Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
1
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
5
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. G. 1. Yenañ koulz ar bloaz, a grog, en hantervoul an norzh, gant goursav miz Kerzu hag a echu gant kedez miz Meurzh. Er goañv e vez berr an deiz. Ur goañv kalet, ur gwall c'hoañv. N'emaomp ket er goañv ken. Gant kreiz ar goañv edod. Un nozvezh eus ar goañv. Da vare, e-pad, e-kreiz, a-hed ar goañv. & Trl. E kalon ar goañv : e-kreiz ar prantad-se, e-kerzh ar lodenn yenañ anezhañ. & Tr. adv. Evit ar goañv : e-kerzh ar goañv tremenet, zo o ren pe da zont. Evit ar goañv n'eus ket bet a erc'h. & Trl. skeud. (db. an dud) Bezañ e goañv e vuhez : en e gozhni. 2. (goude ur spizad) A denn d'ar c'houlz-se, eus ar c'houlz-se. Nozioù goañv, heol goañv. Frouezh goañv : a vez darev er goañv. Amzer c'hoañv : amzer vil. HS. diskar-amzer, nevezamzer, nevezhañv. 3. Tr. adv. HAÑV-GOAÑV : a-hed ar bloaz. II. H.g. Amzer a ra e-kerzh ar c'houlz-se eus ar bloaz. Bezañ kizidik ouzh ar goañv. Ar plant-se zo bet gwasket gant ar goañv. & Tr. dic'hour. Goañv zo, a ra. & Trl. Goañv zo gant ar c'hizhier : diskouez a ra o emzalc'h emañ an amzer yen o tostaat. & Dre ast. Amzer-c'hoañv. Aet eo an amzer e goañv en-dro.

Skouerioù istorel : 
33
Kuzhat roll ar skouerioù

goañv

1499
Daveenn : LVBCA p84 (yuer)

goañv

1659
Daveenn : LDJM.1 pg hyuer

an nevez-amzer, an hañv, an diskar-amzer, hag ar goañv

1732
Daveenn : GReg pg automne (le printemps, l'été, l'automne et l'hyver)

tostidigezh ar goañv

1732
Daveenn : GReg pg approche

e kalon ar goañv

1732
Daveenn : GReg pg fort-e (Au fort de l'hyver.)

e-kreiz ar goañv

1732
Daveenn : GReg pg fort-e (Au fort de l'hyver.)

goañv

1732
Daveenn : GReg Rakskrid

goañv

1732
Daveenn : GReg Rakskrid

an tostadur eus ar goañv

1732
Daveenn : GReg pg approche

goañv

1850
Daveenn : GON.II pg goañ ou goañv (Hiver, la saison la plus froide de l'année).

na zienn ket buan al laezh er goañv

1850
Daveenn : GON.II pg dienna

goañv

1850
Daveenn : GON.II pg goañ ou goañv (Hiver, la saison la plus froide de l'année), goañvi, gouiañ

Ur goañv kalet a vezo.

1850
Daveenn : GON.II pg goañ, goañv (Il y aura un hiver rude).

goañv

1850
Daveenn : GON.II pg goañ ou goañv (Hiver, la saison la plus froide de l'année. En Vannes), gouiañ

Ne gouskan ket kalz er goañv

1850
Daveenn : GON.II pg kouskañ, kousket

Tremenet hon eus an hanter eus ar goañv.

1850
Daveenn : GON.II p.59, "Nous avons passé la moitié de l'hiver".

« Atav oc'h lojet tost da neizh filip an doenn ; / Gwisket e miz Kerzu, evel e miz Even ; / En hañv evel er goañv[,] c'hwi a zo hoc'h-unan, / Ho skeud[,] ho mevel bras hag ho mevel bihan.

1867
Daveenn : MGK p123

Eno, daoulinet e-kreiz ur vojenn derv, aet he delioù gant ar goañv, e kleve trouz an tennoù fuzuilh : a-wechoù, gant an avel yen ha yud a c’hwezhe dre ar gwez, e teue betek ennañ klemmoù ar re [a] oad o peurlazhañ, ha youc’herezh ar soudarded disakret…

1877
Daveenn : EKG.I. p.42

goañv

1909
Daveenn : BROU p. 243

O boazañ a reas d’ober gant ar brageier, ha gant an doneg vilginek ha kougoulek evit ar goañv.

1923
Daveenn : SKET p.59

Neuze eo e teuas eus don Nemobitus Rogiamon, ar goañv-meur, a voe skleret gantañ uhelañ kevrenn ar bed ha peurc’holoet a skorn, a riell hag a erc’h.

1923
Daveenn : SKET p.29

Yenien hag erc’h, da heul ar goañvoù, n’oa ken anezho nemet kement hag a vije ret da wellaat ar parkoù ha da zigas an trevadoù da vat.

1923
Daveenn : SKET p.66

Taolet en doa pled ez oa truilhennek dilhad ar merc’hed yaouank, ma ’z oant hanternoazh ha ma krenent gant ar riv er goañv ; n’oa dezho, ouzhpenn, ar c’hregin-mor nemet ur bevañs treut ha difonn, hag he devoa alies plac’h he gouriz arem hag he gougleze poan vras o tanañ, gant ur maen-kailhastr hag un dornad bezhin sec’h, prenn-keuneud glep diwar ar peñseadoù.

1923
Daveenn : SKET p.115

An aotrou hag an itron a rae eno o ziegezh gant o daou vugel e-pad an hañv ; deut ar goañv ec’h aent da gastell Tremedern, en koadoù bras ar Jaou.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924)

Gant he aluzenoù — pizh Izabel — evelkent he deus prenet ur garg vouded ; ur voudenn, mesket gant tammoùigoù bezhin sec’h, a zalc’ho tommder en ti, e-pad ar goañv.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Poent e oa : ar goañv a oa deut, rust ha kalet.

1925
Daveenn : BILZ2 p.108

kerc'h goañv

1931
Daveenn : VALL pg avoine

Ar vatezh, Jann Robin, ha war he lerc'h, Marianna Touboulig, a ouie lenn Buhez ar Sent da nozvezhioù goañv, disket ma oa bet dezho o lizherennoù gant ma mamm.

1944
Daveenn : EURW.1 p20

Ar re-mañ [ar c'histin], digaset d'ar gêr, a vo poazhet e-pad ar goañv.

1944
Daveenn : EURW.1 p25

Un « uniform » ofisourien-vor a oa ganimp ha difennet e oa mont e-maez ar skol hep manegoù, hep mañchetezoù feret, ha d'ar goañv, hep bodreoù lêr.

1944
Daveenn : EURW.1 p51

"Gurudet" [a dalv] : dastumet ha morzet gant ar yenijenn evel ma ra al lapoused war o glud diouzh ar goañv. Disheñvel eo ar ger-se diouzh "motet" = difiñv, ha diouzh "kropet" na vez lâret nemet pa vez anv eus an daouarn.

1960
Daveenn : PETO p86

Ar goañv a oa, en taol-mañ, met adkavout a ris kêr ken splann ha ken flamm hag ar wech kentañ, siouloc'h hepken marteze dre ma oa ar sul anezhi.

1985
Daveenn : DGBD p13

Den ebet ne oa er gêr eviti, he salud ne gavas respont ebet, hag a-raok ma teuas ar goañv e ouie e oa bet divizet gant an holl hep trouz ebet hec'h anaoueañ.

2012
Daveenn : ADULT p. 193

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial