I.
V.k.
A. V.k.e.
1. (db. an traoù, izili ar c'horf)
Lakaat daou dra an eil war egile e stumm ur groaz.
Kroazit an daou damm koad-mañ. Kroaziañ e zivrec'h, e zivesker.
&
Kroaziañ e zaouarn : o juntañ en ur groazigellañ e vizied.
2. (db. an dud)
Lakaat arouez ar groaz war ub.
Deuit amañ ha me ho kroazio.
&
Kroaziañ ur bugel : e vennigañ.
3. (db. al loened prl. pe an dud)
Kroaziañ ub. klañv : lakaat, merkañ ur groaz warnañ, pediñ, e strobinellañ, evit e lakaat da bareañ.
4. (db. ar skridoù)
Barrennañ ur ger, ul linenn evit e nullañ.
HS. raskañ.
B. V.k.d.
1. KROAZIAÑ WAR UDB. : paouez a glask kaout an dra-se, a strivañ evit e gaout.
2. KROAZIAÑ WAR UB. : lakaat arouez ar groaz warnañ.
II.
V. em.
EN EM GROAZIAÑ : lakaat arouez ar groaz ouzh e gerc'henn.
&
Dre skeud.
En em zislavaret.
EVEZH. : Distagañ a reer ar furm kroaz (trede gour unan amzer-vremañ an doare-diskl. hag eil gour unan an doare-gourc'h.) evel-henn : ['krwasj].
Daveenn :
GReg
pg biffer (raïer, effacer), croiser (mettre en forme de croix)
kroaziñ
croëzeiñ
1732
Daveenn :
GReg
pg guérir (Guérir par des oraisons, rendre la santé par des oraisons, en vertu d'un pacte, Van.)
kroazet un aneval
croazet un aneval
1732
Daveenn :
GReg
pg guérir (Guérir par des oraisons, rendre la santé par des oraisons, en vertu d'un pacte, pp.)
en em groazañ
èn hem groaza
1732
Daveenn :
GReg
pg (faire le signe de la) Croix (sur soi)
kroazañ un aneval
croaza un aneval
1732
Daveenn :
GReg
pg guérir (Guérir par des oraisons, rendre la santé par des oraisons, en vertu d'un pacte.)
en em groazet
èn hem groazet
1732
Daveenn :
GReg
pg (faire le signe de la) Croix (sur soi)
kroeziñ
croézeiñ
1732
Daveenn :
GReg
pg croiser (mettre en forme de croix)
Un artizan-pleg, o vonet d'e zevezh, a arruas gantañ, hag evel ma oa c'hoazh "etre ki ha blei", pe "gad ha konikl", e kredas o welout an den gwenn-se, gwelout un den marv : m'en em lakeas eta d'her c'hroazañ ha d'en em groazañ e-unan.
Eunn artisan pleg, o vonet d'he zevez, a arruaz gant-han, hag evel ma oa c'hoaz "e tre ki ha blei", pe "gad ha konikl", e kredaz o welout ann den gwen-ze, gwelout eunn den maro : m'en em lekeaz eta d'her c'hroaza ha d'en em groaza he-unan.
1847
Daveenn :
FVR
p.123
Ret eo en em groazañ a-barzh sevel eus e wele
Réd eo en em groaza abars sével eûz hé wélé
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg kroaza
kroazet
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg kroaza
Kroazit an daou damm koad
Kroazid ann daou damm koad
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg kroaza
En em groazañ
En em groaza
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg kroaza
En em groazañ a ra ho neud
En em groaza a ra hô neûd
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg kroaza
Ur pod houarn bras, bet o tommañ lijoù da ober ar c’houez, marteze ivez ar soudarded o doa graet o soubenn ennañ, a yoa war an aoled ; lammet a ris war e c’horre ha diwarnañ e c’hellis, en ur groaziañ va divrec’h, tizhout daou gostez ar siminal.
Eur pod houarn braz, bet o tomma lichou da ober ar c’houez, marteze ive ar zoudarded o doa great ho zoubenn enn-han, a ioa var an aoled ; lammet a riz var he c’horre ha divar-n-han e c’helliz, en eur groazia va divreac’h, tizout daou gostez ar siminal.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.137-138
Dre ma renkan termeniñ va mennad da sevel danevell-veur Geltia an hini eo, ha kroaziañ, dre-se, war skrivañ pep a zanevell, dre ar munud, da gement kevrennad a zo eus hor Gouenn-dud.
Dre ma renkan termeni va mennad da sevel danevell-veur Geltia an hini eo, ha kroazia, dre-ze, war skriva peb a zanevell, dre ar munut, da gement kevrennad a zo eus hor Gouenn-dud.
1923
Daveenn :
SKET
p.140
kroaziañ war skrivañ
kroazia war skriva
1923
Daveenn :
SKET
p.166, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Renoncer à écrire".
kroazañ ur c'hrouadur
kroaza eur c'hrouadur
1931
Daveenn :
VALL
pg bénir (un enfant)
kroazañ ur bugel
kroaza eur bugel
1931
Daveenn :
VALL
pg bénir (un enfant)
kroazañ
kroaza
1931
Daveenn :
VALL
pg biffer
- Ave, Maria Purissima ! eme ar manac'h, a vouezh izel, en ur groaziañ e zaouarn war e gof. - Amen ! a respontas eben.
1949
Daveenn :
SIZH
p.37
"Soñjal a ra deoc'h e c'hellomp kroaziañ an holl disklêradurioù?" "Gant an distank maz omp, n'omp ket lodenn."
2015
Daveenn :
EHPEA
p109
Tremen a ra Koula hebiou din, sellout ouzh an div vaouez en o c'hadorioù-brec'h hag en em groaziañ.
