1. GWECHALL
Benveg prenn turgnet, begek en e zaou benn, a dalveze d'ar merc'hed da bunañ an neud nezet ganto ouzh ar c'harr-nezañ.
HS. hinkin, kegel.
2. Dre heveleb.
Tamm prenn turgnet pe maen benet lakaet da vravaat an arrebeuri, ar garidoù.
Gwerzhidi ur gwele-kloz. Gwerzhidi maen ar garidoù.
[1877] Ar sakrist a chome evel sonnet ; e vugale, dre gwerzhidi dor o gweleoù, a selle gant spont ouc’h ar chouanted a lugerne o armoù gant an tamm sklerijenn a deue dre ar prenestr.
3. A-WECHOÙ
Ahel.
4. Dre skeud.
Moranv a lakaer war eskern hir an izili krec'h ha traoñ.
Gwerzhid ar vrec'h : paler. Gwerzhid vras an arvrec'h : helmo.
Gwerzhid vihan an arvrec'h, eil gwerzhid an arvrec'h : askorn diavaez an arvrec'h.
Gwerzhid ar vorzhed : askorn ar vorzhed. Gwerzhid vras ar c'har : skin.
Gwerzhid ar c'har, eil gwerzhid ar c'har : spilhenn.
&
Ent strizh
KORF.
Askorn diavaez an arvrec'h.
5. LOUZAWOUR.
Gwez-gwerzhidi : gwezigoù, o anv spesad Evonymus europaeus, a vez graet kreionoù gant ar glaou bet diwarno.
6. MERDEAD.
Bomm.
&
Dre ast.
(db. ar plankennoù dre lien)
Barrenn stag ouzh ar wern a ra an dro d'ar ouel hag a zalc'her krog enni da leviañ ar plankenn.
Daveenn :
GReg
pg balustre (bois tourné pour faire une balustrade), fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c)
gwerzhidi
guërzidy
1732
Daveenn :
GReg
pg balustre (bois tourné pour faire une balustrade), fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c, p.)
gwerzhid vras ar vrec'h
guërzyd vras an vreac'h
1732
Daveenn :
GReg
pg (le grand os du) bras
gwerzhid vihan ar vrec'h
guërzyd vihan an vrec'h
1732
Daveenn :
GReg
pg (le petit os du) bras (ou le grand focile de l'avant-bras)
gwerzhidi an divrec'h
guërzydy an divreac'h
1732
Daveenn :
GReg
pg (les os des) bras
plantenn gwerzhidi
plantenn guérzidy
1732
Daveenn :
GReg
pg fusain (arbrisseau, dont le fruit s'appelle bonnet quarré)
koad gwerzhidi
coad guérzidy
1732
Daveenn :
GReg
pg fusain (arbrisseau, dont le fruit s'appelle bonnet quarré)
gwerzhid
gourhed
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c, Van.)
gwerzhidi
gourhedy
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c, Van., p.)
gwerzhid
guërhid
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c, Van.)
gwerzhidi
guërhedy
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (petit morceau de bois qui sert à filer, & se fait de fusain, de houx, &c, Van., p.)
ur werzhid
ur verzid
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (Un fuseau.)
ur werzhid
ur ourhêd
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (Un fuseau, Van.)
ur werzhid
ur üerhid
1732
Daveenn :
GReg
pg fuseau (Un fuseau, Van.)
gwerzhid vras
gwerzid vrâz
1850
Daveenn :
GON.II
pg gwerzid (grand fuseau - os).
gwerzhid vihan
gwerzid vihan
1850
Daveenn :
GON.II
pg gwerzid (petit fuseau - os).
gwerzhid
gwerzid
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg gwerzid (Balustre, petit pililer façonné).
gwerzhidi
gwerzidi
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg gwerzid (Balustre, petit pililer façonné. Pl.)
gronnit an neud war ho kwerzhid
grounnid ann neûd war hô kwerzid
1850
Daveenn :
GON.II
pg grounna
gwerzhid
gwerc'hid
1850
Daveenn :
GON.II
pg gwerc'hid, gwerzid (En Vannes, gwerc'hid).
gwerzhidi
gwerzidi
1850
Daveenn :
GON.II
pg gwerzid (Fuseau, instrument qui sert à filer, en le tournant avec les doigts. Se dit encore des deux principaux os du bras et de la jambe. Pl.)
Va matezh a oar nezañ gant ar werzhid.
Va matez a oar néza gañd ar werzid.
1850
Daveenn :
GON.II
p.92, livre second, « Ma servante sait filer au fuseau ».
N'eo ket begek a-walc'h ar werzhid-mañ.
Né két bégeg awalc'h ar werzid-mañ.
1850
Daveenn :
GON.II
pg bégek (Ce fuseau n'est pas asssez pointu).
Daveenn :
GON.II
pg gourc'hed, gwerc'hid, gwerzid (Fuseau, instrument qui sert à filer, en le tournant avec les doigts. Se dit encore des deux principaux os du bras et de la jambe), p.20, livre premier, "fuseau".
Ar sakrist a chome evel sonnet ; e vugale, dre gwerzhidi dor o gweleoù, a selle gant spont ouc’h ar chouanted a lugerne o armoù gant an tamm sklerijenn a deue dre ar prenestr.
Ar zakrist a jomme evel sounnet ; he vugale, dre guerzidi dor ho gueleou, a zelle gant spount ouc’h ar chouanted a lugerne ho armou gand an tamm sklerijenn a deue dre ar prenestr.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.112
Ne voen ket pell evit diroufennañ va c’hordenn hag he stardañ start ouc’h unan eus gwerzhidi maen ar garidoù.
Ne ouen ket pell evit diroufenna va c’hordenn hag he starda stard ouc’h unan euz guerzidi mean ar garidou.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.133
gwerzhid
gwérzid
1909
Daveenn :
BROU
p. 249 (se dit aussi des fuseaux qui garnissent le pignon faisant tourner la meule d'un moulin)
