBCA p30 (asne)

azen

1659
Daveenn : LDJM.1 pg asne, asen

azen

1659
Daveenn : LDJM.1 pg asne

azenez

1659
Daveenn : LDJM.1 pg asnesse

azened

1659
Daveenn : LDJM.1 pg asne

azen

1659
Daveenn : LDJM.1 pg asnesse, asennés

azen gouez

1732
Daveenn : GReg pg asne

azen gornek

1732
Daveenn : GReg pg asne

azenez

1732
Daveenn : GReg pg asnesse

basañ un azen

1732
Daveenn : GReg pg embater (mettre le bât sur un âne)

azeen

1732
Daveenn : GReg pg asne

azen bihan

1732
Daveenn : GReg pg asnon

azen yaouank

1732
Daveenn : GReg pg asnon

azenet he deus hon azenez

1732
Daveenn : GReg pg asnonner (faire un asnon)

laezh azenez

1732
Daveenn : GReg pg (lait d') asnesse

azened

1732
Daveenn : GReg pg asne

penn azen

1732
Daveenn : GReg pg asne (stupide, grossier, ignorant)

ezenezed

1732
Daveenn : GReg pg asnesse

ezen

1732
Daveenn : GReg pg asne

ezen bihan

1732
Daveenn : GReg pg asnon

geol an azen

1732
Daveenn : GReg pg gueule (Gueule de l'âne.)

ezen gouez

1732
Daveenn : GReg pg asne

divskouarn azen

1732
Daveenn : GReg pg asne (stupide, grossier, ignorant)

azenezed

1732
Daveenn : GReg pg asnesse

un asen gornek

1732
Daveenn : GReg pg fieffer (Un ignorant fieffé.)

azen

1732
Daveenn : GReg pg asne

azen gornek

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Ignorant fieffé).

azen

1850
Daveenn : GON.II pg az (Voyez "azen").

azened

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Ane, animal domestique qui a de grandes oreilles. Bourrique. Il se dit figurément d'un esprit lourd et grossier, d'un ignorant qui ne sait pas les choses qu'il doit savoir. Pl.)

azenez

1850
Daveenn : GON.II pg azénez (Anesse, la femelle d'un âne. Bourrique).

azen

1850
Daveenn : GON.II pg az, azen (Ane, animal domestique qui a de grandes oreilles. Bourrique. Il se dit figurément d'un esprit lourd et grossier, d'un ignorant qui ne sait pas les choses qu'il doit savoir).

ezen

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Ane, animal domestique qui a de grandes oreilles. Bourrique. Il se dit figurément d'un esprit lourd et grossier, d'un ignorant qui ne sait pas les choses qu'il doit savoir. Pl.)

Ho mab ne vezo biken nemet un azen.

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Votre fils ne sera jamais qu'un âne, qu'un ignorant).

Ken hir eo e zivskouarn evel re un azen.

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Ses oreilles sont aussi longues que celles d'un âne).

Laezh azenez a gemer bemdez, evit he c'hleñved.

1850
Daveenn : GON.II pg azénez (Elle prend tous les jours du lait d'ânesse, pour sa maladie).

dremm azen

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dremm-azen (Viédase, terme injurieux qui, dans son origine, signifie "visage d'âne").

Hoc'h azen

1850
Daveenn : GON.II p.13, introduction, "votre âne".

azenezed

1850
Daveenn : GON.II pg azénez (Anesse, la femelle d'un âne. Bourrique. Pl.)

Karvan un azen en doa en e zorn.

1850
Daveenn : GON.II pg karvan (Il avait à la main une mâchoire d'âne).

Ken hir eo e zivskouarn evel re un azen.

1850
Daveenn : GON.II pg azen (Ses oreilles sont aussi longues que celles d'un âne).

Na souezhet e vizec'h bet gant danevell an daou vourc'hiz, "Unan a oa desket ha paour, an eil azen ha dezhañ aour".

