Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
9
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. 1. Den gopret evit servijañ e implijerien hag ober war-dro labour diabarzh o zi. Mevel eo e ti an aotrou maner. & Mevel kambr, mevel a gambr : mevel ar mestr end-eeun. & Mevel war droad : mevel e lifre a heulie e vestr en e zilec'hiadenn. & Trl. Mont da vevel : kavout ur plas evel mevel. & Bezañ mevel gant (ub.) : bezañ e gopr ub. evit e servijañ. Mevel e oa ganto. DHS. matezh. 2. Ent strizh (war ar maez gwechall) Implijad un atant, micherour-douar. E dad a oa mevel war ar maez. & s.o mevel-bras, mevel-bihan & Dre fent Ar mevel bihan : ar mab ganet da ziwezhañ. & Mevel eostiñ : devezhour gopret evit prantad an eost. 3. Dre ast. Implijad. Emañ an ispiser o klask ur mevel. Ar boser hag e vevelien. & Mevelien ar gouarnamant : implijidi ar Stad. 4. Dre ast. Servijer feal. Mevel an diaoul. Mevelien an estren. 5. Dre zismeg Den gwan douget da sentiñ ha da blegañ. Ar re-mañ n'int nemet mevelien a rank mont d'al lec'h ma vezont kaset gant o mistri. II. Dre zismeg (ls. -où) Ar meveloù : rummad ar servijerien.

Skouerioù istorel : 
52
Kuzhat roll ar skouerioù

mevel a gambr

1499
Daveenn : LVBCA p14, 107, 144 (varlet de chambre ou cubiculier)

mevel

1499
Daveenn : LVBCA p144 (varlet)

mevel

1659
Daveenn : LDJM.1 pg mevel

mevel

1659
Daveenn : LDJM.1 pg seruiteur

mevelien

1699
Daveenn : Har. pg mevelien (valets)

Pegement a goumanant a roit-hu bep bloaz d'ar mevel-hont ?

1732
Daveenn : GReg pg gager (A combien avez-vous gagé ce valet ?)

mevel

1732
Daveenn : GReg pg domestique (serviteur)

meveloù

1732
Daveenn : GReg pg domestique (serviteur)

ar mevel-hont en deus dreist e gomanant, ur skoed evit e arc'henad

1732
Daveenn : GReg pg (ce valet, a outre ses gages, un écu pour sa) chaussure

mevel

1732
Daveenn : GReg pg domestique (serviteur)

meveloù, mevelien

1732
Daveenn : GReg pg domestique (serviteur)

ar mevel-hont, pa ez eo marv e vestr, en deus bet e wiskamanchoù

1732
Daveenn : GReg pg (ce valet a eu la) dépouille (de son maitre en mourant)

Pegement a c'hopr a roit-hu bep bloaz d'ar mevel-hont ?

1732
Daveenn : GReg pg gager (A combien avez-vous gagé ce valet ?)

mevel

1850
Daveenn : GON.II.HV pg servicher

mevel

1850
Daveenn : GON.II p.20 (serviteur), pg gwaz, méouel, mével (valet. serviteur. domestique. garçon).

Ar mevel-hont en deus bet dibourc'h e aotrou.

1850
Daveenn : GON.II pg dibourc'h (Ce valet a eu la dépouille de son maître).

Dihunit ar mevel.

1850
Daveenn : GON.II pg dihuna (Éveillez le valet).

E vevel en deus bet e ziwisk.

1850
Daveenn : GON.II pg diwisk (Son valet a eu sa dépouille).

Grit ur galvadenn, ma teuio ar mevel d'ar gêr.

1850
Daveenn : GON.II pg galvaden (faites un cri pour appeler le valet, et qu'il vienne à la maison).

Ho mevel n'eo ket beureek a-walc'h.

1850
Daveenn : GON.II pg beûréek (Votre valet n'est pas assez matinal).

mevel

1850
Daveenn : GON.II pg méouel, pg mével (valet. serviteur. domestique. garçon. [...] en Vannes et Tréguier, "méouel").

meveloù

1850
Daveenn : GON.II pg mével (valet. serviteur. domestique. garçon. Pl.)

mevelien

1850
Daveenn : GON.II pg mével (valet. serviteur. domestique. garçon. Pl.)

Livirit d'ar mevel dont da gemerout va marc'h.

1850
Daveenn : GON.II pg mével (dites au valet de venir prendre mon cheval).

Kalz a vevelien en deus.

1850
Daveenn : GON.II pg mével (il a beaucoup de domestiques).

mevel-kezeg

1850
Daveenn : GON.II.HV pg mével-kézek (palefrenier, valet qui panse les chevaux, qui asoin des chevaux), paotr (-ar-c'hézek)

mevel-marc'hadour

1850
Daveenn : GON.II.HV pg mével-marc'hadour (facteur, celui qui est chargé de la vente dans un magasin, dans une boutique, pour le compte du négociant ou marchand).

Kaset em eus, eme ar mevel, ho puoc'h d'ar marc'had.

1850
Daveenn : GON.II p.61, livre second, "J'ai envoyé, dit le valet, votre vache au marché".

Va mevel a zo klañv, ha va matezh ivez.

1850
Daveenn : GON.II p.94, livre second, « Mon valet est malade et ma servante aussi ».

N'em eus nemet daou vevel.

1850
Daveenn : GON.II p.87 (je n'ai que deux valets).

Ar mevel a welo anezhañ warc’hoazh.

1850
Daveenn : GON.II p.66

Anavezet bremañ, pep hini gant he forc'h : / Ar mestr, ar meveloù a sko a-nerzh o c'horf / War al loen reuzeudik / A rankas mervel mik, / Kaer voe dezhañ ouelañ.

1867
Daveenn : MGK p44

« Ma ne c'hell ho pried kaout ar peoc'h ur pennad, / Petra raio neuze, lavarit, meveloù ? Da dennañ o alan[,] mar savont o fennoù, / Emaoc'h outo raktal o yudal a-bouez-penn ! »

1867
Daveenn : MGK p76

Ar mevel, ar vatezh / A deu, a ya, a ra kant tro / Hep gwelet biskoazh ar c'harv ; / Ha war o lerc'h, ar mevel-bras / Mui eget ar re all korn skalfek ne welas.

1867
Daveenn : MGK p43

M’en doa c’hoant da gaout arc’hant, e rae gant an Noblañs marc’had c’hwec’h miz, bloaz, daou vloaz hag ouc’hpenn, ha, pa veze achu e amzer, e teue d’ar gêr, evel ma teu bremañ ar mevel eus a di e vestr pa vez achu e vloaz.

1877
Daveenn : EKG.I. p.260-261

Edod gant lein pa erruas : an ozhac’h, e zaou vevel, he c’hwreg hag e vugale, c’hoazh yaouank, a yoa ouc’h an daol, en-dro da ur podad yod silet.

1877
Daveenn : EKG.I. p.44

Lanzeon a yoa unan eus ar gwellañ tiegezhioù a yoa er vro ; meur a vevel ha meur a blac’h a yoa ennañ.

1878
Daveenn : EKG.II p.69

Ar [v]evelien, o tont eus ar park d’o merenn, a chomas mantret o welet o mestr war an teil hag an ti leun a soudarded.

1878
Daveenn : EKG.II p.77

Ret e voe d’ar [v]evel[ien] distagañ an div c’hoar an eil diouc’h eben... Mari a semplas !... [...] Ker buan, ar mestr-mevel, Tangi an Derv, a grogas enni ; n’oa buhez ebet enni ken, kel laosk e oa he izili evel pa vije marv.

1878
Daveenn : EKG.II p.272-273

— Unan bennak kouskoude a dle bezañ e penn an tiegezh ? — Ya, me eo bremañ ar vestrez ; er gwelet a c’hellit, rak ar re-mañ, an dud-mañ, a zo en-dro din, n’int nemet mevelien ha mitizhien, ha din-me eo d’o c’has ha d’o digas, d’o sturiañ hervez va faltazi.

1878
Daveenn : EKG.II p.275

Bez’e oa ganto teir gwech hanter-kant ki, teir gwech hanter-kant mevel, tri-c’hant a gezeg, nav-c’hant a saout ha pemp mil dañvad.

1923
Daveenn : SKET p.21

A-douez ar Skaled, ken re bro ar Goularz ha re an Erkunia ha Galia, eo o deus a bep amzer mibien Vanos en em bourvezet a vevelien hag a vitizhien.

1923
Daveenn : SKET p.126

Teñval, hag evit se ! edo ar bed d’am selloù, skrapet ar chatal, marvet ar vevelien, marvet ar wazed kadarn, ar maouezed hag ar vugale !

1923
Daveenn : SKET p.22

mevelien

1931
Daveenn : VALL pg aide (cultivateur), brosseur

mevel

1931
Daveenn : VALL pg aide (cultivateur)

Holl gazetennoù Pariz a vrudas an "Emsav Chouanted" a oa bet en Alre, hag ar mallozhioù stlapet war ar ministr Combes hag e vevelien.

1944
Daveenn : EURW.1 p.207

An itron hag he mab a oar gallegañ reizh. Goude, lakizien a hent ac’hanomp d’hor c’hambroù. Me am eus unan goant-tre, ur prenestr o skeiñ war ar park, eben war borzh ar marchosioù. Klevout a ran ac’hano mouezhioù ar vevelien o « vrezhonegañ » herrañ ma c’hellont.

1944
Daveenn : EURW.1 p.119

Ar bevañs a oa disheñvel diouzh hini Gwengamp ; ne oa ket da glemm, boued aozet-mat, servijet a-c'hiz gran gant mevelien gempenn ; jistr, pep hini pezh a gare, ha gwin da Sul, chokolad da beder eur.

1944
Daveenn : EURW.1 p51

Ha setu Lom da c’houlenn digant ar mevel bihan : — « He ! paotrig, daoust ha diaes eo kas ar vag-mañ eus un tu d’an tu all d’ar stêr ? » — « O ! feiz n’eo ket avat. Ur c’hoari nemetken. »

1944
Daveenn : ATST p.95

Da greisteiz hanter e vez merenn, hogen ne bad ket pell ar predoù, servijet ma vezer buan gant mevelien akuit niverus.

1985
Daveenn : DGBD p11

"Soñjal a rae din ivez", eme ar mevel, mouzhet un tamm ; ha goude, gant ur vouezh all, "Evelkent petra vern pe zorn en deus skrivet ?"

2012
Daveenn : DJHMH p.66

Setu perak, goude kas va mevelion da gousket, e kargis ur bistolenn gozh, e doare d'en em zifenn, diouzh an degouezh.

2012
Daveenn : DJHMH p. 83

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial