kanol − Meurgorf − Porched niverel ar brezhoneg

Rummenn-ger

Mammenn

ABER (Aber, kelaouenn lennegel)

ABKE (Ar Bed Keltiek, kelaouenn viziek 1951-1971)

ADBr (Annales de Bretagne)

ADBR (Annales de Bretagne. (niverennoù embannet adalek 1901))

ADGL (Un aod... ur galon. Franseza Kervendal. Mouladurioù Hor Yezh. 1987)

ADULT (L'Adultera.)

AFBLE (Anoiou famillou Bro-Leon, emb. Emgleo Breiz-Ar Skol Vrezoneg, 2009)

AMRZ (Ar marh reiz, E bro-leon gwechall (Souvenirs d'autrefois))

ARGEL (Ar gelaouennerez, An Alarc'h embannadurioù, 2020)

ARVR (Arvor. Kelaouenn (1941-1944))

ATST (An Ti Satanazet, Jakez Riou, Skridoù Breizh, 1944)

AVWAH (Ar vein war an hent. Romant troet diwar an okitaneg gant Joel Donarzh. Embannadurioù Al Liamm. 2023)

BAHE (Barr-Heol war Feiz ha Breizh 1953-1978)

BARAB (Barr Abba. Yann Bijer. Al Liamm, 2016)

BARDF (Bara deskadurezh frankiz. An Alarc'h embannadurioù. Troet diwar ar gresianeg gant Alan Botrel. 2016)

BDAW (Breizh da Awen. Roazhon. 2000.)

BERNI (Ar Berniad, div varzhoneg yidek troet gant Batia Baum & Koulizh Kedez; Emb. an diaoul dieub; 2013)

BILZ1 (Bilzig. F. al Lay, Kelaouenn Buhez Breiz, Landerneau. E ti An "Dépêche" Brest, 1924)

BILZ2 (Bilzig. F. al Lay, Editions Buhez Breiz, Kemper. E ti Ad. Le Goaziou, 1925)

BKOb (Ar Bibl Santel : en pehini ema ar gouvernans koz hag an hini nevez : troet en brezounek (iez Treger) : hervez ar mammou-skrid hebre ha grek ha kemmet, gant ar brasa evez, euz an droedigeziou groet euz)

BLBR (Bleun Brug. Kelaouenn gristen 1951-1985)

BMSB (Buhe ha Merzerinti Santez Barbon. Ti Moulerez Sant-Gwilherm, bali Charner, Sant-Briek, 1904)

BPMe (Buez ar Pêvar Mab Emon, duc d'Ordon, laqet e form eun dragedi ha reizet en urz gant A.L.M.L., E ty Ledan, Impr-Libr, e traon ru ar Vur, 1848, Montroulez.)

BREI (Breiz. Kelaouenn evit difenn ar Fe hag ar Vro. Rener E. ar Moal. (1927-1939))

BREM (Bremañ. Kelaouenn vrezhonek embannet abaoe 1980 gant Skol an Emsav. Roazhon)

BROU (Malgorn Dom. Le breton d'Ouessant. In : Annales de Bretagne. Rann 25, niv. 2, 1909. pp 199-253)

BRPC (Bretagne et pays celtiques, langues, histoire, civilisation; mélanges offerts à Léon Fleuriot; Skol & PUR, 1992)

BRUS (Le Breton Usuel. (Dialecte de Vannes). Grammaire, Vocabulaire, Conversations. 2e édition complétée. Editions de Dihunamb. Lorient. 1934)

BUBR (Buhez Breiz. Kelaouenn viziek divyezhek kaset da benn gant P. Mocaër & J. Ollivier. Embannet etre Genver 1919 ha Kerzu 1924 (neo ket deuet er-maez etre miz Du 1919 ha miz Here 1921). Moulet e ti Le)

CASSR.II (Cartulaire de l'abbaye Saint-Sauveur de Redon, levrenn II, Ouest-France, 2004)

Cath (Aman ez dezraou buhez an itron sanctes Cathell guerhes ha merzeres En brezonec neuez imprimet, e Cuburien euit Bernard de Leau, peheny a chom e Montrolles (n.p.). 1576. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k8706132g.r=montrolles?rk=21459;2)

CBF (Nouvelles conversations en breton et en français, divizoù brezonek ha gallek, St-Brieuc, L. Prudhomme, 1857)

CDFI (Le Courrier du Finistère (1901-1944))

CODAR (Côtes d'Armor, kelaouenn departamant Aodoù-an-Arvor)

COEt.ms (Geriadur Coetanlem (geriadur moullet ar Pelleter adskrivet gant notennoù ouzhpenn savet gt Coetanlem, bremañ e-kerz Mikael ar Gow, 1820)

DAFA (Dafar evit geriadur istorel lec'hianvioù Breizh)

DBFV (Dictionnaire breton-français du dialecte de Vannes. Lafolye & J. de Lamarzelle ed. Gwened, 1904.)

DBFV.Sup (Supplément au dictionnaire breton-français du dialecte de Vannes par Emile Ernault. Abbé P. le Goff. Vannes. Lafolye frères, éditeurs, 1919.)

DBRez. (Dictionnaire manuscrit de Brezal; Dictionnaire français-celtique et celtique-français des arts et métiers ou "Le Cultivateur expert" à l'usage des cultivateurs et priseurs, par J.M. Le Thomas.)

DEBRE (Dictionnaire étymologique du breton (2003))

DEKMO (Dek morian bihan. Keit Vimp Bev. 2011)

DFBV (Dictionnaire Français-Breton Vannetais - 1981)

DGBD (Dindan gouriz ar bed. Frañsez Kervella. Mouladurioù Hor Yezh. 1985.)

DGES.hy (Danvez geriadur - Matériaux pour compléter les dictionnaires bretons-français (Kemper - 1913) Gaston ESNAULT, Embannet er gelaouenn HOR YEZH adalek an niv.48-49 (1966))

DGVB (Dictionnaire des gloses en vieux-breton. Librairie C. Klincksieck. Paris 1964)

DIHU (Dihunamb, kelaouenn)

DISENT (Disentiñ! skrivet gant Xavier Renou. Troet diwar ar galleg gant Dewi Siberil. An Alarc'h embannadurioù. 2015.)

DJHMH (Dr. Jekyll ha Mr. Hyde; troet gt Pierrette Kermoal; Aber. 2012)

Do. (Doctrin an Christenien. Texte de 1622 en moyen-breton accompagné de la version française et du texte en breton moderne de 1677 avec préface et notes de Roparz Hemon. The Dublin Institute. 1977)

DOER (An Doere - Kelaouenn lennegel wenedek krouet e miz Mae 1981)

DREAM (Dremmvro amspis, Peter Stamm, troet gant Kristian ar Braz, Al Liamm, 2023.)

Dskrd.Bern167 (Dornskrid Bern cod. 167, eil hanterenn an IXvet kantved)

EAZB (Eus un amzer 'zo bet. Danevelloù gant Per Denez. Moulladurioù Hor Yezh. 1992)

EHPEA (Emañ ho puhez en arvar. An Alarc'h Embannadurioù, 2015. Troet diwar ar gresianeg gant Alan Botrel.)

EKG.I. (Emgann Kergidu ha traou all c'hoarvezet e Breiz-Izel Epad dispac'h 1793 gant Lan Inisan, Belek e kelendi Guengamp. 1877.(lod pennadoù embannet e FHB))

EKG.II (Emgann Kergidu ha traou all c'hoarvezet e Breiz-Izel Epad dispac'h 1793 gant Lan Inisan, Belek e kelendi Guengamp.1878)

ETCE (Etudes celtiques. Kelaouenn. 1936-...)

EURW.1 (Eur wech e oa... Eur c'hrennard, eun diskard, eur soudard (envorennou yaouankiz), Taldir-Jafrennou, emb . Armorica, 1944)

FHAB (Feiz ha Breiz (1899-1943))

FUB (Furnez Breiz. Sagesse de Bretagne ou recueil de proverbes bretons. Ed. Lemerre, 1879.)

FVR (Ar Feiz hag ar Vro. 1847)

GAVH (Aux origines du breton, le glossaire vannetais du chevalier Arnold Von Harff voyageur allemand du Xvème siècle; Ogam-Celticum, 1984)

GBAHE (Geriadur Brezhoneg an Here, An Here, 2001)

GBI.II (Gwerziou Breiz-Izel. Chants et chansons populaires de la Basse-Bretagne recueillis et traduits par F.M. Luzel. Gwerziou I & II. (ad. diw. hini 1868-1990. G.P. Maisonneuve & Larose, 1971, Paris))

Geri.Ern (Geriadurik brezonek-gallek, Emile Ernault, 1927, adembannadur Brud Nevez, 1984)

GERI.Ern (Geriadurik brezonek-gallek, Emile Ernault, 1927, adembannadur Brud Nevez, 1984)

GLVD (Glas evel daoulagad c'hlas na oant ket ma re. Pêr Denez. Al Liamm. 1979)

GON.FB (Dictionnaire Français-Breton de Le Gonidec, enrichi d'additions et d'un essai sur l'histoire de la langue bretonne, par Th. Hersart de la Villemarqué. 1847)

GON.II (Dictionnaire Breton-Français de Le Gonidec précédé de sa grammaire bretonne par Th. Hersart de La Villemarqué; 1850)

GON.II.HV (Dictionnaire Breton-Français de Le Gonidec précédé de sa grammaire bretonne par Th. Hersart de La Villemarqué; gerioù ouzhpennet gant Kervarkêr; 1850)

GReg (Dictionnaire françois-celtique ou François-Breton, par le P. F. Grégoire de Rostrenenn. Emb. Julien Vatar. 1732)

GWAL (Gwalarn. Kelaouenn renet gant R. Hemon. 1925-1944)

Har. (Geriadur Harinkin, 1699 (embannet gt Gwennole ar Menn diwar dornskrid Pelletier en un niverenn distag eus Hor Yezh, 1979))

HERV (Hervelina Geraouell)

HYZH (Hor Yezh. Kelaouenn a yezhoniezh embannet abaoe 1954. Renet gant Arzel Even, Pêr Denez hag Herve ar Bihan)

ILIAS (An Ilias, Homeros, troet gant Paskal Tabuteau, Al Liamm, 2016)

IN (Introduction dar vuez devot, composet gant sant Frances de sales, Escop ha Princ a Geneve, ha lequeat e Brezonec gant ur belec eus a Escopti Leon [Charles Le Bris]. Ul lêvr an excellãta evit instruc)

ISBD (Istor ar Bed. Gwalarn. 1929.)

ISYK.I (Istor ar yezhoù keltiek (I), A. Even, adem. Hor Yezh, 1987)

IVLD (Itroun Varia Lourd Bernadett ha Burzudou ar Grott. Leor great ha renevezet gant ann Aotrou Madec, Person Trelevenez. Brest. Moullerez ru ar Chastell. 1905)

IVV (Imitation ar Verc'hes Vari, var model Imitation Jesus-Christ lageat e brezoneg gant an autrou G** L**, cure Taule, V[ict]or Guilmer, imprimer ha librer, 1836, Montroulez.)

JULUL (Juluan hag al louarn, Joe Todd-Stanton, emb. Timilenn, 2021)

KABA (Kannadig ar Balb, 1949)

KANNgalon (Kannadig ar galon sakr Kannad ar galoun-zakr a Jezuz hag ar galoun dinam a Vari. Eus Genver 1900 da Wengolo 1951)

KASTE (Kambr ar stered, Mouladurioù hor yezh, 2007)

KBSA (Koñchennou eus bro ar Ster Aon. E gwerz e Levrdi Le Dault. Kemper. 1950.)

KERB (Meven Mordiern, Kenskriverezh gant R. Pradig (1944-1946), Imbourc'h 1995)

KIVAS (Ki ar Vaskervilled, Sir Arthur Conan Doyle, brezhoneg gant Olier Biguet, Keit Vimp Bev, 2011)

KOKE.I (Kontadennoù Kernev, levrenn I)

KOKE.II (Kontadennoù Kernev, levrenn II)

KSBR (Keleier Sevenadurel Breizh - Skol Uhel ar Vro)

KUHL-GWAL1 (Kulhwch hag Olwen troet diwar ar c'hrenngembraeg gant Abeozen Gwalarn18-25, 1929-1930)

KZVR (Kroaz ar Vretoned, kelaouenn)

LANV (AL Lanv, kelaouenn)

LAUrenspab.ms (Bue Sant Laurens - La Vie de Saint Laurent Martir. BUR07)

LAWI (Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, Brest.)

LDJM.1 (Les dictionnaires français-breton et breton français du R.P. Julien Maunoir réédité et annoté par Gwennole Le Menn en 2 tomes, avec index général.)

LDJM.2 (Les dictionnaires français-breton et breton français du R.P. Julien Maunoir réédité et annoté par Gwennole Le Menn en 2 tomes, avec index général.)

LEC'H (Lec'hanvadur Breizh "Répertoire bilingue des noms de lieux de Bretagne" 1993 Skol-Uhel ar Vro)

LEC'H. WEB

LEOF (Leor Oferen Latin ha Brezounek a zo ennhan ann oferennou a zigouez da zul goueliou sent eskopti Kemper kalz pedennou evit gounit induljansou. Chez monsieur L. Bernard, 1900, Kemper.)

LIHE (Lizher eus 1933 gt Loeiz Herrieu emb. war BAHE niv.86, p. 20, Gwengolo 1975)

LLMM (Al Liamm. Kelaouenn lennegel embannet abaoe 1946.)

LMBR (Lec'hioù mojennel Breizh. Hor yezh 1995 troet gant Divi Gervella)

LPPN (Langue quotidienne, langue technique et langue littéraire dans le parler et la tradition orale de Poullaouen. Thèse pour le doctorat d'état de lettres, Francis Favereau, Rennes II, 1984)

LVBCA (Le vocabulaire breton du Catholicon, Skol (2001))

LZBG (Lihereu Brediah er Fé (etre 1901 ha 1940 ?))

M. (Le mirouer de la mort, poème breton du XVIè siècle. 1575. Publié d'après l'exemplaire unique. Traduit et annoté par Emile Ernault. Paris. H. Champion, éditeur, 1914 (skid kompozet e 1519))

MBF.to (Manuel breton-français classé par odre de matières à l'usage des écoles primaires rendant facile et rapide l'étude du français, suivi d'une série de problèmes pour préparer les élèves à la version et leur faire comprendre le calcul.)

MBJJ (Ma Beaj Jeruzalem, skrivet gant an au. L. Le Clerc (Kloarek ar Wern), belek, autreek en lizeradur (licencié ès lettres) kelenner en kelendi an Itron-Varia Wengamp. Marellet gant an au. Th. Busnel, M)

MBJL (Ma beaj Londrez skrivet gant an o. L. Le Clerc (Kloareg ar Wern), beleg, aotreek en lizeradur (licencié es lettres) kelenner en kelenndi an itron-varia Wengamp. Sant-Brieg, Bali Charner, 27. 1910)

MEHAT (Mein ha Tud, Kevredigezh Henoniezh hag Istor Kreiz Breizh)

MGK (Marvaillou Grac'h-koz. Lefournier. Brest. 1867)

MINOB (Minorelezhioù ha bedeladur. Kendiviz etrebroadel. Roazhon. 23/24 Here 2014.)

MMPM (Miz Mari ar parreziou divar ar moeaz. Moullet e ty an Aotrou Alfred Lajat. Moutroulez. 1912)

MOA (Supplément lexico-grammatical au dictionnaire pratique français-breton du colonel A.troude, en dialecte de Léon. 1890)

MPDBF (Mon premier dictionnaire Breton-Français, Coop Breizh, 2010)

N. (La vie de Sainte Nonne, dornskrid eus 1480-1500, hvz treuzskrivadur an Aotrou Sionnet, troet e galleg gt ar Gonideg, 1837)

NDBF (Nouveau dictionnaire breton-français - Al liamm 1978)

NIKOL (Nikolazig e brezhoneg (brezhoneg gant Divi gKervella) IMAV éditions, Pariz, 2013)

NOMI (Nos missionaires, lizeri breuriez ar feiz, nouvelle série)

NOOK (Nord-Okcidento interkelta-kaj-tutmonda-revuo. Aldono-al-Gwalarn-Breton-Lingva-kvaronjara-revuo)

PEll (Dictionnaire de la langue bretonne. Par Dom Louis Le Pelletier. A Paris, chez François Delaguette, Imprimeur-Libraire. 1752.)

PEll.ms. (Dictionnaire Etymologique de la Langue Bretonne, ou l'on voit son antiquité, son affinité avec les autres langues, tant anciennes que modernes [...])

PEll.yezh (Dictionnaire Etymologique de la Langue Bretonne, ou l'on voit son antiquité, son affinité avec les autres langues, tant anciennes que modernes. 1716)

PERS (Buez an den evurus J-M. Vianney person Ars : 1786-1859. Great gant an aotrou Jean-Marie Le Gall, person ar Folgoat. Kemper. L. Bernard. 1907)

PETO (Ar person touer. Yeun ar Gow. Ti-moulerez Ar Skrev. Ar Baol. 1961. (skrid echuet e 1960))

PHBR (Une phrase bretonne inédite du XVè siècle. Collections numérisées - Université de Rennes 2)

POLDG (Poltred Dorian Gray ; troet e brezhoneg gant Alan Martel. An Alarc'h embannadurioù. 2015)

PSEP (Pour le séparatisme ; La question bretonne ; édition du Parti nationaliste breton. 1911)

REZI (Reizadur a Ziabarz, Gorsedd Barzed Gourenez Breiz-Izel, Moullet er bloavez 1909 gant Moullerez ar Bobl, Keraez.)

RRAM (Romant ar roue Arzhur - Al Liamm 1975)

RUSq.BF (Nouveau dictionnaire pratique et étymologique du dialecte de Léon avec les variantes diverses dans les dialectes de Vannes, Tréguier et Cornouaille. H. de L'Estang du Rusquec, Leroux, Paris, 1895)

SAQ.I (Sarmoniou an Aotrou Quere. Dastumet ha renket gant an Aotrou Jézégou Cure e Castellin. Brest, Imprimerie de la presse libérale, 4, rue du château. Corcuff, librairie, Châteaulin. 1906. I & II (sk)

SAV (SAV. Kelaouenn (1936-1944))

SFA (Buez Sant Fransez a Asiz gant Lan Inisan, Belek a Vinevez-Lokrist, Landerne, 1889.)

SIAP (Diazezoù studi istorel an anvioù parrez / Traité de toponymie historique de la Bretagne - 1995)

SIZH (Sizhun ar breur Arturo, Youenn Drezen, embannet gant al Liamm, niv. 14, 1949)

SKET (Sketla Segobrani, Kentañ kevrenn "Dis Atir-Teutatis", François Vallée (Abherve) ; Emile Ernault (Barz Ar Gouët), Meven Mordiern, moullet e ti Rene Prud'homme, 1923)

SKET.II (Sketla Segobrani, Eil kevrenn "Trede levr : LUGUS", François Vallée (Abherve) ; Emile Ernault (Barz Ar Gouët), Meven Mordiern, moullet e ti Rene Prud'homme, 1924)

STBJ (E skeud tour bras sant Jermen. 1955)

SVBV (Seiz vloaz e bro ar Vorianed. Ab-Sulio. Brest. 1929)

TDBP.FB (Le trésor du breton parlé, dictionnaire Français-breton des expressions figurées, Emgleo Breiz, II levrenn, 1993, rééd. 2010)

TEVAG (Tev ar gwad, tanav an dour. Al Liamm. 2015)

TKAL (Troiou-Kamm Alanig Al Louarn in Gwalarn 89 & Kannadig Gwalarn 97. 1936)

TNKN (Traoniennoù ha kaniennoù-mor. Lan Devenneg. Skridoù Breizh. Sterenn. 1943)

TOAA (Torfedou an alkool. Kevredigez vroadel a-enep an alkol (Kevrenn Roazon). Trakt 4 pajennad a-enep an alkool. E-tro 1943-1944.)

TRAG (Trec'h ar Garantez, Moul. An Arvor 1935, Gwengamp)

VALL (Grand dictionnaire Français-breton suivi du supplément. François Vallée. 1931)

VALLsup (Supplément au grand dictionnaire français-breton. 1942)

Vc (Veni Creator. 1505 (Cf. Gwennole Le Menn, un "Veni Creator" latin-breton dédié à Anne de Bretagne en 1505, Etudes celtiques, levrenn 16, 1979, p. 223-232))

VKST (Ar vuhez kristen. Kelaouenn ar familhou kristen.)

VZMB (Va zamm buhez. Loeiz ar Floc'h. Hor Yezh. 1982.)

YUDAL (Yudal. Emb. Al Liamm. 2013)

Diskwel ar stummoù orin

Pellgargañ an holl skouerioù

kanol

1659

Daveenn : LDJM.1 pg tuyau

kanolioù

1659

Daveenn : LDJM.1 pg tuyau, canol

tenn kanol

1659

Daveenn : LDJM.1 pg coup (de canon), canonade

poentañ ar chanol

1659

Daveenn : LDJM.1 pg braquer le canon

fust kanol

1732

Daveenn : GReg pg affust

fustañ ar c'hanolioù

1732

Daveenn : GReg pg affuter

tennet ar c'hanol war &

1732

Daveenn : GReg pg canoner (battre à coups de canon)

ar sekred da ober kanolioù a zo bet kavet gant ur Flamank er bloaz trizek-kant pevar hag hanter-c'hant ; pe e-tro ar bloaz trizek kant ha pevar-ugent

1732

Daveenn : GReg pg artillerie

kanolioù an arme

1732

Daveenn : GReg pg artillerie

kanolioù brezel

1732

Daveenn : GReg pg artillerie

poentañ ar c'hanolioù

1732

Daveenn : GReg pg affuter, braquer (pointer un canon)

boled kanol

1732

Daveenn : GReg pg bale (de canon, boulet de canon), boulet (grosse bale de fer pour charger le canon)

brakal ar c'hanolioù

1732

Daveenn : GReg pg braquer (pointer un canon)

ar c'hanol-se, ar boled-se, &c a zo mentek ha pouezus

1732

Daveenn : GReg pg (ce canon, ce boulet, &c est d'un grand calibre) calibre

kanol

1732

Daveenn : GReg pg canon (piece d'artillerie, de fer, ou, de fonte)

kanolioù

1732

Daveenn : GReg pg canon (piece d'artillerie, de fer, ou, de fonte)

beg ar c'hanol

1732

Daveenn : GReg pg (la bouche du) canon

oaled ur c'hanol

1732

Daveenn : GReg pg (la lumière d'un) canon

tenn kanol

1732

Daveenn : GReg pg (coup de) canon

tennoù kanol

1732

Daveenn : GReg pg (coup de) canon, canonade

poentañ ar c'hanol

1732

Daveenn : GReg pg (braquer le) canon

kanolioù houarn

1732

Daveenn : GReg pg canon(s de fer)

kanolioù font

1732

Daveenn : GReg pg canon(s de fonte)

kanolioù fuzuilh

1732

Daveenn : GReg pg canon(s de fusil)

emgannañ a dennoù kanol

1732

Daveenn : GReg pg canoner (battre à coups de canon)

tennañ ar c'hanol war &

1732

Daveenn : GReg pg canoner (battre à coups de canon)

afudiñ ar c'hanolioù

1732

Daveenn : GReg pg affuter

kanol chase

1732

Daveenn : GReg pg coursier (canon de galere, & gros canon de vaisseau qui fuit)

kanolioù chase

1732

Daveenn : GReg pg coursier (canon de galere, & gros canon de vaisseau qui fuit)

lost ar c'hanol

1732

Daveenn : GReg pg culasse (l'extremité, ou la partie de derriere d'un canon)

dienklaouiñ ur marc'h, kanolioù enklaouet

1732

Daveenn : GReg pg desenclouer

kanol fuzuilh

1732

Daveenn : GReg pg fusil (Canon de fusil.)

kanol

1850

Daveenn : GON.II pg kanol (Canon, grosse et longue pièce d'artillerie), kanolier

kanolioù

1850

Daveenn : GON.II pg kanol (Canon, grosse et longue pièce d'artillerie. Pl.)

fust kanol

1850

Daveenn : GON.II.HV pg gwélé (-kanol), pg fust-kanol (Affût, machine servant à soutenir le canon et à le faire rouler).

Un tenn kanol [a]m eus klevet.

1850

Daveenn : GON.II pg kanol (J'ai entendu un coup de canon).

Etre mil ha daouzek-kant a yoa anezho, hag ouc’hpenn ur pezh kanol hag en doa ur ginou du.