1867
Daveenn : MGK Rakskrid XI

An azen, deuet e dro, a lavar evel-henn : / "Ned eus ket pell, soñj am eus, ur wech, en ur dremen, / Dre ur prad glas a oa, me 'gav din, d'ur manac'h, / An naon, ar yeot flour ha, m'en diskuilh hep nac'h, / Dre ali Paol gornek o sutal em fenn sot, / E peurjon er prad-se ledander va zeod.

1867
Daveenn : MGK p25-26

En-dro dezhañ ur c'hroc'hen leon, / Un azen eus an azenañ, / Evitañ da vout digalon, / A lakae an holl da grenañ.

1867
Daveenn : MGK p61

« Hag an dra-se c'hoarvez, bremañ me wel ervat, / Dre na c'hwezin biken tamm ebet tiekaat / Gallout labourat douar a gave din a oa aes, / Ha ne oa ret da se nemet mont war ar maez, / Dre c'houzout ar galleg, d'ober skol da ezen ; / Ha padal, an ezen ra skol d'an aotrouien. »

1867
Daveenn : MGK p93-94

O vezañ m’oa an azen pe zamanavezet pe zianav d’ar Gelted, e tro Segobranos ar roue e ziskouarn azen en ur roue e ziskouarn marc’h.

1923
Daveenn : SKET p.15

azened

1927
Daveenn : GERI.Ern pg azen

azenez

1927
Daveenn : GERI.Ern pg azen

azen

1927
Daveenn : GERI.Ern pg azen

ezen

1927
Daveenn : GERI.Ern pg azen

azenezed

1931
Daveenn : VALL pg ânesse

azen kornek

1931
Daveenn : VALL pg ane, baté

ezen

1931
Daveenn : VALL pg ane

azenez

1931
Daveenn : VALL pg ânesse

penn azen

1931
Daveenn : VALL pg ane (homme ignorant)

azen

1931
Daveenn : VALL pg ane (& homme ignorant)

azened

1931
Daveenn : VALL pg ane

pont an ezen

1931
Daveenn : VALL pg (pont aux) ane(s)

Bez’e oa ur gompagnunezh azened o c’hortoz ac’hanomp da bignat war o c’hein, hag a youc’he, hag a hinnoe.

1944
Daveenn : EURW.1 p.182

Ober a reas an Aotrou Bouder ur sach war ma divskouarn, ha lakaat a reas war ma fenn « ar boned azen » gant gourc'hemenn din mont da zaoulinañ dirak e vurev en abardaez.

1944
Daveenn : EURW.1 p21

Asinus asinum fricat a zo daou azen o ’n em lipat, evel ma lavar ar chañson.

1944
Daveenn : ATST p.13

A-benn ar fin, Job a lavaras : — « N’omp ket evit chom amañ evel daou azen ; ret eo deomp mont war-du ur penn bennak, d’al laez pe d’an traoñ, da labourat start… Soñjit! Lom… hanter-kant lur eo koustet deomp evit tri devezh, ha n’em eus ket c’hoant da reiñ hanter-kant lur all a-benn fin ar sizhun.

1944
Daveenn : ATST p.106

Azen louet ar gouent en em lakaat da hinnoal.

1949
Daveenn : SIZH p.37

Hag izili pep kostezenn / ' Veizo splann ned int 'met ezen / Atav dare d'en em zrailhañ, / D'en em zispenn ha da sailhañ ; / E-lec'h koulmed, gwir erered.

1960
Daveenn : PETO p82

Person paour, c'hwi zo ranezenn / Rak al louarn fin o nec'hiñ. P'ho kweler e renk an ezen / Hag ho sikour 'vefe pec'hiñ [?]

1960
Daveenn : PETO p31-32

Sellout a rejomp an eil ouzh egile. Daoust ha n'edod ket oc'h ober an azen ganeomp ?

1985
Daveenn : DGBD p140

An azened eveldon a c'hell hen kompren zoken.

2015
Daveenn : EHPEA p109

Etimologiezh

Termen predenek da dostaat d'ar c'hembraeg "asyn" kenster gantañ, amprest digant al latin "asinus" moarvat.

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial