Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
GBAHE

Stummoù pleget : 
2
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

1. Plantenn c'heotennek. & Trl. War beseurt louzaouenn hoc'h eus-hu kerzhet hiziv ? N'ouzon ket war beseurt louzaouenn fall en deus staotet hiziv : goulennoù a reer ouzh ub. zo gwall imoret hep abeg anat ebet. 2. Spesad louzoù. Bevañ a ra al louzaouenn-mañ diwar-goust ar gwez m'emañ stag outo. Honnezh eo al louzaouenn a bareas ma zad. 3. (dirak ur spizer) Anv a dalvez da sevel anvioù spesadoù plant, dezho un dalvoudegezh lies, pe anv ur blantenn eus ar spesadoù-se end-eeun. 4. Skosell a vez atav goloet gant ar mor pa vez en e c'hourlen. 5. Dre skeud. Louzaouenn fall : lampon, bugel n'eo ket fur. Al louzaouenn fall-mañ. HS. lavagnon, turmud. EVEZH. Implijet gant ur spizer e talvez louzaouenn da envel un hinienn eus ar spesad anvet (da sk. louzaouenn-an-teil). Talvezout a ra ivez da envel hollad ar spesad end-eeun (da sk. greun louzaouenn-an-tign).

Skouerioù istorel : 
65
Kuzhat roll ar skouerioù

louzaouenn

1499
Daveenn : LVBCA p136 ('herbe')

louzaouenn

1499
Daveenn : LVBCA p136 (herbe)

louzaouenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg brin d'herbe de iardin

louzoù

1659
Daveenn : LDJM.1 pg brin d'herbe de iardin

louzoù gouez

1732
Daveenn : GReg pg herbes (ou legumes sauvages)

gwerzhañ louzoù

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Vendre des herbes potageres.)

gwerzhiñ louzoù

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Vendre des herbes potageres, Van.)

louzoù

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Herbe potagere, Van., p.)

louzaouenn ouzh ar preñved

1732
Daveenn : GReg pb barbotine (semence reduite en poudre pour tuer les verts)

louzoù jardin

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Herbe potagere, p.)

louzaouenn an div zelienn

1732
Daveenn : GReg pg double-feuille (plante qui ne produit que deux feüilles)

dishiliañ an had, eus a ul louzaouenn

1732
Daveenn : GReg pg égrener (une plante)

dirañvañ al louzaouenn

1732
Daveenn : GReg pg égrener (une plante)

louzoù fin

1732
Daveenn : GReg pg aromatique (Herbes aromatiques.), herbage (Herbages, herbes bonnes à manger.), herbe (Herbe potagere, p.)

louzaouenn

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Herbe potagere, Van.)

louzoù

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Herbe potagere.), herbe (plante medecinale)

louzaouenn an liverien

1732
Daveenn : GReg pg garance (plante dont la racine sert aux teintures en rouge.)

louzaouenn ar jañsif

1732
Daveenn : GReg pg gentiane (plante medicinale)

louzaouenn a zo mat ouzh an droug avu

1732
Daveenn : GReg pg hepatique (plante)

al louzaouenn laezhek

1732
Daveenn : GReg pg herbe (L'herbe au lait, laiteron.)

louzaouenn

1732
Daveenn : GReg pg herbe (Herbe potagere.), herbe (plante medecinale)

lezoù

1732
Daveenn : GReg pg herbe (plante medecinale, Van., p.)

louzaouenn-ar-vamm

1732
Daveenn : GReg pg absinthe

louzaouenn

1732
Daveenn : GReg pg herbe (plante medecinale, Van.)

anaout a rit-hu al louzaouenn-mañ ?

1850
Daveenn : GON.II pg louzou, louzaou

louzaouenn-ar-varlenn

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ar-varlen)

Bividik eo al louzaouenn-se.

1850
Daveenn : GON.II pg bividik (Cette plante est vivifiante ou est vivace).

Ul louzaouenn vloaziek eo.

1850
Daveenn : GON.II pg bloaziek (C'est une plante annuelle).

ul louzaouenn daouvloaziek eo

1850
Daveenn : GON.II pg daou-vloaziek

al louzaouenn-mañ a zo mat evit distanañ ar goulioù

1850
Daveenn : GON.II pg didana, distana

dic'hwezh eo al louzaouenn-mañ

1850
Daveenn : GON.II pg dic'houéz

al louzaouenn-mañ a zo mat da zilaezhañ ar gwragez

1850
Daveenn : GON.II pg diléza

Ul louzaouenn dinoaz eo.