1877

Daveenn : EKG.I. p.234

Sevel a ra e ganolioù harp ouzh an iliz katedral, tro o ginou ouzh an dud.

1877

Daveenn : EKG.I. p.265

P’en em gavjomp e Kergidu, e oa sioul an traoù, ne dregerne ken an draonienn gant ar youc’herezh, an tennoù fuzuilh hag an tennoù kanol ; n’oa den war vale e neblec’h ; ne weled nemet gwez dibennet, kleuzioù freuzet, parkeier turiet evel pa vije bet e pep hini kant penn-moc’h-gouez oc’h ober o ebat.

1878

Daveenn : EKG.II p.1-2

Brezel gant ar Saozon, soudarded ’leizh ar c’hazarn, soudarded en-dro d’ar c’hanolioù.

1924

Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924) ("ar Zaozon" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.845).

Dirakañ war beg ar Palud, touzet evel ur penn katarek, ar vilin-avel, hag an ti-gward, hag, a-rez ar mor, ar Fort gant e c’hwec’h pezh kanol.

1924

Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924)

War frankizenn un amdor pourvezioù kanol, seizh soudard yaouank gwennwisket a spure, a vernie, a gigne hag a live melladoù bolidi kanol melen-aour.

1929

Daveenn : SVBV p5

kanolioù pounner

1931

Daveenn : VALL pg artillerie (lourde)

kanolioù skañv

1931

Daveenn : VALL pg artillerie (légère)

kanol bombezañ

1931

Daveenn : VALL pg bombarde (canon)

gwele kanol

1931

Daveenn : VALL pg affut (de canon)

fust kanol

1931

Daveenn : VALL pg affut (de canon)

kanol

1931

Daveenn : VALL pg bouche (à feu)

kordenn-gilañ ur c'hanol

1931

Daveenn : VALL pg brague

kanol red

1931

Daveenn : VALL pg artillerie (de campagne)

kanol tachenn

1931

Daveenn : VALL pg artillerie (de campagne)

kanolioù

1931

Daveenn : VALL pg bouche (à feu)

kanolioù bras

1931

Daveenn : VALL pg (grosse) artillerie

kanol stag

1931

Daveenn : VALL pg artillerie (de forteresse)

An "Intent Kalonek" ne oa sinet nemet e 1904 ha soñj am eus eus an diskan-se klevet nemetañ : Ces patates-là (bouledoù kanol) / L'Angliche les bouff'ra.

1944

Daveenn : EURW.1 p.187

Madam' Veto he doa lâret -2 wech- / ' Vije tud Pariz diwadet, -2 wech- / Met chomet eo a-blad : / Hor c'hanolioù zo mat.

1960

Daveenn : PETO p44

Diskan : Dañsomp ar garmagnolenn / Ha bep taol, ha bep taol, / Dañsomp ar garmagnolenn / Bevet trouz ar c'hanol.

1960

Daveenn : PETO p44

Porched niverel ar brezhoneg
Ofis Publik ar Brezhoneg

Meurgorf
Geriadur istorel ar brezhoneg

kanol
anv-kadarn gourel

Distagadur

Stankter implij :

Testeniekaet e :
NDBF

GBAHE

Gerioù kar :
1

Stummoù pleget :
5
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur : Kuzhat an termenadur

Skouerioù istorel :
57
Kuzhat roll ar skouerioù

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial

Porched niverel ar brezhoneg Ofis Publik ar Brezhoneg

Meurgorf Geriadur istorel ar brezhoneg

kanol anv-kadarn gourel

Distagadur

Stankter implij :

Testeniekaet e : NDBF GBAHE

Gerioù kar : 1

Stummoù pleget : 5 Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur : Kuzhat an termenadur

Skouerioù istorel : 57 Kuzhat roll ar skouerioù

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial

Porched niverel ar brezhoneg
Ofis Publik ar Brezhoneg

Meurgorf
Geriadur istorel ar brezhoneg

kanol
anv-kadarn gourel

Testeniekaet e :
NDBF

GBAHE

Gerioù kar :
1

Stummoù pleget :
5
Diskwel ar stummoù pleget

Skouerioù istorel :
57
Kuzhat roll ar skouerioù