1850
Daveenn : GON.II pg dinoaz (C'est une plante innocente).

galloudus eo al louzaouenn-se evit e zroug

1850
Daveenn : GON.II pg gallouduz

ul louzaouenn laezhek eo

1850
Daveenn : GON.II pg lézek

louzaouenn

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen

louzaouenn-an-diwad

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ann-diwad)

louzaouenn-ar-gall

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ar-gal), louzaouen (-ar-vréac'h)

louzaouenn-al-laezh

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-al-laéaz)

louzaouenn-al-laou

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-al-laou)

louzaouenn-an-daoulagad

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ann-daoulagad), sivi (-réd)

louzaouenn-an-daroued

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ann-darvoed), sklérik

louzaouenn-an-deñved

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-ann-déñved), munudik

louzaouenn-ar-c'hotamm

1850
Daveenn : GON.II.HV pg louzaouen (-ar-c'hoñtamm)

louzoù-kontamm

1850
Daveenn : GON.II.HV pg louzaouen (-ar-c'hoñtamm)

louzaouenn-ar-voger

1850
Daveenn : GON.II.HV pg louzaouen (-ar-môger)

argudus eo al louzaouenn-se

1850
Daveenn : GON.II pg arguduz

louzaouenn-santez-Barba

1850
Daveenn : GON.II pg louzaouen (-sañtez-Barba)

louzaouenn

1850
Daveenn : GON.II pg louzou (une seule tige d'herbe, un seul pied de légume, une seule plante médicinale)

Ha ne dalv ar gragez / A zo tener ha mat, zo o buhez karet, / Karet o bugale, karet o friejoù, / A zo ar vein-oaled a domm ar c'halonoù, / Ar c'hantolorioù kaer zo warno sklêrijenn, / Goulaouennoù an ti, evel heol an neñvoù, / Evel louzaouennoù a bare pep anken, / O dorn atav noz-deiz a bep tu o viret, / Dre 'r wenodenn ma'z eomp, na vemp gant drein toullet, / Ha ne dalvont ar boan, lavarit din bremañ, / E ve ar gragez-se termet dindan ar bec'h, / E vent-i skoaziet start ha skoret gant ar vrec'h / He deus bet digant Doue ar galloud d'o harpañ ?

1867
Daveenn : MGK p141-142

Unan a lavare e oa kalz a zouaroù / Distuz, leun a strouezh ha grwiet a louzoù ; / Un all : vije dispign ; hemañ : poan o vevañ ; / Hennezh : ne oa foenneg ; an dra-se, ann dra-mañ.

1867
Daveenn : MGK p87

Ul louzaouenn c'hwezh kreñv, ar serfilh e anv, / Hag ul louzaouenn all, kegid fall ha c'hwerv, / A oa en ur gichen savet tost d'un hent bras.

1867
Daveenn : MGK p71

Louzaouenn an tad-iou a vez ret d'hor pareañ

1867
Daveenn : MGK p12

Hag ennañ e-unan mar kav den 'bet abeg, e c'hell lavaret din, hep bezañ tamm mezhek : da bep hini diouzh e c'houlenn, evit er pareañ, me roy ul louzaouenn.

1867
Daveenn : MGK p10

Na daolet da beurvanoù nemet louzaouennoù foeltrus da'z chatal !

1923
Daveenn : SKET p.84

Ervat o anavezomp : tantadoù a enaouent gant avaloù-pin ; gwrizioù ha louzaouennoù yec’hedus a glaskent ; bleunioù a gutuilhent d’o flezhenniñ e kurunennoù ha garlantezennoù ; ar bravañ amprevaned askellek a bakent ; krugelloù-merien a zispennent da gerc’hat vioù merien d’ar c’hilhog-gouez bras ha d’an evned all.

1923
Daveenn : SKET p.40

Evel-se, Ariomanos, evezhiet gantañ al louzaouennoù gouez o kriskiñ e frankizennoù bro an Hañv, a anavezas ar re a zo danvez-boued en had anezho, talvoudus dre se da vab-den o gounit : an heiz, ar mell, ar c’herc’h, ar segal.

1923
Daveenn : SKET p.53

Al louzaouennoù gweus a ziskouezas dezho ouzhpenn, hag ar re a ro al livadennoù ruz, glas, glas-ruz, liv-limestra, gwer, melen, gwenn ; diskiñ a reas dezho tennañ eus ar wrizienn, ar gorzenn pe an delioù an danvez livus hag e intrañ er gwiadennoù.

1923
Daveenn : SKET p.59

Brizhliv ar blev hag ar c’horf anezho dre m’en em livont e lies doare gant dourennoù diwar louzaouennoù o kreskiñ en o enezenn (3).

1924
Daveenn : SKET.II p.70

louzoù

1931
Daveenn : VALL pg aconit

louzaouenn-ar-bleiz

1931
Daveenn : VALL pg aconit (d'après le gallois)

louzaouenn

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XXI

ul louzaouenn vleunius

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XXII

louzaouennoù

1931
Daveenn : VALL pg aconit

Ur [ul] louzaouenn da ziwall outi eo, avat ; pa vez chaoket re anezhi e teu ar penn da vadinelliñ, hag e c'heller bezañ skoet zoken gant taol ar marv.

1985
Daveenn : DGBD p77

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial